Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.1990, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 22. MAÍ 1990.
15
Brúum bernskuskeiðið og
hið „nýja skeið“ efri áranna
Á síöari árum viröist sífellt gæta
meiri tilhneigingar til að skipa fólki
saman í lárétta lagskiptingu eftir
aldri. Skólakerfiö byrjar aö ýta
undir slíkt meö því aö öll börn, sem
fædd eru sama ár, séu svo til skil-
yrðislaust saman í bekk og margir
ætla þeim svo líka aö vinna sömu
verkefni með sama hraða.
Viö lok grunnskólans skulu síöan
þeir sem eru á sama aldri gangast
undir sama prófiö.
Þá gátu ..
Þetta er mjög andstætt náttúru-
lögmálunum og hinum ólíku ein-
staklingum sem eru, eins og albr
vita, misfljótir aö hlaupa og vissu-
lega einnig misjafnir á öörum
þroskasviöum.
Áöur fyrr var skólinn íremur
sem eftirlitsaðili, en lærdómurinn
fór að miklu leyti fram á heimilun-
„Væri ekki athugandi, í ýmsum tilfell-
um, að bjóða þessu fólki að leggja fram
starfsreynslu sína til að aðstoða við
uppeldið á börnunum?“
verið tlokkaö á sinn bás. Börnin
eru í skólanum, foreldrarnir í vinn-
unni, reyndar afmn og amman oft-
ast líka. Enda er nú svo komið að
afinn og amman búa sjaldnast á
heimili barnanna, heldur ein úti í
bæ eöa hafa vistast á einhverja
stofnun. Börnin eiga helst aö læra
allt í skólanum. Gott, ef ekki er
sagt að uppeldið hafi færst inn í
skólana.
Hefur fólk almennt gert sér grein
um. Þá gátu börnin, hvert og eitt,
variö mislöngum tíma í námið og
skipt honum milli námsgreinanna
eftir eigin þörfum. - Þá gátu yngri
systkinin leitað aðstoðar þeirra
eldri, mömmunnar, sem oftast var
heima, og jafnvel afa og ömmu. Hin
lóðrétta aldursblöndun og sam-
skipti mismunandi aldursskeiða,
þótti þá eðlileg.
Nú er öldin önnur, aö minnsta
kosti hér í þéttbýlinu. Allt hefur
KjaUariim
Áslaug Brynjólfsdóttir
fræðslustjóri i Reykjavík.
4. maður á B-lista við borg-
arstjórnarkosningarnar
„Nú á tímum verður fólk miklu seinna „gamalt“ heldur en hér áöur fyrr“, segir greinarhöfundur m.a.
fyrir eftirfarandi staöreyndum?
1. Skóladagar barnsins eru aöeins
165-170 á ári, þar sem skólahald
er níu mánuöi ársins.
2. Skóladagur yngri barna er um
fjórar klukkustundir.
3. Kennarinn er meö allt að 26 börn
í bekknum.
4. Á þessu aldursskeiði er barniö í
mótun og grunnur lagður að öll-
um meginþáttum namsins,
vinnubrögöum og hátterni.
Hvernig getur kennarinn sinnt
þörfum allra hinna ólíku einstakl-
inga?
Verður seinna gamalt
Þaö vaknar sú spurning hvort
ekki sé unnt aö fá fleiri aðila inn í
skólann til aðstoðar, virkja til
dæmis hina „nýju kynslóð" eldra
fólksins, sem oft á tíðum býr yfir
hafsjó fróðleiks og reynslu. Þetta
fólk gæti hlustað á börnin segja frá
og lesa, sagt þeim sögur og miðlað
þeim ýmsum fróðleik, auk þess sem
það gæti aðstoðað kennarann á
margan annan hátt.
Nú á tímum verður fólk miklu
seinna „gamalt" heldur en hér áð-
ur fyrr. Farið er að starfrækja
stofnanir þar sem þessu fólki er
kennt allskyns föndur. Væri ekki
athugandi, i ýmsum tilfellum, að
bjóða þessu fólki að leggja fram
starfsreynslu sína til að aðstoða við
uppeldið á börnunum?
