Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.1987, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1987.
Stjómmál
Jón Helgason hefur veítt 15 „feit“ embætti sem dómsmálaráðherra:
Era framsóknarmenn
bestu fógetamir?
Þrir framsóknarmenn í lest Jóns Helgasonar: Böðvar Bragason varð lögreglustjóri i Reykjavík. Friðjón Guðröðarson
tók við af Böðvari á Hvolsvelli og Páll Björnsson tók við af Friðjóni á Höfn í Hornafirði.
Á fjögurra ára ævi núverandi ríkis-
stjórnar hefur Jón Helgason dóms-
málaráðherra veitt 39 embætti sem
dómsmálaráðherra. Þar af eru 15 ..feit"
embætti og einhverra hluta vegna
hefur svo æxlast til að í þau hafa val-
ist 10 íramsóknarmenn. 3-4 sjálfstæðis-
menn og 1-2 sem eru annað hvort eða
bæði! Að vísu hafa þessir embættis-
menn verið misjafnlega miklir flokks-
menn og einstaka ekki meira en
traustir kjósendur síns flokks.
Embættaveitingar dómsmálaráð-
herra hafa sumar hverjar verið
umdeildar en um aðrar hefur ríkt
sæmilegur eða alger friður. Hér er
ekki lagður dómur á þær. heldur er
þessi samantekt gerð til þess að lesend-
ur geti velt þessum málum fvrir. sér.
Samantektin dregur til að mynda fram
þá spurningu, hvort framsóknarmenn
séu bestu fógetarnir - eða bestir sem
lögregluvald og dómsvald. í þeirra hlut
kom 67% „feitu" embættanna í þessu
kerfí á nýliðnu kjörtímabili. En Fram-
sóknarflokkurinn fékk hins vegar 17%
atkvæða í kosningunum.
Þótt varla sé hægt að halda því fram
að opinberum embættum eigi að skipta
eftir stjómmálaskoðunum umsækj-
enda í réttu hlutfalli við kjörfvlgi
stjórnmálaflokka. er óhjákvæmilegt
að mönnum verði hugsað til þess að
lögreglu- og dómsvaldið í landinu er
svo til eingöngu skipað fólki úr tveim
stjórnmálaflokkum. nefnilega Fram-
sóknarflokki og Sjálfstæðisflokki.
Undantekningar eru vandfundnar.
15 veitingar
Það vekur auðvátað athygli. þegar
skoðuð er skipun ráðuneyta hér á
landi allt frá því að til þeirra var stofn-
að 1917. að einungis í fjórum ráðunevt-
um af 27 hafa dómsmálaráðherrar
verið úr öðrum flokkum en þessum
tveim. I nýsköpunarstjórninni sem sat
í rúm tvö ár. 1944-1947, var alþýðu-
flokksmaður dómsmálaráðherra.
Sömuleiðis í tveim minnihlutastjórn-
um Alþýðuflokksins. 11 mánaða
stjórn. 1958-1959, og 4ra mánaða
stjórn. 1979-1980. Loks var utanþings-
stjórn við völd í tæp tvö ár, 1942-1944.
Á 69 árum hafa dómsmálaráðherrar
úr Framsóknarflokki og Sjálfstæðis-
flokki setið í nærri 64 ár. Sú staðreynd
og hin. að völdin í öllu lögreglu- og
dómskerfinu eru svo til einvörðungu
í höndum manna sem stvðja sömu
flokka. bendir til þess að annað hvort
eða bæði hafi embættaveitingamar
almennt verið pólitískar eða að hæfir
menn finnist ekki í öðrum flokkum til
þess að gegna þessum embættum. hvað
þá embætti dómsmálaráðherra.
En snúum okkur að embættaveiting-
unum 15 í tíð Jóns Helgasonar.
1984
l. nóvember var Guðmundur Skafta-
son hæstaréttarlögmaður skipaður
hæstaréttardómari. Hann er þekktui’
framsóknarmaður. Fjórir aðrir sóttu
um.
Frá l. janúar 1985 var Þorsteinn
Geirsson skipaður ráðuneytisstjóri í
Er Sigurður Eiríksson sá eini af þess-
um 15 sem hvorki Framsóknarflokkur
né Sjálfstæðisflokkur geta eignað sér?
