Dagblaðið Vísir - DV - 07.04.1984, Blaðsíða 8

8
DV. LAUGARDAGUR 7. APRIL1984.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaðurogútgáfustióri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjórí og útgáfustjóri: HÖRDUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aóstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS H AR ALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMULA 12—14. SÍMI 86611. Auglysingar: SÍDUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Simi ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda og plötugerð: HILMIR HF., SÍDUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 1».
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað 25 kr.
Losað um átthagafjötra
Islendingar hafa að ýmsu leyti verið í átthagafjötrum.
Það hefur gilt um þá, sem hér hafa átt eignir, afrakstur
starfs síns. Flóttamenn frá skuldunum hafa komizt sína
leið, en fólk með einhverjar eignír hefur aðeins fengið að
koma þeim í gjaldeyri á löngu árabili.
Þetta hefur jafnvel hæft ungt fólk með smávægilegar
eignir, sem það hefur sparað saman.
Margar gildar ástæður geta legið til þess, að fólk hefur
viljaö flytja búferlum til annarra landa. Meðal annars
hefur fólk af erlendu bergi brotið, sem búið hefur hérlend-
is og misst ástvini sína hér, orðið að gjalda kerfisins. Átt-
hagafjötrarnir íslenzku hafa einnig verið á það lagðir.
Væntanlega þykir fólki rétt, að þeir, sem vilja, geti
flutzt til annarra landa. Landsfeður hafa líka í reynd
grátið búferlaflutninga margra þurrum tárum, því að
með því hefur atvinnuleysi hérlendis á stundum verið
flutt úr landi. En reglur um eignayfirfærslur hafa verið
slíkar, að aðeins verður líkt við átthagafjötra. I eðli sínu
hafa þær verið hinar sömu og gilt hafa í einræðisríkjum af
versta tagi. Kremlverjar hafa til dæmis leyft nokkrum
fjölda gyðinga að flytjast úr landi en haldið eftir af eign-
um þeirra. Sama gerðu þýzkir nasistar á fyrstu valda-
árum sínum, áður en þeir tóku af hörku til við hrein
gyðingamorð. Við eigum aðild að sáttmálum, sem eiga aö
hindra slíkt athæfi.
I mannréttindaskrám Sameinuðu þjóöanna eru ákvæði,
sem eiga að vernda fólk gegn átthagafjötrum. Hið sama
gildir um Helsinkisáttmálann.
Samkvæmt slíkum sáttmálum á valdhöfum ríkja ekki
að þolast það, sem íslenzkum stjórnvöldum hefur liðizt
um langa hríð.
Merki sjást þess, að íslenzk stjórnvöld hafi verið að átta
sig. Smám saman hefur verið losað um átthagafjötrana. í
þessari viku náðist mikill áfangi, er Matthías Á. Mathie-
sen viðskiptaráðherra lét setja nýjar reglur.
Hver sá, er flyst nú búferlum til útlanda, mun sam-
kvæmt nýju reglunum geta við brottför fengið yfirfærð
250 þúsund fyrir einstakling, 500 þúsund fyrir hjón og
125 þúsund fyrir aðra í fjölskyldunni. Við fasta búsetu
erlendis fæst yfirfærður helmingur þeirra eigna, sem
eftir eru, og eftirstöðvar á næsta ári. Ef f járhæð annarrar
yfirfærslu er innan við eina milljón króna fyrir einstakl-
ing en tvær milljónir fyrir hjón getur yfirfærslan farið
fram á einu ári.
Þeir sem nú þegar hafa flutt búferlum til útlanda geta
fengið yfirfærslu á helmingi eigna sinna á þessu ári og
eftirstöðvunum næsta ár.
Þetta mun mörgum þó finnast harðar reglur og óþjálar.
En þær eru gerbreyting til batnaðar. Annað, sem stjórn-
völd iðkuðu lengi, var að leggja tíu prósent skatt á ferða-
mannagjaldeyri. Sú ógeöfellda skattheimta lagðist af á
síðasta ári. Sá tími mun koma, að skrefið verður stigið til
þess að íslenzka krónan verði jafnauðveldlega yfirfærð í
aðrar myntir og gerist víðast erlendis. íslendingar, sem
hafa aflað sér eigna með starfi sínu hérlendis, eiga að
sjálfsögðu að njóta sömu réttinda og aörir til að hafa
eignirnar „með sér” og nota þær eins og þá lystir.
