Dagblaðið Vísir - DV - 21.07.1987, Blaðsíða 23

ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚLÍ 1987.
23
pv________________________________Erlendir fréttaritarar
Skipting jarðnæðis
erfiðasta deiluefnið
Skotið var á smábændur á Filippseyjum í janúar er þeir mótmæltu aðgerðaleysi stjómarinnar varðandi uppskipt-
ingu landareigna. Símamynd Reuter
Jón Orrnur HaMóisson, DV, London;
Corazon Aquino, forseti Filipps-
eyja, stendur nú frammi fyrir
nauðsyn þess að taka afdrifaríkar
ákvarðanir um eitthvert erfiðasta
'og mikilvægasta deiluefnið á eyjun-
um, það er um skiptingu jarðnæðis.
Ákvarðanir í þessum efnum geta
skipt sköpum fyrir stjómmálalega
framtíð landsins því stuðningur smá-
bænda við skæruliða kommúnista
mun að verulegu leyti vaxa eða
minnka í hlutfalli við aðgerðir eða
aðgerðaleysi stjómvalda í þessum
efnum. Skemmst er að minnast blóð-
ugra átaka við forsetahöllina í
Manila fyrir fáum mánuðum þegar
hermenn skutu á múg smábænda
sem vildi mótmæla aðgerðaleysi
stjómvalda sem þó hafa ítrekað lof-
að umfangsmiklum aðgerðum til
þess að tryggja milljónum örsnauðra
manna lífvænlegan skika lands.
Deilur innan stjórnarinnar
Deilur em komnar upp milli ráð-
gjafa forsetans og innan ríkisstjóm-
ar landsins um hve hratt skuli skipta
upp landi og hve mikinn hluta af
stórum sykur- og kókosplantekrum
landsins skuli brjóta upp og skipta
milli landlausra manna sem nú lifa
á hungurmörkunum.
Upphaflegar áætlanir stjómarinn-
ar áttu að koma allt að tuttugu
milljónum fátæklinga á landsbyggð-
inni að gagni á fáum árum en
stjórnin hefur nú bæði dregið úr
umfangi áætlana sinna og lengt
þann tíma sem áætlaður er til að
taka landið úr höndum ríkra lan-
deigenda og skipta því upp á milli
leiguliða.
Aquino landeigandi
Skipting jarðnæðis er ekki nýtt
deilumál á Filippseyjum því valda-
kerfi landsins hefur áratugum saman
byggst á jarðnæði. Hafa landeigend-
ur stjómað landinu frá því að það
fékk sjálfstæði fyrir rúmum fjörutíu
árum. Ástandið hefur hins vegar
versnað stórlega vegna mjög ömar
fólksfjölgunar en nær sextíu milljón-
ir manna búa nú á Filippseyjum eða
tæplega þrefalt fleiri en fyrir fjömtíu
árum. Fjölskylda forsetans og fjöl-
skylda eiginmanns hennar, Ninoy
Aquino, en morðið á honum hratt
af stað þeim atburðum sem komu
Corazon til valda, em báðar meðal
ríkustu fjölskyldna landeigenda á
Filippseyjum og á forsetinn sjálfur
sex þúsund hektara af sykurplant-
ekrum. Varaforsetinn og margir
nýkjömir þingmenn á Filippseyjum
em einnig af þeim ættum sem stjóm-
að hafa landinu síðustu áratugi í
skjóli eigna sinna á landi.
í tímahraki
Marcos forseti komst raunar til
valda á sínum tíma fyrir andstöðu
við þessar ríku ættir, eins og ættir
Aquino og manns hennar. Lofaði
hann umfangsmikilli uppskiptingu á
landi sem hann stóð ekki við enda
studdi stjóm hans á endanum að
hluta til landeigendur.
Forsetinn hefur lent í tímahraki
með ákvarðanir nú vegna þess að
völd hennar í þessum efhum munu
minnka í lok þessa mánaðar þegar
nýkjörið þing tekur við völdum. En
þó þingið sé ekki eins gjörsamlega
í höndum landeigenda og oftast hef-
ur verið áður þá em þeir sterkir
innan þess og munu geta tafið mjög
fyrir afgreiðslu mála.
