Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1989, Blaðsíða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1989.
Spumingin
Telurðu þörf
á málræktarátaki?
Svana Guðlaugsdóttir: Já, mér finnst
sem unglingar nú á dögum tali ekki
nógu góða íslensku.
Helga Helgadóttir: Já, ætli það ekki.
Það er svo mikið um slettur.
Jónas Kristinsson: Alveg örugglega..
Það hefur verið lögð lítil áhersla á
málrækt í þjóðfélaginu.
Hreinn Sumarliðason: Já, það er eng-
in vanþörf á því.
Sigurlín Grétarsdóttir: Nei, mér
finnst málið fint eins og það er.
Gamla málið er asnalegt. Þaö þarf
að leyfa málinu að þróast.
Hrönn Steingrímsdóttir: Já. Það er
aUtof mikið um erlend verslunar-
heiti og útlendar slettur.
Lesendur
Vargur á Tjörninni
G.K. hringdi:
Mig langaði að vekja athygli
borgarbúa og yfirvalda á ástandinu
á Tjöminni. Sú var tíð, sérstaklega
í góðu sumarveðri, að foreldrar
fóru niður að Tjörn með böm sín
til aö leyfa þeim að fleygja brauð-
molum til andanna, eða bra bra.
Enn er hægt að fara niöur að
Tjöm og gefa fuglunum, en sá
munur er á að nú er ekki verið að
ala endumar heldur varginn. í aug-
um gamals borgarbúa er sorglegt
að sjá hvemig Tjömin er orðin.
Ekki var nóg að endumar væru
flæmdar burt vegna framkvæmda
við ráðhúsiö heldur er nú einnig
lítið orðið eftir af þeim vegna svar-
baksins sem þar hefur tekið öll
völd.
Vargurinn situr í röðum og næ-
rist helst á ungum andanna. Stokk-
öndin hefur orðið sérstaklega illa
fyrir barðinu á honum og sjást vart
stokkandarungar lengur. Æðar-
kollan hefur þó með frekjunni náð
að verja eitthvað af sínum ungum.
Hún er ekki hrædd við hinn óboðna
gest og ræðst á svartbakinn ef
henni finnst hann koma of nærri.
Það er Ijóst að öndin ein getur
ekki flæmt varginn á brott, því
verðum við mennimir að koma
henni til hjálpar ef að við viljum
varðveita Tjömina eins og við
munum hana fyrir nokkmm árum.
Legg ég jafnvel til að efnt verði til
skotveiðikeppni á Tjöminni. Borg-
að verði eitthvert smáræði fyrir
hvem svartbak sem skotinn er. Það
verður að gera eitthvað áöur en það
er orðið of seint.
Rykbindum landið
Áhugamaður um útivist skrifar:
íslendingar stæra sig gjaman af
hreinu og tæm lofti en loftið er ekki
alltaf hreint og tært þó oft sé víösýni
mikið. Furðulegt er hversu mikið ryk
fellur í raun á flesta hluti. Rykið er
komið langt að. Ekki eingöngu af
malarvegum heldur af landi sem er
að blása upp.
Gegn upplæstri er ekki nóg gert.
Talið er að síðan land byggðist hafi
a.m.k. 40.000 ferkílómetrar gróður-
lendis eyðst. Margir átta sig ekki á
um hversu stórt svæði er að ræða
en þaö er femingur sem er 40.000
feridlómetrar er 200 kílómetrar á
hveija hlið eða eins og vegalengdin
frá Vík í Mýrdal til Reykjavíkur. Nú
er taliö að árlega eyöist um 3000 hekt-
arar gróðurlendis á móti 2000 sem
græddir em upp árlega auk þess sem
grær af sjálfsdáðum. Ljóst er því að
þrátt fyrir allar landgræðsluáætlanir
og þjóðargjafir hefur enn ekki tekist
að snúa vörn í sókn.
„Frímerkin" sýna hvað hægt er að
gera. Líta má á þau sem tilraunareiti
um allt land. Þéttbýlisbúar hafa feng-
ið úthlutað lóöum undir sumarbú-
staði á hijóstugu landi, sett niður
nokkrar úlfabaunir innan girðingar.
Vel á minnst, innan girðingar, því
baunimar þola ekki beit á vissu
þroskastigi. Einhveijum kynni að
finnast heiðblái litur úlfabaunanna
of einhæfur í landslaginu en þær em
þannig gerðar að þær hverfa og víkja
fyrir öðrum gróðri þegar jarðvegur-
inn er orðinn mettur af köfnunarefni
enda oft líkt við lifandi áburðarverk-
smiðjur.
Endalaust er hægt að deila um or-
sakir gróðureyðingar. Borið er við
eldgosum, kólnandi veðurfari, land-
broti af völdum stórfljóta og áhrifum
búsetu. Reynslan hefur sýnt að bú-
seta, og þar með beit, vegur þyngst.
