Dagblaðið Vísir - DV - 08.05.1984, Blaðsíða 10

10
DV. ÞRIÐJUDAGUR 8. MAl 1984.
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Stöðugt er unnið að lausn Kampútseu-málsins:
FMÐARTILBOÐ VÍETNAMA
KVEIKTIVONARNEISTA
Reagan Bandarikjaforseti og
kínverskir leiötogar liafa endumýjað
stuöning sinn viö pólitískt samkomu-
lag í Kampútseu en bandarískir
embættismenn og stjómarerindrek-
ar í Asíu telja vafasamt aö slíkt sam-
komulag sé á næsta leiti.
Þeir sögöu í samtölum viö Reuters-
fréttastofuna aö fyrir því væri engin
vissa aö Víetnamar væm reiöubúnir
Skæruliðar hinna Rauðu kmera njóta dyggilegs stuðnings Kinverja og
sá stuðningur gerir það að verkum að vafasamt er talið að Vietnamar
vinni nokkru sinni endanlegan hernaðarsigur i Kampútseu og neyðist
þvi fyrr eða síðar til að setjast að samningaborðinu.
aö semja um sjálfstæöi til handa
Kampútseu þrátt fyrir nýlegt boð
þeirra um viöræöur um samkomu-
lagsleiðir.
„Treystið því ekki,” sagöi einn
embættismannanna.
Friðartilboð frá Víetnam
Aöeins nokkrum dögum eftir aö
ráðamenn í Hanoi settu fram friöar-
tilboð sitt 19. mars síöastliðinn þá
gerðu Víetnamar nýjar árásir á
uppreisnarmenn Kampútseu viö
landamæri Thailands. Kinverjar
svöruöu um hæl meö því að gera
árásir inn f yrir landamæri Víetnam.
Víetnamar geröu innrás í
Kampútseu seint á árinu 1978 og hafa
síðan stutt stjórn Heng Samrin þar
meö 180 þúsund manna herliði.
Embættismenn Bandaríkjastjóm-
ar og stjómarerindrekar frá
Suöaustur-Asíu í Washington vísuðu
á bug tilboöi Víetnam um friöar-
viöræður sem bragði til aö festa
stjóm Heng Samrin í sessi.
„Víetnamamir em gráöugir. Þeir
halda aö Kampútsea sé eign þeirra,”
sagði einn stjómarerindrekanna.
„Þeir munu ekki gefast upp fyrr en
umheimurinn sýnir þeim fram á að
Kampútsea er ekki eign þeirra og að
þeirverðiaðhafasigá brottþaðan.”
Kínverska leiðin
Leiö Kínverja að þessu marki felst
í því aö viðhalda þrýstingi á Víetnam
um að verða á brott meö hersveitir
sínar samtímis sem þeir bjóða upp á
„sanngjarnt” pólitískt samstarf og
lofa verslun og aöstoð viö Víetnama
ef f riöi veröi komið á.
Reagan og Zhao Ziyang, forsætis-
ráöherra Kína, endumýjuðu stuön-
ing sinn viö pólitískt samkomulag
þegar Bandaríkjaforseti heimsótti
Peking í síðustu viku.
Kínverjar og Bandaríkjamenn
vilja aö Víetnamar verði á brott frá
Kampútseu og síöan fari fram
kosningar þar undir alþjóölegu eftir-
Uti þar sem ný stjórn landsins veröi
vaUn.
ASEAN-þjóöimar svokölluöu, þ.e.
Indónesía, Malasía, FUippseyjar,
Singapore, Thailand og Brunei, hafa
reynt aö leita lausnar á vandamáU
Kampútseu. Þær njóta stuðnings
Bandaríkjastjómar í þeirri viðleitni
sinni.
Þessar þjóðir hafa f engiö því f ram-
gengt aö Sameinuðu þjóðirnar hafa
fordæmt dvöl víetnamska herUösins
í Kampútseu. Þær eru ernnig reiöu-
búnar aö auka viöskipti við Víet-
nama ef þeir fallast á aö leysa deUu
sína við skæruUðahreyfingamar í
Kampútseu.
