Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1988, Blaðsíða 4

4
MIÐVIKUDAGUR 13. APRÍL 1988.
Fréttir
Landbúnaðanéðuneytið fram úr fjáriögum:
800 milljónir króna umfrarn
fjárlög til útflutningsbóta
Ráðuneytið treystir á áframhaldandi framlög og jafha kindakjötsneyslu
Þegar fjármálaráðuneytið kannaði
stöðu veigamestu útgjaldaliða fjár-
laga vegna landbúnaðar fyrir páska
kom í ljós að ekki eru eftir nema 30
milljónir króna af þeim 550 milljón-
um króna sem ætlaö var til útflutn-
ingsbóta á árinu. Því fer íjarri að sú
upphæð dugi til aö standa við þær
skuldbindingar sem landbúnaðar-
ráðuneytið hefur stofnað til á grunni
búvörusamninga. i raun má áætla
að ráðuneytið vanti hátt í 800 milljón-
ir til þess að endar nái saman.
Samkvæmt upplýsingum land-
búnaðarráðuneytisins er gert ráð
fyrir að á yfirstandandi verðalgsári
(1. sept. ’87—1. sept. ’88) verði flutt út
um 1.800 tonn af kindakjöti. Þegar
hafa verið flutt út 1.550 tonn, en ráöu-
neytið hefur einungis greitt bætur
fyrir 400 tonn af því. Útflutnings-
bætur fyrir 1.150 tonnum hafa ekki
verið greiddar þrátt fyrir að kjötið
hafi þegar verið selt á verði sem er
aldrei hærra en 30 prósent af fram-
leiðsluverði. Ef mið er tekið af
áætlunum ráðuneytisins á enn eftir
að flytja út 250 tonn. Ógreiddar út-
flutningsbætur vegna þessa verð-
lagsárs eru því vegna 1.400 tonna af
kindakjöti.
En þar sem þessu verðlagsári lýkur
þann 1. september næstkomandi
koma útflutningsbætur vegna næsta
verðlagsárs inn í dæmið áður en
nýtt framlag úr ríkissjóði kemur til
samkvæmt fjárlögum fyrir áriö 1989.
Næsta haust er gert ráð fyrir að slátr-
að verði 1.500 tonnum umfram það
sem landsmenn geta torgað. Ráðu-
neytið er skuldbundið til þess að
greiöa undir þetta kjöt útflutnings-
bætur samkvæmt búvörusamning-
um. Ef gert er ráð fyrir að flutt verði
út sama hlutfall af heildarútflutn-
ingnum fyrir næstu áramót og þau
síðari má ætla að áöur en ný fjárlög
taki gildi verði landbúnaðarráðu-
neytið búið að lofa útflutningsbótum
vegna um 1.200 tonna.
Ofan á allt þetta bætist að við upp-
haf búvörusamninga árið 1985 gekk
ríkið í ábyrgð fyrir 600 tonn af þeím
birgðum sem þá vöru til í landinu.
Þetta kjöt mun kalla á útflutnings-
bætur ef landsmenn halda áfram áð
borða minna af kjöti en bændur
framleiða.
Þær skuldbindingar sem ráðuneyt-
ið hefur stofnað til nú þegar og áður
en næstu fjárlög verða afgreidd með
meiri útflútningsbótum eru því
vegna 3.200 tonna. Það er rúmur
þriðjungur þess sem landsmenn geta
borðað á einu ári.
í stjórnarmyndunarviðræðunum í
fyrra var samþykkt aukafjárveiting
vegna útflutningsbóta upp á 150
milljónir vegna 600 tonna af kinda-
kjöti sem flutt var út til Japan. Það
jafngildir 250 krónum á kílóið. Sé
tekið mið af þessari sölu má reikna
með að skuldbindingar ráðuneytis-
ins umfram fjárlög hljóði upp á 800
milljónir króna.
Jóhann Guðmundsson í landbún-
aðarráðuneytinu sagði að ráðuneytið
gengi út frá því að við fækkun á sauð-
fé samkvæmt búvörusamningi
(1985-1992) væri gert ráð fyrir að
skuldbindingamar væru mestar
fyrst. Því gengu menn út frá því aö
miðað við óbreytt framlag ríkisins til
útflutningsbóta fram til 1992 væri
ráðuneytið ekki að eyða umfram
efni. Þörfin fyrir útflutningsbætur
yrði minni þegar hði að árinu 1992.
Jóhann benti á að árangur búvöru-
samningsins mætti glögglega sjá á
því að framleiðsla næsta haust væri
ráðgerð 10.500 tonn en var 12.150 tonn
árið 1985.
Þess skal getið að af þessum 1.650
tonnum, sem framleiðslan hefur
dregist saman, eru 700 tonn, eða um
42 prósent, vegna niðurskurðar
vegna riðuveiki. Þessi tonn munu
skila sér aftur inn í kerfið á verðlags-
árinu 1989-1990. Þá munu þau aftur
byija að kalla á útflutningsbætur.
