Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.1990, Blaðsíða 11

11
FIMMTUDAGUR 15. FEBRÚAR 1990.
Bandaríkin:
Misbrestur í
menntakerfinu
BandaríMn vinna nú aö því aö
bæta menntakerfi sitt, menntakerfi
sem útskrifar miUjónir nemenda sem
hvorki kunna aö lesa né skrifa,
kunna ekki undirstöðuatriði í stærð-
fræöi, hvað þá að þeir geti fundið
landið sitt á korti. Og niðurstöður
nýlegra kannana lofa ekki góðu.
Bush Bandaríkjaforseti hefur heit-
ið því að útrýma ólæsi í landinu á
næsta áratug. Og í stefnuræðu sinni
í síðasta mánuði lýsti forsetinn því
yflr að árið 2000 yrðu bandarískir
námsmenn fremstir í flokki í stærð-
fræði og raunvísindum. Þeir eiga
eiga á brattann að sækja.
Botnsætið í
stærðfræðinni
í nýlegu prófi í efnafræði, sem lagt
var fyrir nemendur í íjórtán löndum,
lentu Bandaríkjamenn í tólfta sæti.
Niðurstöðurnar urðu engu betri í
stærðfræðiprófi. Þar lentu þeir
bandarísku í botnsætinu.
í lestrarprófi, sem lagt var fyrir
nemendur um gjörvöll Bandaríkin,
kom í ljós að rúmlega helmingur
þeirra, sem þátt tóku, höfðu ekki
næga lestrarkunnáttu til að geta les-
ið og skilið greinar í tímaritum á
borð við Time og Newsweek. Próflð
var lagt fyrir nemendur sem höfðu
að baki tólf ára nám.
Mikiðólæsi
Gífurlega margir Bandaríkjamenn
hafa ekki einu sinni undirstöðu-
kunnáttu í lestri. Að því er Bush
hefur skýrt frá eru sautján milljónir
Bandaríkjamanna ólæsar. Sumir
telja jafnvel að þessi tala sé mun
hærri, allt að tuttugu og þijár millj-
ónir. í Bandaríkjunum búa alls 245
milljónir. Sé litið á hlutfall fjölda
ólæsra af íbúafjölda landsins skipa
Bandaríkin sér á bekk með þróunar-
löndunum.
Niðurstöður nýlegs prófs í landa-
fræðikunnáttu ungra nemenda víðs
vegar um heim auka ekki á bjartsýni
bandarískra kennara, Bandaríkin
lentu í neðsta sæti. Fjórtán prósent
bandarísku nemendanna gátu ekki
bent á eigið land á heimskorti og um
þriðjungur vissi ekki hvar Víetnam
var. Víetnamstríðið kostaði fimmtíu
þúsund bandaríska hermenn lífið.
Niðurstöður könnunar meðal
nema í 67 bandarískum háskólum
eru engu betri. Rúmlega fjörutíu pró-
sent háskólanema vissu ekki hvenær
Þrælastríðið (1861-1865) fór fram.
Reuter
Dæmigerður námsmaður i Bandaríkjunum í augum skopmyndateiknarans
Lurie. Símamynd Reuter
Vaxandi atvinnu-
leysi
Kínversk yfirvöld eiga nú við
vaxandi atvinnuleysi að stríða.
Hertar aðgerðir í efnahagsmálum
hafa leitt til þess að fólk utan af
landsbyggðinni hefur flykkst í þús-
undatali til stórborganna. Tugum
þúsunda ríkisfyrirtæka hefur verið
lokaö og standa margir uppi at-
vinnulausir. Fréttaskýrendur segja
að stjómvöld séu ráðalaus, þau viti
ekki hvernig þau eigi að bregðast
við.
Talsmenn stjómvalda segja að
verkamenn, sem misst hafi vinn-
una, vegna lokana verksmiðja og
iðnfyrirtækja, geti fengið starf i
landbúnaði. En samkvæmt opin-
berum tölum er litla atvinnu að fá
í sveitum landsins. Milljónir
í Kína
bænda, sem ekkert fá að gera í kjöl-
far hertra reglna, þurfa að leita
fyrir sér annars staðar.