Þá getum við einnig kinnroðalaust skrifað undir sátt-
mála um mannréttindi.
Haukur Helgason.
KONTRAÐ MEÐ
VINSTRIHANDAR
ÁHERSLU
Deilurnar hófust í almenningnum
miðjum þegar Gústi á Hóli sagðist
eiga mórauöu gimbrina sem Kobbi ó
Bakka var að leggja af stað með í
dilkinn sinn. Kobbi vildi auðvitað
ekki una þessu og kallaði til úrskurð-
ar fjallkónginn, Berta í Skaröi, sem
þuklaði eyru þeirrar mórauðu lengi-
vel og var hugsi á svipinn.
Markið hans Gústa á Hóli er sneitt
framan vinstra og rifa oní sneitt
aftan hægra. Markið Kobba er eins,
nema hvað það er gat í vinstra líka.
Berti i Skarði fann ekki gatið og
úrskurðaði að Gústi ætti gimbrina
sem var ákaflega væn.
Þaö varð ekki meira úr þessu í bili,
en Kobbi ó Bakka gekk burt óánægð-
ur og muldraði eitthvað um að ekki
væri að undra að guðsgeldingur eins
og Berti í Skarði ætti erfitt með að
finna göt. Og þarmeð héldu allir að
þessu máli væri lokið, aö svo miklu
leyti sem slíkum málum lýkur
nokkru sinni, enda hafa menn þar í
sveit deilt árum saman um minni
mál en eignarrétt á fallþungu haust-
lambi.
Venjulega spara bændur deiluefni
sín að sumri en reyna að gernýta þau
á vetrum þegar meira er um frí-
stundir og hægt að reka deilumál af
viðeigandi myndarskap. En í þann
mund sem réttarballið var aö hefjast
kom Kobbi aö máli viö Berta í Skarði
og var mikið niðri fyrir. Það mörk-
uöum við af því, aö hann afþakkaði
koníakið, sem Berti bauð honum, og
þá þótti okkur gefið að Kobbi myndi
ekki mikið dansa á þessu réttarballi.
Kobbi hóf mál sitt á því að spyrja
Berta hvort hann ætti ekki pantaðan
tímahjáaugnlækni? Ekkivarþaðnú
svo, enda sagðist Berti halda sjón-
inni furöuvel enn, þó hann væri
orðinn fertugur. — Og ekki sástu nú
gatið, góði, og þó skein sólin í gegn
um það, sagði Kobbi.
— Fáöu þér nú koníak, Kobbi
minn, og hættu þessu hjali um
gimbrina, það var ekkert gat í
eyranu, sagði Berti og otaöi
fleygnum að granna sínum. En
Kobbi vildi ekki koníak og sagði að
þetta væri alvarlegt mál. — Þú hefur
þá fyllt i gatiö, sagði hann, eöa þá aö
Gústigerðiþað!
— Eg fyllti ekki í neitt gat, sagði
Gústi, sem kom að í þessu, og þáði
koníakssopa hjá Berta. — Eg hef í of
mörg horn að líta á réttardaginn til
þess að standa í slíku, enda er það
ekki hægt.
Kobbi tókst allur á loft og hristist
við svarið og sagðist vona að Gústi
Úr ritvélinni
Ólafur B. Guðnason
heföi tíma til að líta á hrútshomin
tvö sem hann (Kobbi) ætlaði að taia
við hann (Gústa) með innan tíðar. —
Eg hef ekki áhyggjur af hornunum
þínum, bætti Kobbi við og sneri sér
aö Berta, þau fara þér vel. Þetta var
í annað sinn á réttardaginn sem
Kobbi vék að samlífi Berta og hans
ektakvinnu, og nú frammi fyrir
fjölda manns, svo ekki varð komist
hjá slagsmálum.