-gse
Jón Helgason:
Munum taka lán fram á næsta ár
Jón Baldvin Hannibalsson:
Urða kjötið hið fyrsta
„Það verður að sjálfsögðu að taka
lán til þess að fleyta þessu fram yfir
næstu áramót. Við tókum af sömu
ástæðu 200 milljóna króna lán í fyrra.
En bætur vegna útflutnings í slátur-
tíð í haust kemur ekki til útborgunar
fyrr en eftir áramót, eins og verið
hefur,“ sagði Jón Helgason land-
búnaðarráðherra þegar hann var
spurður hvemig ráðuneytið hygðist
standa við þær skuldbindingar vegna
útflutningsbóta.
„Við bindum vonir við að með
sömu neyslu og í fyrra verði vandinn
þegar minni næsta haust. Það segir
sig sjálft að sú fækkun á sauðfé sem
stefnt er að leggst þyngst á fyrst.“
Þú gerir þá ráð fyrir svipaðri upp-
hæð á fjárlögum allt til 1992?
„Já. Það er erfitt að standa við
búvörusamninginn nú án þess að
taka lán. -gse
„Fjárlög voru á þessu ári samin í
nánu samráði við landbúnaðarráðu-
neytið. Landbúnaðarráðherra ber
þvíjafna ábyrgð á við mig á gjaldalið-
Jón Baldvin Hannibalsson fjármálaráöherra vill urðá kjötiö sem Jón Helga-
son landbúnaðarráðherra er búinn að lofa að borga undir til útlanda.
um fjárlaga til landbúnaðar. Það var
full samstaða um málið í ríkisstjórn
og á Alþingi. Meirihluti Alþingis
samþykkti 550 milljónir króna sem
hámark þess sem skyldi varið til út-
flutningsbóta. Það kemur því ekki til
greina aö veita meiru til þessa mála-
flokks. Það verða engar aukafjárveit-
ingar þrátt fyrir búvörusamninga,“
sagði Jón Baldvin Hannibalsson fjár-
málaráðherra.
Hvað á að gera við öll þessi tonn
af kjöti?
„Urða þau hið fyrsta. Það er ódýr-
ast,“ sagði Jón Baldvin.
. -gse
Úttekt fjárinálaráöuneyti sins á
helstu útgjaldaliðum á fjárlögum
vegna iandbúnaðarmála leiddi í
ljós að Framleiðnisjóður land-
búnaðarins átti ekki eftir nema
94 milljónir krónii- af þeim 429
sem honum voru ætlaðar á árinu.
Sjóöurinn hefur nú leitað tii
Seölabankans um lán að upphaeð
85 milljónir króna til þess að ná
endum saraan á árinu. Bankinn
hefur enn ekki svarað beiðni
sjóðsins.
Af 429 milljónunura hafa 96
milljónir farið í útflutningsbætur
og 50 milljónir í kaup og leigu á
fullvirðisrétti. 83 milljónir króna
hafa farið í afborgun og vexti af
: 200 milljóna króna láni fni Seðla-
bankanum, Það lán er til þriggja
ára og var þetta fyrsta afborgun
þess. Þaö sem eftir er ársins er
áætlað að 89 milljónir renni til
útflutnfngsbóta og samninga sem
þegar hafa veriö gerðir um kaup
og leigu á fullvirðisrétti. Þá hafa
einnig verið gerðir samningai’
vegna búháttabreytinga sem ekki
hafa enn komið til útborgunar.
Það er því Ijóst að sjóðurinn nær
ekki endurn saman. Stefnt er aö
því að gera það með öðru láni frá
Seðlabankanum að upphæö 85
milJjónir króna. Skuldir sjóösins
um næstu áramót munu því
verða um 200 milljómr. Það er sú
upphæð sem hann hefur eytt
umfram fjárlög.
„Sjóðurinn hefur ákveðnai’
skyldur í lögum, bæöi vegna
veröábyrgðar og eins vegna bú-
háttabreytinga. Við getum ekki
sagt viö þá bændur sem hafa
fækkað hjá sér fé og leita til okk-
ar um aðstoð vegna nýrra
búgreina að éta þaö sem úti frýs.
En þó við þurfum að taka lán
núna er stefnt að því að svo veröi
ekki næsta ár þar sem viö mun-
um ekki þurfa aö greiða neinar
útflutningsbætur þá,“ sagöi Jón
G. Guðbjömsson, fulltrúi hjá
Framleiðnisjóði. -gse
í dag mælir Dagfari
Bjórinn til bjargar
Það hefur verið talið tvísýnt hvort
bjórinn veröur samþykktur á Al-
þingi fyrir voriö. Bjórandstæðingar
hafa haldið uppi málþófi og helm-
ingurinn af læknastéttinni hefur
sent frá sér yfirlýsingar um óholl-
ustu bjórsins eftir að hinn helming-
urinn hafði mælt með bjórnum.
