Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.1988, Blaðsíða 17

MÁNUDAGUR 25. JANÚAR 1988.
17
Stöðugt meiri skattar
„Viö afgreiöslu fjárlaga laust fyrir síð-
ustu áramót kom í ljós að enginn
stjórnmálaflokkur á Alþingi ver hags-
muni skattgreiðenda, hvorki 1 stjórn
né stj órnarandstöðu. ‘ ‘
Frá þvi er sagt í sögum að einu
sinni fyrir rúmu árþúsundi haíl
verið fólk austur í Noregi sem vildi
ekki sætta sig við ófrelsi og skatt-
lagningu konungs. Þetta fólk sá sig
tilknúið að leggja upp í mikla
hættuför, flytja búferlum með allt
sitt til framandi lands til að halda
frelsi sínu. Þetta var mér kennt í
íslandssögu í bamaskóla um fmm-
byggja landsins. Einn af afkomend-
um þessara manna, Jón Baldvin
Hannibalsson, hefur nú tilkynnt aö
í kjölfar stóraukinnar skattheimtu
á fólkið muni sérstakar eftirlits-
sveitir hans verða gerðar út til að
tryggja að keisarinn, þ.e. ríkið, fái
það sem hann hefur með lögum
ákveðið að skammta sjálfum sér.
Formenn Framsóknar- og Sjálf-
stæðisflokks em að vonum harla
glaðir yfir þessari málafylgju Jóns
við stefnu ríkisstjórnarinnar.
Aukin útgjöld - auknir
skattar
Opinber útgjöld og skattheimta
hafa á undanfórnum tveim áratug-
um aukist meira en þjóðartekjurn-
ar. Það þýðir einfaldlega að ríki og
sveitarfélög em stöðugt að taka
stærri og stærri hlut af tekjum og
eignum fólksins til ráðstöfunar. Nú
síðast var það boðað, sem stefna
ríkisstjómarinnar, _ að reka ætti
ríkissjóð hallalausan sem er í sjálfu
sér mjög nauðsynlegt markmið og
allt annað er í raun svik við fram-
tíðina og olía á verðbólgubálið, eins
og við erum að komast að þessa
dagana. En hvernig átti að ná halla-
lausum fjárlögum? í raun er aðeins
tvennt til í því efni, annars vegar
að draga úr útgjöldum og hins veg-
ar að auka tekjurnar. Ríkisstjómin
setti sér þau markmið að gera
Kjallarinn
Jón Magnússon
lögmaður
hvort tveggja og shk markmiðs-
setning var í sjálfu sér viðsættan-
leg. Svo fór nú samt að minna fór
fyrir sparnaðinum en þeim mun
meira fyrir skattahækkununum. í
fyrra var okkur sagt að reka ætti
ríkissjóð með halla til að ná fram
„þjóðarsátt". Ég vissi að vísu aldrei.
í hverju slík þjóðarsátt gæti veriö
fólgin, nema þá e.t.v. að þjóðin
væri sátt við það að stefna að ríkis-
gjaldþroti. Nú er lagður á fólkið um
tugur milljarða í auknum sköttum
til að ná hallalausum ríkisbúskap.
Ég velti þvi fyrir mér hvaða þjóðar-
sátt þar sé verið að framkvæma.
Ég velti því líka fyrir mér hvaða
skynsemi það var í einu mesta góð-
æri í sögu þjóðarinnar að reka
ríkissjóð með verulegum halla og
hvaða skynsemi er fólgin í því að
auka skattheimtu svo mjög þegar
því er spáð að þjóðartekjur fari
minnkandi.
