Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.1993, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 13. JANÚAR 1993.
Spumingin
Lesendur
Finnst þér að þeir sem
týnast og leitað er að
eigi að borga kostnaðinn
af ieitinni?
Ingibjörg Stefánsdóttir háskólanemi:
Nei, mér fmnst þaö ekki, en fólk tek-
nr samt allt of mikla áhættu og
mætti hugsa sig betur um áður en
þaö leggur í tvísýnu.
Hjördis Sigurðardóttir húsmóðir:
Þaö er ekki alveg sama hvemig menn
týnast, í sumum tilfellum mættu þeir
borga brúsann.
Gísli Snæbjörnsson nemi: Það fer eft-
ir aðstæðum, stundum mættu þeir
borga hluta af kostnaðinum.
Kolbjöm Arnlaugsson tæknifræðing-
ur: Alls ekki.
Hallgrimur Thorsteinsson útvarps-
maður: Mér finnst að þeir sem týn-
ast séu oft ekki hugsandi fólk.
Ólafur Gunnarsson nemi: Ekki í öll-
um tilfellum en þaö má áminna þá.
Tef It í tvísýnu með ráð-
stöfunum ríkisstjórnar
Eggert segist efast um að vilji sjálfstæðismanna stefni til ókyrrðar á vinnu-
markaði og nýrrar verðbólguöldu.
Eggert Haukdal alþm. skrifar:
Sjálfstæðisflokkurinn varð til við
samruna íhaldsmanna og fijáls-
lyndra. Hann hefur alla tíð þorað að
bregðast af ábyrgð við vandamálun-
um. Gengislækkun getur verið nauð-
synleg og þarf ekki að valda mikilli
verðbólgu ef gagnráðstafariir eru
gerðar samtímis. Viðreisnarstjórnin
felldi gengi krónunnar verulega 1960.
Sú stjórn var mynduð með Alþýðu-
flokknum eins og núverandi stjóm.
En hún afnam vísitölukerfið sem gilt
hafði í tvo áratugi. Og hún dró úr
kjaraskerðingu sem hækkun vöm-
verðs af völdum gengislækkunar
leiðir tU. Það gerði hún með stór-
auknum bótagreiðslum almanna-
trygginga. Jafnframt var verð á sum-
um neysluvörum greitt niður beint
og tekjuskattur af lágtekjum felldur
brott. Þetta varð til þess að halda
niöri framfærslukostnaði, a.m.k. hjá
barnafjölskyldum, öldruðum og
sjúkum.
Ráðstafanir ríkisstjórnar Alþýöu-
flokks og Sjálfstæðisflokks, sem nú
situr, stefna í þveröfuga átt. Ef svo
heldur fram sem horfir mun ókyrrð
verða á vinnumarkaðinum og verð-
bólgualda rísa á ný. Ég efast um að
slíkt sé vilji sjálfstæðismanna al-
mennt.
Gengislækkun sem slík var ekki
ámælisverð én hefði mátt vera meiri
til að skila árangri úr því ekki var
komist hjá henni. Hins vegar var
nauðsyn að hækka um leið skattleys-
ismörk og færa niður skattheimtu
af matvælum. Því mátti t.d. alls ekki
minnka endurgreiðslur vegna virðis-
aukaskatts af kjötvörum eða hækka
hitunarkostnað. Framar öllu átti svo
að afnema lánskjaravísitölu og koma
þar með í veg fyrir vaxta- og verð-
lagsskrúfu.
Halli á fjárlögum verður með engu
móti og aldrei lagfærður nema með
skattlagningu íjármagnstekna eins
og hvarvetna tíðkast. Smánarlegur
5% viðauki á hátekjur leysir engan
vanda. Hann hefði þurft að ná til
fleiri og vera hærri. Frítekjumark,
sem skattanefndin lagði til á sínum
tima, þ.e. skattfrelsi fjármagnstekna
allt að kr. 150 þús. kr. á einstakling,
tel ég sjálfsagða. Það tryggir að lítið
verði hróflað viö sparifé þeirra sem
minnst mega sín í þjóðfélaginu.
