Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1992, Blaðsíða 22

22
LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1992.
Sérstæö sakamál
Dýrkeypt
meðaumkun
Klukkan var tíu mínútur gengin í
þijú þessa júnínótt þegar Stephen
Grace, þá tuttugu og sex ára, var á
leiö heim til sín frá Cumberland-
gistihúsinu í London en þar var
hann matsveinn. Leið hans lá til
Goodall-strætis í WiUsden sem er
eitt norðurhverfa bresku höfuð-
borgarinnar.
Þegar hann kom á Scrubs Lane
var skyndilega ráðist á hann. Hann
var barinn illa með einhvers konar
kylfu og af honum stolið veskinu.
í því var jafnvirði um þijú þúsund
króna. Jafnframt var úrið tekið frá
honum.
Stephen Grace var lengi að jafna
sig eftir árásina og um hríð sat
hann við dyr verslunar einnar. Þar
komu lögregluþjónar á eftirlitsferð
auga á hann og komu honum til
hjálpar. Það var dimmt þessa nótt
og götulýsingin frekar af skomum
skammti svo Stephen átti í nokkr-
um erfiðleikum með að gefa góða
lýsingu á árásarmanninum. Hann
gerði hins vegar sitt besta til að
greina frá útliti hans og tókst það
svo vel aö lögregluþjónarnir voru
í litlum vafa um hyer ætti hlut að
máh. Það væri gamall kunningi
þeirra.
Ábending
Maðurinn, sem tahnn var bera
ábyrgð á árásinni og ráninu, var
Neh Cook, tuttugu og tveggja ára
gamah. Hann hafði hvaö eftir ann-
að verið handtekinn, gmnaður um
rán af þessu tagi.
Er hann var færður th yfir-
heyrslu neitaði Neh Cook því stað-
fastlega að hafa ráðist á Stephen
og fuhyrti að hann hefði ekki einu
sinni verið í nágrenni Scrubbs
Lane þegar ránið var framið. Lög-
reglan trúði honum þó ekki og lét
hann taka sér stöðu meðal nokk-
urra annarra manna á lögreglu-
stöðinni. Var Stephen síðan beðinn
að virða þá fyrir sér og benda á
þann sem hefði rænt hann, væri
hann í hópnum og hann bæri
kennsl á hann.
Stephen benti þegar á Neh.
Enginn vafi þótti leika á því að
Neh bæri ábyrgð á mörgum ránum
og þegar mál hans kæmu loks fyrir
dómstól fengi hann margra ára
fangelsi. Þegar þetta virtist ljóst
ákvað móðir hans, Hazel Cook, að
taka til sinna ráöa.
í leit að fómardýrinu
Hazel Cook fór á fund skipaðs
verjanda Nehssonar hennar og
fékk að vita hvað sá héti sem bent
hafði á hann á lögreglustöðinni.
Verjandinn fékk henni afrit af
ákæmskjahnu og þar kom fram að
sá sem rændur hafði verið hét Step-
hen Grace. Ekkert heimhsfang var
þó við nafn hans.
Hazel Cook lét það ekki aftra sér
frá því að reyna að hafa uppi á Step-
hen. Hún tók fram símaskrána og
hringdi th allra með eftimafnið
Grace. Og þar kom að hún uppskar
ávöxt erfiðis síns. Þegar hún
hringdi í eitt hundrð fimmtugasta
og fyrsta sinn var henni tjáö að á
því heimili byggi Stephen Grace.
Og þegar hún hafði rætt við hann
um stund fékk hún aö vita að hann
væri sá sem rændur hafði verið.
Hazel Cook boðaði komu sína á
heimilið og hélt þegar þangað. Þeg-
ar hún barði að dyrum var henni
þegar boðið inn, enda kom hún vel
fyrir og brátt kom í ljós að hún
hafði sögu að segja.
Baðstvægðar
Hazel Cook hóf mál sitt á því að
segja að hún ætti mjög bágt. Maður
hennar hefði látist úr hjartabilun
fyrir ári. Hann hefði ekki verið efn-
aður maður og hún og sonur henn-
ar, Neil, hefðu síðan búið við afar
þröngan kost. í raun kviðu þau
hveijum degi því þau ætti vart til
hnífs og skeiðar. Matarskápurinn
væri lengstum tómur og hvað eftir
annað hefði legið við að þau yröu
borin út úr íbúðinni af því þau
gætu ekki staðið í skilum með leig-
una.
Sonur hennar hefði reynt allt sem
hann gæti til að sjá fyrir þeim en
ekki tekist betur en raun bæri
vitni. Hann hefði því fyllst örvænt-
ingu og væri það skýringin á því
að hann hefði rænt Stephen Grace
umrædda nótt. Ætlun hans hefði
Hazel Cook.
aðeins verið að láta móður sína fá
einhveija peninga til heimilis-
haldsins.
Trúgjam
oggóðviljaður
Stephen Grace hafði í upphafi
ekki tekið Hazel Cook vel. Hann
hafði efast um góðan tilgang henn-
ar með heimsókninni, auk þess
sem hann var ekki búinn að gleyma
þeirri illu meðferð sem hann hafði
sætt af hálfu sonar hennar. En nú
fór hann að sýna skilning á vanda
þessarar konu sem komin var til
að biðja sér og syni hennar vægðar.
