Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.1992, Side 2

2
MÁNUDAGUR 20. JÚLÍ 1992.
Fréttir__________________________________________________________________________________dv
Ríkisstjómin velur milli tveggja leiða í þorskveiðum:
Annaðhvort 230 þúsund
tonn eða 190 þúsund
Ríkisstjómin sat á fundi á laugar-
dag þar sem rætt var hversu mikið
á að leyfa að veiða af þorski á næsta
fiskveiðiári. Sérfræðingar Hafrann-
sóknastofnunar mættu á fundinn til
að svara spumingum ráðherranna.
Nú virðist rætt um tvær leiðir,
annars vegar hvort fara eigi að tfilög-
um Hafrannsóknastofnunar og leyfa
aðeins veiðar á um 190 þúsund tonn-
um af þorski, hins vegar hvort fara
eigi jafnstöðuleiðina - það er að
heimila veiðar á 220 til 230 þúsund
tonnum af þorski. Verði sú leið farin
eykst veiðistofninn nokkuð en
hrygningarstofninn litið. Ef aðeins
verða veidd 190 þúsund tonn vex
stofiúnn nokkuð hratt.
Allir þeir ráðherrar sem DV ræddi
við eftir fundinn sögðust vissir um
að samstæða næðist innan stjómEU--
innar um málið - en enginn þeirra
vildi segja til mn hvaða leið hann
vildi að yrði farin.
Jón Baldvin Hannibalsson, for-
maður Alþýðuflokksins, segist fyrst
vilja sjá í hvaða aðrar tegundir en
þorsk við getum aukið sóknina.
Hann segist lika vilja sjá hvemig
skerðing á þorskveiðum kemur nið-
ur á hinar ýmsu byggðir í landinu
og þá vill Alþýðuflokkurinn fá að
vita hvort og þá hversu mikið er
hægt að auka verðmæti þess afla sem
kemur á land. Sjávarútvegsráðu-
neytið og Þjóðhagsstofnun vinna að
útreikningum til að geta svarað þess-
um spumingum. „Við þurfum meiri
tíma,“ sagði Jón Baldvin Hannibals-
son.
„Ég lagði fram athugun sem Þjóð-
hagsstofnun hefur gert á mismun-
andi leiðum, hvaða efnahagslegu
áhrif þær geta haft til lengri tíma.
Þetta þarf að bera saman og eins
þarf að skoða, ef þarf að taka áhættu,
hvort ekki er skynsamlegast að gera
það í þeim stofnum sem em sterkast-
vegsraðherra.
Hann sagðist eiga von á að málin
skýrðust í þessari viku en hann er
ekki viss um að ákvörðun hggi fyrir
fyrr en í næstu viku.
- Nú virðist sem ekki sé samstaða
innan ríkisstjómarinnar um hvaða
leið eigi að fara.
„Það er ekki hægt að segja neitt til
um það. Vitaskuld koma fram ólík
viðhorf og mismunandi mat á grand-
velli þeirra upplýsinga sem fyrir
hggja. Við eigum eftir að vinna frek-
ari upplýsingar. Það liggja ekki fyrir
endanlegar tihögur sem hægt er að
segja að sé ágreiningur um. Það er
ahtof fljótt að kveða upp slíkan dóm.
Ég held að þetta sé svo stórt og viða-
mikið mál að hvarvetna í þjóðfélag-
inu séu um það skiptar skoðanir.“
- En er hægt að segja að í þeirri
vinnu sem nú er í gangi hafir þú sér-
stöðu innan ríkisstjómarinnar -
þannig að þú viljir ganga lengra í
niðurskurði en samráðherrar þínir?
„Ég er ekki tilbúinn að ræða þetta
á persónulegum grundvelh. Þetta er
miklu stærra þjóðhagslegt mál en
svo að það sé hægt að ræða það á
persónulegum grandvelh.
-sme
sennllega meirihluti fyrir aö leyfa veiðar á 230 þúsund tonnum
ir,“ sagði Þorsteinn Pálsson sjávarút-
Þessir strákar láta sitt ekki eftir liggja þegar gefur á þjóðarskútuna. Þama
er kartmannlega tekið á. Ljósmyndarinn hitti þá i Árbæjarsafni um helgina.
