Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.1988, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 1988.
Utbreiðsla alncemis
Alnœmi breiðisthrott út. i byrjun fotaldurs
tvbfaldost fjbidi sjúkllnga jafnan á sex til ótto
mánuðum en stðor 0 tölf til þrettön mánuðum.
Alrtœmi hefur nú greinst t melr en
120 þjóðlöndum. Skráð sjúkdómstilfelli eru um
60.000. en eru í raun mun fteirl, elnkum t Afríku.
Gera má ráð fyrir að um tíu mllljönlr manna
séu smltaðir af völdum alnœmisveirunnar.
Ftestir þéirta sem fenglð hafa alncBmi í
Bandarfkjunssin og Evröpu eru hommar og
flknlefnaneytendur sem sprauta slg. en I Afrfku
eru flestir gaghkynhnelgðir, katlar og konur.
f september 1987 hófðu grelnsM sjúklingar
með alnaemi á Íslandí en á sama tímo höfðu
á fjórða »ug elnstakilnga greirrst meö smlt af
vötefum otTœmisvelrunnar.
ALNÆMISTILFELU f HÉIMINUM
FJÖIDIMEÐ LOKASTIG 1975-1991
ÁÆTIAÐUR FJÖLDI1987-1991
SKYGGÐ0 SVÆBIN Á KORTtNU SÝNA
ÚTBREIÐSUJ ALNÆMIS i HEIMINUM
iSLAND
1991
1 r—t—i_»_r—|
1980'82 '84 '86 '88
Kort landlæknisembættisins um útbreiðslu eyðni i heiminum. Þar á stofnuninni er orðið alnæmi notað um sjúkdóminn.
rannsóknir á blóðsýnum sem eru
jafnvel 30 ára gömul til að eyðni-
veiran hafi þá verið til. Slík blóð-
sýni eru til frá Kinshasa en niður-
stöður rannsókna á þeim þykja
mjög áreiðanlegar. Þá er til blóð-
sýni úr Bandarikjamanni sem lést
árið 1969 úr sjúkdómi sem líktist
eyðni. í þessu blóði er mótefni gegn
eyðniveirunni ef niðurstöður rann-
sókna á þvi eru réttar.
Þessi maður hafði aldrei komiö
til Afríku eða verið í tengslum við
menn þaðan. Þetta hefur vakiö upp
efasemdir um að eyöni eigi sér
uppruna í Afríku og til eru læknar
sem halda því fram að sjúkdómur-
inn geti hafa komið upp á tveim
stöðum án þess að samband sé á
milli. Ef það er rétt getur verið að
eyðni í Bandaríkjunum og Afríku
eigi ekki sama upprunann. Það
styöur einnig þessa hugmynd að
eyðnin varö að faraldri í Banda-
ríkjunum og Afríku á svo gott sem
sama tíma.
Fleiri vísbendingar
Merki um eyðniveiruna eru
einnig til í blóðsýni úr bandarísk-
um eiturlyfjasjúklingi sem lést árið
1976. Frá þeim tíma eru einnig til,
visbendingar um að eyðnin hafi
verið komin til Evrópu en í þeim
tilvikum hefur allaf mátt rekja
smitið beint til Afríku.
Ein kenningin er sú aö kúbanskir
hermenn í Angóla hafi fengið sjúk-
dóminn þar og síöan borið hann til
Bandaríkjanna, einkum Miami,
sem verið hefur griðastaður íjölda
flóttamanna frá Kúbu. Sjúkdómur-
inn er mjög útbreiddur á Miami.
Mörgum þykir þó þessi kenning
bera of mikinn svip af pólitískum
áróðri til að vera tekin trúanleg.
En hvar svo sem upprunans er
að leita og hverjar smitleiðirnar
hafa verið þá er víst aö eyðni hefur
hvergi náð að grafa eins um sig og
í Afríku. í Zaire er talað um að í
sumum þorpum hafi tíundi hver
maður látist úr sjúkdómnum. Þar
er þó ástandið alvarlegast í borgun-
um. Komið hefur í ljós að menn í
góðum stöðum, einkum í stjóm-
kerfinu, eru í mikilli hættu. Stjórn-
völd hafa á undanfórnum árum
verið að byggja upp embættis-
mannakerfi og menntað til þess
unga menn. Margir þessara manna
búa með fleiri en einni konu en fjöl-
kvæni er enn stöðutákn í landinu.
Þessi hópur er því í meiri hættu
en aðrir. Þetta á við um mörg lönd
Mið-Afríku. Það vakti t.d. athygli
árið 1986 þegar þrítugur' sonur
Kenneths Kaunda, forseta Zambíu,
lést af völdum eyðni.
Þeir sem fórðast um Afríku segja
aö þar sé hræöslan við eyðni ekki
áberandi. í borgunum þrífst vændi
sem fyrr þótt vitað sé að það stuðli
öðru fremur aö útbreiðslu sjúk-
dómsins. Heilbrigðiskerfið er víða
í molum en vandamálin mörg. Því
dreifast kraftarnir mikið og árang-
ur af þeim vamaraðgerðum sem
reynt er aö beita takmarkaður.
Þýtt/-GK
íslcmd ■ BúKgaria
LaugartíaKsvöKKur
sunnucKag Tagust
Forsala aðgöngumiða frá kl. 12 á leikdag á Laugardalsvelli
Hvernig gengur strákunum gegn hinu sterka landsliði Búlgaríu?
Aðgöngumiðaverð:
Stúka 600 kr.
Stæði 400 kr.
Börn 1 50 kr.
Dómarí: Erik Fredriksson
frá Svíþjóð
Línuverðir:Óli P. Ólsen
Gísli Guðmundsson
KNATTSPYRNUSAMBAND ÍSLANDS