Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1992, Blaðsíða 12

12
Erlendbóksjá
Safari - ævintýri
í Afríkuí 150 ár
Afríka hefur heillaö margan
manninn. Þrátt fyrir gjörbreyttar
aöstæður er þaö enn í dag einstakt
ævintýri að fara í safari um sléttm-
álfunnar í leit að stærstu og hættu-
legustu dýrum merkurinnar - fllum,
girötfum, ljónum og blettatígrum,
flóðhestum og nashymingum, svo að
einungis fáein þeirra séu nefnd.
Þeir sem nú fara í slíkar ferðir búa
við þau þægindi sem nútíma ferða-
mannaiðnaður hefur upp á að bjóða
í Afríku sem annars staöar, svo sem
góða bíla til að aka um sléttumar,
þægilega gististaði, ágæt veitingahús
og fróða leiðsögumenn. Og þeir hafa
yfirleitt einungis myndavélar að
vopni.
Hvílík umskipti frá því breskir
ævintýramenn fóm í fyrstu eiginlegu
safari-ferðimar um Afríku fyrir
rúmlega hálfri annarri öld.
Fimm mánaða
þrekraun
Fimm mánuðum síðar kom hann
til byggða hvítra manna á ný eftir
einstaka en afar erfiða ævintýraferð
sem gjörbreytti lífi hans. Á þessum
viðburðaríku mánuðum haföi hann
séð land, dýr og menn sem enginn
hvítur maður hafði áður augum htið.
Og yfirstigið óteljandi hættur í þess-
ari miklu þrekraun sem herti hann
bæði andlega og líkamlega.
Harris hafði í fórum sínum mikið
af frábærum teikningum af dýrum
merkurinnar. Þær skreyttu bók sem
hann samdi um ferðina og kom út
árið 1840. Það verk gerði hann fræg-
an og safari í Afríku að eftirsóttasta
ævintýri veiðimanna og landkönn-
uða komandi ára.
Fyrstu
veiðimennimir
Bartle Bull, höfundur þessarar
ágætu bókar um safari í Afríku gegn-
um tíðina, hefur sjálfur farið marga
ferðina um sléttur Afríku. Hann var
námsmaður árið 1959 er hann fór í
fyrsta sinn í safari í Kenýa. Síðan
hefur hann farið margar slíkar ferð-
ir, stundum í fylgd með færustu
veiðimönnum álfunnar.
Hér rekur hann í máh og myndum
sögu veiðiferða hvíta mannsins í Afr-
íku allt frá því ComwaUis Harris
lagði upp í fyrstu eiginlegu safari-
ferðina árið 1836. Þá var mestur hluti
Afríku enn ókannaður af hvítum
mönnum. Englendingurinn WUUam
BurcheU hafði þó áður ferðast um
suðurhluta Afríku og fundið þar
mörg dýr sem Evrópumenn vissu
ekki einu sinni að væra tfl.
Þar var einmitt bók sem BurcheU
skrifaði um þessi ferðalög sín sem
vakti með Harris brennandi áhuga á
að sjá viUidýr Afríku með eigin aug-
um. Þegar hann var sendur til
bresku nýlendunnar í Suður-Afríku
tfl að ná sér eftir alvarlegan sjúkdóm
sem hann fékk á Indlandi notaði
hann fyrsta tækifæri sem gafst tíl að
verða sér úti um hestvagna, dráttar-
dýr og innfædda hjálparkokka og
leggja norður á bóginn út í óvissuna.
Græðgi og verndun
BuU segir hér sögu safari-ferða í
Afríku allt frá þessu upphafi. Hann
lýsir ýmsum frægum safari-ferðum
síðustu aldar og þessarar, þar á með-
al leiðangrum jafn óUkra manna og
David Livingstone og Teddy Roose-
velt. Hann fjaUar einnig um hvítu
veiðimennina sem gerðu garöinn
frægan í Afríku fyrr á öldinni og þá
rithöfunda og kvikmyndaleikstjóra
sem fjölluðu með eftirminnilegum
hætti um veiðiferðir í Afriku i verk-
um sínum.
