Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.1986, Qupperneq 14

14
DV. FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 1986.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJOLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JONAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plótugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Þróunarfélagið eyðilagt
Þróunarfélag íslands var stofnað með lúðrablæstri.
Upp skyldi rísa nýtt og sterkt félag, sem veitti fé til
uppbyggingar atvinnulífsins. Áherzla skyldi lögð á nýj-
ar greinar. Menn sögðust skilja, að ísland hefði dregizt
aftur úr í þróun síðustu ára og áratuga. Menn fullyrtu,
að nú skyldi sú armæða afnumin, að fjármagnið gengi
til fyrirtækja eftir flokkslit þeirra, sem fyrirtækin
rækju. Sagt var, að þessar flokkspólitísku dúsur væru
af hinu illa. Þar lægi ábyrgð margs, sem illa hefði farið
hér á landi. Það er rétt. Þessu skyldi breytt við stofnun
Þróunarfélags Islands. Þar yrði bæði um að ræða fjár-
magn frá hinu opinbera og einkaaðilum. Stjórnmála-
mennirnir mundu ekki ráða ferð eins og verið hafði um
Framkvæmdastofnun. Nýir tímar tækju við. 350 milljón-
ir króna söfnuðust í hlutafé. Ríkið á hlutabréf að
andvirði 100 milljónir króna. En hvað hefur gerzt?
Fréttir síðustu daga segja þá sögu. Nú eru formenn
stjórnarflokkanna komnir í hár saman, vegna þess hver
skuli fara með umboð ríkisins. Þorsteinn Pálsson segist
hafa munnlegt loforð forsætisráðherra fyrir því, að
Steingrímur ráði ekki einn yfir umboði fyrir hlutabréf
ríkisins, 100 milljónirnar. Sjálfstæðisflokkurinn eigi að
tilnefna sinn fulltrúa, sem fari með atkvæðisrétt fyrir
helming fjárins, 50 milljónunum. Hinum helmingnum
ráði Steingrímur. Áður hafði komið upp mikill ágrein-
ingur, sem leiddi til þess, að menn gengu úr stjórn
félagsins. Þar var Steingrímur Hermannsson sakaður
um óeðlileg, flokkspólitísk afskipti af félaginu. Nú hef-
ur aðalfundi Þróunarfélagsins verið frestað um einn
mánuð, til þess að reyna sættir í málinu.
Þannig voru fyrstu skref Þróunarfélagsins, að forsæt-
isráðherra setti allt á annan endann með flokkspólitísk-
um áhrifum að gömlum hætti stjórnmálamanna. Næstu
skref sjást nú. Stjórnarflokkarnir deila hart um yfirráð
atkvæðisréttar í félaginu. Hvers vegna? Auðvitað vegna
þess, að nú stefnir í, að félagið verði eyðilagt. Ætlun
stjórnmálamannanna virðist enn einu sinni vera að
halda í aðstöðu sína til að úthluta meginhluta fjár-
magnsins til gæðinga sinna vítt um land.
Hvað hefur breytzt með tilkomu þessa félags? Eins
og sumir sögðu í upphafi varð félagið ekki til þeirra
umskipta, sem boðuð voru við lúðrablástur. Við sitjum
í sama farinu. Pólitíkusarnir ætla rétt einu sinni að
hafa sína hentisemi. Þeir hyggjast halda áfram sinni
alræmdu fyrirgreiðslupólitík, að þessu sinni í nýju fé-
lagi.
Þess vegna hefur málið valdið meiriháttar missætti
í stjómarliðinu, missætti, sem ekki hefur tekizt að bæta
úr, fyrr en það kom fyrir sjónir almennings. Það segir
ekki fallega sögu um eðli stjórnarsamstarfsins eða
flokksforingja yfirleitt. Þetta mun ekki koma öllum á
óvart, auðvitað ekki þeim sem í upphafi héldu fram, að
Þróunarfélag ísland næði ekki tilgangi sínum. En þetta
er mikið áfall fyrir þá, sem vonuðu, að annað gerðist.
Vafalaust munu sumir þeir, sem lagt hafa fé í félagið,
þykjast illa sviknir, ef svona fer. Þetta er einnig áfall
fyrir þjóðina, okkur öll. Við eigum mikið undir því, að
hér byggist upp nýr atvinnurekstur, sem bæti lífskjörin.
Þá verður auðvitað að ýta flokkspólitíkinni til hliðar.
