Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.1993, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1993
15
Plastiðja bankanna
Bankar og afkvæmi þeirra hafa
í áratug rekiö umfangsmikla starf-
semi í þá veru að forða fólki frá
þeirri ógæfu að staðgreiða keypta
vöru og þjónustu. í stað þess að
borga með peningum eða ávísun er
nóg að framvísa plastkorti og kvitta
fyrir úttekt sem skuldfærist til
greiöslu síðar. Eins og öllum er
kunnugt hefur þjóðin verið fljót að
plastvæðast og notar kortin meira
til ■ greiðslu daglegra útgjalda en
þekkist í öðrum löndum.
Þrátt fyrir þetta er enn mikið um
að almenningur noti peninga og
ávísanir sem greiðslumáta. Þetta
hefur verið þyrnir í augum plast-
iðjustjóra bankanna. Því skal
brugðið á það ráð að hefja fram-
leiðslu nýrra plastkorta, svokall-
aðra debetkorta.
KjaUaiinn
Sæmundur Guðvinsson
blaðamaður
„Það bregst ekki að í kjölfar ummæla
forsætisráðherra og bankastjóra um að
skilyrði séu til lækkunar vaxta fylgir
vaxtahækkun innan fárra daga.“
Vöruverð hækkar
um milljarð
Ekki er um það deilt að þægilegt
er að nota kreditkortin og hag-
kvæmt í mörgum tilvikum. Sama
gildir um fyrirhuguð debetkort.
Hins vegar fer því fjarri að plastiðj-
an skili eintómum ávinningi fyrir
almenning og fyrirtæki. Kaup-
mannasamtökin telja að kredit-
kortin hafi hækkað vöruverð hér
um allt að 800 milljónir á ári þar
sem þjónustugjöld plastfyrirtækj-
anna fari út í vöruverð. Sömu sam-
tök segja að debetkortin geti hækk-
að kostnaö verslana um allt að 600
milljónir. Þessi kostnaður muni
leggjast á vöruverð.
Framleiðendur plastkorta mót-
mæla þessu og telja allan kostnað
eyðast út með þeirri hagræðingu
sem fylgi notkun kortanna. Það
verður hins vegar að álíta að kaup-
menn viti best hvað að þeim snýr.
Ég spurði kunnan höndlara álits á
þessu atriði sem óneitanlega skipt-
ir miklu máli. Hann áleit þjónustu-
gjöld kortanna tveggja hækka
vöruverð um milljarð á ári.
Hver á að borga?
Bæði kaupmenn og Neytenda-
samtökin telja óeðlilegt að kostnað-
urinn lendi á neytendum almennt
með hærra vöruverði. Þetta er
skiljanlegt sjónarmið. Versluninni
hefur tekist að halda vöruverði
niðri á mörgum sviðum, ekki síst
í matvöru, og á heiður skilinn fyrir
það.
Auðvitað væri eðlilegast að bank-
ar og korthafar skiptu með sér
kostnaðinum en sú hagræðing sem
verslanir heíðu af þessu skilaði sér
í frekari lækkun vöruverðs. Þetta
mega plastiðjustjórar ekki heyra
nefnt og kemur sú afstaða ekki á
óvart.
í tíð Jóns Sigurðssonar sem viö-
skiptaráðherra var í tví- eöa þrí-
gang lagt fram á Aiþingi frumvarp
til laga um greiðslukortaviðskipti.
þægilegt er að nota kreditkortin og hagkvæmt i mörgum tilvik-
segir m.a. í greininni.
Þar var m.a. gert ráð fyrir að plast-
fyrirtæki bankanna hættu að krefj-
ast þess að korthafar settu ættingja
sína í pant fyrir úttektum og að
kortleysingjar þyrftu ekki að
greiða kostnað af kortanotkun ann-
arra.
Frumvarpið var að miklu leyti
samið eftir dönskum lögum um
þessi efni sem hafa reynst vel þar
í landi. Frumvarpið náði ekki fram
að ganga.
Marklausar yfirlýsingar
Háir vextir halda almenningi og
fyrirtækjum í helgreipum á sama
tima og gróði kortafyrirtækjanna
nam á þriðja hundrað milljónum
króna í fyrra. Bankar hafa gefið í
skyn að með tilkomu debetkorta
mætti lækka vexti. í ljósi reynsl-
urínar verður að álíta þetta mark-
lausar yfirlýsingar.
