Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.1992, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 20. JÚLÍ 1992.
15
Allt annar samning-
ur en ætlað var fyrst
... um er að ræða allt annan samning en þann sem lagt var af stað með
i tíð ríkisstjórnar Steingríms Hermannssonar.
Alþýðubandalagið tók þá ákvörð-
un á sínum tíma ásamt Alþýðu-
flokknum og Framsóknarflokknum
að taka þátt í könnunarviðræðum
um EES. Það var gert á tilteknum
forsendum sem voru samþykktar í
ríkissijóm landsins. Forsætisráð-
herrann, Steingrímur Hermanns-
son gerði grein fyrir þessum aðai-
atriðum á fundi leiðtoga EFTA-
ríkjanna í Ósló á sínum tíma, í árs-
byrjun 1989. Aðalatriðin vom:
- Fríverslun með fisk.
- Full yfirráð íslendinga yfir auð-
lindum til lands og sjávar.
- Óskert stjómarfarslegt sjálf-
stæði íslendinga.
í upphafi viðræðnanna var svo
gengið út frá þvi að um yrði að
ræða svokallaða tveggja stoða
lausn, þar sem EFTA og EB yrðu
nokkurn veginn jafngildar blokkir
í stjómkerfi hins nýja viðskipta-
samnings.
Þetta vom forsendur könnunar-
viðræðnanna. Hinar eiginlegu
samningaviðræður hófust síðar.
Umboð Jóns Baldvins Hannibals-
sonar utanríkisráðherra til samn-
ingaviðræðna á breyttum forsend-
um var aldrei samþykkt í tíð ríkis-
stjórnar Steingrím Hermannsson-
ar, hvorki af Framsóknarflokknum
né Alþýðubandalaginu. Hann fékk
ekki umboð til þeirra viðræðna fyrr
en 5. maí 1991 - fimm dögum eftir
að ríkisstjóm Davíðs Oddssonar var
mynduð.
2. maí 1992 lágu niðurstöðumar
loksins fyrir í öllum meginatriðum.
KjaUaiinn
Svavar Gestsson
alþingismaður
Skerðir stjórnarfarslegt full-
veldi íslands
Það fékkst ekki fríverslun með
fisk. Tollar verða áfram megin-
regla. EB getur haldið áfram niður-
greiðslum í sjávarútvegi. Lækkun
tolla er samþykkt og niðurfelling i
tilteknum atriðum, en ekki al-
mennt gegn því að EB getur sent
skip inn í íslensku landhelgina. Þar
með fékk EB aðgang að landhelg-
inni gegn markaðstilhliðrun - EB
vann sigur að þessu leyti.
Yfirráð okkar yfir auðlindunum
em ekki tryggð; þvert á móti vegna
þess að aögangur að öllum auðlind-
um okkar opnast fyrir EB og EFTA
ríkisborgurum og nú er rætt um
það í fullri alvöru að bijóta niður
þær „girðingar" sem settar vom í
lögum í fyrra af síðustu ríkisstjóm
um eignaraðild útlendinga í ís-
lenskum sjávarútvegi. „Girðingar"
eru nefnilega og að sjálfsögðu í
mótsögn við öll grundvallaratriði
EES-samningsins eins og hann lít-
ur út núna.
Þess vegna munu engar „girðing-
ar“ halda til lengri tíma. Þeim verð-
ur kannski tjaslað upp einu sinni,
en þær verða ekki fjárheldar, ekki
til skemmri tíma og enn síður þeg-
ar fram í sækir.
Samningurinn skerðir stjórnar-
farslegt fullveldi íslands svo að
fremstu lögfræöingar landsins telja
margir hverjir að stjórnarskrár-
breyting sé óhjákvæmileg forsenda
þess að samningurinn standist. -
Nefnd utanríkisráðherra hefur
engu breytt í þeim efnum.
