Alþýðublaðið - 24.12.1960, Side 6

?
9
Öld eftir öld hefur
fylkingin troðið sömu
slóðina yfir engi og
akra ...
í fótspor
heilags
Ronans
Framhald af 5. síðu.
leikrit og næstum allir bæjar-
búar taka þátt í sýningunni.
Yfir hundrað persónur syr.gja
og leika hina gömlu helgisögu
um heilagan Ronan. Þegar leik
sýninunni er lokið er tendrað
fagnaðarbál á torginu og legg
ur af því dásamlegan blóma-
iim Logarnir teygjast hátt í
loft upp og varpa bjarma á
grá og þungbúin húsin um-
hverfis torgið og á jaufmynztr
aðan dyrabúnað kirkjunnar.
í öllum gluggum loga kerta-
Ijós og í rauðurn eldsbjarman-
um syngur prestur í sífellu
kveðju engilsins til Maríu.
„Heil sértu María, sem nýtur
náðar Guðs.“ Og presturinn
heldur áfram að syngia þar
til hringt er til messu' á mið-
nætti. Þegar messunni er lok-
ið, er hverjum og einum frjálst
að hefja göngu sína í fótspor
Ronans. En það er ekkj á ann
arra færi en kunnugra manna
að rata leiðina í myrkrinu.
Tflost nVVn„ V'.'., vnt, +il ^ft.v
hámessuna á sunnudaginn,
þegar skrúðgangan mikla legg
ur af stað með prestana í far-
arbroddi. ;
Þegar um morguninn hafa
fulltrúar fjögurra grann-
sókna komið með fána sína
og krossa til þess að hylla
heilagan Ronan. Á slaginu
tólf hefst klukknahringing
og trumbusláttur. Út úr
kirkjunni koma fimm litlir
drengir í hinum blágula há-
tíðabúningi byggðarlagsins;
þeir eru langstígir eins og
fullorðnir menn og skiptast
á um að hringja bjöllu. Á
hæla þeirra koma þrír þrek-
vaxnir karlmenn með stóra,
gullna róðukrossinn, en á
honum hanga .litlar, klingj-
andi bjöllur. Síðan kemur
fáni heilags Ronans með gull
saumaðri mynd af honum í
biskupsskrúða. Fjórir ungir
menn bera helgidómaskrín
hans úr silfri, og fjórir skóla-
piltar koma á eftir þeim með
klukku, sem sagan segir að
hann hafi notað til að vara
sjófarendur við hættu. Síðan
koma prestarnir f hóp og þá
allir fánarnir og krossarnir
úr kirkjum og kapellum ná-
grannasóknanna, allir bornir
af karlmönnum eða konum í
skrautlegum viðhafnarbún-
ingum. Loks komum við öll,
hinn mikli söfnuður, nunnur
í hvítum skikkjum og ferm-
ingarbörn í skrautklæðum,
hálfnaktir sumargestir og
gamlar konur, sem eru alveg
svartklæddar að frátöldum
hvítum faldinum, sem þær
bera á höfðinu. Hér og þar
í fylkingunni sjást blaða-
menn og myndatökumenn.
Sá tími er löngu liðinn, þegar
þetta var þögul sáluhjálpar-
ganga, þegar allir voru þátt-
takendur og en^inn áhorf-
andi. Og hver veit hvort Loc-
ronanbúar harma þau um-
skipti. Þessi hátíð er pen-
ingauppspretta fyrir byggð-
arlag, sem missti aðaltekju-
vefnaðurinn hrósaði sigri og
glcunrið í vefstólunum hætti
að heyrast í gömlu granít-
húsunum.
