Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1993, Blaðsíða 28

40
FIMMTUDAGUR 29. APRÍL 1993
Merming
Var að mati fræðinganna ekki nógu
f ínn til að stunda listabransann
- segir Úlfar Þormóðsson, höfundur Eigandasögu 45
Úlfar Þormóðsson er ómyrkur í máli gagnvart Listasafni íslands. Hér er hann staddur inni í listaverkinu Eldfjalla-
sófi sem er í Hallargarðinum og er hluti sýningar á norrænum samtímaverkum sem Listasafn íslands stendur fyrir.
DV-mynd ÞÖK
í byijun apríl kom út bókin Eig-
andasaga 45 eftir Úlfar Þormóðsson.
í bók þessari gerir Úlfar, sem er fyrr-
um eigandi Galleri Borgar, upp mál-
in við menn og málefni á hispurs-
lausan hátt og liggur margt á hjarta.
Úlfar rak Gallerí Borg í tæp átta
ár en hætti rekstri um síðustu ára-
mót. í bókinni dvelur hann mest við
síðustu þijú árin, allt frá þvi að í
Pressunni birtust greinar um falsan-
ir og lygar sem Ulfar átti að hafa
stundað. Greinar sem Úlfar kærði
Pressuna fyrir og vann málið fyrir
dómstólum. Segir Úlfar bók sína vera
hvort tveggja uppgjör við fortíðina
og framiag hans til umræðu um
myndhst. Auk þess er bókin frásögn
af því „hvemig fræðingar hafa byggt
upp stjómkerfi í listaheiminum þar
sem þeir halda um alla þræði og
ákveða hveijir skiili koimast af og
hveijir ekki... “. Úlfar er óblíður í
garð þessara fræðinga, sem hann
segir stjóma listasmekk þjóðarinnar,
sérstaklega þess hluta þeirra sem
hann telur að hafi stjómað rógsher-
ferðinni gegn sér á bak við tjöldin
og er honum tíðrætt um hóp fólks
sem hann kaliar Vinafélagið. í þeim
félagsskap eru meðal annarra Bera
Nordal, Knútur Bruun, Hrafnhildur
Schram og Þórunn Hafstein.
Vorhreingerning
„Bók þessi er nokkurs konar vor-
hreingeming hjá mér,“ segir Úlfar.
„Ég hafði fyrst hugsað mér tímarits-
grein, en fannst formið of knappt,
þess vegna varð hugmyndin að bók
tál. í raun er um að ræða uppgjör frá
þeim tíma sem ég fór að misstíga
mig að dómi Vinafélagsins, það er
að segja síðustu þrjú árin, þegar byrj-
að var að sauma að mér.“
- Ertu þá að tala um samantekin
ráð gegn þér?
„Að hluta til er það aðstaða Vinafé-
lagsins sem gerir það að verkum að
ráðist er gegn mér. Þau telja sig hafa
rétt til líta öðmvisi á hstir en þorri
almennings. Þau telja sig einnig bor-
in og lærð til að hafa forystu fyrir
þjóðinni í listum. Hins vegar er of
hættulegt að binda sig í þá staðhæf-
ingu að þetta séu samtekin ráð. Engu
að síður kemst maður ekki hjá þeirri
hugsun. Þegar gert er upp og þjappað
saman kemur í Ijós að þetta geta
ekki verið tilviljanir. Ég tel að ég
hafi verið fyrir þessum hópi. Ég gerði
hlutina öðruvísi heldur en fræðin
heimiluðu. Ég var einnig fyrir þeim
á markaðinum. Það átti að koma mér
út af markaðinum áður en Knútur
Bmun opnaði sitt gaherí.
Annars er Vinahópurinn, Nordal,
Hafstein, Bmun, Schram og Hördal
mjög sundurlaus hópur og það eina
sem þau hafa sameinast um er að
koma mér á hné. En ég vil taka það
fram að ég hefði aldrei farið í þessar
vorhreingemingar ef mér hefði fund-
ist eingöngu vera verið að vega að
mér. Eg hefði farið í þetta stríð á
öðmm vettvangi. Það sem verður
einnig til aö ég fér að skrifa þessa
bók er þegar rennur upp fyrir mér
hvemig margt myndlistarfólk er
undir hælnum á þessum fræðingum.
Það eru örfáir hstamenn sem þora
að opna munninn, aðrir þegja. Mér
svíður sárt að sjá margt gott mynd-
listarfólk troðið niður og vanmetið
af þessu gengi."
Pálmi og
hlutustyrk
Að lokiimi sýningu á söngleiknum
My Fair Lady um síðustu helgi vora
þeim Pálma Gestssyni leikara og
Kristínu Hauksdóttur sýningar-
stjóra veittur styrkur úr Menningar-
sjóði Þjóðleikhússins. Þetta er í 30.
skipti sem úthlutað er úr þessum
sjóði en hann var stofnaður á vígslu-
degi Þjóðleikhússins 20. apríl 1950.
