Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.1993, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 19. MARS 1993
Uflönd
búningarsaum-
aðir í Danmörku
Norska fataverksmiðjan
Rauma Konfeksjon ■ í Ándalsnes
missti samning um að sauma ein-
kennisbúninga fyrir norsku lög-
regluna í hendur dansks fyrir-
tækis. Lögreglubúningar hafa
verið framleiddir í Ándalsnes frá
því á sjöunda áratugnum.
Samningurinn \dð danska fyr
irtækið er til þriggja ára og tahnn
vera upp á fimmtíu tfl sextíu
milljónir íslenskra króna.
Forstöðumenn norska fyrir-
tækisins eru vonsviknir yfir að
lögreglan skuli hafa slitið sam-
starfinu og ætla að leita nýrra
verkefna. Forstjórinn segir að
danska fyrirtækið njóti ríkis-
styrkja.
Margir starfsmanna Rauma
óttast aö fyrirtækið verði alveg
lagt niður vegna þessa.
Lítilláhugifyrir
umhverfismerki
í Danmörku
Aðeins eitt danskt fyrirtæki
hefur sótt um leyfí til að nota
nýtt samnorrænt umhverfis-
merki. Merkið, sem er mynd af
svani, er trygging fyrir bæði uin-
hverfið og vinnuumhverfið að
t>aki framleíðsluvörunni.
Merkið hefur vakið mikla at-
hygh annars staöar á Norður-
löndum.
Aö sögn dönsku umhverfis-
vemdarstofnúnarimiar gætu
mörg dönsk fyrirtæki þegar upp-
fyfit kröfurnar sem settar eru.
Ekki er það heldur af fjárhagsá-
stæðum því ekkert kostar að nota
merkið þegar urnsóknargjald hef-
ur veríð greitt.
Aftur á móti getur það kostað
fé að þróa vörur sem uppfyUa
kröfumar. Dæmi er um að fyrir-
tæki hafi íjárfest fyrir rúman
milljarð íslenskra króna.
Varaðviðgatií
Þýskalandi
Yfirmaður umhverfisverndar-
stofnunar Þýskalands sagði í gær
að of seint væri að koma i veg
fyiir að gat á ósónlaginu breidd-
ist út yfir Þýskalandi og almenn-
ingur og uppskera yrðu þar með
berskjölduð gagnvart hættuleg-
um geislum sólar.
Heinrich von Lersner sagði í
viðtali við dagblaðið Bild að vís-
indamenn fylgdust stöðugt meö
minnkandi ósónlagi yfir Evrópu.
„Ég get ekki útilokaö gat á ósón •
laginu yfir Þýskalandi," sagði
hann.
Ósónlagið vemdar jörðina gegn
útíjólubláum geislum sólar. Þeir
geta valdið húðkrabba, skemmt
uppskeru og plöntur.
Atvnmuleysi í Finnlandi var
komiö upp í 18,8 prósent í síðasta
mánuði og haföi þaö vaxiö úr 18,6
prósentum í janúar, aö því er at-
vinnumáiaráðuneytí landsins
sagði í gær. Fyrir einu ári var
atvinnuleysið 13,8 prósent.
Efnahagsvandræði Finna stafa
einkum af hmni Sovétríkjanna,
eins helsta útflutningsmarkaöar
finnskra fyrirtækja, og af bágbomu
ástandi vestrænna markaöa.
: Útflutningur fer nú ört vaxandi
í kjölfar tveggja gengislækkana
finnska marksins.
Efitahagsástandið heima fyrir
er hins vegar erfitt og ekki búist
við neinum hagvexti á þessu ári.
NTB, Rltzau og Reuter
Hollenskir veðurfræðingar segja að veðurfar sé að breytast:
Órói í veðrinu ekki
lengur náttúrulegur
- segja veðurfræðingamir í skýrslu til hoHenska þingsins og kenna um mengun
Hollenskir veðurfræðingar segja í
skýrslu til þings landsins að ekki sé
lengur hægt að skýra breytingar á
veðurlagi í Evrópu með náttúruleg-
um sveiflum. Hitastig hafi hækkað
varanlega og því verði að ætla að
kenningar um gróðurhúsaáhrif séu
að koma fram.
Skýrslan kemur frá Konunglegu
hollensku veðurstofunni. Það segir
að breytingar síðustu missera „falli
að fyrri hugmyndum manna um
áhrif hækkandi hita vegna gróður-
húsaáhrifanna."
Þetta er í fyrsta sinn sem veður-
fræðingar við virta veðurstofu viður-
kenna að breytingar á veðurfari síð-
ustu ár verði ekki skýrðar með nátt-
úrulegum sveiflum. Til þessa hafa
veðurfræðingar sagt að hægt sé að
skýra breytingamar með tölfræði-
legum frávikum.
Hollendingamir segja að fjögur
heitustu ár aldarinnar í landi þeirra
falh á síðustu fimm ár. Þetta sé ekki
einleikið. Þeir vilja kenna auknu
magni kolefnistvíildis í loftinu um
það sem er að gerast. Það veldur því
að hiti sólar á greiðari aðgang inn í
lofhjúp jarðar en út úr honum aftur.
Mengun þessi er rakin til brennslu á
lífrænu eldsneyti eins og kolum og
olíu.
Mengunin veldur því að andrúms-
loft jarðar hitnar smátt og smátt. Um
leið verður meiri órói í veðurfarinu.
Lægðir verða dýpri og veðurlag
versnar í sumum heimshlutum með-
an það batnar í öðrum.
