Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.1991, Blaðsíða 8

8
ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 1991.
Útlönd
Mun ekki hindra sjálfstæði Slóvaka
- segir Havel, forseti Tékkóslóvakíu
Forseti Tékkóslóvakíu, Vaclav Havel, segir í viðtali við tíinaritið
Newsweek að Tékkar rauni ekki hindra Slóvaka í því að segja sig úr
Tékkóslóvakíu og raynda sjálfstætt ríki, óski þeir þess sjálfír.
Haft var eftir Havel í Prag í síöustu viku að ef efnt yrði til þjóðarat-
kvæðagreiðslu um málið þá væru allar líkur á því að raeirihluti Slóvaka
kysi að halda núverandi bandalagi ríkjanna áiram. „Jafnvel þó aö svo
ólíklega vildi til að meirihluti Slóvaka kysi að stolha sjálfstætt ríki þá
myndi aðskilnaöurinn eiga sér stað samkvæmt stjómarskránni. Þvi er
ekki þannig fariö aö Tékkar muni hindra Slóvaka frá þvi að verða sjálf-
stæðir ef það er það sem þeir vilja,“ sagði Havel.
Skuldum vafið kóngafólk
Gríska kóngaíjölskyldan sem
verið hefur í útlegð frá Grikklandi
í meira en 20 ár skuldar milljónir
dollara í ógreidda skatta. Konstant-
ín kóngur, sem nú er 51 árs að
aldri. flúöi í úrlegð meö fíölskyldu
sina, danska konu og þrjú börn,
áriö 1967 jx*gar herinn tók völdin á
Grikklandi.
Griski fjármálaráðherrann lo-
annis Palaiokrassas sagði að kóng-
urinn skuldaði rikinu rumlega 156
milljónir íslenskra króna í ógreidd-
um sköttum. og uppsöfnuðum
dráttaivöxtum.
Fjármálaráðherrann sagöi frá
þessu á gríska þinginu eftir áð fyr-
irspurn kom frá þinginu um skuldir konungsins. Palaiokrassas hefur
hótað því að gera upptæk hús og aðrar eignir kóngaíjölskyldunnar ná-
lægt Grikklandi ef þessar skuldir verða ekki borgaöar.
Óttast að N-Kórea framleiði kjarnavopn
Norður-Kórea hefur neitaö aö hleypa alþjóðlegum eftirlitsmönnum inn
i kjamorkustöð í Yongbyon. Þetta hefur valdið áhyggjum ráðamanna í
Washington, Tokyo og á Vesturlöndum og ýtt undir ótta um það að rikið
standi í leynilegri kjarnorkuvopnaframleiðslu.
Norður-Kórea sem áður hafði gefið vilyrði fyrir viðræðum um að erlend-
ir aðilar fengju að skoða kjarnorkuaðstöðu þeirra hótaði í gær að draga
vilyrði sitt til baka. Bandaríkjaforseti, George Bush, fullvissaði suður-
kóreska forsetann, Roh Tae-woo, um aö kjarnorkuáætlun Norður-Kóreu-
manna yrði rædd á fundi sjö helstu iðnríkja heims. „Forsetamir tveir
voru sammála um að fundur iðnríkjanna í London ætti að ræða kjarn-
orkuvopnaþróun Norður-Kóreu og hvetja þá til aö hlita ákvæðum samn-
ings um stöðvun útbreiöslu kjarnavopna sem þeir undirrituöu í síðasta
mánuðisagði aðstoðarutanríkisráðherra Suður-Kóreu i gær.
Norður-Kórea hefur neitað að skrifa undir samning sem hefur í för
með sér að eftirlitsmenn fá aðgang að öllum meintum kjarnorkufram-
leiðslustöðum nema Bandaríkin fari með kjarnavopn sín frá Suður-
Koreu. Bandaríkjastjóm hefur hvorki neitaö því né'játað að þeir séu með
kjamavopn í Suður-Kóreu og neitar að tengja þessi mál.
Fundað um vonnahlé í El Salvador
Sendimenn frá ríkisstjórn E1 Salvador og vinstri sinnuðum skæruliðum
landsins munu hittast i Mexíkó í dag en vonir standa til að vopnahlé náist
á milli stríðandi fylkinga.
