Dagblaðið Vísir - DV - 21.04.1990, Blaðsíða 7

LAUGARDAGUR 21. APRÍL 1990.
' 7
Fréttir
Óljóst er hvaða kröfur verða gerðar til mengunarvama 1 nýju álveri:
Brennisteinsdíoxíðmeng
un mun tvöfaldast
Á þaö er oft bent aö hér á landi séu
veöurfræðilegar aöstæður sem geri
þaö aö verkum að þaö sem berst út
í andrúmsloftið haldist ekki lengi
við. Vindurinn beri alla mengun í
burtu og því þurfi ekki aö hafa
áhyggjur af henni. Augljóst dæmi um
þetta er að viðmið Hollustuvemdar
eru oftast bundin við það sem kemur
til jarðar frá mengunarvöldunum en
ekki hvað berst frá þeim.
Engar kröfur í Straumsvík
Þegar álverið í Straumsvík var
byggt á sínum tíma voru engar kröf-
ur gerðar til mengunarbúnaðar þar.
Þegar álverið tók til starfa þar áriö
1969 var engin hreinsun á útblásturs-
lofti frá verksmiðjunni.
Árið 1973 var verksmiðjunni gert,
af heilbrigðisyfirvöldum, að setja
upp búnað til hreinsunar á flúoríð-
samböndum úr lofti frá kerskálum
verksmiðjunnar. Uppsetning
hreinsibúnaðarins, sem er kallaður
þurrhreinsibúnaður, var lokið árið
1982, 13 árum eftir aö verksmiðjan
Fréttaljós
Sigurður M. Jónsson
tók til starfa. Eftir það hefur hreinsi-
hæfni búnaðarins verið mæld reglu-
lega af íslenska álfélaginu hf. (ísal).
I árslok 1983 hófust viðræður Holl-
ustuvemdar ríkisins og ísal um út-
blástursmælingar í álverinu í
Straumsvík. Vegna skorts á starfs-
fólki hjá Hollustuverndinni hófust
þessar mælingar ekki fyrr en sumar-
ið 1986. Þá fyrst var farið að mæla
brennisteinsdíóxíð, flúoríðum og ryk
í útblásturslofti frá álverinu.
Ájver hafa valdið tjóni
í skýrslu frá Hollustuverndinni
síðan 1988 segir: „Loftmengun frá
álframleiðslu hefur víða valdið
miklu tjóni.“ Tjónið hlýst fyrst og
fremst af flúoríðsamböndum (flúori),
brennisteinsdíoxíði, ryki og tjöruefn-
um.
Með breyttum framleiðsluaðferð-
um, fullkomnari hreinsibúnaði og
öflugra eftirliti hefur tekist að draga
mjög úr mengun frá áliðnaði en sag-
an sýnir að án hreinsibúnaðar er
mikil mengun.
Misjafnt er eftir löndum hve
strangar kröfur eru gerðar til
hreinsibúnaöar við álver. Á Norður-
löndum eru gerðar hvað strangastar
kröfur og þar er oft miðað við að
ákveðið hlutfall af stofnkostnaði eigi
að fara í mengunarvarnir og til-
heyrandi hreinsibúnað. Engar slíkar
tengingar við stofnkostnað eru hér á
landi en þó hefur verið rætt um að
vothreinsibúnaöur, til að koma í veg
fyrir brennisteinsdíoxíðmengun, geti
kostað um 2% af stofnkostnaði við
álver eða um 1100 til 1200 milljónir.
75% af brennisteins-
díoxiðmengun hér kemur frá
stóriðju
Brennisteinsdíoxíð er eitt þriggja
efnasambanda sem valda mengun
frá álveri. Efnið myndast við bruna
kolefnis og brennisteins og er viðvar-
andi umhverfisvandamál víða um
lönd. Hið margumtalaða súra regn
sem mengar ár og vötn og eyðir skóg-
um er vegna brennisteinsdíoxíðs.
Hér á landi er sem betur fer ákaf-
lega lítil brennisteinsdíoxíðmengun.
Hún hefur mælst við umferðargötur
í Reykjavík en þó koma um 75%
hennar frá stóriðjuverunum í
Straumsvík og á Grundartanga. Það
er því ljóst að eitt 200.000 tonna álver
gæti tvöfaldað þessa mengun hér á
landi.