Sá munur, sem er á hóflega beittu,
ofbeittu og friðuðu landi er skýr
sönnun þess. Miklu meiri stjóm þarf
að hafa á beit en nú er. Fmmskilyrði
þess er að takmarka lausagöngu
búfjár. Bæta úthagana með ábyrgð-
argjöf því ekki er endalaust hægt að
taka meira af höfuðstólnum en nem-
ur vöxtunum. Stóra hluta hálendis-
ins, sem verst era famir, þarf aö friöa
algerlega fyrir beit.
Nú em sú stefna viö lýði að girða
af landgræðslusvæðin en láta gras-
bítana valsa um allt land utan þeirra.
Þessu þarf að snúa við, það er girða
af grasbítana á hálfræktuðum svæð-
um í heimahögum þannig aö ekki
þurfi aö girða landgræðslusvæðin.
Með þessu móti einu er nokkur von
um að hægt verði með sjálfsgræðslu
og uppgræðslu að endurheimta þau
landgæði sem eyðst hafa í aldanna
rás.
LJóttfé
LangferðarbQstjóri hringdi:
Mig langar til að taka heils
hugar undir orð einnar sem var
rasandi vond yfir ástandi fjár á
landinu. Hvatti hún bændur til
að hirða nú betur um rollumar
og rýja þær fyrir sumarið.
Ég ek mikiö milli Keflavfkur-
flugvallar og Reykjavíkur og
reyndar víðar um. Það er
hræöilegt aö sjá rollurnar á
Vatnsleysuströnd, hef aldrei
ijótara fé séð og hef ég þó kom-
ið víða. Aftur á móti er faU-
egasta féð aö finna í Grindavík.
Það er óskiijanlegt að þaö
skuli Uðast að kindUmar ráfi
um í þessu ástandi við Reykja-
nesbrautina. Sumar eru I
margra ára gömlu reyfi og aðr-
ar berar.
Sumarlokun sjónvarps
Áhorfandi skrifar:
í síðasta tölublaði Vikunnar
rakst ég á viötal viö Benedikt
Gröndal þar sem fjaUað var um
stofnun sjónvarps á íslandi. Vakti
þetta viðtal gamlar minningar um
þá tíma þegar sjónvarpslaust var á
fimmtudögum, og ekki síst sumar-
lokun sjónvarpsins.
Erlendir ferðamenn áttu oft erfitt
með að sldlja hvemig þjóðin gat
þrifist án sjónvarpsefnis í heilan
mánuð, hvað þá að vera án þess í
miðri viku. Hvað gerði fólkið?
Drápust ekki allir úr leiðindum?
Já, hvað geröi þjóðin til að stytta
sér stundimar á fimmtudagskvöld-
um yfir vetrarmánuðina? Ekki dó-
um við út, enda nóg að hafa fyrir
stafni. Minnist ég þess að útvarpið
var ávaUt með mjög góð og oft
spennandi leikrit einmitt á fimmtu-
dagskvöldum. Sat maður við við-
tækiö og sussaöi á aUa í kringum
sig sem voguðu sér að mæla orð frá
munni.
Nú svo var auðvitað hægt að fara
í bíó. Ekki þurfti að hafa áhyggjur
af því að verið væri að missa af
einhverju í sjónvarpinu. Einnig gat
maöur tekið sér góða bók í hönd,
komið sér vel fyrir einhvers staðar
og haft það náðugt. Fimmtudags-
kvöld var sá tími þegar fólk gat
komið hlutunum í verk, enginn
tímaþjófur á ferðinni.
Mörgum fannst júiílokunin ansi
hörð og erfið í fyrstu, en það var
furðulegt hversu fljótt tilvera sjón-
varpsins gleymdist. Þeir sem vettl-
ingi gátu valdið hoppuðu upp í
skijóðinn og tóku stefnuna beint
út í buskann, enda er sumarið
mesti ferðatími ársins. Náttúran
sjálf og umhverfi landsins em
meira augnayndi en allt það sem
sýnt er á skjánum.
Nú er öldin önnur, imbinn í gangi
nær allan sólarhringinn. Þetta
vildum við, en er þetta nú allt eins
gott og við héldum? Það er ekki frá
því að saknaðar gæti hjá manni
eftir gömlu góðu dögunum er sjón-
varpið fór í sumarfrí.
Það er of seint í rassinn gripið
að ætla sér að snúa þróuninni viö,
en athugandi væri fyrir sjónvarps-
stöðvamar að bjóða upp á talsvert
styttri útsendingartíma á sumrin.
Með þessu gætu stöðvamar sparað
og forfallnir gláparar gætu nú loks
komið einhveiju í verk. Bókasöfnin
gætu á sama tíma efnt til herferðar
þar sem fólk væri hvatt til að kynna
sér íslenskar nútíma- eða fom-
bókmenntir.

Sú var tíö aö sjónvarpiö fór í sumarfrí.