DV-mynd GVA
Veiðiheimildir vegna EES-samningsins:
Jón Baldvin og
Þorsteinn sammála
- um hvemig á aö túlka gagnkvæmar veiðiheimildir
„Það er samkomulag mihi okkar sagði Jón Baldvin Hannibalsson
um framkvæmdina í svo til öllum utanríkisráðherra.
atriðum öðram en hvað varðar - Enhvaðaáhrifhefurþaðástörf
tryggingu fyrir gagnkvæmni. Þar Alþingis í ágúst ef ekki verður búið
hefurveriðágreiningurmihiokkar að ganga frá gagnkvæmu veiði-
og Evrópubandalagsins. Við erum heimildunum?
um það sammála eftir þennan fund „Það hefur út af fyrir sig engin
að halda okkar málflutningi þar öl áhrif á þá umræðu. EES-samning-
streitu og þaö veröur gert á næsta arnir liggja fyrir og við metum þá
fundi en um þetta er samstaöa okk- eins og þeir eru. Þetta eru tvíhhða
ar á milli,“ sagði Þorsteinn Pálsson samningar og auðvitaö er æskilegt
þegar hann var spuröur hvort aö ljúka þeim sem fyrst og ef þarf
ágreiningur væri milh ráðherra meiri tíma þá það.“
um hveraig túlka beri gagnkværaa - Fari svo að við veiðum ekki
veiðiheimild ísiands og Evrópu- loðnu af einhveijum ástæðum
bandalagsins en það er hður i kemur þá til greina að þeir veiði
samningum um Evrópskt efna- karfa i okkar landhelgi?
hagssvæði. ,Jvlín afstaöa i þessu máh hggur
- Takist ekki að Ijúka þessu áður fyrir við samningaborö og ég ætla
en Evrópubandalagið fer í sumarfri ekki að segja meira um það núna.
er þá hægt að ræða þetta mál á - Nú hefur verið sagt að þú og
Alþingi i ágúst? Þorsteinn Pálsson séuö ekki sam-
„Staöan í þessu máli er býsna Ijós máia um hvemig ber að túlka þetta
og ég sé ekki hvaða áhrif þetta ætti atriði. Þorsteinn segir svo ekki vera
að hafa ó umfjöhun um EES- og að þið séuð á sama máh.
samníngana," sagði Þorsteinn „Ég veit ekki betur en við séum
Pálsson. sammála um hvemig viö ætlum að
, J>aö er okkar fyrsta krafa aö það halda á þessu í samningunum,"
verði gagnkvæm skipti. Þessum sagði Jón Baldvin Hannibalsson.
samningum er ekki lokiö svo það -sme
er ekki meira um þá að segja,“
Davíð Oddsson forsætisráðherra um þorskveiðar næsta árs:
Hægt að taka ákvörðun
svo byggðirnar hrynji
segistvissumaðpólitísksamstaðanáist
„Þetta verður ákvörðun til eins árs
og menn mega ekki taka ákvörðun
sem er hættuleg en hins vegar er
hægt að taka ákvörðun sem er mjög
hættuleg gagnvart atvinnulífinu í
landinu þannig að það geti orðið
ófært að reisa viö þær byggðir sem
hrynjá myndu,“ sagði Davíð Oddsson
forsætisráðherra eftir fund ríkis-
stjómarinnar um fiskveiðimáhð.
Svo virðist sem ekki sé samstaöa
innan ríkisstjómarinnar. „Ég er ekki
í vafa um að það næst pólitísk sam-
staða á endanum. Það er verið að
skoða ýmsa kosti.
- Það virðist sem alls ekki sé sam-
staða innan stjómarinnar.
„Það held ég ekki. Allir vilja byggja
á þeim grundvallarstaðreyndum sem
fyrir hggja en svo er spumingin með
hvaða hætti menn vilja vinna úr
þeim.“
- Ráðherrar tala bæði um að byggja
upp stofninn sem fyrst og aðrir tala
um jafnstöðuleiðina.
„Hvort tveggja er til umræðu. Það
verður ekki tekin nein sú leið sem
felur í sér áhættu, það er ljóst. Það
hggja fyrir í gögnum vísindamann-
anna kostir og mat á því hvemig
fiskistofnum reiðir af eftir þvi hvaða
kostir era teluúr, baeði til skamms
tíma og lengri tíma. Á þessum kost-
um era fyrirvarar. Engin sú ákvörð-
un sem ríkisstjóm tæki og sjávarút-
vegsráðherra á endanum yrði þess
eðhs að hún byggði ekki á þvi sem
fiskifræðingamir eru að segja en hér
er tun að ræða póhtíska ákvörðun.
