Dagblaðið Vísir - DV - 30.06.1990, Side 21

LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 1990.
21
„Ég útskrifaðist úr mannfræði
og þjóðfræði 3. mars og er að fara
um miöjan ágúst til Noregs þar sem
ég mun stunda framhaldsnám
næstu árin,“ segir Guðrún Jóns-
dóttir, 74ra ára, oftast kennd við
Prestbakka, en hún er elsta konan
sem útskrifast hefur úr Háskóla
íslands og það dugði ekkert minna
en fyrsta einkunn. „Þeir segja að
ég geti lokið doktorsnámi á tveimur
og hálfu ári en ég geri ráð fyrir aö
taka það á þremur árum,“ heldur
Guðrún áfram og er hvergi bangin.
Hún segist hafa fengið inni hjá
konu sem hún kannast við í Berg-
en.
Guðrún segir að þaö hafi verið
tiiviljun að hún hafi sest á skóla-
bekk í háskólanum. „Ég var búin
að vera starfsmaður háskólans í
mörg ár, starfaði sem ritari Sigurð-
ar Þórarinssonar prófessors. Há-
skólinn var því mitt annað heimili
og ég var vön að taka námskeið í
hinu og þessu. Ég hef alltaf verið
með dellu fyrir tungumálum.
Haustið 1984 hætti ég störfum, tók
þá eitt námskeið svona til að setja
endapunktinn á þetta, að ég hélt.
Maðurinn minn var sjúklingur á
þessum tíma og ég annaöist hann
allt þar til hann lést í desember
1985. Mér leiddist síðan að sitja al-
ein heima og ákvað að taka fleiri
námskeið í háskólanum. Ég starf-
aði í jarðfræðistofu og tók þar eitt
námskeið í lýðfræði, sem var mjög
skemmtilegt, og fór svo í annað í
mannfræði. í einum tímanum bað
Haraldur Ólafsson kennari mig að
sitja eftir. Ég er gamall kennari og
mikið fyrir að tala og hélt því að
Haraldur ætlaði að skamma mig.
Þá spurði hann, mér til undrunar,
hvort ég vildi ekki innritast í deild-
ina. Ég sagði að ég væri ekki með
stúdentspróf en hann sagði það í
lagi. Það eina sem ég þyrfti að gera
væri að skrifa upp allt sem ég hefði
lært og unnið og senda það há-
skólaráði. Þetta gekk og ég innrit-
aðist um sumariö 1986 og lauk prófi
í vor,“ segir Guðrún og bætir við
að hún hefði aldrei trúað því fyrir
Guðrún Jónsdóttir á sér áhugamál og það er lærdómur. Hún segist hafa lært alla sína ævi en hún var rétt
tæplega 74ra ára þegar hún útskrifaðist úr Háskóla íslands i vor. Og hún er siður en svo hætt. Fyrir tiu
árum hvarflaði ekki að heijpi að hún ætti eftir að fara i háskóla þar sem hún hefur ekki stúdentspróf.
2 DV-mynd Hanna
bókum frá Norðurlöndum sem ég
las og seinna komst ég upp á lag
með enskuna einnig. Ég gleypti allt
í mig sem ég gat,“ segir hún. „Ég
hef alltaf lesið mikið um vísindi og
menningarsögu. Það voru tvær
bækur sem pabbi átti sem ég las
alltaf einu sinni á ári. Önnur hét
Hvers vegna - vegna þess og var
fyrst skrifuð á frönsku en þýdd úr
dönsku yfir á íslensku. Þetta var
eðlis- og efnafræði. Hin bókin hét
Þjóðmenningarsaga Evrópu. Sum-
ar bækur eru eins og þær opni dyr
fyrir manni og þessar tvær bækur
voru þannig.“
Öldungadeildin
hentaði ekki
- Hugsaðir þú aldrei fyrr um að
fara í háskóla?