Eg hef lengi haft þetta i huga og
nú, er ég í byrjun mai var á fundi
með fræðslustjórum höfuðborga
Norðurlanda, sá ég í einum skóla
í Kaupmannahöfn slíkt samstarf
við eldri borgara og höfðu bæði
hinir ungu og öldnu sýnilega
ánægju af þeim samskiptum.
Mörg börn fara á mis við hlýju
og umhyggju á heimilum, af ýms-
um ástæðum, en til þess að börn
geti lært og þroskast þarf þeim að
liða vel. Því þarf margar hlýjar
hendur til að hlúa að þeim.
Áslaug Brynjólfsdóttir
H-listinn er svarið!
Það er ekki að ástæðulausu að
fólk úr ýmsum áttum hefur safnast
saman á Nýjum vettvangi með þá
ósk að ferskir vindar fái aö blása
um stjórnkerfl Reykjavíkurborgar.
Stundum legga menn þann mæli-
kvarða á styrk lýðræðis á tilteknu
svæði, að skoða hvernig minni-
hluta eru tryggö réttindi til að hafa
áhrif á gang mála. Þegar þessi
mælikvarði er notaður fær vald-
hafinn, Sjálfstæðisflokkurinn í
Reykjavík, ekki háa einkunn.
Fámennisveldi í borginni leyfir
ekki að áhrif minnihluta séu mikil,
frekar en fámennisveldi annars
staðar í heiminum. Borgarfulltrúar
minnihlutans eru nánast ekki við-
urkenndir af fámennisveldinu sem
fulltrúar fólksihs sem þeir eiga aö
þjóna. Fyrirlitningin á því fólki,
sem ekki fyllir hóp Flokksins, sýn-
ir sig ítrekað í afgreiðslu mála í
borgarstjóm. Það er sama hversu
þörf mál og vel rökstudd minni-
hlutinn flytur, nánast öll eru felld
af sjálfstæðismönnum. Lýðræðis-
skilningur sjálfstæðismanna birt-
ist vel í því viðhoríi Júlíusar Haf-
stein, sem fram hefur komið í borg-
arstjórn, að affarasælast sé að eitt
pólitískt afl sitji að kjötkötlunum!
„Borg óttans“
Nýr vettvangur ætlar aö haga
stjórnarháttum sínum þannig að
hugtakið „borg óttans", sem nú
svífur yfir Reykjavík, verði úr sög-
unni. Við munum kalla eftir hug-
myndum fólks um hvernig það vill
hafa sitt nánasta umhverfi og taka
mark á faglegu áliti manna, burt-
KjaUariim
Kristín Á. Ólafsdóttir
borgarfulltrúi. 2. maður á H-
lista Nýs vettvangs
séð frá því hvar þeir standa í póli-
tík. Það verður ekki spurt um
flokksskírteini eða ættarveldi áður
en arkitektum, verktökum eða öðr-
um starfsmönnum verða falin
verkefni fyrir Reykjavíkurborg.
Heilbrigö samkeppni mun ráða
hverjir byggja íbúöir fyrir elstu
Reykvíkingana, sem væntanlega
gerir þeim kleift að greiða svipað
verð fyrir þær og gert er í öðrum
sveitarfélögum. Tillögur um að
bjóða út þessi verk verða ekki
áfram felldar eftir að Sjálfstæðis-
flokkurinn lendir í minnihluta.
Nýr vettvangur mun taka mark
á undirskriftum Reykvíkinga og
hann mun ekki banna borgarbúum
að láta undirskriftalista liggja
frammi í þeirra eigin stofnunum,
sundlaugum eða öðrum sameigin-
legum fyrirtækjum okkar. Hann er
orðinn ærið stór, hópur Reykvík-
inga, sem kynnst hefur skollaeyr-
um núverandi valdhafa sem skellt
er við eindregnum óskum fólksins
í borginni, t.d.: Fólk sem vildi fá
aö kjósa um hvort ráðliús yrði sett
í Tjörnina - íbúar í Háaleitishverfl
sem vildu halda grænu svæði en
ekki fá þar bankabyggingu - For-
eldrar nemenda Seljaskóla sem
vildu félagsaðstöðu fyrir börnin sín
- Reykvíkingar sem vildu verjá
Fæðingarheimili Reykjavíkur gegn
ásókn lítils læknahóps - Borgar-
starfsmenn sem ekki una því að
vera verst launuðu bæjarstarfs-
menn i landinu.
