Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1985, Page 23

DV. MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRUAR1985.
23
A þessari táknrænu mynd eru súru trén farin að berjast gegn mengunarvöldunum. Frakkar trúðu þvi
lengi vel ekki að þeirra eigin skógar væru svo illa farnir sem raun ber vitni.
FRANSKIR
SKÓGAR
SÚRNA
FRIÐRIK RAFNSSON, PARÍS, SKRIFAR:
Til skamms tíma horfðu Frakkar
með vorkunn yfir til nágranna sinna,
Þjóöverja, vegna vandamála þeirra
með súrt regn og skógarskemmda í því
landi. Fólk hér liföi í þeirri vissu að slík
vandamál væru óhugsandi í þeirra eig-
in landi og að hætti Rousseau hélt það
áfram að láta sig dreyma innan um
alla grænkuna. Þá grænku sem eftir
stendur í fjallahéruðum landsins.
Sjúkir
Það kom því illa viö ýmsa þegaf
mikilsvirtur þýskur líffræðingur,
Gunther Reichelt, lýsti því yfir haustiö
1983 að frönsku skógarnir væru sjúkiv.
Skógræktarfræöingar hér í landi
brugðust ókvæöa við afskiptasemi út-
lendingsins og ekki dugði minna til að
róa þá en opinber yfirlýsing frá um-
hverfismálaráðuneytinu, en í henni
var meðal annars fjallaö um „ýktar
fullyrðingar um ástand frönsku skóg-
anna” og mjög dregið úr orðum
Reichelt.
Samtök náttúruverndarmanna sáu
til þess að málið yrði ekki svæft á þenn-
an hátt og náðu að knýja fram fjár-
magn til rannsókna á nokkrum svæð-
um, einkum skóginum í Vogesa-
fjöllum.
Þaö þótti einkar nauðsynlegt að
kanna ástand þess skógar því hann
liggur milli tveggja stærstu iðnaðar-
svæða landsins, Alsace og Lorraine,
sem aftur liggja bæði að landamærum
V estur-Þýskalands.
I júnímánuði á síðasta ári fóru svo
rannsóknirnar að bera árangur. Þá
sendi franska skógræktarstofnunin frá
sér skýrslur sem úrskuröuðu 5 þús.
hektara skóga í Vogesafjöllunum ,,al-
varlega skemmda”, auk þess sem 30
þús. hektarar til viðbótar höföu orðið
fyrir „nokkrum skaða”.
Veðrið orsakar eitthvað
Orsakir skemmdanna munu að hluta
til vera veöurfarslegar. Þannig rifja
menn upp sumarið 1976 sem var með
afbrigöum þurrviðrasamt, áriö 1979
hafi gert slíkt heljar haglél að skógarn-
ir hafi staðið allir lemstraðir eftir og
fleira er tínt til af þessum toga.
Mengun þó mest
Sérfræðingar eru engu að síður sam-
mála um að sökudólgurinn sé sá sami
og í öðrum iðnríkjum heimsins: Meng-
unin.
Súra regnið sem er búið aö leika svo
illa skóga Þýskalands, Tékkóslóvakíu
og Póllands er því farið að teygja anga
sina hingað til Frakklands. Nú eru
menn famir að gera sér þetta ljóst og
því er í bígerð að hef ja rannsóknir á
öðrum skógivöxnum svæðum hér, síð-
an að hefja baráttu gegn þessum
óhugnaði.
UGGVÆNLEGUR BARNADAUÐI
í SUÐURRÍKJUM BANDARÍKJANNA
Óskar Magnússon, DV, Washington:
Suðurríkin á eftir
Þótt framfarir í Suöurríkjunum hafi
veriö gífurlegar á undanförnum ára-
tugum er ljóst aö ennþá er vandinn þar
áberandi meiri en annars staðar í
Bandaríkjunum. Þegar Ameríka varð
þátttakandi í síðari heimsstyrjöldinni
gátu 60 prósent Suðurríkjamanna ekki
skrifað nafnið sitt þegar þeir mættu til
skráningar. Þeir höföu aldrei gengið í
skóla.