Að axla ábyrgð eða varpa
henni á aðra
Steingrímur Hermannsson utan-
ríkisráðherra, ástsælasti stjóm-
málamaður þjóðarinnar skv.
skoðanakönnunum, hefur nú ný-
lega lýst því fyrir flokksmönnum
sínum að Róm sé að brenna og átti
þá við stöðu íslenskra efnahags-
mála. í sjálfu sér var eðlilegt að
Steingrímur, sem lék á fyrstu fiðlu
meðan kveikt var í, skyldi verða
fyrstur til að viðurkenna að málum
væri nú svo komið að brýnna að-
gerða væri þörf. Spurningin er
einfaldlega sú hvort Steingrímur
ætlar aö axla þá pólitísku ábyrgð,
sem hann ber frekar en nokkur
annar á því ástandi sem er að skap-
ast, eða varpa henni yfir á aðra.
Mér virðist, miðað við tilvitnaða
ræöu, að Steingrímur sé þess albú-
inn að varpa ábyrgðinni af sjálfum
sér. Spurningin er þá bara hverjum
á þá að kenna um. Sem kunnugt
er ber forseti íslands ekki ábyrgð
á stjórnarathöfnum heldur við-
komandi ráðherra. Það mundi því
láta Steingrími einkar vel aö verða
forseti lýðveldisins.
Hagsmunir skattgreiðenda
Viö afgreiöslu fjárlaga laust fyrir
síðustu áraipót kom í ljós að enginn
stjórnmálaflokkur á Alþingi ver
hagsmuni skattgreiðenda, hvorki í
stjórn né sfjómarandstöðu. Það er
heldur.ekki einn einasti þingmaður
sem lítur á það sérstaklega sem sitt
hlutverk. Þess í stað á hver þeirra
sín góðmál til að leggja á herðar
skattgreiðenda til viðbótar öllu
öðm en þeir eru alls úrræðalausir
um það með hvaða hætti eigi að
skera niður á móti. Af þeim sökum
vex skattheimta jafnt og þétt og
skattakerfið verður flóknara og
óskiljanlegra öllum þorra fólks
með hveiju ári sem líður, þrátt fyr-
ir það að stjórnmálamenn hafi
veriö að einfalda það í marga ára-
tugi. Úrræði stjómmálamannanna
er hins vegar ekki.það að einfalda
kerfið og draga úr skattheimtunni.
Nei, skattheimta skal aukin. Dýpra
skal seilst ofan í vasa hvers og eins
og nái höndin ekki nógu djúpt
skulu eftirhtssveitir fjármálaráð-
herra annast um framhaldið.
Skriflinnskan og báknið vex og
endar með því að verða mörgum
um megn. Mér finnst að það hljóti
að vera til umhugsunar hvort lík-
legt sé að betra og fjölbreyttara
þjóðlíf verði byggt upp með
skattaáþján miðstýrðs eftirlits- og
sóunarkerfis stjórnmálamanna eða
með því að auka svigrúm fólksins
til að ráða yfir sjálfu sér, tekjum
og eignum sínum. Ég minnist þess
að fyrir nokkrum árum fór út-
varpsmaður á vinnustað og spurði
þar m.a. þessarar spurningar:
Hvers vegna vinnur þú svona mik-
ið? Verkamaðurinn, sem var til
svara, sagði: Vegna þess að ég
komst inn í skattakerfið og kemst
ekki út úr því. Hann var orðinn
þræll kerfisins. Eitt helsta við-
fangsefnið í íslenskum þjóðmálum
næstu árin verður hvort fjölga á
skattaþrælum eða afnema slíkt
þrælahald. Jón Magnússon
„Skattheimta vex jafnt og þétt og skattakerfið verður flóknara með
hverju árinu sem liður,“ segir m.a. í greininni.
Bjórlæknar - einn þrjátíu og þrír
Þá hafa læknavísindin loksins
sannað gildi sitt í eitt skipti fyrir
öll með þeim hætti að þjóðin and-
varpar eins og Eyvi grútur forðum'
og má þó vart mæla:
Hvílík dýrð, hvílík dásemd!
Vonum seinna
Það var raunar kominn tími til
að tengja eins og segir í þjóðfrægu
kvæði, sem þó er ekki um lækna.