Bandaríkin fóru fram á
aðstoð Sovétríkjanna
BandarUcin hafa ekki tekiö beinan
þátt í samningaumleitunum. En
samkvæmt því sem sumir embættis-
menn Bandaríkjastjómar hafa
greint frá þá hefur hún hvatt Sovét-
ríkin, dyggasta stuöningsmann Víet-
naina, tU aö beita sér f yrir lausn deil-
unnar. Ymsú telja að sUkur þrýst-
ingur hafi oröiö til þess aö Nguyen Co
Thach, utanríkisráöherra Víetnam,
hafi faUist á friðarviöræöur.
FriðartUboö Thachs í mars kveUcti
vonameista um árangur friöamm-
leitana þar sem almenn svartsýni
haföi ríkt áður.
Indónesía og ÁstraUa höfðu reynt
Berlínarbúar em kunnir af til-
fyndni sinni sem mjög hefur bitnaö á
opinbemm persónum, einkum
stjórnmálamönnum. .Því vekur þaö
nokkra undran hvað þeir hafa hUft
Richard von Weizácker, borgar-
stjóra Vestur-BerUnar, viö háös-
glósunum.
Mikilsvirt undantekning
Hann hefur nú látiö af embætti þótt
hann sé ekki nema 63 ára því aö
hugur hans stendur tU þess aö veröa
næsti forseti sambandslýðveldisins
V-Þýskalands. Og aftur þar er von
Weizacker undantekning því aö af-
sögn hans stendur ekki í neinum
tengslum viö hneyksUsmál eða inn-
anflokkserjur eins og viljað hefur
brenna viö um marga fyrirrennara
hans í borgarstjórastarfinu. — Þvert
á móti þykú flestum BerUnarbúum
nokkur missir að þessum ígmndandi
og trausta oddvita úr stassjón sem
einatt hefur veriö aöalspennistöö
kalda stríösins miUi austurs og
vesturs.
Kristilegir demókratar hafa valiö
sér von Weizacker fyrir frambjóð-
anda í forsetakosningunum í næsta
mánuði, og slíkt er persónufylgi hans
aö enginn hinna f lokkanna hefur haft
fyrú því að bjóöa fram gegn honum.
Mannasættir og hugsuður ■
I borgarstjórastarfinu hefur von
Weizacker á síöustu þrem áram
tekist aö kveða alveg niöur nær dag-
legar götuóeúöú sem voru á mUU
lögreglunnar og unglinga og hús-
næöisleysingja. Honum hefur tekist
aö draga mjög úr fjandsemi sem
kviknaö haföi mUU Þjóöverja og inn-
fluttra tyrkneskra farandverka-
manna. Um leið hefur hann hrandið
af stað nýsköpun, byggðri á tækni-
væðingu, sem miöa skal aö því að
bæta efnahag Vestur-BerUnar.
En þrátt fyrir velgengni í borgar-
stjórastarfinu og vinsældú þar af
hefur Richard von Weizacker Ukt og
eldri bróöú hans, heimspekingurinn
og eöUsfræöingurinn Carl von
Weizacker, falliö betur ígrundun og
hugmyndasköpun í ró og næöi frem-
ur en styr stjórnmálanna. Því afréö
hann að stefna til forsetaembættisins
„af því að þaö er fremur valdalítið
og í engri samkeppni við aðra svo að
frekar er á mann hlustað ef maöur
hefur eitthvaö tU mála aö leggja”,
eins og hann segú sjálfur. — Hann
segist ætla aö nota þann vettvang tU
þess aö fjalla um málefni eins og
klofning Þýskalands og kvíöa
Þjóðverja og nágrannaþjóða þeúra
fyrúframtíðinni.
Samskiptin við
austrið efst í huga
„Þaö er erfitt aö skilja aöstöðu
okkar en menn veröa samt aö gera
sér grein fyrir henni,” sagöi von
Weizácker í viötaU nýlega. „Okkur
er mjög annt um Þjóöverjana hand-
an járntjaldsins og viö leggjum okk-
ur aUa fram viö aö yfústíga múrinn,
skiptinguna og alla þessa hryUUegu
hluti. En á hinn bóginn gera aUú
Þjóðverjar sér grein fyrú aö fram-
hjá þessu ástandi veröur ekki Utið og
engin ný pólitísk uppbygging er
möguleg í Mið-Evrópu ööravísi en í
samstarfi viö nágrannana.”