Alþýðubandalagið hefur
tekið af skarið
Og hér er ekki um að ræða
tveggja stoða lausn heldur hafa öll
EFTA-ríkin nema ísland og Licht-
enstein ákveðið að hafna EES-
samningunum til lengri tíma og
hafa kosið að sækja um aðild að
EB. Þau telja öll að samningurinn
um EES sé ónógur fyrir þessi ríki.
Því skyldi hann þá duga fyrir ís-
land? Samningurinn felur í sér
aukaaðild að EB, þar sem við verð-
ur að una öllum niðurstöðum EB í
raun.
Hér er því um að ræða allt annan
samning en þann sem lagt var af
stað með í tíð ríkisstjómar Stein-
gríms Hermannssonar. Þeir flokk-
ar sem áttu aðild að þeirri ríkis-
stjórn þurfa sérstök rök til þess að
sýna fram á að þeir geti verið með
samningnum eins og hann stendur
nú. Að vísu ekki Alþýðuflokkurinn
- en Alþýöubandalagið og Fram-
sóknarflokkurinn geta ekki hlýtt
þeirri leiðsögn jafnvel þó að flokk-
arnir hafi verið saman í ríkisstjórn
um skeið. Alþýðubandalagið hefur
tekið af skarið.
Svavar Gestsson
„Umboð Jóns Baldvins Hannibalsson-
ar utanríkisráðherra til samningavið-
ræðna á breyttum forsendum var aldr-
ei samþykkt í tíð ríkisstjórnar Stein-
gríms Hermannssonar, hvorki af
Framsóknarflokknum né Alþýðu-
bandalaginu.“
Blekkingar við
undirskriftasöfnun
„Þaö er aö vísu rangt að útsýnið frá þessari skífu sé hiö stórkosttegasta
á höfuðborgarsvæðinu." - Við útsýnisskífu á Víghóli í Kópavogi.
Svokölluð Víghólasamtök hafa
farið eins og logi yfir akur um
Digranessókn í Kópavogi með und-
irskriftalista. Fólk var fengið til að
mótmæla kirkjubyggingu í aust-
urbæ Kópavogs. Því var sagt að þar
ætti að fremja hin mestu náttúru-
vemdarspjöfl og eyðileggja stór-
kostlegasta útsýni höfuðborgar-
svæðisins.
Deilur hafa aUlengi staðið um það
hvort þama eigi að byggja kirkju
eða ekki. Þær deflur hafa lengst af
staðið miUi mikfls meirihluta safn-
aðarins og fámenns hóps sem býr
í kringum autt svæði austan við
Víghól í Kópavogi.
Það er ekki nýtt að deflur standi
um kirkjubyggingar hér á höfuð-
borgarsvæðinu. I mörgmn tilfeU-
um hafa risið upp harðsnúnir hóp-
ar nágranna fyrirhugaðra bygg-
inga sem hafa taUð landauðn vofa
yfir ef svo vöðalegt hús yrði þar
byggt með tilheyrandi umferð og
hávaða í kirkjuklukkum.
Þessi mótmæU hafa ávaUt hjaðn-
að jafnskjótt og kirkjumar vom
risnar og í flestum tflvikum telja
menn það húseignum sínum til
gUdis að vera í nágrenni kirkna. í
raun er það lika svo að kirKjur eiga
heima í íbúðarhverfum. Kirkjur
eiga ekki að vera ópersónulegar
stofnanir heldur lifandi guðshús
þess fólks sem á þær.
Náttúruspjöll?
Eitt af því sem fast hefur verið
haldið að fólki gegn fyrirhugaðri
kirkjubyggingu er að þar séu mikU
náttúmspjöU unnin. Fyrst var því
haldið fram að kirkjan væri á frið-
Kjallaiinn
Þráinn Þorleifsson
innheimtustj. og ibúi I
Digranesprestakalli
lýstu svæði en þegar það hafði ver-
ið hrakið er dregið í land opinber-
lega en því engu að síður haldið að
fólki að þama sé fagurt og dýr-
mætt opið svæði eyðilagt.