Opið stjórnkerfi
Fámennisveldiö daufheyrist við
öllum hugmyndum og tillögum um
að opna borgarkerfið betur. að gefa
almenningi kost á að fylgjast með
gangi mála. Meira að segja felldu
sjálfstæðismenn tillögu um að út-
varpa frá fundum borgarstjórnar,
sem þó hefði haft óverulegan
kostnað í för með sér.
Fámennisveldið hefur einnig vís-
að frá sér hugmyndum um að leyfa
fulltrúum hópa aö fylgjast með
málaflokkum sem þá varða. Þannig
var hafnað að leyfa áheyrnarfull-
trúa Áhugahóps um bætta um-
ferðarmenningu á fundum um-
ferðarnefndar og fulltrúa Félags
eldri borgara var meinað að fylgj-
ast með fundum félagsmálaráðs.
Fámennisveldi Sjálfstæðisflokks-
ins hefur margfallið á lýðræðis-
prófinu.
Það vita allir að vald, bæði póli-
tískt og efnahagslegt, hefur safnast
og þjappast saman á fárra manna
hendur á ísiandi. Þessi kolkrabbi,
sem umlykur allt atvinnu og efna-
hagslífið, hefur pólitíska viðspyrnu
hjá fámennisveldinu í Reykjavík-
urborg. Það hefur oft sýnt sig á
umliðnum árum, hvort sem kaupa
á land undir hitaveitu, selja útgerð,
byggja hús eða teikna þau, - alltaf,
þegar hægt er, er leitað til hirðarki-
tektanna, ættarhöfðingjanna eða
annarra sem tilheyra valdablokk-
inni. Þegar kolkrabbinn pirrast eða
armarnir flækjast er kallaö á sátta-
semjarann - borgarstjórann í
Reykjavík. Og hann greiðjr flækj-
una, - við greiðum brúsann. Heldur
einhver að lögmál heilbrigðrar
samkeppni ráöi ferðinni?
Heilbrigð samkeppni
Stórfyrirtækin og fjölskyldurnar
hafa fengið góða aöstöðu. Sú að-
staða hefur orðið viðameiri undir
verndarvæng fámennisveldisins í
borgarstjórn. Þetta á m.a. við um
hafnarsvæðið í Reykjavík. Og nú
er ekkert pláss lengur eftir fyrir
hugsanleg samkeppnisfyrirtæki.
Það segir mér innflytjandi að flutn-
ingsverð hafi rokið úr einni norskri
krónu upp i fimm um leið og Haf-
skip sáluga leið undir lok. Halda
menn að það sé einskær tilviljun
að borgarstjórinn i Reykjavík er
fenginn sem fundarstjóri á aðal-
fundi Eimskipa?
í pólitísku og félagslegu aðhaldi
við „kolkrabbann" og fámennis-
veldið þurfa m margir að taka
höndum saman. Heilbrigð sam-
keppni á ekki að spyrja um upp-
runa fólks eða þjóðfélagsstöðu.
Hún er blátt áfram spurning um
pólitískt og efnahagslegt lýðræði í
landinu. Við höfum þegar stigið
fyrsta skrefið til að sameina marg-
vísleg öfl um nýjan vettvang þess-
arar baráttu. Þess vegna koma
margir straumar saman til að
reyna að búa til einn valkost gegn
ofurefli fámennisveldisins. Nýr
vettvangur hefur þannig orðið til
sem valkostur við Sjálfstæðisflokk-
inn. H-listinn er svarið.
Kristín Á. Ólafsdóttir.
„Heilbrigð samkeppni á ekki að spyrja
um uppruna fólks eða þjóðfélagsstöðu.
Hún er blátt áfram spurning um póli-
tískt og efnahagslegt lýðræði í
landinu.“