Margir munu telja, að vonlaust sé að reyna. Okkur
takist aldrei að stöðva framgang fyrirgreiðslupólitíkur-
ínnar.
Haukur Helgason.
„.. .höfuðgallinn á febrúarsamningnum er sá að ekki tókst sem skyldi að ná fram verulegri hækkun fyrir þá
sem eru á berstrípuðum dagvinnutöxtum...“
Febrúarsamningamir
- reyndandi leið
Margt og mikið hefur verið rætt
um þá samninga, sem gerðir voru
að frumkvæði aðila vinnumarkaðar-
ins í febrúar sl. með tilstilli ríkis-
valdsins. Eðlilega eru skiptar
skoðanir um niðurstöðu þeirra. Sýn-
ist sitt hverjum um árangur að því
er varðar kjarabætur þeirra sem
lægst eru launaðir og verst settir.
Gagnrýni úr ýmsum áttum
Að sjálfsögðu hafa komið fram
gagnrýniraddir innan verkalýðs-
hreyfmgarinnar sjálfrar og þá fyrst
og fremst innan láglaunafélaganna.
Þessi gagnrýni er eðlileg og sjálfsögð
þegar haft er í huga að undir merkj-
um láglaunasteíhu hefur verið í
áratugi sest að samningaborði af
hálfu verkalýðshreyfingarinnar.
Sjaldnast hefur sú stefna náð fram
að ganga. Yfirleitt má segja að nið-
urstaða samninga undanfarinna ára
og áratuga hafi leitt af sér að hinir
betur settu hafi klifið bakið á lág-
launafólkinu og það setið eftir, oft á
tíðum verr sett en áður var, í því
óðaverðbólguþjóðfélagi sem við höf-
um búið í.
Með samningunum í febrúar var
valin ný leið í samningagerð. Vissu-
lega áhættuleið sem þó gæti, ef rétt
Kjallarinn
KARVEL PALMASON
ALÞINGISMAÐUR
er á málum haldið, skilað betri nið-
urstöðu þegar frá líður en aðrir
samningar hafa gert á undanfomum
árum.
Undirritaður er ekkert hissa á
þeirri gagnrýni sem komið hefur
fram frá fólki innan láglaunafélag-
anna því fyrir það fólk hefði nú
þurft, eins og oft áður, að gera miklu
„Með samningunum í febrúar var valin
ný leið í samningagerð. Vissulega áhættu-
leið sem þó gæti, ef rétt er á málum haldið,
skilað betri niðurstöðu þegar frá líður en
aðrir samningar hafa gert á undanfömum
arum.
betur. Hins vegar finnst undirrituð-
um skondið að heyra fortaks-
lausa gagnrýni sumra einstaklinga
á þessa samninga. Einstaklinga,
sem sjaldan ef þá nokkurn tíma
hafa difið hendi í kalt vatn né
deilt kjörum með vinnandi fólki
og enn síður þurft, né þurfa, að
bera ábyrgð á verkalýðsfélagi,
starfsemi þess og starfsháttum.
Auðvitað mega þessir einstakling-
ar, sem og aðrir, gagnrýna en
jafnframt slíkri gagnrýni ættu
þessir aðilar að segja til um hvaða
leið þeir sjálfir vildu fara í samn-
ingsgerðinni og þá einnig hvaða
leiðir væru færar til að ná fram
þeim markmiðum sem menn
hafa sett sér.
Það verður að lyfta láglaunun-
um
Eins og fram hefur komið hér á
undan þá er höfuðgallinn á febrúar-
samningunum sá að ekki tókst sem
skyldi að ná fram verulegri hækkun
fyrir þá sem eru á berstrípuðum dag-
vinnutöxtum og ná þannig fram
samningi um lágmarkslaun sem
væru í átt til þess að launafólk gæti
lifað af afrakstri átta stunda vinnu-
dags. Það voru og hljóta enn að
vera markmið verkalýðshreyfingar-
innar, þó að henni hafi ekki tekist
að ná þeim markmiðum. Spumingin
er hvort leiða megi líkur að því að
hreyfingunni takist þetta að óbreytt-
um aðstæðum.
Vonin um að það gerist fer ört
þverrandi í huga undirritaðs. Og í
þeirri stöðu hljóta menn að velta
fyrir sér til hvaða ráða eigi þá að
grípa?
Meira um samningana síðar.
Karvel Pálmason.