Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.1990, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 15. FEBRÚAR 1990.
Fréttir
Thomas F. Hall flotaforingi um hlutverk Keflavikurstöövarinnar í breyttum heimi:
Mikilvægi stöðvar-
innar mun aukast
Thomas F. Hall flotaforingi telur að Keflavíkurstöðin og starfsemin hér eigi
eftir að vera mikilvæg í framtíðinni, án tillits til þess hvernig samningavið-
ræðurfara. DV-mynd BG
„Þeir sem hafa skoðað bandaríska
íjárlagafrumvarpið fyrir 1991 hafa
sjálfsagt tekið eftir-því að þar er
hvergi minnst á samdrátt eða lokun
á íslandi þrátt fyrir að verið sé að
loka bandarískum stöðvinn um allan
heim. Við fáum þar engin skilaboð
um niðurskurð eða samdrátt,“ sagði
Thomas F. Hall, flotaforingi og yfir-
maður herstöðvarinnar á Keflavík-
urflugvelli, þegar hann var tekinn
tali í tilefni þeirra breytinga sem nú
eru fyrirsjáanlegar í kjölfar afvopn-
unarviðræðna og ekki síður í kjölfar
bandaríska fjárlagafrumvarpsins
fyrir 1991 sem boðar mikinn niður-
skurð í útgjöldum til hermála. Hall
var spurður um hugsanlegar breyt-
ingar á starfsemi Keflavíkurstöðvar-
innar.
Þess má geta að Hall starfaði í
Keflavík með forvera sínum, Eric
A. McVadon, og var herráðsforingi
flotaforingja á þeim tíma. Hann hefur
því nokkuð langa starfsreynslu frá
Keflavík. Hann segist hafa sótt eftir
því að fá að fara aftur til íslands enda
segist hann kunna ákaflega vel við
sig hér á landi.
Frá 1985, þegar hann hætti hér, var
hann yfirmaður flotans á Bermuda-
eyjum. Eftir það starfaði hann í eitt
ár í nefnd í Pentagon en frá 1988 og
fram til maí 1989 var hann aðstoðar-
yfirmaður varaliðsflota Bandaríkj-
anna. í maí 1989 tók hann við af
McVadon.
Enginn samdráttur
- Er gert ráð fyrir einhverjum sam-
drætti í Keflavíkurstöðiniú?
„Að sjáifsögðu verður gerð sú krafa
til allra stöðva að þar sé sem mest
dregið úr kostnaði og sparsemi gætt
í hvívetna. Fjárlögin gera ráð fyrir
allsherjar samdrætti þannig að allir
verða að nota fjármuni sína betur.
Það á að sjálfsögðu við um okkur
eins og aðra. Það er hins vegar ljóst
að við verðum ekki fyrir neinum
samdrætti í mannafla né hvað varðar
starfsemi stöðvarinnar. Þá höfum
við ekki séð nein merki þess að nýjar
tillögur forsetans, um að fækka niður
í 195.000 hermenn í Evrópu, muni
hafa áhrif hér.“
„Þetta er mun meira en
venjuleg bandarísk herstöð"
- Hvað segir þetta um Keflavíkur-
stöðina því nú er ljóst að mörgum
herstöðvum verður lokaö? Sýnir
þetta ef til vill mikilvægi stöðvarinn-
ar?
„Ég tel að þetta sýni þrennt: í fyrsta
lagi að við höfum staðið okkur vel
og sinnt okkar starfi á árangursríkan
hátt. í öðru lagi sýnir þetta ljóslega
hversu mikilvæg stöðin er fyrir
NATO. Þetta er mun meira en venju-
leg bandarísk herstöð - þetta er stað-
festing á því að þetta er NATO-stöð.
í þriðja lagi má af þessu ráða hve
mikilvæg staösetning stöðvarinnar
Matarverð í mötuneyti ríkisstarfs-
manna, sem rekið er í Borgartúni 7,
var hækkað 1. febrúar um 25-55%.