Hann er á Eskifirði og sótti einn um.
dómsmálaráðuneytinu. Hann var áður
settur ráðuneytisstjóri í sjávarútvegs-
ráðuneytinu. Þorsteinn var liðtækur
framsóknarmaður á yngri árum. Þrír
aðrir sóttu um.
1985
Frá 1. nóvember var Sigurður Gizur-
arson skipaður bæjarfógeti á Akra-
nesi, en hann var fógeti og sýslumaður
á Húsavík. Hann er þekktur fram-
sóknarmaður. Um embættið sóttu sjö
aðrir.
Þá var Böðvar Bragason skipaður
lögreglustjóri í Reykjavík frá l.des-
ember. Hann var sýslumaðui- Rangár-
vallasýslu og varaþingmaður
Framsóknarflokksins. Um embættið
sóttu fimm aðrir.
Frá sama degi var Halldór Kristins-
son skipaður bæjarfógeti og sýslumað-
ur á Húsavík, en var fógeti í
Bolungarvík. Hann hefm’ ekki verið
flokksbundinn svo DV viti til en bæði
Framsóknarflokkur og Sjálfstæðis-
flokkur hafa eignað sér hann. Fimm
aðrir sóttu um.
Enn sama dag var Friðjón Guðröð-
arson skipaður sýslumaður Rangár-
vallasýslu. Hann kom úr embætti
sýslumanns Austur-Skaftafellssýslu og
er framsóknarmaður. Aðeins tveir aðr-
ir sóttu um.
Loks var Bjami K. Bjarnason borg-
ardómari skipaður hæstaréttardómari
frá 1. janúar 1986. Hann er talinn til
Sjálfstæðisflokksins. Fjórir aðrir sóttu
um.
1986
Frá 9. janúar var Páll Bjömsson
skipaður sýslumaður í Austur-Skafta-
fellssýslu, en hann var fulltrúi fógeta
á Selfossi. Páll er framsóknarmaður.
Einn annar sótti um embættið.
16. janúar tók gildi skipun Adólfs
Adólfssonar sem bæjarfógeta í Bol-
ungarvík. Hann var fulltrúi fógeta og
sýslumanns á Húsavík. Adólf er talinn
til Sjálfstæðisflokksins fremur en
Framsóknarflokksins. Aðrir sóttu
ekki.
1. júlí var Guðrún Erlendsdóttir dós-
ent skipuð hæstaréttardómari. Hún er
sjálfstæðismaður. Fjórir aðrir sóttu
um.
Sama dag var Hallvarður Einvarðs-
son rannsóknarlögreglustjóri skipað-
ur ríkissaksóknari. Hann er
framsóknarmaður.
1. október var Bogi Nílsson bæjar-
fógeti á Eskifirði skipaður rannsókn-
arlögreglustjóri. Hann er sjálfstæðis-
maður. Þrír aðrir sóttu um.
Þá var Sigurður Eiríksson skipaður
bæjarfógeti á Eskifirði og sýslumaður
Suður-Múlasýslu og gilti skipunin frá
1. júlí. Hann var aðalfulltrúi fógeta á
Akureyri. Heimildarmenn DV gátu
ekki dregið Sigurð í flokksdilk.
1987
Núna 1. júní tók gildi skipun Más
Péturssonar héraðsdómara í Hafnar-
firði sem fógeta og sýslumanns þar.
Hann er þekktur framsóknarmaður.
Aðrir umsækjendur voru níu talsins.
Sama dag var Friðgeir Björnsson
borgardómari skipaður yfirþorgar-
dómari í Reykjavik. Hann er fram-
sóknarmaður. Þrír aðrir sóttu um.
-HERB
í dag mælir Dagfari
Nató á Sögu
Utanríkisráðherrar Atlantshafs-
ríkjanna halda fund á íslandi i næstu
viku. Lítið hefur verið sagt frá því
um hvað ráðherramir ætla að ræða
á þessum fundi enda er það í sjálfu
sér aukaatriði. Enginn man til þess
að slíkir fundir hafi skipt hinu
minnsta máli og venjulegast eru
fundimir árangursríkastir þegar sem
minnst er sagt. Það kann kannske
að vera á dagskrá hjá Atlantshafs-
bandalaginu að Rússarnir hafa haft
uppi hótanir um að draga úr víg-
búnaðarkapphlaupinu og lagt fram
ýmsar tillögur í því skyni sem
Bandaríkjamenn hafa gert sig lík-
lega til að samþykkja. Þessar
ráðagerðir stórveldanna hafa skap-
að nokkum ugg meðal Evrópuríkj-
anna í Nató enda er vegið að
undirstöðum þessa vamarbandalags
ef meining er að draga úr vopnum
og vígbúnaði. Nató má ekki til þess
hugsa, enda er það einhver mesta
ógnun við friðinn ef menn draga úr
vopnabúnaðinum. Má því gera ráð
fyrir að samþykkt verði ályktun á
Reykjavíkurfundinum í næstu viku
þar sem Nató leggst gegn afvopnun.