„Mér datt ekki í hug að ég kæmist
þar inn án stúdentsprófs. Ég byrjaði
í öldungadeildinni en var þá að
vinna til fimm á daginn, þurfti síðan
að ná strætisvagninum, því ég hef
ekki bílpróf, og hlaupa frá Miklu-
brautinni upp í Hamrahlíð en ég
hafði ekki þrek í það. Ég var þar
því ekki nema einn vetur. í staöinn
tók ég breskt próf í ensku í tækni-
og vísindamáli. Síðan hélt ég áfram
með ensku í gegnum bréfaskóla í
Cambridge þangað til ég var búin
en hafði ekki efni á að fara út og
taka sjálft prófið. Annars hefði ég
fengið breskt skjalaþýðandapróf en
mér var neitað um að taka’ þetta
próf hér á landi."
- Hefur þú engin önnur áhugamál
en að lesa? Horfir þú t.d. ekki á sjón-
varp? ;
„Það langskemmtilegasta sem ég
geri er að lesa. Ég horfi þó alltaf á
fréttir í sjónvarpi, Nýjustu tækni
og vísindi og einstaka fræðslu-
þætti.“
- Þú treystir þér alveg til að flytja
til annars lands á þessum aldri?
„Því ekki, það er ekkert erfiðara
að vera þar en hér. Það eina sem
ég hef verið vöruð við er umferðin
í Bergen en mér er sagt að þeir keyri
° Á Jeið í doktorsnám í Bergen:
Ætla áð læra með-
an ég stend uppi
- segir Guðrún Jónsdóttir, 74ra ára,
sem útskrifaðist úr Háskóla íslands
fyrir stuttu með fyrstu einkunn
Guðrún Jónsdóttir tekur við fyrstu einkunn úr hendi Svans Kristjánsson-
ar prófessors.
tíu árum að hún ætti eftir að fara
í háskóla.
Leiðinlegt aö prjóna
„Nú er ég búin og sá fyrir mér
allt tómt en það er ekki að mínu
skapi að gera ekki neitt. Ég ákvað
því að halda áfram náminu. Þetta
er það sem ég get gert. Sjáðu til,
konur á mínum aldri sitja og prjóna
en ég get það ekki því þá fæ ég gigt
og mér þykir það auk þess leiðin-
legt. Aðrar konur sitja viö útsaum
sem er fallegur en ekkert gaman
að vinna hann. Það eina sem ég get
gert er að lesa og læra og þess
vegna ætla ég að gera það meðan
ég stend uppi,“ segir Guðrún.
- Finnstþérekkerterfittaðmuna?
„Ekki það sem ég les en ég gleymi
oft hvar ég set hluti.“
Guðrún á merkilega sögu að baki.
Á yngri árum skrifaði hún skáld-
sögur en segist ekki mega vera að
því núna. Þá hefur hún skrifað
mikið af smásögum og margar hef-
ur hún þýtt sjálf yfir á önnur
tungumál. Guðrún tók einn vetur
í kennaraskóla á unga aldri en hélt
síðan til Danmerkur þar sem hún
fór í lýðháskóla. tók síðan nám-
skeið í kennarafræðum og fór loks
í Kennaraháskólann í Kaup-
mannahöfn. Hún fór fyrst til Dan-
merkur árið 1939 og var þar öll
stríðsárin. Á þeim tíma kenndi hún
í klausturskóla þar sem hún m.a.
kenndi dansk/þýskri prinsessu
sem hún seinna tók í einkatíma. Á
þeim tíma umgengst Guðrún her-
toga, hertogaynjur og önnur stór-
menni. Hún kom síðan heim en fór
aftur til Danmerkur árið 1949 og
dvaldi þar þá í fimm ár. Áður hafði
hún verið hálft ár í Noregi, þangað
sem hún er að fara aftur nú. Þá
hefur hún dváhð í Sviss í hálft ár
þar sem hún lærði frönsku. Hún
talar sjö tungumál en segist kunna
graut í nokkrum til viðbótar.
