Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.1990, Qupperneq 11

LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1990.
11
í leðurjakkanum og með kaskeitið á höfðinu. Hulda við bilinn sem hún keyrði um götur borgarinnar er hún seldi smjörlíkið.
hvort ég vilji ekki taka að mér að,
keyra hann og dreifa smjörlíki í
verslanir. Mér fannst þetta svo stór-
kostlegt að ég vissi ekki hvort ég
ætti að hljóöa eða hvað.
Ég segi auðvitað eins og er að ég
sé búin að keyra í tvö ár með pabba
en hafi ekkert keyrt í bænum því ég
hafi ekki próf. Pabbi vildi ekki gefa
mér próf. Forstjórinn sagði mér þá
bara að fara til einhvers sem mér lík-
aði við og biðja hann um að gefa mér
próf, fyrirtækið skyldi borga það. Ég
var nú ekki lengi aö því og fékk und-
anþágu 19 ára að taka próf þar sem
ég átti að fara að starfa við akstur.
En þá var aldurstakmarkið tuttugu
ár.
Og svo kom þessi litli bíll og ég fór
að keyra hann um bæinn. Það var
bara eitt sæti í bílnum, bílstjórasæt-
ið. Hitt var pláss fyrir smjörlíkið."
Strákamir urðu súrir
Hulda lýsir því þegar hún keyrði
í allar búðir frá Hverfisgötu og
Laugavegi, um Holtin upp úr og nið-
ur úr og endað jafnan í versluninni
Herðubreið þar sem nú er Listasafn
íslands. Með fangið fullt af smjörlíki
heillaði hún kaupmennina enda seg-
ir hún strákana frá hinum smjörlík-
isgerðunum oft hafa orðið heldur
súra þegar kaupmennimir keyptu
af henni en ekki þeim.
„Það var mikil samkeppni í smjör-
hkissölu á þessum tíma. Fyrir utan
okkur Svaninn voru Smárinn, sem
síðar varö Blái borðinn, Ljómi og
Ásgarður. Við sem keyrðum út
smjörlíkið vorum alltaf á hælum
hvort annars og mættumst oft. Það
var auðvitað mikill sigur fyrir mig
að sjá strákana koma ergilega út úr
búðunum og hafa ekki selt neitt og
selja búðunum svo sjálf," segir Hulda
og ánægjusvipurinn leynir sér ekki
þegar hún rifjar þetta upp.
A þessum tíma var hún með 150
krónur í laun á mánuði sem þótti
mikið þá. Segir hún Ragnar í Smára
hafa boöið sér 300 krónur ef hún vildi
koma í vinnu hjá sér.
„Ég gat það alls ekki. Hjarta mitt
sagði nei. Eg gat ekki farið inn í búð-
irnar og sagt að nú væri Smárinn
bestur þegar ég var búin að koma
því inn í alla kaupmennina að Svan-
urinn væri bestur. Hólmjám var líka
fljótur að hækka við mig kaupið þeg-
ar þetta kom til.“
Hulda vann við það í 3 ár „að henda
smjörlíki inn í búðirnar" eins og hún
segir sjálf. En hún segir piltana í
búðunum, einkum sendisveinana,
hafa verið ósköp almennilega og oft
borið smjörlíkið inn úr bílnum fyrir
sig. Vinnuveitandinn kunni vel að
meta það sem vel var gert og segir
Iiulda hann hafa verið góðan hús-
bónda. En hún segist þó hafa verið
óánægð með það að hann skyldi aldr-
ei hafa leyft henni að setja keðjur
undir bíldekkin.
Skipti sjálf um dekk
„Hann sagði að keðjurnar myndu
eyðileggja göturnar. Én þetta voru
um götumar var mikið glápt á hana.
Ekki síður þegar hún kom út úr bíln-
um og burðaðist með smjörlíkið
„eins og ég veit ekki hvað“ eins og
hún segir. Ungu piltarnir í mennta-
skólanum létu hana heldur ekki í
friði og héngu aftan í bílnum hjá
henni. Segist hún þá bara hafa
hrekkt þá á móti. Minnist hún einnig
tveggja lítilla drengja sem ólmir
vildu fá að keyra um með henni.
Þeir biðu á náttíotunum úti í glugga
á morgnana eftir því að ég kæmi. Eg
var stundum með þá í bílnum allan
daginn. Þeir voru svo indælir. Móðir
mætir mér þá eldri maður á hjóli og
var hann með málningarfótu á stýr-
inu. Sem við mætumst fellur hann á
hjólinu og tekur rauð málningin að
renna niður brekkuna. Mér varð
auðvitað um þetta og heimsótti ég
hann í heila viku á eftir til að fylgj-
ast með því hvernig honum liði. Þá
segir eiginkona hans, sem tók alltaf
á móti mér, það ástæðulaust að vera
að heimsækja hann því hann hafi
ekkert meitt sig, honum hafi bara
brugðið svo við það að sjá mig keyra
þarna.“
En litli, létti Svansbíllinn, sem var
Litli Svansbillinn. Eins og sjá má voru götur Reykjavikur ekki mjög glæsilegar á þessum tíma. „Eg reyndi að þræða
á milli pollanna til að skíta ekki út bilinn," sagði Hulda.
nú eingöngu moldargötur og pollar
alls staðar og það var bara látið vaða
yflr. Ég þræddi þó oft á milli polla
því ég vildi ekki skíta út bílinn. Ann-
ars skipti ég sjálf um olíu, smurði
hann og skipti um dekk ef þess þurfti.