Dansleikurinn var hafinn og
nokkur fjöldi kominn á gólfið enda
söng hljómsveitin af innlifun um
Karma kamelljón og unga fólkið tók
undir nema nokkrir sem drukku fast
og skiptu litum er þeir nálguðust
algleymiö. Það var samdóma álit
nokkurra gildustu bænda í sveitinni
að undir slíkum kringumstæðum
væri ekki hægt aö útkljá þessa deilu
á viðeigandi hátt og því var ákveðið
að málsaðiiar hittus'c undir austur-
vegg samkomuhússins eftir kortér
og héldu þar áfram. Engum datt þó í
hug að ná í gimbrina mórauðu, þó
málið kæmi henni óneitanlega við.
Berti hélt þegar fram á klósett með
aðstoðarmönnum sínum og tyllti sér
þar í einum klefanum, en hafði
dyrnar upp á gátt meðan hann
hlustaöi á ráðleggingar vina sinna,
sem allir voru þaulvanir þess konar
skoöanaskiptum sem fram áttu aö
fara undir austurveggnum innan
tíðar.
Kobbi settist hinsvegar i and-
dyrinu, með sínum meöhjálpurum,
sem einnig voru vanir þrætumenn,
og saman lögöu þeir á ráðin um rök
og gagnrök, varnaraöferðir og
sóknaráætlanir, meöan Kobbi mýkti
raddböndin meö sótthreinsandi
vökva. Og svo rann hin stóra stund
upp og deiluaðilar stóðu undir
austurveggnum á hinni afmörkuðu
stund og hjá þeim stóðu vinir þeirra
og voru báðir hópar mjög jafnstórir.
Það var ekki þörf á neinum for-
mála fyrir kappræðunum enda leik-
reglur báðum aðilum vel kunnar og
öllum viðstöddum. Þeir hófu þegar í
stað deilumar að nýju þar sem frá
var horfið og sóttu og vörðust á víxl,
af þeirri fimi, sem þeir einir ráða
yfir, sem búa aö mikilli þjálfun og
.reynslu. Kobbi virtist í upphafi eiga
heldur á brattann að sækja því Berti
hóf þegar í stað stórsókn, með frum-
legu samblandi af rökum, dylgjum
og handahreyfingum til áherslu, sem
Gústi þekkti ekki, aö því er virtist.
En Kobbi var fljótur aö finna vöm
við sóknarbrögðum Berta og kom
öðm hvora við snögga bletti sem
Berti lét óvarða í sóknarákafa sín-
um.
Þegar fyrstu lotu lauk og þrætu-
menn sátu sinn hópur við hvort
horn hússins og þáðu ráðleggingar
og aðhlynningu aðstoöarmanna
sinna, kom hlutlausum áhorfendum
saman um það, að eftir fyrstu lotu
væru þeir jafnir að stigum. — En
aldurinn á eftir að segja til sín hjá
Berta, sagði einn og nikkaöi ábúðar-
fullur. — Þessu gæti lokið strax í
næstu lotu, því hann Kobbi er svo
assgotikvikk.
Þegar önnur lota hófst var ekki að
sjá að Berti væri farinn aö þreytast.
Það gekk á ýmsu, eins og í fyrstu lot-
unni, en þó höfðu orðið þau hlut-
verkaskipti að Berti var lagstur í
vöm og virtist reiða sig á snöggar
gagnárásir, meðan Kobbi geröist
atkvæðameiri og sótti fast að
. andstæöingnum. En svo teygði Berti
sig of langt í gagnsókn og um leið og
Kobbi bar af sér vinstrihandar-
áherslu, með fimlegri bolbeygju,
kontraði hann með vinstrihandar-.
áherslu uppáviö, sem kallast á fag-
máli „uppercut”, og Berti hneig
niður, rökþrota. Ahorfendur töldu
upp að tíu, fyrst hægt, og síöan
hægar, því menn vildu lengja
skemmtunina, en þó Berti reyndi að
standa upp þegar komið var í átta
tókst það ekki, og var þessum
skoöanaskiptum því lokið með sigri
Kobba.
Niöurstaðan skipti þá mórauðu
engu máli, henni var slátrað
skömmu síðar og fengust fyrir hana
myndarlegar útflutningsbætur.