Það bregst ekki að í kjölfar um-
mæla forsætisráðherra og banka-
stjóra um að skilyrði séu til lækk-
unar vaxta fylgir vaxtahækkun
innan fárra daga. Það er því ástæða
fyrir neytendur jafnt sem kaup-
menn að trúa mátulega yfirlýsing-
um plastiðjunnar um að þeir hagn-
ist á notkun debetkorta.
Sæmundur Guðvinsson
Ámælisverðar aðdróttanir
Þar sem ég var í sumarfríi úti á
landi og ætlaði að njóta þess að
vera úti í náttúrunni og láta allt
amstur og fjölmiðla lönd og leið
varð mér litiö af tilviljun í DV frá
24. júlí sl. í laugardagspistli Elíasar
Snælands Jónssonar aðstoðarrit-
stjóra blasti við mér nærri hálfsíðu
mynd af Rannveigu Guðmunds-
dóttur, varaformanni Alþýðu-
flokksins, og Jóhönnu Sigurðar-
dóttur, fyrrverandi varaformanni,
þar sem þær virtust snúa baki hvor
í aðra.
Þessi pistfil var svo rætinn og ill-
kvittnislegur í garð Rannveigar að
ég minnist ekki annarrar slíkrar
samanþjappaðrar ósvífni á einni
og sömu blaðsíðu.
Afsögn Jóhönnu
Alþýðuflokksfólki var brugðið
þegar Jóhanna Sigurðardóttir
sagði af sér varaformannsembætt-
inu. En við virðum hennar afstöðu
og treystum því að hún muni vinna
áfram að framgangi jafnaðarstefn-
unnar í ríkisstjórninni.
Við samstarfskonur Rannveigar
og Jóhönnu veltum því fyrir okkur
hvað konur ættu að gera í þessari
stöðu. Ein hugmyndin var að sitja
hjá við kosningu varaformanns að
sinni og bíða átekta. Ljóst var að
hjáseta myndi ekki verða flokkn-
um til framdráttar. Því taldi ég
óverjandi að sitja hjá í þessari
KjaUaiinn
Sigríður Einarsd.
bæjarfulltrúi Alþýðu-
flokksins í Kópavogi
drættir og sundrung eru einungis
af hinu illa og spilla fyrir því að
góður árangur náist.
Fjöldi áskorana
Eins og alþjóð veit var mjög erfið
staða komin upp í Alþýðuflokkn-
um. Það er skiljanlegt að það hafi
verið erfitt fyrir Jóhönnu að skora
á aðra konu í það embætti sem hún
gat ekki gegnt lengur. Það var einn-
ig erfitt fyrir Rannveigu að taka
við þessu embætti af Jóhönnu.
Ég get vitnað um að það var lagt
mjög hart að Rannveigu að taka
kjöri varaformanns en hún neitaði
alveg fram að síðustu stundu. Viö
vissum að það var ekkert sem fengi
Rannveigu til að gefa kost á sér í
varaformannsembættiö nema
fjöldi áskorana flokksmanna. Við
runnum blint í sjóinn með undir-
uninni. Það var okkur mikið gleði-
efni hvað fólk var fljótt að bregðast
við. Flokksfólk, sem þekkir verk
Rannveigar, ber mikið traust til
hennar sem kom fram í 200 áskor-
unum til varaformanns.
Þetta var fólk sem treystir Jó-
hönnu alveg eins og Rannveigu.
Rannveig var ekki að taka neitt frá
Jóhönnu, þess vegna eru orð að-
stoðarritstjórans mjög ódrengileg.
Það var hvorki auðvelt fyrir
Rannveigu að hafna þessum áskor-
unum né taka þeim. Þetta var erfið
ákvörðun og ég er viss um að hún
gerði rétt.
Verk Rannveigar
Ég þarf ekki að kynna verk Rann-
veigar og allt sem hún hefur gert
og öll þau embætti sem hún hefur
gegnt fyrir Alþýðuflokkinn. Það
hefur svo oft verið tíundað en tek
undir orð Guðmundar Oddssonar
að samviskusamari og duglegri
samstarfsmaður er vandfundinn.
