Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1988, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 1988.
Frjálst.óháÖ dagblaö
Otgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð I lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Sameining A-flokka?
Viö upphaf viöræöna þessara flokka um stjórnar-
myndun setti formaöur Alþýöubandalagsins fram þá
kenningu, aö rétt væri að sameina svonefnda A-flokka.
Aö minnsta kosti bæri að stefna að víðtæku samstarfi
þeirra. Ólafur Ragnar Grímsson sagði í viðtah við DV,
aö hann og Jón Baldvin Hannibalsson heföu ákveðið
að setja í gang viðræður um þetta, ekki bara með tilliti
til myndunar ríkisstjómar heldur líka með tilliti til
framtíðarþróunar og þeirrar uppstokkunar, sem væri
framundan. Þessar yfirlýsingar em um margt einkenni-
leg uppákoma á þessu stigi. Flokkar þessir hafa barizt
hart allt kjörtímabihð. En aðstæður geta breytzt. Ótti
A-flokkanna við kosningar veldur því, að flokkarnir eru
hklegri en áður til að semja sín á milli. Út af fyrir sig
er merkilegt, að formaður Alþýðuflokksins skyldi fyrir
nokkrum dögum hta á það sem rýtingsstungu, að for-
maður Sjálfstæðisflokksins lagði til lækkun matar-
skatts, en vera svo reiðubúinn að gefa eftir nánast hvar
sem er til þess að vera í stjórn.
Alþýðubandalagið setur nú fram kröfur, eigi flokkur-
inn að verða í stjórn. Matarskatturinn verði endurskoð-
aður. Samningsréttur verði fijáls og kaupmáttur óskert-
ur. Aht voru það ríkir þættir í stefnu stjórnar Þorsteins
Pálssonar og tillögum þeim, sem formaður Alþýðu-
flokksins hefur gengið út frá, að þetta yrði einmitt þver-
öfugt við stefnu Alþýðubandalagsins nú. En kannski
má semja um hvað sem er. Flokkar hér semja fyrst og
fremst um völd, þegar þeir mynda samsteypustjórnir.
Formaður Alþýðubandalagsins virðist ekki gera
stjórnarmyndun auðveldari með boðun sameiningar.
Margir eru þeir í báðum flokkunum, sem óttast þau
faðmlög, sem formaðurinn boðar. í Alþýðuflokknum er
tiltölulega stór hópur, sem ekki er tilbúinn að taka í
sátt þá, sem þeir kaha komma. í Alþýðubandalaginu eru
margir, sem líta á alþýðuflokksmenn sem erkiféndur. í
báðum flokkunum eru einnig ýmsir, sem vilja ekki, að
þessir flokkar setjist saman í ríkisstjórn - hvað þá
meira. Framsókn og Alþýðúflokkurinn mynduðu blokk
upp úr helginni. Alþýðubandalaginu var gefinn kostur
að vera með. Alþýðubandalagið setti auðvitað skilyrði
fyrir shku. Með því að nálgast Alþýðuflokkinn er Al-
þýðubandalagið því einnig að nálgast Framsóknarflokk-
inn. Enn er ahs óvíst, að þessir flokkar geti samið um
lausnir mála nú.
En því má ekki gleyma, þegar litið er yfir stöðuna,
að margt hefur breytzt frá fyrri árum. Hvað sem líður
samkomulagi nú, er augljóst, að Alþýðubandalaginu er
stýrt af fólki, sem er sósíaldemókratar. Þótt margir séu
andvígir sameiningu A-flokkanna, eru einnig margir,
sem lengi hefur dreymt um sameiningu flokkanna í einn
jafnaðarmannaflokk.
Flokkar hér á landi eru of margir. Það væri líklegt
til að hreinsa andrúmsloftið, að A-flokkarnir hefðu víð-
tækt samstarf. Sambræðsla þeirra fengi vissulega í upp-
hafi ekki sama fylgi og flokkarnir samtals. Margir í
þessum flokkum mundu aldrei kjósa sameiginlegan lista
flokkanna. En tækist sæmhega til um samstarf, ætti
hann möguleika á að auka fylgi sitt síðar.
Uppákoma Ólafs Ragnars var sérkennileg í stöðunni
í fyrradag. En hún er kannski ekki svo mjögfjarri lagi.
Þróunin verður kannski sú, að þessir svoköhuðu A-
flokkar renna saman í einn á næstu árum. Það kaha
formenn þeirra flokka sem sé framtíðarþróunina.
Haukur Helgason
Á þessum óvissutímum væri
eflaust best aö segja sem allra
minnst. A.m.k. hafa landsfeður
okkar sannað það áþreifanlega að
undanfómu að því meir sem þeir
tala þeim mun minna er aðhafst,
enda von þegar öll orka þeirra fer
í að koma vel fyrir á skjánum og
kjarnyrða sem best aödáun sína á
ástríkum samstarfsmönnum.