Þetta hlutfall var þá helmingi hærra
en yfir alla Ameríku. Síöan þetta var
hafa framfarir í Suðurríkjunum verið
miklar og það er kannski þess vegna
að tölurnar um barnadauöa koma
mönnum svo mjög á óvart. Lítum á
nokkrar tölur.
Skýrsla um barnadauöa í Suðurríkj-
um Bandaríkjanna, sem var birt um
síðustu helgi, hefur komið mönnum
mjög í opna skjöldu. Skýrslan er birt
einmitt á þeim tíma þegar fjárlög eru
til afgreiðslu í þinginu. I fjárlagaum-
ræðum hefur einkum veriö deilt um
niðurskurð til varnarmála og niöur-
skurö til heilbrigðismála. Inn í þessar
deilur kemur svo þessi skýrsla sem
þegar hefur vakiö menn til alvarlegrar
umhugsunar. I skýslunni kemur fram
hversu langt Suöurríkin eiga enn í land
í baráttunni við fátækt og sjúkdóma í
samanburði við önnur ríki Bandaríkj-
anna. Skýrslan er afrakstur fundar
ríkisstjóra ríkja í Suðurríkjunum sem
haldinn var síðastliðiö sumar.
5000 mæður 14 ára
Af þeim 11 ríkjum þar sem barna-
dauði var mestur óriö 1982 voru 10 í
suðurhlutanum.
Rúmlega 17 þúsund börn í Suöurríkj-
unum dóu á á árinu 1982 áður en þau
náöu eins ársaldri.
— Á þessu sama ári fæddist um ein
og hálf milljón barna í Suðurríkjunum.
— 247 þúsund þeirra (18%) áttu
mæöur á táningaaldri. Stúlkur undir 14
ára aldri eignuðust yfir 5 þúsund af
þessum börnum.
— Tæp 8 prósent barna sem fæddust í
Suðurríkjunum árið 1982 voru fædd
fyrir tímann. Sambærileg tala úr öðr-
Framfarir stöðvaðar
Það sem mönnum finnst alvarlegast
viö allar þessar tölur er að ó árinu 1980
hætti í fyrsta skipti að draga úr barna-
dauöa síðan árið 1960. Tvær ástæður
eru taldar fyrir þessu: í fyrsta lagi er
getað veitt þá heilbrigðisþjónustu sem
gert hafði verið ráðfyrir.
Bandaríkin eru nú í 12. sæti þróaöra
þjóða meö tilliti til barnadauða, en
Suðurríkin ein sér eru í einu af neðstu
sætunum. 1 skýrslunni, sem vitnað var
varnarmála ásteytingarsteinninn.
Þingmenn úr Suðurríkjunum, sem
ber jast nú hart fyrir úrlausnum, benda
á að Suðurríkin eigi skýlausan rétt á
aðstoð frá alríkisstjórninni. Þeir segj-
ast þeirrar skoðunar að þaö sé rétt-
um ríkjum Bandaríkjanna er um 3
prósent lægri.
— Á árunum 1981 og 1982 dró ekki úr
barnadauða í sjö af Suðurríkjunum,
sums. staðar jókst hann jafnvel.
talið að tækniframfarir á þessu sviði
hafi náö markalínu. I öðru lagi hefur
alríkisstjórnin skorið mjög niður fjár-
veitingar til heilbrigðismála síðan
1980. Mörg ríki hafa þess vegna ekki
til hér aö framan, er bent á leiöir til
lausnar. 1 stuttu máli byggjast þær á
því sem mest er deilt um hér í Banda-
ríkjunum þessa dagana, þ.e. hvar eigi
að skera niður. Þá eru útgjöld til
lætismál því slík aðstoö sé efnahags-
lega hagkvæm og skynsamleg. Um
þessi mál verður tekin afstaða í þing-
inu á næstu vikum þegar umræða um
'járlagafrumvarpið fer fram.
Svartir krakkar í skóla: Sums staflar hefur barnadaufli aukist meflal svartra barna i Suðurrikjunum. Þafl þykir mörgum slæmt skref aftur á bak.