Ástralski ökuþórinn Al Unser er þessa dagana að undirbúa keppni í grein sinni. í gær þótti honum við hæfi að fara
í sædýrasafn og fá heillakoss frá fallegustu urtunni þar. Símamynd Reuter
Pierre Bérégovoy, forsætisráðherra Frakklands:
Hægrimenn tapa skyn-
seminni við sigurinn
Leiðtogar franskra sósíalista hafa
varað viö því að hægriflokkamir,
sem eru í stjómarandstöðu, verði svo
frá sér numdir eftir sigur í fyrri
umferð þingkosninganna á sunnu-
dag að þeir muni tapa allri ábyrgðar-
tilfmningu.
„Ef sigurinn verður algjör munu
öll endimörk heilbrigðrar skynsemi
og ábyrgðartilfinning sópast í
burtu," sagði Pierre Bérégovoy for-
sætisráðherra á kosningafundi utan
við París í gærkvöldi.
Fundurinn var haldinn í kjördæmi
Michels Rocards, fyrrum forsætis-
ráðherra, sem ætlar sér að verða
frambjóðandi sósíahsta í forseta-
kosningunum 1995.
„Sérhvert atkvæöi til hægriflokk-
anna eykur hættuna á því að þeir
fari í sigurvímu og það mun hafa
nýjar hættur í fór með sér,“ sagði
Rocard.
Skoðanakannanir spá kosninga-
bandalagi mið- og hægriflokka um
Pierre Bérégovoy, forsætisráðherra
Frakklands, missir ráðherrastólinn
um helgina. Teíknlng Lurie
40 prósentum atkvæða og 400 eða
fleiri sætum í þinginu þar sem sitja
577 menn. Búist er við að sósíalistar
fái um 20 prósent atkvæða og um 100
þingsæti. í kosningunum 1988 fengu
þeir 37 prósent atkvæða og 260 þing-
menn.
Dagblaðið Le Monde skýrði frá því
í gær að sósíalistar hefðu ákveðið að
segja frambjóðendum sínum að víkja
fyrir frambjóðendum umhverfis-
sinna sem væru í betri stöðu eftir
fyrri umferðina á sunnudag. Rocard
sagði fréttamönnum að yfirstjóm
flokksins fengi málið til staðfestingar
á sunnudag.
Umhveríissinnum, sem njóta
stuðnings 14 prósenta þjóðarinnar,
hafði annars verið spáð aðeins einu
til tveimur þingsætum vegna kosn-
ingafyrirkomulagsins. í Frakklandi
eru einmenningskjördæmi og ef eng-
inn frambjóðandi nær hreinum
meirihluta í fyrri umferð er kosið
afturmillitveggjaefstu. Reuter
Breytingar eru líka raktar til eld-
gosa og þá einkum gossins mikla í
Pinatubo á Fihppseyjum árið 1990.
Gosaskan veldur gróðui;húsaáhrif-
um og hefur að sögn bandarískra
veðurfræðinga breytt veðurlagi á
meginlandi Ameríku og við Atlants-
haf.
í vetur hafa breskir haffræðingar
mælt meiri ölduhæð á Atlantshafi en
áður eru dæmi um. Þeir tala um að
munurinn geti numið allt að 50% að
jafnaði. Reuter
Skandiatapaði
22 milljörðum
Sænska tryggingasamsteypan
Skaiidia tapaði á síðasta ári jafn-
virði 22 milljarða isienskra króna
á síðasta ári. Árið áður var líka
mikið tap á rekstri fyrírtækisins
sem er eitt hið stærsta i S víþjóð.
Verð á lúutabréfum í Skandia
hefur farið lækkandi síðustu vik-
ur og er talið að tap hluthafa nemi
tugum miiljarða íslenskra króna.
Mjög stormasamt hefur verið í
rekstri Skandia frá því í fyrra.
Delorsóttast
viðskiptastríð
EBogAmeríku
Jacques Del-
ors, forseti
ffántkvæmda-
sijórnar Evr-
ópubandalags-
íns, sagði í gær
eftir fvrsta fund
sinn með Biil
Clinton Banda-
ríkjaforseta að
hann hefði af
því áhyggjur að
viðskiptastríð kynni að brjótast
út.
Clinton var hins vegar mun
bjartsýnni. „Ég vil ekki við-
skiptastríð viö EB og held að til
þess komiekki," sagði Clinton við
fréttamenn í Hvíta húsinu.
Evrópubandalagiö og Banda-
ríkin eru um þessar mundir að
reyna aö leysa úr deilumálum
sínum um allt frá verslun með
stál tU fjarskipta og um leiö að
koma GATT-viðræöunum á rek-
spöl.
BillClintonboð-
iðaðblásaísax-
Forsvarsmenn í belgíska bæn-
um Dinant hafa boðið Bill Clinton
Bandaríkj aforseta á sérstaka há-
tíð sem haldin verður á næsta ári
tii að minnast hundrað ára ártíð-
ar Adolphe Sax, foður saxófóns-
ins.
Adolphe Sax er frægasti sonur
Dinant Hann fæddist þar árið
1814 en lést í París 1894 þar sem
hann bjó til heimsins fyrsta saxó-
fón. Einkaleyfi á hijóðfærinu
fékk Sax árið 1846.
Að sögn belgísku fréttastofúnn-
ar Belga var boðið til Clintons
afhent bandaríska sendiráðinu í
Brussel,
TT og Reuter