Þá hafa einnig milljónir misst
vinnuna vegna þess að verksmiðj-
um hefur verið lokað. Síðan
snemma á síðasta ári hafa yfirvöld
ýmist lokað rúmlega sextíu þúsund
fyrirtækjum eða sameinað þau öðr-
um, að því er fram kom í fréttum
opinberra íjölmiðla í Kína.
Einn fréttaskýrandi segir að hægt
sé að leysa þennan mikla vanda
með því að skikka ríkisfyrirtæki til
að ráða fleira fólk. En, segir hann,
það yrði mjög dýrt og stjómvöld
búa ekki yfir slíku fjármagni.
Reuter
Utlönd
Pólverjar að hamstra mat fyrir verðhækkanir. Símamynd Reuter
Pólland:
Kreppuástand vegna
hraðra breytinga
Markaðsöflin em farin að virka í
Póllandi. Bændur standa nú fyrir
utan vömhúsin og stykkja kjöt-
skrokka og vöruhúsin neyðast til að
lækka verð á matvælum.
Þetta eru fyrstu merkin um að
áætlun fjármálaráöherra Póllands
ætli aö heppnast og þetta er líka skref
í áttina að fyrsta markmiðinu: að
stöðva verðbólguna. Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn hefur lýst yfir ánægju
sinni og Alþjóðabankinn hefur heim-
ilað ný lán.
En framfarirnar hafa einnig sínar
dökku hliðar. Biðraðirnar að matar-
úthlutunarstöðunum í Varsjá hafa
stækkað. Og Pólverjar hafa kynnst
nýjum áður óþekktum fyrirbærum
eins og atvinnuleysi og samkeppni.
í vöruhúsum ríkisins er kvartaö
undan samkeppninni við bændur
sem sleppi við allan aukakostnað,
auk þess sem hreinlætinu hjá þeim
sé ábótavant.
Sala á matvælum minnkaði um 40
prósent í janúar. Verðbólgan var 70
prósent og frá áramótum hefur bann
við launahækkunum verið í gildi.
Margir hafa einfaldlega ekki efni á
að kaupa sér mat. Verst settir eru
ellilífeyrisþegarnir.
Á útimörkuðunum selja þeir ýmsa
gamla hluti frá heimilum sínum til
þess að drýgja tekjurnar. Og flestir
þeirra sem koma til þeirra staða þar
sem hægt er að fá heita súpu ókeypis
eru hinir öldruðu. En frá því að yfir-
völd hættu að veita ókeypis mat í
skólunum hafa börn einnig komið til
aö fá sér súpudisk.
Það eru góðgerðarsamtök sem
standa straum af kostnaðinum. Á
hálfsmánaðarfresti birtist félags-
málaráðherrann á sjónvarpsskján-
um eins og bandarískur sjónvarps-
predikari og hvetur Pólverja til að
senda peninga til neyðarsjóðsins og
svp er póstgírónúmer sjóðsins sýnt.
Áður nutu þessir staðir ríkisstyrks.
Maturinn var niðurgreiddur og allir
gátu farið og fengið sér bita fyrir litla
upphæð. Nú þykir mörgum sem ríkið
sé að búa til betlara. Margir eru of
stoltir til að þiggja ókeypis súpu.
Alhr eru sammála um að erfiðari
tímar séu framundan þegar einka-
væðingin hefst og óarðbærum iðn-
fyrirtækjum verður lokað.
I
Gólfteppí, mottur og dreglar,
gólfdúkar, gólfílísar, parket
Grensásvegi 11,
sími 91 -83500
G.Á. Böðvarsson hf.
Byggingavörur
Selfossi, simi 98-21335
M
METRO
Álfabakka 16,
sími 91 -670050

arma
Bæjarhrauni 16,
Hafnarfirði, sími 91 -652466