Fjölmiðlar eru búnir að margtelja
stuðningsmenn og andstæðinga
innan Alþingis og stuðningsmenn-
irnir eru taldir hafa vinninginn.
Það er að segja ef þeir eru allir við-
staddir. Það mun hins vegar vera
nokkuð sjaldgæft og í þessari viku
var tala varamanna komin upp í
fjörutíu og hafa þá eitt hundrað
manns setið á þingi í vetur og eng-
inn hefur haft tök á því að gera
skoðanakönnun hjá þessu aöskota-
liöi sem dettur inn á þing þegar
atkvæðagreiðslur fara fram.
Stundum er það sagt á hátíöleg-
inn stundum að lýðræðið. sé í
hávegum haft á íslandi og lýðræðið
sé fólgið í því að meirihlutinn ráöi.
Ekki er þó alltaf farið eftir þessari
gullnu reglu og í fimmtíu ár hefur
minnihlutanum á Alþingi tekist að
drepa bjórfrumvörp og er enn að.
Nú er það nýjast að bjórandstæð-
ingar hafa lagt fram breytingartil-
lögu sem felur það í sér að af hverri
seldri bjórflösku eða dós, skulu
greiddar fimm krónur í sérstakan
safnasjóö. Þessi sjóður á að stuðla
að vexti og viögangi safna í
landinu, svo sem Þjóðminjasafns,
Þjóðskjalasafns, Náttúrufræði-
safns og Snorrasafns og mun það
síðasttalda vera nefnt í sérstöku
heiðursskyni við Snorra Sturluson
og Þórð kakala. Þórður kakali er
kunnastur fyrir að drekka, en hann
sat og drakk um dag og nótt, eins
og segir í kvæðinu: Drekktu held-
ur, já drekktu þig heldur í hel.
Athygli vekur að í þeim félags-
skap sem leggur fram þessa tillögu
er fyrsti flutningsmaður Sverrir
Hermannsson sem gat sér svo gott
orð fyrir að skattpína almenning í
þágu þjóðminjasafna að hann var
samstundis gerður að bankastjóra
til að hæfileikar hans nýttust sem
best. Sverrir er bjórmaður.
Annað hvort hefur Sverrir platað
bjórandstæðinga til meðflutnings á
þeirri forsendu aö úr því bjórinn
væri á annað borð orðinn stað-
reynd, þá væri best aö þjóðin
drykki sig í hel. Eða þá hitt að bjór-
andstæðingar eru að friða sam-
viskuna með því aö taka skatt af
þjóðinni þegar hún drekkur sig í
hel í nafni Þórðar kakala.
Því er auðvitað ekki að neita að
það friðar samviskuna þegar menn
drekka í þágu góðs málstaðar og
bjórandstæðingar geta þá a.m.k.
glaðst yfir fylliríum annarra því aö
safnasjóðirnir gildna. Hvað gera
menn ekki fyrir peninga og hvað
eru menn að lemja höfðinu við
steininn og hamast gegn bjór af
heilsufarsástæðum, þegar hægt er
að græða á honum? Áður en yfir
lýkur verður það sérstakt keppi-
kefli bjórandstæðinga að íslending-
ar drekki sem mest af bjór þegar
það liggur fyrir að þeir borga fimm
krónur í safnasjóð í hvert skipti
sem þeir skola niöur einni bjórdós.
Það verða áreiðanlega fleiri en
bjórandstæðingar sem hugsa á
þennan hátt. Fjármálaráðherra
hlýtur til dæmis að bíða spenntur
eftir bjórnum til að rétta fjárhag
ríkisins við og landbúnaðurinn,
skreiðarframleiðendur, ullariðn-
aðurinn, refabændur og allar aðrar
stéttir sem eru komnar í gjaldþrot,
binda vonir sínar við bjórinn og
gróðann sem af honum hlýst.
Kennaradeiluna mætti leysa með
því að láta nokkrar krónur renna
í verkfallssjóð, Ingvi Hrafn gæti
slætt hendinni í nokkrar krónur
fyrir fréttastofuna sem er í svelti.
Það eina sem maður hefur áhyggj-
ur af er viðskiptahallinn, enda er
annar hver maður búinn að koma
sér upp bjórumboði, innflutningur
eykst um helming og setur þjóðina
á hausinn. Fjármálaráðherra á að
stofna safnasjóð sem er þá sjóður
sem safnar upp í viðskiptahallann
og gert þannig breytingartillögu
við breytingartillöguna um að
söfnin hagnist á bjórdrykkjunni.
Með sameiginlegu átaki getur ís-
lenska þjóðin síðan drukkið af
slíku kappi að öll söfn, allar at-
vinnugreinar og sjálfur viðskipta-
hallinn verða komin í jafnvægi
eftir árið? Þá getur þjóðin sungið
aftur eins og sungið var um Þórð
kakala forðum: Drekktu heldur, já
drekktu þig heldur í hel!
Dagfari