Tilgangur sjóðsins er að veita starfs-
mönnum Þjóðleikhússins viður-
kenningu fyrir ágæt störf í þágu leik-
hstarinnar og þá Þjóðleikhússins í
heild. Ahs hafa 50 leikarar og aðrir
starfsmenn fengið viðurkenningu úr
sjóðnum.
Vanhæfir stjórnendur
- Telur þú að Listasafn íslands
sneiði hjá vissu myndlistarfólki þeg-
ar þaö kaupir myndverk?
„Alveg blygðunarlaust. Við getum
fariö og gert talningu í Listasafninu
á myndhst sem þar er að fmna, ann-
ars vegar hjá þeim sem em í náðinni
og hins vegar hjá þeim sem ekki em
í náðinni. Hver og einn, sem hefur
eitthvað umgengist myndhst, sér að
þeir sem em útundan eru ekki síðri
listamenn en hinir, þeir hafa ein-
hverra hluta vegna ekki lent í náð-
inni. Þetta stafar fyrst og fremst af
því að Bera Nordal, forstöðumaður
Listasafhs íslands, er gjörsamlega
vanhæf í sínu starfi. Það hafa verk
hennar sýnt á þessum árum sem hún
hefur stýrt safninu. Það er ekkert að
safninu sjálfu. Það hefur góða að-
stöðu og sæmhega fjárveitingu ef vel
er á peningunum haldið. Það er
stjómandinn og það fólk sem vahst
hefur þar til starfa sem gerir það að
verkum hversu illa er komið fyrir
stofnun þessari."
- Var það vegna erfiðleika í rekstri
sem þú hættir að reka Gallerí Borg?
„Nei. Ég hætti núna um áramótin
hjá fyrirtæki sem var í góðu standi.
En áhrifin af atlögu Pressunnar voru
hrikaleg. Það dró stórlega úr sölu og
þótt ég ynni máhð var skaðinn skeð-
ur. Frá því ásökun kemur fram þar
til dómsúrskuröur hggur fyrir líður
eitt og hálft ár. Það er langur tími
hjá fyrirtæki sem er með viðkvæman
rekstur."
- Af hverju er þessum hópi fólks í
nöp við þig?
„Það er fyrst og fremst öfund. Þaö
gengu sögur um velgengni Gallerí
Borgar og það fór í taugarnar á Vina-
hópnum. í öðra lagi var ég ekki nógu
fínn. Það þykir nefnilega fínt að vera
í þessum bransa. Og í þriðja lagi var
ég með kjaft, var ekki sammála þeirri
hstastefnu sem rekin er í landinu."
- Bókin er hispurslaus og þú hggur
ekki á skoðunum þínum á mönnum
og málefnum. Áttu ekki von á nein-
um eftirmálum, til dæmis málsókn
vegna meiðyrða?
„Ég verð að viðurkenna að ég varð
hræddur um slíkt á tímabili. Th að
koma í veg fyrir það var ég með
marga yfirlesara. Þá er uppsetning
bókarinnar á þann veg að þeir sem
ætla sér að höfða mál verða hálf-
kjánalegir. Ég hef þó komist að því
að boðað var th fundar í Vinafélaginu
th að taka ákvörðun um hvemig
ætti að taka á þessu máli á viðeig-
andi hátt eins og það var orðað. En
eins og ég sagði áður er samanstaðan
ekki mikh í þessu hópi og því varð
ekkert úr neinu. Það segir sitt um
samstöðuna að þessi fundarboðun
var látin leka th mín. Annars er hún
einkennheg þögnin í kringum Eig-
andasögu 45. í bókinni em th dæmis
spumingar sem ég hef verið að
spyija síðasthðin tvö ár og aldrei
fengið svör. Nú finnst mér tækifæri
th að þeim sé svarað."
-HK
Kristín Hauksdóttir og Pálmi Gestsson ásamt Stefáni Baldurssyni þjóðleik-
hússtjóra.

Fyrir nokkm kom út í Dan-
mörku skáldsaga Ólafs Hauks Sím-
onarsonar, Gauragangur. Á
dönsku heitir sagna Tumult og af
blaðagreinum má ráöa aö bókin
hefur fengiö einróma lof hjá gagn-
rýnendum sem líkja sögu Ólafs
Hauks við margt þaö besta sem
skrifað hefur veríð um unglinga í
bókmenntum heimsins.
í Pohtiken skrifar Gorm Ras-
mussen og segir raeðal annars: „Ef
þú ert í þeim stóra hópi sem dró
andann gegnum bækur eins og The
Catcher in the Rye eftir J.D. Saling-
er eða De Uanstændige eftir Leif
Panduro, þá muntu hafa mikla
ánægju af þessari löngu skáldsögu
sem raiðlar á sama hátt og þessi tvö
sígildu skáldverk, innlifaðri ást á
viðfangsefni og persónum... “
Gagnrýnandi Jyhands Posten,
Preben Meulengracht Sorensen,
segir: „Þessi íslenska skáldsaga er
eins.og fossaflóð atburða og svip-
mynda, fyndin, skemmtileg, stór-
karlaleg og hrífandi. Fyrstu per-
sónu trásögnin hefur yfir sér hinn
harðsoðna sth, myndmál sem iðar
og blómstrar...“
-HK