Þótti mér þar Þorsteinn þó bera
af þegar hann var aö lýsa þeim
Steingrími og Jóni Baldvini og kall-
aði þá alltaf Hókus og Pókus, þó svo
mjúklega og mildilega að maður
var nokkra stund að átta sig á þess-
um nýju nöfnum þeirra félaga.
Hins vegar var jafnljóst að þama
hitti Þorsteinn naglann á höfuðið,
öfugt við það þegar hann ætlaði að
hitta Albert í hausinn en fór á
hausinn sjálfur með allt heila
flokksgilliö.
Umferðarmál
Já, orð eru til alls fyrst, segir
þar, en alltof mörg orð velta mörg-
um vanda af stað, það sýna dæmi
septemberdaga. Og skal nú skensi
linna. Eitt þeirra mála, sem knýja
á alltof oft af auðskildum ástæðum,
em umferðarmálin. Sá ógnarfjöldi
bifreiða, sem viö stærum okkur oft
af og ökum ótæpilega, veldur því
m.a. að svo er nú komið í Reykja-
vík að reyndustu menn þar segja
að í umferðinni sé endalaus íostu-
dagur, þ.e. að það „kaos“, sem ein-
kenndi þá daga áður, sé nú í raun
allsráðandi, alla virka daga a.m.k.
Og nú: „Svífur að haustið og sval-
viðrið gnýr.“
Haustið er gengið i garð og birtan
þverr fyrr að deginum og ekki
batna akstursskilyrði við það þó
reyndar sé upplýst að hin voöalegu
umferðarslys verði ekki síður þeg-
ar bjartast er og best að aka á bein-
um og greiðum leiðum.
En margt bendir þó til þess að
einmitt nú verði aðgát að sýna í enn
auknum mæli þó auðvitaö eígi hún
ætíð að sitja fremst í fyrirrúmi. Það
er greinilegt að Umferðarráð legg-
ur hér aukna áherslu á og ég vil
votta þeim ágætu kröftum, sem þar
vinna, mikla aðdáun mína fyrir
ágætt starf og um leið lýsa því yfir
að auglýsingar þeirra nú eru þess
eðlis að engan geta þær látið ó-
snortinn.
Ég átti á dögunum tal við ágætan
vin minn sem unir ævilangt í hjóla-
stól eftir umferðarslys þar sem allt
var í raun að í aðstæöum sem
mögulegt er. Hann sagði auglýs-
ingarnar ágætar, svo langt sem
þær næðu, en spurði mig svo hvort
ég héldi að þeir sem mesta hefðu
þörfma fyrir að lita á og læra af
mundu nokkurn tímann gefa sér
tíma til að horfa á þessar uggvegj-
andi auglýsingar, hvað þá aö láta
sér detta í hug að þetta snerti þá á
einhvem veg.
Afsökun foreldranna
Öll þekkjum við svo undur vel
þessa áleitnu fuUyrðingu innra
meö okkur: Svona kemur ekki fyrir
mig - aöeins hina.
Þessi ágæti, glöggi vinur minn
benti mér á að vissulega væru af-
KjaUarinn
Helgi Seljan
félagsmálafulltrúi
Öryrkjabandalags íslands
leiðingarnar oft ekki fegurri á að
líta en atriði í verslu hryllings-
myndum. En samt - sagði hann -
þarf að færa þennan voða, þessi
ógnvænlegu örlög, sem alltof mörg-
um eru búin, enn nær sem allra
flestum. Og hann sagöi fleira: Þegar
þessi mál ber á góma til enn frek-
ari fræöslu og beinna upplýsinga
er endalaust bent á skólann, eins
og skólinn geti tekið við og eigi að
annast allar hliðar uppeldis og
mannlegra samskipta, þar eigi hin
almenna siðfræði að nemast alfar-
ið. Hann vakti enn einu sinni verð-
uga athygli á því hve oft heimilun-
um, foreldrunum, væri gleymt í
þessu sem öðru. Foreldrar nútím-
ans geta velt öllu slíku af áhyggju-
leysi yfir á dagvistarstofnanir og
skóla - viðkvæðið: til þess er nú
þetta fólk og fær borgað fyrir. Af-
sökun foreldranna ofurþreyttu og
ábyrgðarhtlu, vinnuþrældómur-
inn, er vissulega staðreynd en við
vorum hjartanlega sammála um
það að aukna ábyrgð, aukið tilkah,
enn frekari kröfur ætti að gera til
þeirra sem þama eru næstir, þeirra
sem í raun eiga miklu að ráða um
mótun barnsins og unglingsins til
allra góðra verka, fyrst og síðast
þó til vitundar um eigið val, eigin
ábyrgð, það að taka tillit til annarra
en vaða ekki áfram í vímu frjáls-
hyggjukenninga um að troðast
áfram yfir alla, alveg sama með
hvaða meðulum, aðeins ef unnt er
að öðlast fé og frama, fé þó ofar öhu.