En safarisagan hefur sínar nei-
kvæðu hliðar; græðgi veiðimanna
sem aldrei fengu nóg af drápum og
sú ofveiði sem af því hlaust. Það er
hin myrka hhð ævintýrisins sem
vemdunaraðgerðir síðustu ára og
áratuga hafa reynt að bæta fyrir -
sums staðar með svo góðum árangri
að þar eru vilUdýrin ekki drepin
nema þá tfl að halda stofninum í
hæfilegri stærð.
Bull segir margar bráðskemmtileg-
ar sögúr af hreystiverkum og uppá-
komum og af sérstæðum einstakling-
um og eftirminnUegum. Mikið af ljós-
myndum og teikningum skreyta
þessa fallegu bók, þar á meðal marg-
ar þeirra snjöllu mynda sem Comw-
alUs Harris teiknaði í fyrstu eigin-
legu safari-ferðinni.
SAFARI - A CHRONICLE OF ADVENTURE.
Höfundur: Bartle Bull.
Penguin Books, 1992.
Denys Finch Hatton með fílabein. Hann var kunnur fyrir veiðar og flug en
er nú þekktastur sem ástmaður Karenar Blixen.
David Livingstone, frægur trúboði
og landkönnuður, á safari í Afriku.
Metsölukiljur
Bretland
Skaldsögur:
1. stephan Fry:
TMCUAB.
2. Froderk* Forsyth:
THE OECEtVER.
3. Joanna Traffopo:
THE RECTOfl'S WIFE.
4. Drnrfd Eddlngr
THE SAPHfRE ROSE.
5. Joffroy Archer:
AS THE CROW FUE$.
6. Ellio Potoro:
THE SUMMER OF THE
DANE8.
7. Dovld Loda«:
PARAOISE NEW8.
8. Cttvo Barfcer;
IMAJICA.
8. Ctaro Franolo:
REQUIEM.
18. Rooottwndo Pllchor:
FLOWEHS IN THE RAIN
« OTHER 9TORIES.
Rit almenns eðlis:
1. Ronulph Fionnoa:
THE FEATHER MEN.
2. Potor Moyfo;
TOUJOURS PROVENCE.
3. P.J. O’Rourfco:
PARLIAMENT OF WHORES.
4. Poter Moyle;
A VEAR W PROVENCE.
5. Marfc Tully:
NO FULL STOPS 04 INWA.
8. Torry Smlth:
ACCOUNTWO FOR
OROWTH.
T. Auhoron Waugh:
WILLTHIS 007
8. KatharlM Hopburn:
ME: STORtES OF MV UFE.
8. 8111 Bryaon:
NEITHER HERB NOR THERE.
10. Laurto Loo:
A MOMBNT OF WAR.
(Byggt * Tho Sunday Tlmoa)
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. John Ortehnm:
THE FIRM.
2. John Orteham:
A TIME TO KILL.
3. Danlelle Stooi:
NO QREATER LOVE.
4. Ken Follett:
NIGHT OVER WATER.
5. Tom Ctency:
THC SUM OF ALL FEARS.
8. Ulten Jackaon Braun:
THE CAT WHO MOVED A MOUNTAIN.
7. Anna Tyter:
8AINT MAVBE.
8. Joy Fleldlng:
SCE JANE RUN.
8. Jayne Ann Krentz:
FAMILY MAN.
18. Fannle Flagg:
FRIED QREEN
TOMATOES AT
THE WHISTLE STOP CAFE.
11. JOhn Vornhott:
WAR DRUMS.
12. Jano Smltey:
A THOUSANO ACRES.
13. Fannio Ffogg:
DAISV FAV AHO THE
MIRACLE MAN.
14. Staphen King:
NEEDFUL THINOS.
18. Jamoo A. Mlchener:
THE NOVEL.
18. Anne Rivere Slddons:
OUTER BANKS.
Rit almenns eölis:
1. Ro
UNITED WE STAND.
2. D.L. Bartetf & J.B. Steele:
AMERICA: WHAT
WENT WRONG7
3. Murtln L. Qrosa:
THB GOVERNMENT
RACKET.
4. Jamea 8. Stowart
DEN OF THIEVES.
8. Kotharlna Hepburn:
ME: STORIES OF MV LtFE.
8. Deborah Tannen:
VOU JUST DON’T
UNDERSTAND.