Borgarastyijöldin í E1 Salvador milli ríkishermanna stjómarinnar, sem
er studd Bandaríkjastjórn, og skæruliöa FMLN hefur staðiö i 11 ár. „Víð
höldum aö vopnahlé sé i nánd þó að við þomm ekki að segja til um hve
langt er í það,“ sagði Gregorio Rosa Chavez, erkíbiskup í höfuðborg lands-
ins, San Salvador,
Á fundinum i Mexíkó, sem haldin er að frumkvæði Sameinuðu Þjóð-
anna, munu hinar stríðandi fylkingar aðallega ætla að ræða um framtíð
hinna valdamiklu vopnuðu sveita ríkisstjómarinnar og skilmála vopna-
hlésins. Heimildir herma að náðst hafi mikilsveröur árangur í viðræðum
um að leysa upp hinar þijár sveitir herlögreglu sem starfa í landínu og
koma í staðinn á fót borgaralegrí lögreglu.
í gær, aðeins sólarhring fyrir friðarviðræðurnar i Mexíkó fannst verka-
lýðsforingi sem vann náið með fátæku fólki í úthverfum San Salvador
myrtur í höfuðstöövum hreyfingar sinnar.
glæpahreyfingu Japans aftur tft fóðurhúsanna.
Þau tvö þorp sem verst uröu úti í eldgosinu fengu nafnlausa peningagjöf
í síðustu viku, samtals um 24 milljónir íslenskra króna. Lögreglan rann-
sakaði hvaöan peningarnir komu og komst að þeirri niðurstöðu að þeir
kæmu frá stærstu skipulögðu glæpahreyfingu Japans, Yamaguchi-gumi.
„Við höfum komist að því að peningamir komu frá hreyfmgu sem talið
er að sé í tengslum við glæpastarfsemi. Því munum við skila fénu kurteis-
lega til baka,“ sagöi embættismaöur i Shimabara-þorpi. Yfirvöld í hinu
þorpinu sem fékk aöstoð, Fukae, hafa ekki viljað tjá sig um málið eöa
segja hvað þeir æfii sér aö gera viö peningana. Reuter
Varað við stríði
Króata og Serba
- Slóvenar ekki sammála um ágæti friðaráætlunar EB
Félagi úr slóvensku varnarsveitunum gæðir sér á rjómais eftir margra
daga bardaga við júgóslavneska sambandsherinn. Simamynd Reuter
Leiðtogar Króatíu og Serbíu, tveggja
stærstu lýðveldanna í Júgóslavíu,
vöruðu við því í gær að stríð milli
þjóða þeirra gæti brotist út á hverri
stundu.
Slóvenar íjarlægðu hins vegar
vegatálma og önnur götuvígi í gær-
kvöldi, áður en fresturinn sem kveö-
ið er á um í friðaáætlun Evrópu-
bandalágsins rann út á miðnætti.
Slóvenskar varnarsveitir áttu að
hafa afvopnast fyrir sama tíma og
sveitir sambandshersins að hafa
snúið til búða sinna. Sambands-
stjórnin sakar Slóvena um að hafa
ekki afvopnað allar sveitir sínar og
aö halda sambandshermönnum enn
í herkví.
Vopnaðar sveitir Króata vörpuðu
sprengjum yfir Dóná á sveitir úr
sambandshernum við Backa Pal-
anka í Vojvodniuhéraði í Serbíu,
samkvæmt fréttum frá júgóslavn-
esku fréttastofunni Tanjug. Ekki
bárust neinar fréttir um mannfall
eða skemmdir af völdum sprengju-
regnsins. Króatar hafa sakað sam-
bandsherinn, sem Serbar stjórna, um
að styðja vopnaðar sveitir Serba á
landsvæði sínu og hvöttu til þess að
hann yrði kallaður burt frá spennu-
svæðunum. En stjórnarerindrekar
sögðu að friðaráætlunin hefði vísvit-
andi verið óljós um hvort afturkall
hersins ætti einnig við um Króatíu.
Sime Djodan, varnarmálaráðherra
Króatíu, sagði hins vegar að herinn
mundi ekki halda neitt samkomulag.
Fyrsti eftirlitshópur Evrópubanda-
lagsins er væntanlegur til Júgóslavíu
í dag til að fylgjast með því að farið
verði eftir friðaráætluninni sem
samþykkt var á sunnudag fyrir milli-
göngu þriggja utanríkisráöherra EB.
Milan Kucan, forseti Slóveniu, segir
að slóvenska þingið velji á milli
stríðs og friðar þegar það greiðir
atkvæði um friðaráætlun Evrópu-
bandalagsins á morgun.
Símamynd Reuter
Efasemdir eru þó uppi um hvort sló-
venska þingið muni leggja blessun
sína yfir hana.