Á Víghólasvæðinu er landið
raunar þrenns konar. í fyrsta lagi
er Víghóllinn sjálfur friðlýst nátt-
úravætti. Þar má við engu hrófla.
Það skUyrði halda aUir og engum
dettur annað í hug. í öðm lagi er
svo aUstór friðlýst, klettótt spUda,
þar sem landið er því sem næst
óskemmt. Um það svæði stendur
til að leggja göngustíga í samráði
við náttúruverndarsamtök. í þriðja
lagi er svo svæði sem hefur þegar
verið raskað. Þar hefur verið gerð-
ur stór malarknattspymuvöUur,
íbúar í kring nota svæðið einnig
sem bflastæði og frágangur þess er
bænum til lítils sóma. Það er á
þessu svæði sem kiriqan á að rísa
og hún tekur að flatarmáfi aðeins
4% af því. AUt hitt verður opið
áfram en frá því verður gengið á
sómasamlegan hátt.
Þama verða því hreint engiri
náttúmspjöU unnin, enda áróður-
inn um þau tílbúningur nágranna
sem vantar rök tíl að beijast gegn
kirkjubyggingunm.
Útsýní eyðilagt?
Því hefur verið haldið fram að
stórkostlegasta útsýni höfuðborg-
arsvæðisins sé eyðUagt með kirkju-
byggingunni því að hún eyðfleggi
útsýni frá útsýnisskífunni á Víg-
hóli. Það er að vísu rangt að útsýni
frá þessari skífu sé hið stórkostleg-
asta á höfuðborgarsvæðinu. Fyrir
því hafa meðal annars íbúarnir í
kringum svæðið sjálfir séð með
byggingu húsa sinna.
Hins vegar er víðsýnt þar og út-
sýni tíl strandlengjunnar er óskert.
Vissulega kemur kirkjan til með
að skyggja nokkuð á. Hún tekur
af útsýni til SkálafeUs og Úlfars-
feUs frá skífunni. Það er nú aUt og
sumt. Kirkjutuminn tekur um 20°
úr útsýninu eða ca 1/18. Þetta em
því ekki mjög sterk rök.
Sóknarnefnd
Mál þetta hefur verið notað tU
hatrammra ásakana á sóknar-
nefnd. Hún hefur verið sögð um-
boðslaus hópur ribbalda sem ætii
að fara sínu fram hvað sem vilja
fólks Uður. SannleUcurinn er þó sá
að hún er ekki að gera neitt annað
en framfylgja ítrekuðum sam-
þykktum aðalsafriaðarfunda
Digranessóknar.
Á umboði hennar leikur enginn
vafi. Samkvæmt lögum um sóknar-
nefndir sitja í henni sjö fulltrúar,
kosnir tíl fjögurra ára. Á tveggja
ára fresti ganga til skiptis þrír og
fjórir út og skal þá kjósa nýja fuU-
trúa. Þrír gengu út í fyrra og fjórir
eiga að ganga út árið 1993. í ár á
engan að kjósa!
Mergurinn málsins
Engin náttúmspjöU verða unnin,
útsýni sáraUtið skert og sóknar-
nefnd er að framfylgja skyldum
sínum. Mergurinn málsins er sá
að nokkrum andstæðingum kirkju-
byggingarinnar hefur tekist að
viUa um fyrir aUstórum hópi fóUcs.
Það áttar sig ekki á að verið er að
misnota velvflja þess tU umhverfis-
mála í því skyni að hindra að
Digranessöfnuður eignist kirkju á
sómasamlegum stað, því eins og
íbúar sóknarinnar vita mæta vel
er orðið Utið um staði í sókninni
þar sem kirkja kemst vel fyrir. Mál
er að linni.
Þráinn Þorleifsson
„ ... nokkrumandstæöingumkirkju-
byggingarinnar hefur tekist aö villa um
fyrir allstórum hópi fólks. Þaö áttar sig
ekki á að verið er að misnota velvilja
þess til umhverfismála..