Uppákomur og aukabeygjur
Þessar samræður okkar nálguð-
ust aftur upphaf sitt því svo alvöru-
lausir vorum við að við leiddum
samtahð að landsfeðrum enn og
aftur en ekki að ástæðulausu. Vin-
ur minn spurði sem sé hvernig
unghngar dagsins, sem eitthvað
fylgdust með, gætu sett ábyrgðar-
tilfinningu á oddinn þegar einn
landsfaðirinn með ábyrgð stjórnar-
athafna í bráðum átján ár kæmist
upp með að vera alltaf ábyrgðar-
laus, án þess að hafa nokkru sinni
nærri neinu illu eða óheilbrigðu
komið, og verða út á einmitt þetta
vinsælasti maður þjóðarinnar.
Og viö veltum fyrir okkur hvem-
ig sá ágæti maöur væri annars í
umferðinni. Við þóttumst sjá Jón
Baldvin fyrir okkur sem akandi
umferðarskilti: Ég á ísland, og Þor-
stein blessaðan með alls kyns
uppákomur og aukabeygjur sem
aftursætisbílstjórarnir hans úr
frjálshyggjugenginu bæru aðal-
ábyrgð á. Og af þessu tilefni bætti
vinurinn við: Þú verður aö byrja
greinina og krydda meö einhverju
svona, ef einhver á að nenna að
lesa, úr því að þú ætlar ekki að
fara út í nána lýsingu á einhverjum
hrylhngsatburðinum, því fólki
finnst það spennandi og auðvitað í
órafjarlægö frá eigin persónu.
Ég spurði þennan greinargóða og
greinda mann því hann tæki sig
ekki til og dýfði niður penna og
segði sína sögu og annarra, fengi
Umferðarráö t.d. til að senda hana
inn á hvert heimili, einmitt til að
reyna að vekja foreldra, hvort ég
mætti máske benda ríkissjónvarp-
inu á að láta ruglukollinn með
Mann vikunnar taka einn alvöm-
mann inn í þennan þátt sem ýmsir
væru enn að baksa við að fiorfa á,
þrátt fyrir frumstætt og furðulegt
mannaval oftast nær.
En vinur minn sagði allt slíkt
órafjarri sér enda aðeins til auglýs-
ingar eigin persónu sem ekki næði
þeim tilgangi sem óneitanlega ætti
að vera á bak við.
Hins vegar sagðist hann gjarnan
vilja mega fá fjármagn og sam-
starfsfólk th að vinna upp mark-
vissa áróðursherferð til þess þó að
hafa ekki alveg svikist undan
merkjum gagnvart öðrum. Ég kem
þessu á framfæri þó svo ég efi að
af verði hjá vini mínum ef á ætti
að herða.
Svo bætist Bakkus við
Ég bendi ráðandi aðilum á að vel
væri þess virði að huga að því hvort
t.d. Sjálfsbjörg, landssband fatl-
aðra, gæti ekki lagt sitt góða hð í
einni herferð um vá og voða um-
ferðarómenningarinnar. Þar er
gnótt góðra krafta, þar eru margir
þolendurnir. Þar er fólk sem segist
líka hafa sagt: Þetta kemur ekki
fyrir mig - aðeins hina. Ég veit að
sumum dugar það ekki, kæruleys-
ið, tillitsleysið, rétturinn minn,
tímapressan mín - allt er þetta
ævinlega æðst og fyrst hjá alltof
mörgum okkar. Og svo bætist
Bakkus við og nú ætla landsfeöur
að bjarga sér á bjórnum, viðbótinni
lúmsku sem býsna margir öku-
menn eiga því miður eftir að falia
fyrir.
Allt skal ógæfunni að vopni verða
og vitandi vits auka menn á ógn-
ina. Á meðan öll þjóðin bíöur
spennt eftir nýjasta hanaslagnum
milli Steina sterka, Hókusar og
Pókusar syngur sírenuvælið
óhugnanlega í eyrum, alltof kunn-
uglegt en ekki nógu nærgöngult,
eða hvað? Þarf það virkilega að
vera væl til þín sem vekur þig eða
svæfir svefninum langa? Mættum
við öll hafa gullvæg boðorð gætni
og aðgátar í heiðri þessa haustdaga
sem endranær, hvað sem hður nýja
fugladansinum: Hókus, Pókus, Fíh-
ókus.
Helgi Seljan