Verð á heilli máltíð hækkaði úr 150
krónum í 200 krónur og úr 200 krón-
um í 250 krónur. Brauðsneið hækk-
aði úr 45 krónum í 70.
„Þetta var nauðsynleg hækkun
vegna kostnaöarhækkana sem orðiö
hafa frá í maí í fyrra," sagði Ásgeir
Jóhannesson, forstjóri Innkaupa-
stofnunar ríkisins, í samtah við DV.
er. Þrátt fyrir miklar hræringar í
vígbúnaðarmálum þá breytist landa-
fræðin ekkert. ísland er og verður á
mikilvægum stað.“
- Telur þú að eftirlitshlutverk Kefla-
víkurstöðvarinnar eigi eftir að vaxa
í kjölfar þeirra breytinga sem nú fara
í hönd?
„Það er líklegt að í kjölfar þeirra
miklu atburða, sem nú eiga sér stað,
muni aðilar ná einhverju jafnvægi
sem báðir geta sætt sig við. Það er
að sjálfsögðu engan veginn hægt að
segja hvar eöa hvernig þessi jafn-
vægispunktur verður. Þegar honum
er náð munu koma kröfur um að
eftirlit verði aukið og að gengið verði
úr skugga um að hlutirnir séu í lagi.
Það er sameiginlegt með öllum
samningum að það verði fullvíst að
þeir séu haldnir. Ég tel að Keflavík-
urstöðin verði mjög mikilvæg í þvi
sambandi vegna þess að það verða
að vera til stöðvar þar sem aöilar
geta fylgst hvorir meö öðrum. Þessi
stöð mun halda áfram að vera mikil-
væg í þessu tilliti.“
Keflavík verður
brú til Evrópu
„Þá tel ég ekki síður mikilvægt að
Keflavíkurstöðin getur gegnt hlut-
verki sem brú til Evrópu. Þó að við
vonum öfl að áfram stefni í átt til
friðar í heiminum verðum við að
gera okkur grein fyrir því að áfram
verður þess krafist að Bandaríkin
Ásgeir annast umsjón með reikning-
um mötuneytisins. Allur kostnaður
annar en hráefniskostnaður er
greiddur af ríkisstofnunum sem að-
setur hafa í húsinu.
„Okkur þykir þetta skjóta skökku
við átak til þess að halda niðri verð-
lagi sem gert var með nýlegum kjara-
samningum. Laun okkar hækkuðu
ekkert þessu líkt,“ sagði starfsmaður
sem boröar í mötuneytinu.
Nýlega voru hækkanir í mötuneyti
komi Evrópu til aðstoðar ef eitthvað
bregður út af. Það er hluti af skuld-
bindingum Bandaríkjanna við
NATO. ísland hefur þar mikilvægt
hlutverk, svo sem fyrir flugvélar sem
þurfa að fá eldsneyti á leið sinni til
Evrópu með vopn og vistir.
Allt þetta segir mér að þessi stöð
og starfsemin hér eigi eftir að Vera
mikilvæg í framtíðinni, án tillits til
þess hvernig samningaviðræður
fara.“
7 Telur þú að mögulegt sé að láta
ísland gegna eftirlitshlutverki fyrir
bæði stórveldin í framtíðinni?
„Ég get ekki úttalað mig um mögu-
leika á eftirlitsstöð fyrir bæði stór-
veldin. Eins og ég hef áður sagt þá
er stöðin mikilvæg sem eftirlitsstöð
fyrir Bandaríkin og NATO en aðrir
verða að tjá sig um möguleika þess
að báðir aðilar fái aðstöðu hér.“
Varaflugvöllur eykur
flugöryggi
- Myndi það hafa einhver áhrif á
eftirlitshlutverkið ef varaflugvöllur
yrði gerður hér á landi?
„Ég get aðeins rætt um varaflug-
völl út frá sjónarhóli flugöryggis. Það
segir okkur að varaflugvöllur á ís-
landi myndi vissulega auka flugör-
yggið því bæði flugvélar okkar og
farþegaflugvélar þyrftu ekki að hafa
eins mikið eldsneyti með sér en næsti
varaflugvöllur í dag er í um 700 mílna
fjarlægð. Um staðsetningu flugvallar
starfsmanna á elflheimiflnu Grund
dregnar til baka eftir afskipti stéttar-
félags starfsmanna.
