Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.1991, Blaðsíða 25

ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 1991.
25
pv________________________________Merming
Einföld ljóð Antons Helga
Anton Helgi Jonsson.
Bókmenntir
Örn Ólafsson
máttlaust, hefur engar sérstakar afleiöingar. Sama
gildir um vísanir í kunn bókmenntaverk eftir Hallgrím
Pétursson, Halldór Laxness og JónHelgason, m.a. Slík-
ar vísanir eru venjulega til að skapa eitthvaö nýtt,
sýna umrætt bókmenntaverk andspænis breyttum
tíma. En hverju er lesandinn nær eftir þessa upprifjun
á sundurlausum orðum úr upphafi Bréfs til Láru?
Bréf til Láru
blóðmörskeppur ritlist ég forklárast
titrandi innblæstri lyftingu
Ijómar átölur raust umtumunar
blásteinslegi réttlætisins ég frammi
til illa lambsins
loks ánægt ræður umbótamannsins
blessun ríö ég fyrir
tvíhendi innanmeini leiðinlegur
leiðslu á rómantískri undir
Þetta er fjórða bók höfundar, áður birtust ljóðabæk-
urnar Undir regnboga 1974 og Dropi úr síðustu skúr
1979, auk skáldsögunnar Vinur vors og blóma 1982.
Og þegar ég nú endurles Dropann þykir mér hann
ólíkt betri bók en þessi, kannski einkum vegna þess
að þar er auðséð heildarskipulag og tilgangur sem ein-
stök ljóð eru undirskipuð. Ég er ekki að tala um lífs-
skoðun eða viðhorf, heldur skáldskaparaðferð.
Anton Helgl Jónsson:
Ljóðaþýðlngar úr belgísku
Mál og menning, Rvík 1991.
rætt um hve erfitt sé að yrkja og elska. Nokkuð er um
grafísk ljóð þar sem niðurskipan orða á prentflötinn
á að vera virkur þáttur í því. Mér sýnist þetta þó
Laugarásbíó - Einmana í Ameríku ★★ !4
Arun stekkur í pottinn
Einmana í Ameríku er lítil og skemmtileg mynd um
raunir Indverjans Arun sem kemur til Ameríku með
drauma í farteskinu. Hann byijar að vinna í blaðasölu
frænda síns sem hefur vegnað vel í nýja fóðurlandinu
og vill að Arun aðlagi sig samfélagi Indveija í New
York. Arun líst betur á ameríska lifnaðarhætti (og
konur) og fer frá frænda sínum til tölvufyrirtækis, fær
inni í íbúð (sem er í raun ástarhreiður) hjá samstarfsfé-
laga sínum og kynnist Faye. Fljótt fer þó að halla
undan fæti hjá honum og brátt virðist hann þurfa að
gefast upp og leita á náðir frænda á ný.
Myndin er greinilega ódýr að allri gerð, en það sem
á vantar í tæknilegri færni er bætt upp af vel skrifuöu
handriti og góðum leik hjá óþekktum leikurum. Sagan
er hugarfóstur leikarans og kvikmyndagerðarmanns-
ins Tirok Malik og lýsir ekki ósvipuðum aðstæðum
og hann lent í þegar hann kom til Ameríku frá Ind-
landi á áttunda áratugnum í leit aö vinnu sem leik-
ari. Hann gefur vestrænum áhorfendum forvitnilega
innsýn í annan menningarheim, án þess að vera að
byggja söguna upp sem einhveija fræðslumynd. Grát-
brosleg raunasaga Arun er hjartnæm og Ranjit
Chowdry leikur hann á mjög sannfærandi hátt. Hann
lætur ekki bugast og leit hans að sjálfstæði er nokkuð
sem allir geta skilið. Aðrar persónur eru vel skapaöar
og leiknar og auka á veruleika sögunnar, sérstaklega
Faye, raunveruleg kvenpersóna, nokkuð sem er ekki
algengt í bíó í dag.
Leikstjórinn Brown, hefur khppt myndir og auglýs-
ingar fyrir Spike Lee og indversku myndina Salaam
Bombay! Hann gerir mikið úr litlu en stundum nær
fátæktin yfirhöndinni og sum atriði eru illa tekin og
hljóðsett. Þetta er þó bara lítill ljóður á mynd sem
Það er margt sem kemur Arun (Ranjit Chowdei) á
óvart í Ameríku.
Kvikmyndir
Gísli Einarsson
ætti að falla þeim vel í geð sem vilja sjá eitthvað vit-
rænt í bíó.
Lonely in Amerlca (band-1990), 96 min.
Saga: Tlrlok Malik.
Handrlt: Satyajit Joy Palit, Barry Alexander Brown.
Leikstjóri: Barry Alexander Brown.