Þegar ég tók prófið voru einungis
tvær, þijár konur búnar að taka próf
en þegar ég fór að aka um göturnar
var engin önnur kona sem keyrði bíl
hér á götunum. Svo eftir að ég fór
að keyra spruttu upp kvenbílstjórar.
Þetta þótti svo spennandi en fæstar
keyrðu lengi. Þær fóru yfirleitt fljótt
aö hugsa um eitthvað annað, heimil-
i.börn og þess háttar.“
Þegar Hulda keyrði Svansbílinn
annars þeirra var svo farin að segja
við mig: „Heyrðu, þú verður að passa
að hann Gulli litli pissi.“ En hann
átti það til að bleyta sig, auminginn.
Og vissulega lenti hún í ýmsu og
segist hún eiga margar góðar minn-
ingar frá þessum tíma. Segir hún frá
einu atviki sem nú sé hægt að hlæja
að þótt henni hafi ekki þótt það fynd-
ið er það gerðist.
Málninglakniður
Bakarabrekkuna
„Ég var eitt sinn að keyra upp
Bakarabrekkuna svokölluðu og
aðeins sjö hestöfl, keyrði ekki svo
ýkja lengi um götur borgarinnar.
„Það var einu sinni að ég var á leið-
inni niður í bæ og hafði vinnuveit-
andinn fengið far með mér. Fyrir
framan okkur var bíll sem nánast
var kyrr. Ég var að hugsa um að
keyra fram úr honum en þá brunar
hann skyndilega afstað. Ég keyri svo
beint á eftir honum. En allt í einu
snarstöðvar bíllinn og ég lendi aftan
á honum. Og allt í mask. Ég hélt
bara að ég yrði ekki eldri og fór á
hverjum degi að skoða hann þar sem
hann var geymdur þangað til fenginn
var nýr bíll. Þessi atburður kenndi
mér mikið.“
Hulda vann í 12 ár alls hjá Svanin-
um. Eftir þrjú ár á bílnum fór hún
að vinna við ýmis störf innandyra.
Frá því fyrirtæki lá leiðin til fyrir-
tækis frænda hennar, Ásbjörns Ól-
afssonar, en hjá honum vann hún
næstu 40 árin.
Saumaði þvottapoka
og keypti bíl
Sinn fyrsta bíl eignaðist Hulda
árið 1940. Það var Standard.
„Mig langaði alveg óskaplega til að
eignast sjálf bíl. Ég tók þá upp á því
að sauma þvottapoka í frístundum
og saumaði hundruð dúsína af þeim.
Ég fékk sjö krónur fyrir dúsínið og
er ég hafði safnað nóg varð draumur-
inn að veruleika. Standardinn kost-
aði 35.000 krónur. Hann var notaður
og leit afskaplega vel út. Nokkrum
árum síðar keypti ég mér svo nýjan
Popita sem kostaði 55.000 krónur.
Mér finnast bílar alveg dásamlegir.
Ég verð alltaf glaðari í hjarta mínu
er ég sest undir bílstýri. Hér áður
fyrr söng ég alltaf er ég keyrði um
göturnar. En ég er svakalega hrædd
með öðrum í bíl.“
Hulda talar mikið um það hversu
ofsaleg henni finnst umferðin vera
orðin.
„Ég er alveg á móti því að börn fái
bílpróf 17 ára gömul. Það er orðinn
svo mikill ofsi í börnum í dag. Ég
þori varla orðið að keyra lengur
vegna látanna í umferðinni. Það ligg-
ur öllum svo á og það er ekkert tekið
tillit til annarra. Fólk æðir áfram
eins og það eigi lífið að leysa. Svo
þegar komið er að rauðu ljósi er
stöðvað og ekkert hefur áunnist með
látunum."
Hulda hefur síðastliðin 22 ár átt
fallega rauða Volkswagen bjöllu sem
hún segir voða gott að keyra.
„Hann er alveg eins og hugur
manns þessi bíll. Mér þykir voða
gott að hafa hann er ég fer í kirkju
eða út að versla. En ég reyni að vera
á feröinni þegar umferðin er sem
minnst."
Og það sýnir sig að bíladellan er
enn á háu stigi í huga Huldu. Sýnir
hún blaðamanni og ljósmyndara
gamlar bílamyndir og hefur auösýni-
lega mjög gaman af. En næst þegar
sést til einnar 78 ára gamallar hressi-
legrar konu á rauðri bjöllu, R-966,
þá vitið þið hver hún er. Okuskírtein-
ið hennar er númer 2481.
-RóG.