Að öðru leyti verður tíðindalítið á
þessum Natófundi nema hvað ráð-
herramir verða boðnir að Gullfossi
og Geysi eins og lög gera ráð fyrir
þegar hafa verður ofan af fyrir elsku-
legum gestum. Og svo eiga þeir að
borða og dansa í Valhöll á Þingvöll-
um um kvöldið og þá verður áreiðan-
lega kátt í höllinni. Dansleikurinn
verður hápunktur ráðherrafundar-
ins.
Sovétríkin hafa löngum verið ást-
mögur Atlantshafsbandalagsins
enda væri ekkert Nató til ef Rúss-
amir væm ekki til. Svona hræðslu-
bandalög þurfa að eiga sér óvin og
óvinurinn verður að vera samvinnu-
þýður í því að magna upp hræðsluna
svo bandalagið lifi og geti haldið
fleiri fundi um ekki neitt. Eins og
fyrr segir er það helsta áhyggjuefni
Atlantshafsbandalagins að Rússam-
ir em allir að spekjast og em nú
menn að reyna að finna ráð við því.
Það er óþarfi að láta Gorbatsjov
komast upp með eitthvað friðarkjaft-
æði ef það stoihar framtíð Nató í
hættu.
En það em líka til fleiri óvinir
heldur en Rússarnir. Nú er hafður
uppi mikill viðbúnaður til öryggis.
Lögreglan er öll í viðbragðsstellingu
og víkingasveitimar em komnar í
sérstakar æfingabúðir upp í Saltvík.
Vopnaleit er gerð á sérhverjum
ferðamanni sem kemur til landsins
og vestur í bæ verður svæðinu í
kringum Hótel Sögu lokað fyrir allri
almennri umferð. Öryggisverðir
koma sér siðan fyrir á húsþökum og
nærliggjandi götum til að vakta
svæðið þannig að þar sjáist enginn
nema fuglinn fljúgandi.
Allar em þessar öryggisráðstafanir
gerðar til að bægja hugsanlegum
óvinum frá ráðherrafundinum. Ekki
til að koma í veg fyrir að þeir heyri
hvað ráðherramir hafa að segja því
að þar verður ekkert sagt. Heldur
til að óviðkomandi komist ekki að
því að þar er ekkert sagt. Fundurinn
verður sem sagt leynilegur til að
forðast það að nokkur maður komist
að því að hann er leynilegur vegna
þess að þar gerist ekkert.
Liður í þessum öryggisráðstöfun-
um er sá að senda starfsmenn
bændasamtakanna á Hótel Sögu í
frí og sömuleiðis flokksbundna Al-
þýðubandalagsmenn sem starfa á
hótelinu. Hættulegustu óvinir Nató
em í samtökum og flokkum sem vita
minnst um Nató. Alþýðubandalags-
menn halda nefnilega að Nató skipti
máli og ekki má fyrir nokkum mun
leyfa þeim að uppgötva að svo sé
ekki. Þess vegna em þeir reknir
heim.
Misskilningur herstöðvaandstæð-
inga lýsir sér í því að í tilefhi
fundarins ætla þeir að ganga frá
Keflavík um helgina. Engum venju-
legum manni mundi detta í hug að
leggja á sig slíka göngu nema af því
hann er svo vitlaus að halda að
Nató skipti máli. Svo er öryggis-
gæslunni fyrir að þakka að her-
stöðvaandstæðingar hafa ekki enn
komist að hinu sanna.
Mikið væri það nú almennilegt af
þeim hjá Nató eða lögreglunni að
leyfa svo sem einum picalló úr Al-
þýðubandalaginu að laumast inn á
fundinn hjá ráðhermnum til að eyða
þessum misskilningi. Þá gæti blessað
fólkið losnað undan þeirri áþján að
ganga allan Keflavíkurveginn að
ástæðulausu. Dagfari