France Bucar, forseti slóvenska
þingsins, sagði að áætlunin, sem ger-
ir ráð fyrir að Slóvenar láti stjórn
landamæra sinna að hluta til í hend-
ur sambandsstjórnarinnar, þýöi í
raun uppgjöf leiðtoga lýðveldisins.
Bucar sagði að samkomulagið gæfi
enga tryggingu fyrir því að herinn
réðist ekki aftur á Slóveniu eins og
raunin varð eftir að lýðveldið, ásamt
Króatíu, lýsti yfir sjálfstæði sínu
þann 25. júní. Hann lýsti einnig yfir
efasemdum um að sambandsherinn
væri undir stjórn stjórnmálamanna.
„Það er stóra spurningin sem við
höfum ekkert svar við,“ sagði Bucar.
Þing Slóveníu ræðir friðaráætlun-
ina á fundi á morgun.
Milan Kucan, forseti Slóveníu, sem
átti þátt í að semja friðaráætlunina
var hins vegar bjartsýnn.
„Slóvenska þingið verður aö gera
sér grein fyrir því að það er að velja
á milli stríðs og friðar," sagði hann
í samtali við Reuters-fréttastofuna.
Hann vildi þó engu spá um hvemig
atkvæðagreiðslan á morgun færi.
Þing Slóveníu, forsætisráð Júgó-
slavíu og sambandsstjórnin í Belgrad
verða að samþykkja friðaráætlunina
formlega til að hún taki gildi. Forsæt-
isráðið hittist í gær en ekki var gefin
út yfirlýsing að þeim fundi loknum.
Leiðtogar Króata og Serbíu lýstu
einnig yfir stuðningi sínum við frið-
aráætlunina, en vöruðu við að þjóðir
þeirra, fornir féndur, væru á barmi
borgarastyrjaldar.
Franjo Tudjman, forseti Króatíu,
sakaði serbneska forræðishyggju-
menn um að hræra upp í þeim 600
þúsund Serbum sem búa í Króatíu.
Um leið lofaði hann Serbum í Króa-
tíu vernd gegn árásum króatískra
öfgamanna eins og geröist undir
hernámi nasista í heimsstyrjöldinni
síðari.
Sambandsherinn tilkynnti aö tólf
króatískir þjóðvarðliðar að minnsta
kosti hefðu fallið í sjö klukkustunda
löngum bardögum við serbneskar
sveitir í þorpinu Tenje á sunnudag
og er þá vitað um fimmtán manns
sem fórust í skærunum.
Reuter
Ríkisstjóm Líbanons:
Leitar eftir stuðningi við
að koma ísraelum úr landi
Forsætisráðherra Líbanons, Omar
Karami, sagði að ríkisstjórn landsins
treysti á aðstoð erlendra landa viö
að beita ísraela þrýstingi svo að þeir
drægju sig út úr hinu svokallaða ör-
yggissvæði sínu í suðurhluta lands-
ins. Forseti landsins, Elias Hrawi,
hefur beðið Bandaríkin sérstaklega
að hjálpa til við að koma ísraelum
úr landi.
Talsmaður utanríkisráðuneytis
Bandaríkjanna, Margaret Tutwiler,
sagði í gær að velgengni sýrlensku
ríkisstjórnarinnar við að ná fullu
valdi á landinu væri hvatning. „Þetta
eru ánægjulegar fréttir í þessum erf-
iða áfanga." Tutwiler sagði að
Bandaríkin vildu að allar hersveitir,
sem ekki væru líbanskar, hyrfu frá
Líbanon. „Við trúum því að öryggi
fólksins í Suður-Líbanon og Norður-
ísrael sé best borgið ef sterk stjóm
kemst á í Beirút sem tekst að ná fullu
valdi á öllu landinu.
ísrael hefur lýst því yfir að þeir
muni ekki yfirgefa svæðið fyrr en
allir erlendir herir yfirgefa Líbanon.
Sýrland, sem hefur aðstoöað lí-
bönsku ríkisstjórnina við að ná friöi
og yfirráðum í landinu, hefur um 40
þúsund hermenn í Líbanon. Áður
hafði stjórn ísraels lýst því yfir að
þeir myndu .yfirgefa öryggissvæðið
um leið og ekki steðjaði lengur ógn
frá skæruiiðum PLO. Líbanski her-
inn náöi bækistöðvum skæruliðanna
á sitt vald í átökum fyrir helgi.
Reuter