Rey nistaðarbræður - f róðlegur þáttur
Gunnar Ólafsson hringdi:
Ég hlustaði meö mikilh athygli á
þáttinn Reynistaðarbræður sem
fluttur var í Ríkisútvarpinu sl.
sunnudag undir stjórn Klemenzar
Jónssonar leikara. Þetta er þáttur
um ölagarikan atburð er endaði með
dauða nokkurra hraustra, ungra
manna á Kih fyrir rúmum 200 árum.
- Þetta er lesinn og leikinn þáttur og
kemur manni til að hugsa nánar um
hvemig lífið var hér á þessum tíma
þegar bændur fóru landshlutanna á
milli til að kaupa fé og færa til heima-
byggðar. - Þátturinn er einstaklega
fróðlegur og um leið áheyrilegur.
Það eru svona þættir sem meira
mætti gera út á. Að vísu hefur Ríkis-
útvarpið áður látið gera þá og ef mig
minnir rétt hefur sami maður, Klem-
enz Jónsson, einmitt séð um upp-
færslu þeirra, sumra a.m.k. Það eru
óteljandi þættir af svipuðum toga
sem enn bíða þess að vera teknir til
flutnings í þessu formi. Ég bendi á
sögur og frásagnir sem eitt sinn
komu út í bókaflokknum íslenskt
mannlíf eftir Jón Helgason. Þar eru
þær margar frásagnimar sem hent-
uöu vel til flutnings í útvarp meö
þessum hætti.
Ég er hissa á að þeir kvikmynda-
leikstjórar íslenskir, sem eru að vas-
ast í að gera kvikmyndir, hafi ekki
tekiö svona sagnir upp á sína arma
og gert þær lifandi. Mér finnst þessar
frásagnir beinlínis bíða eftir að verða
lífgaðar við, ýmist í útvarpi eða í
kvikmynd. - Ég þakka fyrir þennan
þátt um Reynistaðarbræður og bíð
spenntur eftir niðurlaginu á þættin-
um sem á að vera næsta sunnudag.
Kindakjöt öðru kjöti f ramar?
Neytendasamtökin ættu aö krefjast merkinga á kindakjöti, t.d. sláturdegi
og nafni framleiöanda.
Sveinbjörn skrifar:
Það er ekki nokkur vafi á því að
ríkisvaldið hefur á hveijum tíma
haldið vemdarhendi yfir einni teg-
und matvæla öðram fremur, nefni-
lega kindakjötinu. - Það er einnig
ekki nokkur vafi á að gegnum árin
hefur matarsmekkur landsmanna
breyst. Hann stendur ekki lengur til
kindakjötsneyslu í þeim mæh sem
áður var. - Fuglakjöt, svínakjöt, jafn-
vel hrossakjöt og hvalkjöt og einnig
aðrar tegundir matvæla (bæði unnar
úr kjöti, grænmeti, og fiski eöa deigi
hvers konar) eiga miklu greiðari að-
gang að neytendum en kindakjötið.
Eina ferðina enn hefur ríkisvaldið
ákveðið að mismuna kjötframleið-
endum með skattlagningu, þannig
að þeir sem ekki framleiða kindakjöt
og selja veröa að greiða hærri virðis-
aukaskatt. En framleiðsla kindakjöts
er ekki lengur búgrein sem á rétt á
stuöningi hins opinbera. Neytendur
kynnu að beita sér í máhnu með því
sniðganga þessa ríkisstuddu kjötteg-
und.
Væri nú ekki vænlegra fyrir hið
DVáskilursérrétt
tilað styttaaðsend
lesendabréf
opinbera að setja reglur um frágang
og merkingu á kindakjöti sem sett
er á markaðinn? Ég er reyndar þeirr-
ar skoðunar að ef t.d. kindakjötið
væri stimplað sláturdegi, t.d. þannig
að merkinúði fylgdi hverri pakningu
á lærum, hryggjum eða pokunum
með hálfu og heilu skrokkunum,
myndi sú ráöstöfun vinna hylh neyt-
enda á kindakjöti að nýju.
Ég held að ísland sé eina landið í
heiminum sem ekki skilgreinir og
sýnir glögglega hvenær viðkomandi
kjöttegund er framleidd og hve lengi
hún er hæf til neyslu. - Eg skora á
Neytendasamtökin að taka þetta mál
upp af alvöra og krefjast þess af
kindakjötsframleiöendum aö þeir
merki söluvöra sína sláturdegi, nafni
framleiðanda, og dreifiaöha eða slát-
urhúsi. Þetta ætti aö hvetja bændur
til vöravöndunar og gera kjöt þeirra
eftirsótt líkt og vín frá vínbændum
sem hafa veriö forgöngumenn ára-
tugum saman um nákvæma merk-
ingu á sinni eftirsóttu vörategund.