Mörg ferðalög
framundan
Eiginmaður Guðrúnar, Guð-
mundur Steinn Einarsson heym-
leysingjakennari, hafði sömu
áhugamál og var einnig í stöðugu
námi. Hann var tæknisinnaður og
lærði t.d. tækniteiknun í gegnum
breskan bréfaskóla. „Hann sagði
alltaf við mig, og það var rétt hjá
honum, að ég væri með tvær
vinstri hendur og tíu þumalfing-
ur,“ segir Guðrún og hlær. „Guð-
mundur var með kennaramennt-
un, fór síðan í framhaldsnám til
Noregs og var alltaf að bæta við
sig.“
Guðrún starfaði einnig sem
kennari, fyrst úti á landi sem far-
kennari áður en hún hélt til Dan-
merkur. Þegar hún kom aftur til
íslands árið 1955 kenndi hún við
Landakotsskóla en hún tók ka-
þólska trú í Danmörku. Þá rak hún
sinn eigin smábarnaskóla í Kópa-
vogi í átta ár. Guðrún hefur ferðast
víða í gegnum árin og segist ætla
að ferðast enn meira á næstu árum.
„Ég þarf að fara til nokkurra landa
í rannsóknarleiðangur í sambandi
við námið. Ég er vön að ferðast svo
að ég kvíði því ekki.“
- Færöu styrk til námsins?
„Nei, ég lifi á eftirlaunum mínum
og hluta af eftirlaunum eigin-
mannsins. Ég eyði ekki í neitt nema
bækur," svarar Guðrún sem segist
eiga mikið bókasafn.
Guðrún á tvo uppkomna syni. Sá
yngri býr ásamt fjölskyldu sinni í
húsinu hjá móður sinni í Kópavog-
inum en þar hefur Guðrún búið í
35 ár. Guðrún er fædd og uppalin
fyrstu árin í Dalasýslu en flutti síö-
an með íjölskyldu sinni að Prest-
bakka í Hrútafiröi þar sem faöir
hennar gegndi prestsþjónustu.
Guðrún var ekki orðin flmm ára
þegar hún var læs. Lestur lærði
hún af tíu ára dóttur vinnukonu á
bænum sem var seinlæs en þegar
hún var að læra að stafa sat Guð-
rún og hlustaði. Faðir Guðrúnar
átti mikið af bókum sem hún haföi
mikinn áhuga á. Þegar hún var ell-
efu ára hafði hún náði tökum á
dönskunni með lestraráhuga sín-
um. „Sýslubókasafnið átti mikið af
gapalega þar. Ég mun bara halda
mig á gangstéttunum."
- í hvað ætlar þú að nota menntun-
ina?
„Ég ætla bara aö halda áfram að
læra. Þó ég nái doktomum þá er
ekki þar með sagt að ég sé búin að
læra eða rannsaka allt sem mig
langar til. Sú hna sem ég er á innan
mannfræðarinnar er alþýðulækn-
ingar. Að visu má skipta þeim í
tvennt, annars vegar hindurvitni
og galdra, sem ég kæri mig ekkert
um, hins vegar og þaö sem ég hef
áhuga á, raunverulegar lækningar,
hvemig fólk var læknað. Þetta þarf
ég að athuga í mörgum löndum,
ekki endilega vegna doktorsnáms-
ins heldur vegna þess að mig langar
til þess. Á Norðurlöndum er það til-
tölulega auðvelt en það er geysilega
mikið sem ég þarf að athuga í
Frakklandi, Þýskalandi, ítahu og ef
ég get farið til Spánar. Þar vora
Máramir og þeir voru með lækn-
ingar sem mjög htið er vitað um.
Það er ótrúlegt hvað fólk vissi fyrir
nokkrum þúsundum ára um hluti
sem menn síðan hafa verið að upp-
götva. Það sem ég hef hugsað mér
með doktorsritgerðinni er vixlverk-
efni milh alþýðulækna og lærðra,"
segir þessi hressa kona.
Þess má einnig geta að árið 1987
skrifaði Guðrún ritgerð á ensku um
DV frá upphafi og starfsmenn þess.
-ELA