7. Poter Mayle:
A YEAR IN PROVENCE.
8. M. Scott Pecfc:
THE ROAD LESS
TRAVELLEO.
S. Peter Mayte:
TOUJOURS PROVENCE.
10. PJ. O'Rourfce:
PARUAMENT OF WHORES.
(Byggt á Now Yorfc Ttmea Book Roview)
Danmörk
Skáidsögur:
1. Ingmar Bergman:
DEN GODE VILJE.
2. Mauríce Druon:
TISTU.
3. Vaclov Havol:
DE MAGTESLOSES MAGT.
4. Betty Mahmoody:
IKKE UOEN MIN DATTER.
5. Herbjerg Wuimo:
DINAS BOG.
8. Betty Mahmoody:
FOR MIT BARNS SKVLD.
7. Jean M. Auel:
REJSEN OVER STEPPERNE.
8. Jom Jonke Nielsen:
MIT ANDET UV.
9. Amy Tan:
KLUB HELD 00 OUEDE.
10. Pot Conroy:
SAVANNAH.
(Byggt i Polltiken Sondag)
Umsjón: Elías Snæland Jónsson
LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1992.
Dularfull
lögfræðistofa
John Grisham er nýjasti met-
söluhöfundurinn í Bandaríkjun-
um. Sögusvið hans er gjaman
vettvangur lögfræðinnar enda
hefur hann sjálfur starfað sem
slíkur vestra.
Þessi saga hefst þegar Mitchell
Y. McDeere er aö útskrifast í lög-
fræði frá Harvard. Hann er bláfá-
tækur og hefur komist mennta-
vegjnn meö þvi að leika amerísk-
an fótbolta og vera afburða náms-
maður.
Nokkur lögfræðifyrirtæki hafa
boðiö honum til viðtals um fram-
tíöarstarf. Eitt þeirra, fyrirtæki í
Memphis, sem sérhæfir sig í
skattamálum, býður svo ótrúlega
góð kjör að Mitch getur ekki
hafnað boðinu.
Þegar hann er farinn að starfa
hjá fyrirtækinu í Memphis kem-
ur þó í Ijós að ekki er allt sem
sýnist. Tveir starfsmanna þess
farast í sprengingu sem lítur út
fyrir að vera slys en gæti verið
af mannavöldum. Og svo bankar
starfsmaður alríkislögreglunnar
upp á hjá Mitch og leitar eftir aö
hann njósni um samstarfsmenn
sína og skuggalega viðskiptavini
þeirra.
Þetta er afar vel skrifuð
spennusaga með sannferöugum
söguþræði og raunhæfum per-
sónum.
THE FIRM.
Höíundur: John Grisham.
ISland Books, 1992.__
Len I
Deighton
MAMlsta
Æ I
í pólitískum
frumskógi
Len Deighton er ktrnnur fyrir
fjölmargar spennusögur um sam-
skipti breskra njósnara við þá
sovésku og austur-þýsku. En nú
er allt slíkt fyrir bí með járntjald-
inu og kommúnismanum. Deig-
hton heldur hins vegar áfram að
skrifa og leitar þvi á ný sögumið.
Þessi spennusaga gerist í
„Spænsku Guineu“ í Suður-
Ameríku. Þar ríkir hemaðará-
stand vegna langvarandi aögeröa
skæruliöasamtaka sem nafn bók-
arinnar vísar til - MAM-istanna.
Þetta er marxískur hópur af þvi
tagi sera lengi hefur starfað i
sumum suður-amerískum ríkj-
um. Þrátt fyrir ítrekaðar hem-
aðaraðgerðir stjómvalda og virk-
an stuöning forseta Bandaríkj-
anna hefur ekki tekist að ráða
niöurlögum þeirra.
Ðeighton fjaliar hér um nokkra
einstaklinga sem af ólikum
ástæðum dragast inn í þessa bar-
áttu og þær aöstæður sem að lok-
um reynast þeim ofviöa. En hann
er ekki aðeins aö skrifa spennu-
sögu heldur fjallar hann af næmi
um fómarlund fyrir pólitískan
málstað, tryggð og svik.
MAMISTA.
Hölundur: ten Deighton.
Arrow Books, 1992.