DV
Hvarer
verðlækkunin?
Sigfús hringdi:
Engin verðlækkun hefur enn
verið auglýst á sænskum vörum
en eins og allir vita sem fylgjast
með viöskiptum var gengisfehing
í Sviþjóð um 6% meiri en hér á
landi. Kaupmenn, sem selja
sænskar vörur, bera við hverri
bábiljunni á fætur annarri og
segja Svía hafa hækkað allar vör-
ur í kjölfar gengislækkunarinn-
ar. - En dettur nokkrum í hug
að trúa þessari rökleysu? Eða að
vörabirgðir hér hafi verið til
margra mánaða?
Bankarnirfyrir
fiskvinnsluna?
Helgi Pálsson skrifar:
Nýlega mótmæltu Samtök fisk-
vinnslustöðva vaxtahækkunum
sem bankarnir liafa ákveöið.
Samtökin segja að þessar vaxta-
breytingar muni leiöa til meiri
vaxtamunar innlána og útlána og
leíöa til um 350 milljóna króna
heildarhækkunar á íjármagns-
kostnaði hjá íslenskum sjávarút-
vegsfyrirtækjum á ársgrundvehi.
- En mér er spurn: Era bankarn-
ir stofnaðir fýrir fiskvinnslufyr-
irtækin ein? Eru ekki líka spariij-
áreigendur inni í þessari mynd?
Leggja þeir þó meira til þessara
stofnana en fiskvinnslan.
Vélsleðaóhöppin
Hannes hringdi:
Fólk sem á vélsleða og notar þá
aðeins örfáa daga á ári, ætti að
hugsa sig um áður en þaö tekur
þá fram til notkunar. Sá árstími
sem þeir nýtast er hvað verstur
viðureignar veðurfarslega séð.
Það er Util von til að þessi tæki
verði til ánægju, ef veðurofsi og
fannfergi er slíkt, að björgunar-
menn og þyrlur verða nánast að
vera við öhu búnar til að heimta
menn úr helju. sem leggja upp í
vélsleðferöir. - Öt yfir tekur þegar
menn líta á véisleöaferðir eins og
að fara í réttir, og gera út á Bakk-
us i leiðinni. - Reyndar ber lands-
mönnum ekki nein skylda að
kosta rándýrar björgunaraðgerð-
ir á fólki sem er aö skemmta sér
áþessum'farartækjum. Björgun-
artækin eru ekki leiktæki eins og
vélsleðamir.
Óskiljanlegar
orðuveitingar
Sigrún Guðmundsdóttir skrifar:
Eg tek undir bréf í DV 7. jan.
sl. um að fálkaorðan, sem veitt
er af forsetaembættinu, verði
skilgreind betur fyrir fólki. Ekki
síst að greina á miUi þess þegar
hún er veitt fyrir „störf í opinbera
þágu" og hins þegar hún veitt
mönnum sem einungis hafa unn-
ið opinber störf en þeir samt skil-
greindir sem menn sem starfað
hafa t.d. að félagsmálum, verið
hreppstjórar, skólastjórar o.þ.h. -
A þetta ekki aUt að flokkast sem
„störf í opinbera þágu"? - Svo
kemur auðvitað tU áUta hvort
þetta fólk eigi að verðlauna fyrir
að hafa leyst störf sín af hendi.
Gerðu þeir nokkuð annað en
þeim bar að gera gegn greiðslu
af skattpeningum landsmanna?
EBúr þvísem
komiðer
Björa Sigurðsson skrifar:
Éger þess fullviss aö úr því sem
komiö er ættum við íslendingar
að sækja um aöild að Evrópu-
bandalaginu. Karl SteUiar
Guðnason er líklega eini þing-
maðurinn sem hefur sagt hug
margra annarra þingmanna. EES
tekur líklega ekki gildi fyrr en
síðar á árinu. Þá hefur afstaöa
margra þingmanna áreiðanlega
breyst í þaö að leggja inn umsókn
um EB-aðild. Er líka nokkuö ann-
að raunhæfara fyrir ísland?