Að kenna Rannveigu Guðmunds-
dóttur um svik og undirferli er með
ólíkindum. Ég treysti Rannveigu
vel fyrir þessu hlutverki. Hún hef-
ur langa reynslu að baki í félags-
störfum og hefur næma tilfinningu
fyrir samvinnu og samstarfi. Að slá
á rétta strengi á réttu augnabliki
og í takt er vel á hennar færi.
Sigríður Einarsdóttir
„Það er skiljanlegt að það hafi verið
erfitt fyrir Jóhönnu að skora á aðra
konu 1 það embætti sem hún gat ekki
gegntlengur.“
stöðu. Það er afar mikilvægt að
innan flokksins ríki friður. Flokka-
skriftasöfnunina burtséð frá því
hvort Rannveig mundi taka áskor-
Boðsferðir umbjóðenda
„Afstíiöa
okkar gagn-
vart því að
umbjóðendur
bjóði starfs-
fólki ÁTVR í
: móttökur er
sú að okkur
finnst ekki
óeðlilegt að
bjóða þeim
sem fjalla um
vörur okkar til kynningar á þeim.
Kynning á nýjum vörum finnst
okkur ekki óeölileg innan skyn-
samlegra marka.
Þetta gengur í gegnum allan
verslunargeirann. Það er alltaf
veriðað kynnanýja vöruog þjón-
ustu. Enginn mundi telja það
óeðlilegt þótt við byðum öllu
starfsfólki hjá Hagkaupi í ein-
hveija móttöku ef við værum að
kynna einhverja ákveðna nýja
vörulinu þar. Astæðan fyrir því
að þcssi mál oru orðin ijölmiðla-
matur er sú aö um er að ræða
opinbera stofnun, ríkisstofnun.
Mér finnst það hins vegar í eðli
sínu ekki skipta öllu máli hvort
það er alinennur verslunaraðili
eða ÁTVR sera á i hlut. Þarna er
aðeins verið að kynna vöru. Ég
mundi telja það óeðlilegt ef ein-
hver samkeppnisaðili okkar byði
hmidrað manns til Parísar í eina
viku til að kynna einhverja vöru.
Það er hlutur sem við mundum
ekki gera, hvort sem um væri að
ræða ÁTVR eða einhvern annan.
Hvort það er París eða Viðey er
svo kannski stigs- en ekki eðlís-
munur sem hver og cinn verður
að dæma um sjálfur. Það þarf
bara að draga einhverja línu í
þessu.“
Ekki eðlilegt
„Ég skal nú
ekkert full-
yrða utn,
i hvort svona
boðsferðir
varöa við lög
um ólögmæta
viöskipta-
hætti eða
hvað dóm-
stólar myndu
segja um
þetta En það er ekki höfuðatriði
málsins. Forstjóri Áfengisversl-
unarinnar virðist hins vegar telja
að þetta komi fyrirtækinu í sjálfu
sér ekki við enda fari veislurnar
ekki fram i vinnutímanura.
Vissulega er algengt að starfs sins
vegna gangist ákveðnir starfs-
hópar undir vissar reglur, skráð-
ar og óskráðar, umfram það sem
lög kveða á um og varða fram-
ferði þeirra utan vinnutima. Þótt
deila megi um eðlileg mörk sýnist
mér það hljóta; að vera handan .
þeirra að umboðsfyrirtæki standi
fyrir veglegum veislum af þessu
tagi. Slikt hlýtur að kalla á aö
aðrir sem keppa við þessa sömu
: aðila fari aö spyrja sig: Hvemig
get ég boðið betur?
Það er Ijóst að þetta hlýtur að
bjóða ótal hættum heim. Ég er
ekki að fullyrða neitt um hvað á
sér stað. Augfjóst er þó að ef
menn fá grun um að svona lagað
kunni að hafa einhver áhrif, þá
er suufsmaður ÁTVTt eða annars
sambærilegs fyrirtækis að óþörfu
settur í þá freistingu að hafa sam-
band við svona umboðsaöila og
spyrja: Hvað býðurðu raér fyrir
að hygla þinni vöru?
Ég held að eðlilegar starfsregl-
ur ættu að miða að því að láta
slíka aðstöðu ekki koma upp eða
draga sem allra mest úr hættunni
áþví.“ -DBE
Friðrik Theodórs-
son, tramkvstj. Rolf
Johansen & Co.