Þetta skynjaöi Hazel Cook og
ákvað að gera sögu sína enn áhrifa-
meiri. Hún bætti því nú við að það
hefði veriö ætlun þeirra mæðgin-
anna aö flytjast úr landi og væru
Bandaríkin það land sem þau hefðu
haft augastað á. Sú áætlun yrði
hins vegar aö engu yrði sonur
hennar að sitja árum saman í fang-
elsi. Baö hún nú Stephen þess
lengstra orða að bera ekki vitni
gegn syni sínum þegar mál hans
yrði tekiö fyrir.
Félagar Stephens, sem fengu síð-
ar að heyra alla málavexti, höfðu
það að segja um viðbrögð hans að
hann hefði sýnt trúgimi og góðvild.
Neil Cook.
Lygi á lygi ofan
Hazel Cook sagði ekki satt orð
þegar hún heimsótti Stephen Grace
og fjölskyldu hans. En hann sá ekki
í gegnum lygavefinn. Hefði hann
hugsað sig vel um eða leitað áhts
þeirra sem betur þekktu til hefði
honum orðið Ijóst að maður sem
átti yfir höfði sér ákærur af því
tagi sem Neil Cook átti fengi aldrei
innflytjendaleyfi til Bandaríkj-
anna.
Og hefði verið haldið uppi fyrir-
spumum um Cook-fjölskylduna í
hverfinu sem hún bjó í hefði komið
í ljós að sagan um erfiðleika mæðg-
inanna var allt önnur en Hazel
Cook hafði sagt. Eiginmaður Hazel
var alls ekki dáinn. Hann hafði
gefist upp á eiginkonunni, sem var
ipjög eigingiöm, og syninum sem
vildi ekki vinna og hafði gert afbrot
að lífsviðurværi sínu.
Framburðurinn
Þegar máhð kom fyrir rétt bar
Stephen Grace ekki vitni á vegum
ákæmvaldsins. Þrátt fyrir vænt-
ingar frú Cook varð það syni henn-
ar ekki til eins mikihar hjálpar og
hún hafði vænst. Hann fékk þó
ekki nema tveggja ára fangelsi.
Hún ákvað því að beita sér á nýjan
leik þegar ljóst varð að málinu yrði
áfrýjað.
Enn á ný fór hún til Stephens
Grace og fékk hann til að lofa sér
því að hann myndi bera vitni þegar
áfrýjunarmáhð yrði tekið fyrir og
þá segja að hann hefði gert mistök
þegar hann hefði bent á Neil í röð
manna á lögreglustöðinni og sagt
hann vera árásarmanninn.
Verjandi Nehs leiddi Stephen
fram sem vitni þegar máhð var tek-
ið fyrir öðru sinni. Þegar hann kom
í vitnastúkuna lagði hann höndina
á Bibhuna og sór að segja sannleik-
ann og annað ekki. Og verjandinn
lést ekki efast um aö hann geröi
það þegar hann yfirheyrði hann.
Saksóknarinn varð hins vegar
ekki blekktur. Hann þóttist viss um
að Stephen væri að reyna að bjarga
NeU frá því að fara í fangelsi og
beitti því hörku við yfirheyrsluna.
Og þar kom að Stephen Grace
brotnaði saman og viðurkenndi að
frú Cook hefði komið heim tíl hans,
sagt sér sögu af hörmungum þeirra
mæðgina og því hefði hann vUjað
gefa „vesalings NeU“ möguleika á
að taka upp nýtt og betra líferni.
í fangelsi á ný
og enn ný réttarhöld
NeU fór aftur í fangelsið sem hann
hafði setíð í meðan hann beið þess
að málinu fengist áfrýjað. Og móðir-
in varð að snúa heim sonarlaus.
En málarekstrinum var ekki lok-
ið. Höfðað var mál á hendur Step-
hen Grace fyrir meinsæri. Enginn
kemst nefnUega upp með það að
ljúga í vitnastúku ef hann er stað-
inn að því. Það er ekki aðeins að
þá hafi verið svarinn rangur eiður
á helga bók heldur er með folskum
vitnisburði vegið að rótum réttarf-
arsins. Sannleikurinn er hundsað-
ur og reynt að láta lygina ráða lykt-
um mála.
Sá sem fenginn hafði verið til að
veija Stephen Grace lýsti því nú
hveraig Hazel Cook haiíði logið að
skjólstæðingi sínum og lýsti hon-
um sem „manni með hjarta úr
gulh“ því hann hefði ekki getað
afboriö að eiga þátt í því að NeU
Cook færi í fangelsi og móðir hans
stæði uppi ein og óstudd.
Saksóknarinn hélt því hins vegar
fram að Stephen hefði átt að vera
nógu snjaU til að sjá að það sem
Hazel Cook sagði honum gæti ekki
staðist. Þetta væri heldur ekki í
fyrsta sinn sem NeU Cook hefði
gerst sekur um slíkt afbrot og afla
hefði mátt um það ítarlegra upplýs-
inga sem og um annað sem frú
Cook hafði sagt.
Alvarlegast væri þó, sagði sak-
sóknarinn, að Stephen hefði borið
rangt fyrir rétti og því gerst sekur
um meinsæri. Því bæri kviðdóm-
endum að úrskurða hann sekan.
Og það gerðu þeir.
Dómarinn, UnderhiU, sýndi hins
vegar mUdi. Hann dæmdi Stephen
Grace í níu mánaða fangelsi.