Til að hreinsa brennisteinsdíoxíð
þarf svokallaðan vothreinsibúnað. komið fram. Þaö getur farið eftir aður verður settur upp því hæpið er við Straumsvík á meðan álver ísal
Hann er mjög dýr eins og áður hefur staðsetningu álvers hvort þessi bún- að slíkur búnaður verði settur upp hefur ekki slíkan búnað.
DAGUR JARDAR 22. APRÍL
i
ENGIN MENGUN
er markmið okkar
Dagur jarðar er haldinn til að minna okkur á að hvert og eitt berum við
ábyrgð á móður jörð. Mengun láðs, lagar og lofts, og eyðing náttúru-
gæða, varðar alla því áhrifanna verður vart um allan hnöttinn. Hver ein-
asta manneskja getur haft áhrif til góðs. Fyrirtæki Reykjavíkurborgar
hafa það að markmiði að af starfsemi þeirra sé engin mengun.
HITAVEITA REYKJAVÍKUR
Hitaveita Reykjavikur hitar allt höfuðborgarsvæðið frá Kjalamesi til Hafnarfjarðar.
Ef höfuðborgarsvæðið væri kynt t.d. með olíu færu í það 500 þúsund rúmmetrar á
ári, brennsla í húskötlum mundi skila út í andrúmslöftið 3500 tonnum af brenni-
steinsdioxiði, 2300 tonnum af köfnunarefni og 600 tonnum af ösku og sóti. Af starf-
semi Hitaveitunnar er hinsvegar engin mengun.
RAFMAGNSVEITA REYKJAVÍKUR
Orka frá Rafmagnsveitu Reykjavíkur útrýmdi á sínum tíma notkun kola, olíu og
gastækja á heimilum borgarinnar. Rafmagnsorkan er ösýnileg, hljóðlaus og lyktar-
laus. Rafmagnsveitan hefur alla tíð kappkostað að felia gerð mannvirkja sinna sem
best að umhverfinu og halda því grónu og í góðri umhirðu.
VATNSVEITAREYKJAVÍKUR
Vatnsveitan sér nú um 120 þúsund íbúum á höfuðborgarsvæðinu fyrir hreinu og góðu
neysluvatni, sem tekið er úr neðanjarðarbrunnum í Heiðmörk. Forsenda þess aö
mögulegt sé að tryggja gæði vatnsins um alla framtíð er að komið sé í veg fyrir meng-
un grunnvatnsins á vinnslusvæðunum í Heiðmörk. Vatnsveitan hefur lagt á það
áherslu að virkjunarmannvirkin væru að mestu leiti ncðanjarðar, þannig að sem
minnst umhverfisröskun eigi sér stað í Heiðmörkinni.
GARÐYRKJUDEILD REYKJAVÍKURBORGAR
Garðyrkjudeild Reykjavíkurborgar og Skógræktarfélag Reykjavíkur vinna saman
að því að klæða borgarlandið skógi og skapa sem víðast skjólsælt umhverfi til leikja
og útiveru. Á vegum þessara aðila er um hálfri milljón trjáa plantað árlega af æsku
borgarinnar.
GATNAMÁLASTJÓRINN í REYKJAVÍK
Á vegum Gatnamálastjórans í Reykjavík er unniö aö því aö hreinsa fjörur borgar-
innar með þaö aö markmiöi aö þær verði mengunarlausar af völdum skólps. öflugur
búnaður hefur nú þegar veriö settur upp að norðanvérðu, við Skúlagötu og Sætún og
samsvarandi aðgerðir við Ægissíðu að sunnan eru hafnar.
REYKJAVÍKURHÖFN
Um Reykjavíkurhöfn er mikil umferð og þar eru lestuð og losuð úrgangsefni jafnt
sem viðkvæm matvara. Reykjavíkurhöfn rekur umfangsmikla hreinsiþjónustu og
mengunarvarnastarfsemi á cigin vegum og í samstarfi við notendur á hafnarsvæðinu.
Markmiðið er: Engin mengun.
SORPEYÐING HÖFUDBORGARSVÆDISINS
Gríðarleg breyting er að verða á sorpeyðingarmálum höfuðborgarsvæðisins. Nú þeg-
ar hafa tekið til starfa móttökustöðvar fyrir einnota drykkjarílát, notaðar rafhlöður
og fyrir umhverfismengandi úrgang. Á næsta ári tekur svo til starfa móttöku- og
flokkunarstöð fyrir almennt sorp og þá verður urðun óflokkaðs sorps hætt og tekin
upp önnur vinnubrögð - meðal annars endurvinnsla í stórum stíl.