„Eg hef ekki fengið neinar kvartan-
ir. Menn geta valið sér mat og þaö
þarf ekki nauðsynlega að kaupa mál-
tið á 250 krónur,“ sagði Ásgeir Jó-
hannesson, „Auðvitað væri hægt að
lækka matinn en þá myndi gæðun-
um hraka því kaupa þyrfti ódýrara
hráefni."
„Við höfum fylgst með þessu máli
er lítið hægt að segja núna en við
bíðum eftir heimild frá íslenskum
stjórnvöldum til að hefja forkönnun
hér.“
- Hafa íslensk stjórnvöld verið beðin
um frekari aðstöðu vegna eftirlits?
„Eftirfltshlutverk fslands hefur
verið að aukast, samanber radar-
stöðvarnar sem nú er verið að ganga
frá. Þær verða meðal annars mann-
aðar íslendingum. Frá því ég kom
hingað fyrst hefur orðið mikil aukn-
ing á þátttöku íslendinga í eftirlitinu.
Um frekari þátttöku er erfitt að segja
núna.“
Ekki fyrirsjáanlegt að dragi
úr framkvæmdum hersins
- Mun draga úr verkefnum á vegum
hersins í framtíðinni?
„Ekki í fyrirsjáanlegri framtíð. Á
þessu og næsta ári mun verða haldið
áfram með þau verkefni sem ákveðin
hafa verið. Við sjáum engin merki
þess að draga muni úr framkvæmd-
um. Þetta tek éjg sem enn eitt merki
um mikilvægi íslands.“
- Telur þú að einhver breyting verði
á útboðum á vegum hersins?
' „Ég hef fylgst með vinnu verktaka
hér í gegnum árin og ég get fullyrt
að hún er fyrsta flokks. Afhending
verkefna er alltaf á réttum tíma og á
réttu verði. Frá sjónarhóli kaupand-
ans er mjög jákvætt að fá verkin af-
hent á réttum tíma og réttu verði,
auk þess sem gæðin eru óumræði-
lega mikil.“
- Hvaðaáhrifhefur .lokunherstöðv-
arinnar Fort Ord í Kaliforníu fyrir
Keflavíkurstöðina en í núverandi
áætlunum er gert ráð fyrir aö aðstoð-
arlið komi þaðan?
„Eftir því sem ég best veit þá hefur
það engin bein áhrif á okkur vegna
þess að þær sveitir í Fort Ord, sem
áttu að koma hingað, verða einfald-
lega færðar eitthvert annað. Það er
hin hefbundna aðferð. Þessar sveitir
verða áfram til reiðu fyrir Keflavík
þó að þær verði færðar annað.“
Crowe var misskilinn
Hall flotaforingi færðist undan því
að ræða mikið um afvopnunarvið-
ræður á sjó þó að hann segðist skilja
áhuga íslendinga á þeim málum.
Hann sagðist aðeins geta vitnað í
opinbera stefnu Bandaríkjanna í
þeim efnum - sem væri sú að ræða
ekki um sjóherinn.
Þá sagði hann um athyglisvert við-
tal við Crowe flotaforingja og fyrr-
verandi yfirmann herráðsins að það
hefði komið í ljós að ekki hefði verið
rétt eftir Crowe haft í viðtalinu en
það viðtal hefur hefur að undanförnu
verið tekið sem dæmi um ólíkar
áherslur innan Bandaríkjanna til af-
vopnunarviðræðna. Þá sagði hann
að Crowe væri nú almennur borgari
og talaði sem slíkur. Það gæti hann
ekki.
25-55%
og rætt við alla aðila og ég treysti
því að þessi hækkun verði látin
ganga til baka,“ sagði Gunnar Gunn-
arsson, framkvæmdastjóri Starfs-
mannafélags ríkisstofnana, í samtafl
við DV.