Það var kominn tími til að þessir
vökulu varðliðar velferðar okkar
kæmu fram á völlinn með visku
sína, þrautreynda þekkingu og
óendanlega algæsku. Það var von-
um seinna að þessir miskunnsömu
Samverjar dagsins í dag og alltsjá-
andi vísindavitar okkar.létu til sín
heyra og greindu okkur frá glöggu
og gríðarlega vel rökstuddu áliti
sínu, stökktu á okkur nokkrum
dropum af dásamlegri umhyggju
sinni fyrir öllu því sem lífsanda
dregur, eins og alhr vita - eða eiga
að vita - að er þeirra æðsta mark
og mið.
Og hvað olli því nú að meira en
stórt hundrað hálærðra „doktora"
(stórt hundrað + jólasveinatalan!)
dreif sig í að bera umhyggju sína
fyrir oss aumum mannskepnum á
torg? Jú, hvað annað en mál mál-
anna. Mál meirihlutans þögla, já,
mál þjóðardjúpsins, blessaður
bjórinn, sem þessir bjórblautu lær-
dómsmenn hafa víst vökvað sig á
en vilja nú fyrir allan mun meiri
vökvun, vökvun handa öllum að
sjálfsögðu, því ekkert mega þeir
aumt sjá.
Lækna„legíó“
Einhver afpsyrnu orðsnjall mað-
ur - þeir eru ugglaust einhverjir
fleiri til í svo miklum manngrúa -
hefur samið þennan líka hávís-
indalega texta, sem mér finnst að
vísu ámóta skiljanlegur og lyf-
seðlar sumra lækna geta orðið
þegar þeim tekst best upp í form-
fallegri fegurðarskrift sinni.
Eftir lesturinn verð ég að játa að
KjaUarinn
Helgi Seljan
félagsmáiafulltrúi ÖBÍ
og vel hugsuð ábending) að stóra
hundraðið hefði ekki lesið þetta,
bara jólasveinarnir þrettán eða
einn og átta - þessi eini sem samdi
og átta bræður hans?
Eða var„reseptið“ máske þannig
að aldrei var náð að stauta sig fram
úr rökleiðslunni, rökleysunni, eða
hvað menn vilja kalla þetta? Já,
rökleiðslan, það er nú mergurinn
málsins. Meginmottó er sem sé
þetta: „íslendingum er ekki hætta
búin að missa fótfestuna í áfengis-
málum.“ Svona einfóld eru nú þau
sannindi og undravert að ekki skuli
allt bjórgengið hafa uppgötvað
þennan vísdóm áður. Búið, heilag-
ur.
Hver vill áfrýja?
Þá veit maður það, þar er allt í
„Þeir sem þarna eiga nöfn sín munu
ekki líklegir til að lyfta hátt merkinu
um heilbrigði öllum til handa árið
2000.“
ég var alls engu nær um rök eða
ástæður almennt fyrir þessari yfir-
lýsingu hópsálarinnar enda er ég
alls ómeðvitaður, óvísindalegur og
alls ólærður og athugasemdir mín-
ar því eflaust bæði ótímabærar og
ótilhlýðilegar. Þetta lækna„legíó“
segir mér þó ekkert sem betur fer
um þessa annars ágætu stétt í
heildina tekið, þar á ég marga góð-
vini og met marga mjög mikils.
Einmitt þess vegna og áhts míns
almennt á læknastéttinni varð ég
fyrir vonbrigðum, „lost“ mundi
það á læknamáli kallað, og máske
er ég undir áhrifum þess enn. En
hitt er mér þó huhn ráðgáta undir
hvaða áhrifum stóra hundraðið og
jólasveinafjöldi læknanna hefur
verið.
Gæti hugsast (það er vinsamleg
sómanum í sælunnar reit. Enginn
missir fótanna á brennivínssvell-
inu og því er óhætt að bæta bjór-
hálkunni við. Fólk missir sem sé
ekki fótanna, fótfestan er traust.