Hún verður þó innan þeirra tak-
marka að við viljum ekki taka
áhættu.“
Þegar Davið var spurður hvort það
væri ekki að ýta vandanum á undan
sér að bíða með að byggja upp þorsk-
stofninn sagði hann að í fyrra hefði
Hafrannsóknastofnun sagt að ekkert
vit væri þá að byggja upp stofninn -
þar sem aðstæður í hafinu hefðu ver-
ið þannig.
-sme
Amar Sigurmundsson, formaöur samtaka fiskvinnslustööva:
Fjöldagjaldþrot og fólksf lótti
- nema til komi aðgerðir stjómvalda
„Ef þessar tihögur ganga fram og
ekkert verður gert til þess að gera
sjávarútvegsfyrirtækjum mögulegt
að starfa gætu oröiö það mikil gjald-
þrot í greininni og raunar fólksflótti
í kjölfarið að það er kannski ekki
eins einfalt að reikna þetta út og
þama er gert. Það vantar inn í mynd-
ina hvemig fyrirtæki og fólk í þess-
um plássum eigi að komast í gegnum
þetta erfiða tímabil ef fariö verður
að ýtrastu tillögum fiskifræðinga,"
segir Amar Sigurmundsson, formað-
ur samtaka fískvinnslustöðva, en
Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir að
þjóðarbúið standi betur þegar til
lengri tíma er htið ef farið verður
eftir tihögum fiskifræðinga um vera-
legan samdrátt í þorskveiðum.
„Ef farið verður að tihögum fiski-
fræðinga, sem ég er ekkert að mót-
mæla í sjálfu sér, þurfa stjómvöld
að gera fyrirtækjum í sjávarútvegi
mögihegt að komast í gegnum þenn-
an tíma svo ekki komi th fjöldagjald-
þrota. Ríkið þarf að faha frá ýmsum
álögum í sjávarútvegi, vextir verða
að lækka og síðan þarf að ganga í
lánalengingu eða lánafrystingu auk
annarra aögerða eins og lækkun raf-
orkukostnaðar. Síðan verður greinin
að sjálfsögðu að halda áfram að hag-
ræða eins og hún hefur verið að gera.
Ef okkur tekst að komast i gegnum
þessa tíma, sem í hönd fara, er ekk-
ert ótrúlegt að þessi spá þeirra gæti
gengjð fram én hún er bara ekki
raunhæf nema við komumst í gegn-
umþetta." -nj
Þjóöhagsstofiiun um þjóöhagsleg ahrif mismunandi þorskafla:
Tillögur Hafrannsókna þýða meiri hagvöxt
Þjóðhagsstofiiun hefur metið hag-
ræn áhrif af mismunandi þorskafla.
Niðurstaða þeirra er sú að hagvöxtur
verði mim meiri næstu árin ef farið
verður að thlögum fiskifræðinga um
uppbyggingu þorskstofnsins en ef
þorskstofninn stæði í stað með 220
þúsund tonna veiði.
Miöað við thlögur fiskifræðinga
mundi veiðin geta aukist næstu árin
upp í 350 þúsund tonn 1999 en stæði
í stað ef veidd yröu 220 þúsund tonn.
Næstu 2-3 árin mundi landsfram-
leiðsla verða minni, viðskiptajöfnuð-
ur verri og erlendar skuldir meiri en
ef farin yrði jafnstöðuleiðin en eftir
það yrði útkoman mun betri. Jafn-
stöðuleiðin þýddi jafnframt 0,9%
meðalhagvöxt fram að aldamótum
en sé farið eftir fiskifræðingunum
yrði meðalhagvöxtur 1,5% á tímabh-
inu og 2,9 að meðaltah 1996-1999.
Þjóðhagsstofiiun reiknaði út hvaöa
þjóðhagsleg áhrif yrðu við mismun-
andi þorskafla. Stofnunin tók þijú
dæmi. í fyrsta lagi ef farið yrði að
thlögu Alþj óðahafrannsóknaráðsins
sem gerir ráð fyrir 150 þúsund tonna
þorskafla á næsta ári. í öðra lagj ef
farið yrði að thlögum Hafrannsókna-
stofnunar og í þriðja lagi ef 220 þús-
und tonn yrðu veidd þannig að
hrygningar- og veiðistofninn stæði í
stað.
-PÍ