Lelkarar: Ranjit Chowdrl, Tlrlok Mallk, Adelalde Miller, Ro-
bert Kessler, David Toney.
Þetta er allstór ljóðabók, yfir 90 þéttprentaðar síður.
Hvorki er blaðsíðutal né efnisyfirlit og kann það að
vera skýringin á því að sama ljóðið kemúr fyrir tvisv-
ar; „Erfisdrykkja". Ekki get ég séð aö ljóðabókin sé
svo uppbyggð heild að þetta ljóð þurfi að vera tvíveg-
is. Það er reyndar ágætlega samþjappað, tilfmningar
mælanda gagnvart landinu birtast í því að persónu-
gera það sem gamla konu er óvænt birtist í eigin erfis-
drykkju:
Erfisdrykkja
Gengur hún þá ekki tinandi milh
borða og heilsar slektinu:
Mamma gamla ísland sem börnin hugðust syrgja.
Titill bókarinnar, Ljóðaþýðingar úr belgísku, er
mótsagnakenndur þvi belgíska er engin til. Af sama
tagi er kápumyndin af Mae West umkringdri gerðar-
legum karlmönnum sem hafa verið færðir í bleiur.
Og titlar ljóðanna eru yfirleitt í mótsögn við ljóðin,
eða a.m.k. alveg út í hött: „Fyrsti þáttur. Lögreglumað-
ur kannar ökuskírteini", löngu síðar kemur aftur:
„Fyrsti þáttur. Tollari leitar merkingar", ennfremur
eru titlar eins og: „fjórða grafhýsi leníns: vígsluljóð".
Af sama tagi eru framandleg atriði svo sem neðanmáls-
grein: „Ljóðið er hér prentað eins og skáldið skildi
síðast við það“ og að æviágrip höfundar birtist aftar-
lega í bókinni, innan um ljóðin. En þessi atriði eru
hið skáldlegasta við bókina. Við skulum hta á htið ljóð
sem mér sýnist dæmigert:
Lýriskir dagar
Svarthvítir dönsuðu Quinn og Bates
á dúknum í Nýja
Bíói
en hér í seiðandi flæðarmáli
velkjast upplitaðir
brúsar undan sápulegi.
Nú veit ég ekki hverjir þeir Quinn og Bates eru en
ég efast um að sú vitneskja gerði það eitthvað merki-
legra að þeim skuli hkt viö plastbrúsa í flæðarmáli.
Hér er einfaldlega of lítið um aö vera og það sýnist
mér því miður meginreglan í þessari bók. Annað dæmi
er ljóð þar sem fléttast saman kynlífstal og tal um úr,
en tengslin liggja í tvíræðni orðanna „komdu úr“,
„trekkja" og því að vísarnir sýna stehingu læra þeirr-
ar sem til er talað:
úrmangari
kondu úr
kondu elsku úrið mitt
hreyfðu sundur vísana
kondu úr
leyfðu mér að trekkja þig
það trekkir svo að trekkja
kondu úr
kondu elsku úrið mitt
vertu tíu í tvö
vertu kortér í þijú
Hér hefi ég reynt aö taka dæmi af skásta taginu.
Þessi bók er því heldur daufleg lesning þar er mikið
Sviðsljós
Þessir þrír rannsóknarlögreglumenn skipuðu þriggja manna sveit frá golt-
klúbbi þeirra. Talið frá vinstri: Arnar Guðmundsson, Helgi Danielsson og
Sigurður Benjaminsson.
Rannsóknar-
lögreglumenn
bjóða til
golfmóts
Mikill áhugi á golfiþróttinni er
meðal rannsóknarlögreglumanna og
er starfræktur sérstakur golfklúbbur
innan stofnunarinnar og gangast
rannsóknarlögreglumenn fyrir
nokkrum golfkeppnum árlega. Fyrir
stuttu varð golfklúbbur þeirra tíu
ára og var haldið veglegt afmælismót
og boðið til þess sveitum frá ýmsum
fyrirtækjum og stofnunum þar sem
golfáhugi er mikill. Var keppnin
haldin á Strandavelli á Hehu í blíð-
skaparveðri. Sigurvegarar í sveita-
keppni varð sveit þeirra Hellumanna
en mjótt var á mununum mihi nokk-
urra sveita. Ljósmyndari DV var á
staðnum og tók meðfylgjandi mynd-
ir.
Helgi Danielsson púttar af miklu ör-
yggi og boltinn rataði beint i holuna.
DV-myndir S
Sjónvarpið sendi sveit sem vann til verðlauna. Ekki vitum við nafnið á litlu
stúlkunni en aðrir á myndinni eru Ingvar Sigurbjörnsson, Gísli Arnar Gunn-
arsson og Rúnar Gunnarsson.
LÁTTU EKKI 0F MIKINN HRAÐA A
VALDA ÞÉR SKAÐA! «e-~