Hvað eru þeir aö gera hjá AA, SÁÁ,
Samhjálp - aht þetta óvitastóð, sem
þykist vera aö reisa fahinn reyr?
Þar láta menn sem sé svo að þar
sé verið að koma fótfestulausu fólki
á lappimar sem auðvitaö er alls
ekki til, allir með fótfestu að lækn-
isdómi. Og hver vhl áfrýja?
Svo fara alls konar fuglar, m.a. í
steinhúsinu við Austurvöll, að ger-
ast spámenn um ihar afleiöingar
bjórdrykkju. Nær væri að fara eftir
orðum danska háðfuglsins sem
sagði: Það er erfitt aö spá, einkum
í framtíðina. En lækná„legíóið“ fer
létt með að spá og björt og fógur
„Læknakórinn - einn - þrjátiu - og þrír - kannast ekki við að svona
veik tegund af áfengi geti haft nein skaðleg áhrif," segir greinarhöfund-
ur m.a.
er framtíðarsýn þeirra meö áfengt
öl við hún á sinni læknisfræðhegu
fánastöng. Hvers vegna eru menn
að hafa þessar áhyggjur? Já, og
hvers vegna eru menn eiginlega að
tala um áfengisvandamál yfirhöfuð
þegar engum verður það að fóta-
kefli?
Bjórinn sem læknislyf?
Læknakórinn - einn - þrjátíu -
og þrír - kannast ekki við að svona
veik tegund af áfengi geti haft nein
skaðleg áhrif fremur en áfengi
svona yfirleitt, enda er mér sagt aö
sumir læknar hafi ráðlagt bjórinn
(smyglaðan?) sem læknislyf. „Ekk-
ert bendir th þess.“ „Engin reynsla
frá öðrum þjóðlöndum" hljómar
hetjubjórtenórinn í knappri sam-
þjöppun. Sem sagt: „Hve gott og
fagurt og indælt er“, enda hafa ís-
lendingar, þ.m.t. læknar, svo
yfirdrifna -fótfestu í áfengismálum
að ólympíumet er í augsýn í heh-
brigði og staðfestu landans.
Þar af leiðir að þessir sextán sér-
viskupúkar, sem kaha sig prófess-
ora og voru að ýja að alvarlegum
'afleiðingum og adls kyns fylgikvhl-
um, eru bara á mála hjá gútempl-
aradótinu, ehegar elliærir, eða það
sem verst er - vita ekki um bragð-
gæði bjórsins og hohustu hans sem
hehsudrykks. Ja, ahavega eru
þetta aular og apakettir eða eitt-
hvað ennþá verra.
Og nóg um þetta í þessum dúr.
Sannarlega hæfir þessari heimsku-
legu héghjudýrkun ekki annað en
háð og spé. En áfengisvandamálinu
- harmleikjum þess - lífsfórnum
þess, hæflr ekki háð né spé. Það
ættu m.a.s. þessir menn að vita því
aö þeir eiga að vita hvaö þeir gera
- hvað þeir segja.
Þeim verður því ekki fyrirgefið,
því miður. Orðstír ágætrar stéttar
hefur sett niður. Þeir sem þama
eiga nöfn sín munu ekki líklegir th
að lyfta hátt merkinu um hehbrigði
öllum th handa áriö 2000. Þeir áttu
að fara í fararbroddi, en nú hafa
þeir reist þessu takmarki níöstöng.
Miður góðgjarn vinur minn
spurði mig hvort ég vissi ekki að
offramboð væri orðið af læknum
og það vaxandi. Þessir 133 væru
bara aö huga að auknum framtíð-
arverkefnum fyrir stéttina sína.
Svari hver fyrir sig, en lengi mun
í minnum bænarskjal bjórlækn-
anna sem víti th varnaðar öhu
ærlegu fólki. Helgi Seljan