Hungur á plantekrum
Landeigendur á Negros, einni eyju
Filippseyja, hafa raunar hafið bar-
áttu fyrir sjálfetæði eyjarinnar og
þó að þetta sé ekki tekið mjög alvar-
lega sýnir það þann hita sem er í
málinu.
Á eyjunni Negros er land nær allt
í höndum nokkurra landeigenda og
á síðustu árum hafa tugir þúsunda
íbúa eyjarinnar dáið úr hungri og
vegna afleiðinga hungurs. Á stórum
svæðum eyjarinnar var ástandið um
tíma líkast því sem gerðist á hungur-
svæðum Áfríku. Það féll þó í
skuggann af hungrinu í Afríku og
af miklum pólitískum atburðum sem
þá áttu sér stað í Manila.
Hungrið stafar af því að mestallt
land á þessari frjósömu eyju er notað
til ræktunar á sykri sem seldur er
til Vesturlanda en verð á sykri hefur
fallið svo mjög að ekki svarar kostn-
aði að flytja hann út. Stór svæði
frjósams lands hafa þvi staðið ónot-
uð á meðan fólk fellur úr hungri
allt um kring. Á nokkrum eyjum,
þar sem ástandið er svipað, hafa
skæruliðar kommúnista náð miklum
árangri á síðustu misserum.
Ræður gangi borgarastríðs-
ins
Líklegt má telja að Aquino forseti
muni ekki leggja út í aðgerðir í þess-
um efiium sem komið gætu til móts
við þá landlausu. Hún muni hins
vegar reyna að finna einhverja milli-
leið til þess að draga úr mestu
ólgunni. Vegna styrks landeigenda
og vegna þeirrar örvæntingar sem
rekur hungraða menn til aðgerða er
hins vegar ólíklegt að forsetanum
takist að draga úr ólgu á lands-
byggðinni hvaða leið sem hún fer.
Ef hún fer að ráðum hægri manna
í stjóm sinni má spá áframhaldandi
vexti í skæruhernaði kommúnista á
næstu árum þó eitthvert hlé kunni
að myndast um stund. Ef hún fer
hins vegar að ráðum vinstri manna.
sem vilja umfangsmikla uppskipt-
ingu lands á fáum árum, gætu
myndast möguleikar til pólitískrar
lausnar á uppreisn kommúnista.
Stóiglæpamaður slapp úr höndum lögreglunnar
Baldur Röbertsson, DV, Genúa:
Einhver þekktasti stórglæpamaður
Ítalíu, Renato Vallanzasca, slapp úr
höndum lögeglunnar um helgina
þegar verið var að llytja hann frá
fangelsinu f Cuneo á Norður-Ítalíu
yfir í öruggasta fangelsi landsins sem
er á eyjunni Sardiníu.
Var hann fluttur í skotheldum bíl
frá Cuneo til Genúa og voru tveir
aðrir lögreglubílar til fylgdar. Átti
síðan að flytja fangann með ferju til
eyjarinnar. Um borð var fanginn lok-
aður inni í klefa og ætluðu verðirnir
að kíkja inn í klefann á tíu mínútna
fresti.
Er litið var inn í fyrsta sinn var
fanginn, sem var handjárnaður, horf-
inn. Hafði hann losað kýraugað,
smeygt sér út og synt í land. Síðan
hefur ekkert sést til hans.
Ferill Renatos er æði langur. Hann
var fyrst handtekinn fjórtán ára
gamall fyrir bílþjófnað og var hann
þá settur í fangelsi fyrir unglinga.
Eftir það rændi hann verslanir ásamt
bróður sínum og fleiri glæpamönn-
um. Renato gerðist síðan sekur um
morð, bæði utan fangelsismúranna
og innan.
Fyrir öll manndrápin og ránin er
búið að dæma Renato í tvöfalt lífstíð-
arfangelsi og tvö hundruð ár til vara
ef ske kynni að hann yrði langlífur.
I ellefu ár var Renato daglega á
síðum blaðanna og vissi hvert
mannsbarn hver hann var. Var hann
dáður af ungum stúlkum því hann
var talinn myndarlegur og oft kall-
aður fallegi Renato.