„Þarna komu inn nýir menn sem
héldu að reka ætti mötuneytið með
hagnaði sem er auðvitað misskiln-
ingur.“
-Pá
Geii A. Guasíeinssan, DV, Dalvik:
: Sveifaráslega við aðalvél togar-
ans Baldurs EA108 brotnaði þeg-
ar skipið var að veiðuin út af
Lónsbugt á sunnudag. Skipið
varð vélarvana og kom varðskip
Baldri til hjálpar og dró skipiö til
Fáskrúðsflarðar. Þar var aflan-
um, um 60 tonnum af þorski og
13 af ýsu, landaö í gáma til út-
flutnings en skipiö var að veiða í
siglingu.
Björgunarskipið Goðlnn kom
til Fáskrúðsflarðar á miðvikudag
og dregur Baldur til Dalvikur þar
sem viðgerð fer fram á vélinni.
Reiknað er með að sú viðgerð
taki um mánaðartíma.
Baldur var í sinni fyrstu veiði-
ferð á árinu en um árainótin
kviknaði i stakkageymslu skips-
ins meö þeim afleiðingum aö
þrifa þurfti allar vistarverur
þess. Þetta óhapp nú kemur sér
mjög illa fyrir útgeröina.
Kringlan í gær:
Þrennt tekið
við búðarhnupl
Tveir ungir menn voru staönir
aö búðarhnupli í Kringlunni síð-
degis í gær. Roskin kona var
einnig stöðvuð er hún var á leið
út úr Hagkaupi með stolnar vör-
ur. Að sögn Magnúsar Pálssonar,
öryggisgæslustjóra í Kringlunni,
er sú vinnuregla viðhöfð að kalla
alltaf til lögreglu þegar um búða-
hnupl er að ræða.
„Fólkíð er stöðvað þegar það er
komiö út úr viðkomandi verslun
og þá er kallað á lögreglu. Ef um
börn er að ræða þá köllum við til
foreldra,“ sagði Magnús í samtali
við DV i morgun. Magnús sagði
að töluvert mikið hefði verið um
búöarhnupl í janúar og febrúar,
sérstaklega i Hagkaupi, stærstu
versluninni. -ÓTT
Lögregla í Vestmannaeyjum og
memi frá Bifreiðaskoöun fslands
klipptu skrásetningarnúmer af
vel á annað hundraö bílum í gær
og í fyrradag. Skoðunarmenn
komu með fæki sín og tól til Eyja
á mánudag og hafa skoðunarað-
gerðir staðið yfir síðan.
Að sögn lögreglu vár mest
klippt af bílum ökumanna sem
höfðu fengið svokallaða hálfa
skoðun í haust. Þeir ökumenn
fengu frest í einn mánuð til að
koma bfluin sínum í lag en höföu
síðan vanrækt endurskoðun.
Einnig var klippt af allmörgum
bílum vegna vangoldhma bif-
reiðagjalda. Lögregla í Eyjum
heldur áfram aðgerðum í dag.
Lögreglan í Reykjavík klippti
númer af 29 bílum I gær vegna
vanrækslu á skoðun og vangold-
inna bífreiðagjalda. -ÓTT
Bankaráö Landsbanka vísaöi i
gær frá tillögu Friöriks Sophus-
sonar um að bankinn greiddi ekki
vexti af kaupverði hlutabréfa
Sambandsíns í Samvinnubank-
anum, Bankaráðið kvaö málið
hafa verið afgreitt á síðasta
bankaráösfundi þar sem málinu
var vísað til bankastjómar.
Það voru þeir Ejjólfur K. Sigur-
jónsson, Lúövík Jósepsson og
Kristinn Finnbogason sem
greiddu atkvæöi með frávísun-
artillögunni en Kristín Sigurðar-
dóttir, fulltrúi Kveimalístans,
greiddi atkvæði með tillögu Frið-
riks. -JGH
-SMJ
Ríkismötuneyti hækkar um