Hann vekur athygU á þeirri þíöu
sem hægristjórnin í Bonn hefur reynt
að koma á í samskiptunum við hitt
þýska ríkið, þrátt fyrir upphaflegar
hrakspár um aö brottför sósíaldemó-
krata úr ráðherrastólunum í Bonn
mundi leiða tU nýrrar ísaldar í sam-
skiptum V- og A-Þýskalands. — „Nú
er ekki einu sinni talað um svo mikiö
sem næturfrost í því sambandi,”
segirhann.
„Viö hér í vesturhlutanum vUjum
gera aUt sem í okkar valdi stendur til
þess aö auka mannleg og persónuleg
tengsl við hitt þýska ríkiö. Við viljum
hitta þetta fólk eins oft og kostur er
og viö vilj um að það öðlist fleiri tæki-
færi til þess að heimsækja okkur
hingað yfú,” segú hann.
Tryggir Rússum en vilja
aukið sjálfstæði
Von Weizácker telur aö tvennt knýi
Austur-Þjóöverja aöallega tU auk-
aö stuöla að lausn málsins en þrátt
fyrú aö Thach heimsækti löndin
leiddi þaö ekki tU neins árangurs.
Thach lagði tU aö ráöstefna yröi
haldin til aö fjaUa um Kampútseu-
málið. Hann hefur sagt aö Víetnam-
ar séu fúsú tU aö ræða heimköUun
hersveita sinna, öryggissvæöi báö-
um megin við landamæri Thailands
og Kampútseu, öryggi landamæra
Víetnam, sjálfsákvörðunarrétt
Kampútseu og aö skæraliðasveitir
Rauöu kmeranna veröi lagðar niöur.
MáUö snertú Thailand mjög því að
flóttamannastraumurinn þangað frá
bardagasvæðunum í Kampútseu
hef ur verið gífurlega mikUl.
Styrkleiki Kínverja
Opinberir embættismenn, bæði í
Washington og Asíu, hafa gagnrýnt
tUboö Thachs á þeim forsendum aö
það sé tUraun til aö kljúfa bandalag
ASEAN-þjóöanna vegna þess að þaö
feli í sér lausn sem sé aögengUeg
fyrú sumar þjóöanna en ekki aörar.
Sumú embættismannanna og
stjórnarerindrekanna í Washington
telja aö Víetnam muni aö lokum
neyðast til aö kaUa hersveitú sínar
frá Kampútseu og semja um friö.
Einn stjórnarerindreki frá Asíu
sagöist telja aö samkomulag næöist
vegna þess aö styrkleUci Kínverja
væri slUcur aö hann útUokaði
hernaöarsigur Víetnam yfú skæru-
liðum í Kampútseu. Hann bætti því
viö aö hernaöarkostnaðurinn væri aö
ríða víetnömsku efnahagslífi að
fullu.
-GAJ.
NÆSTIFORSETI
V-ÞÝSKALANDS TALSMAÐUR
HUGSJÓNANNA
Enginn býður sig fram á móti Richard von Weizácker,
borgarstjóra Vestur-Berlínar, sem mun taka við forsetaembættinu í Bonn
Borgarstjórinn í Vestur-Berlín,
næsti forseti Vestur-Þýskalands,
Richard von Weizacker.
inna tengsla við Þjóðverja í vestur-
hlutanum: Efnahagslegar ástæður
og vilji til póUtísks sjálfstæðis. —
„Meöal Varsjárbandalagsríkjanna
er fullur vilji til þess aö halda tryggö
við stóra bróður þeirra í Moskyu en
um leið kvíöa þeú of miklum
áhrifum þaðan og þessar þjóðú vUja
gjaman sjá sín rUci sýna meúa sjálf-
stæði.”
Auknú lánamöguleikar, verslun
og mannleg samskipti vestantjalds
er þó ekki það eina sem lokkar
austantjaldsmenn tU meúi sam-
skipta viö vestriö. Vígbúnaöarkapp-
hlaup risaveldanna meö öUum
þeirra kjarnorkuvígtólum hefur
vakið kvíöa austantjalds eins og
vestan og kaUaö fram friðar-
hreyfingar þar Uka þótt minna áber-
andi hafi veriö. -GP.
Umsjón: Gunnlaugur A. Jónsson og Guðmundur Pétursson