Deilt á ný um Kristjaníu
Haukur L. Haukssan, DV, Kaupmannahcfn:
Það lítur út fyrir að ný deila rísi um
Kristjaníu á stjómmálavettvangi á
næstunni.
Hans Engell, vamarmálaráðherra
Dana, stendur fast á þeirri skoðun
sinni að lögleiða eigi Kristjaníu á
meðan starfshópur sá er meirihluti á
þingi utan ríkisstjómarinnar stofnaði
til heldur því fram að lögleiðing stað-
arins sé ekki aðalatriðið í áætlunun-
um um hann. Segir starfshópurinn að
„normal" Kristjanía hafi lítið gildi sem
slík þar sem staðurinn sé fyrst og
fremst félagsleg tilraun.
í fréttatilkynningu frá vamarmála-
ráðherranum segir meðal annars að
lykilorðið í umræðu ríkisstjómarinnar
um Kristjaníu sé lögleiðing og sé þá
átt við að aðstæður þar verði í hví-
vetna hinar sömu og annars staðar í
samfélaginu.
Fulltrúi jafriaðarmanna í Kristja-
níustarfshópnum segir að ráðherrann
verði að hlíta ályktunum starfshópsins
enda hafi hópurinn meirihluta á þingi.
Þýði ekki að tefja þróun mála í
Kristjaníu fram yfir kosningar í haust
með tali um lögleiðingu. Kristjaníu-
starfshópurinn var stofhaður fyrir
tilstilli stjómarandstöðuflokkanna og
róttækra vinstri manna til að koma á
jafhvægi milli Kristjaníu og samfé-
lagsins með eins mikilli lögleiðingu
og mögulegt væri án þess þó að algjör
lögleiðing væri fyrsta og síðasta for-
senda fyrir starfi hópsins.
Kristjania i Kaupmannahöfn hefur löngum veriö í sviAsljósinu og er nú lögleiA-
ing staAarins orAin aA deiluefni.
-puði fær obliðar
móttökur fagfólks
ffeukur L. Hauksscn, DV, Kaupmarmahafix
Frá og með ágústmánuði verður ný
getnaðarvöm til sölu í verslunum í
Danmörku. Það er hinn svokallaði
p-púði eða leggangasvampur og hef-
ur verið mikið skrifað um hann í
blöðum undanfarið.
t honum er sáðdrepandi krem og
á samkvæmt umtali framleiðanda
og seljmida að vera ömgg og umfram
allt þægileg getnaðarvöm fyrir kon-
ur.
Læknar og aðrir sérfræðingar em
á öðm máh og styðjast þeir við nýj-
ar breskar rannsóknir á fyrirbærinu
þar sem púðinn er borinn saman við
hettu með sáðdrepandi kremi og
reynist hettan öruggari getnaðar-
vöm.
í auglýsingu er fylgir púðanum
segir að níutíu og eitt prósent öryggi
sé fyrir því að getnaður eigi sér ekki
stað við notkun púðans. En það þýð-
ir að ef hundrað konur noti púðann
sem getnaðarvöm f eitt ár eigi níu
þeirra á hættu að verða hamshaf-
andi.
Prófessor Mogens Osler, á fæðing-
ardeild ríkisspftalans f Kaupmanna-
höfn, segir að púðinn geti verið
hentugur fyrir konur yfir fertugt og
sem ekki eiga sérlega á hættu að
verða bamshafandi. Segir hann að
almennt sé alls ekki hægt að mæla
með púðanum. Öryggi getnaðar-
vama þurfi minnst að vera níutíu
og fimm prósent, helst meira. P-piil-
an sé nær hundrað prósent ömgg
og lykkjan níutíu og sjö til níutíu
og átta prósent.
Formaður fjölskylduráðgjafarinn-
ar í Danmörku segir að með tilkomu
p-púðans megi upplifa svipað og við
tilkomu hinnar svokölluðu getnað-
arvamarfroðu fyrir nokkrum árum.
Fjöldi kvenna mun verða bams-
hafandi gegn vilja sínum og fóstur-
eyðingum mun fjölga.
P-púðinn er nokkm dýrari en aðr-
ar getnaðarvamir og getur sam-
kvæmt f>Tmefndu orðið afar dýr
fyrir ófáar konur ef notkun hans
verður almenn.