Skrúðgangqn iheldur eftir
aðalgötunni, fram hjá lauf-
skýlum dýrlinganna og beyg-
ir síðan inn á mjóan, niður-
grafinn moldarvegg. Við
göngum yfir brú, sem liggur
yfir gruggugt síki, höldum á-
fram yfir kartöflu- og rófna-
akra, förum um hlaðið á
sveitabæjum eg komum síðan
aftur á moldargötu, sem er
svo mjó, að við verðum að
ganga í halarófu. Með vissu
millibili förum við fram hjá
litlum kofum, þar sem dýr-
lingar nágrannasóknannataka
þátt í hátíðahöldunum, og
en á ný heyrum við muldr-
að: „Gefið Sankti Önnu,
gefið Sankti Herbot, vernd-
ara hestanna.“
Hjá sumum krossunum,
sem standa við vegarbrúnina,
neraur skrúðgangan staðar,
og prestur les kafla úr Bibl-
íunni. En þrátt fyrir þessar
hvíldarstundir, verður söng-
urinn rámari, eftir því sem
lengur líður, því að þetta er
í júlí og menn verða þurrir
í kverkunum af sólarhitan-
um. Hér og þar slitnar fylk-
ingin í sundur, sumir missa
af sér skó og aðrir verða að
skjótast bak við veggi eða í
annað afdrep af knýjandi á-
stæðum. Þá er fylkingin lát-
in stanza til þess að þessi
blykkjótta slanga mörg þús-
und manna komizt aftur í
samt lag, og söngurinn verð-
ur alltaf betri eftir slíka
töf. þó að hún sé ekki löng.
Skyndilega erum við stödd
við rætur fjalls, sem ef til
vill er ekki mörg hundruð
metrar á hæð, en snarbratt,
og það er sýnilega ætlunin
að við klífum upp á tindinn,
því að fremstu fánarnir eru
þegar komnir upp í miðja
hlíðina. en við rekum lestina
og mjökumst áfram fet fyrir
„Mér er svo illt í magan-
um,“ kveinar sex ára dreng-
ur, sem er klæddur blágula
hátíðabúningnum. Hann hef-
ur áreiðanlega fengið sting
af göngunni, því að hann
heldur um síðuna og er næst-
um í keng af sársauka.
„Haltu bara áfram, Yanu,
við erum bráðum komin upp
og þá færðu límonaði að
drekka,“ segir móðirin hug-
hreystandi.
Hún víkur sér að mér og
bætir við:
„Á síðustu hátíð var hann
ekki nema tveggja mánaða og
gat þess vegna ekki komið
með. Nú fannst mér vera
kominn tími til þess.“
Og Yanu harkar af sér og
gýtur öfundsjúkum augum
til tveggja ára krakka, sem.
faðirinn hefur borið á háhesti
alla leiðina.
Sjálfur fer ég að hugsa um
það, að ég hefði betur sleppt
ostrunum, sem ég borðaði á
veitingahúsinu um morgun-
inn. Hvaðan kemur gömlu
konunum mátturinn, öllum
þessuim g(ríí|h.ærðu, svja|rty
klæddu konum með hvíta
faldinn á höfðinu, hvernig
geta þær verið svona fót-
vissar í brekkunni, þar sem
manni er sífellt að skrika
fótur 1 lynginu?
Loks erum við komin upp
á fjalljið. Það: ( r veiiinga-
skáli hérna uppi og maður
getur fengið sér að drekka,
þrúguvín, eplavín og bragð-
vonda, gula gosdrykki, en
hvað sem um það er, þá getur
maður þó vætt á sér varirn-
ar, og sé maður heppinn, get-
ur maður tyllt sér á bekk
undir sóltjaídi. Það er ekki
fyrr en síðar að maður upp-
götvar, hve útsýnið er fagurt
yfir gula, græna og hvíta
akrana, strjála bæi og kirkju-
turna, sem skaga upp úr
laufþykkninu, og loks hafið
lanst í fj^rska.
En nresturinn verður að
• c. " 1 ‘ ‘ n Víolrlnv
langa ræðu um öll kraftaverk
heilags Ronans, hann er sann
lega aðdáunarverður, hann
er alls ekkert móður og þó
hefur hann sjálfsagt ekki
fengið neitt að drekka. Ef til
vill ér þetta einhver annar
prestur, sem hefur laumast
hingað í bíl, segi ég tor-
tryggnislega við sjálfan mig.
En það er líklega ekki rétt
hjá mér.
Áður en maður er búinn
að jafna sig almennilega, er *
aftur lagt af stað, en nú ligg-
ur leiðin þó niður í móti. Og
í hvert skipti sem gangan
hefst, er jafn yndislegt að •
heyra litlu bjöllurnar á kross
inum klingja með skærum
silfurhljómi, við undirleik
klukkunnar, sem kórdreng-
irnir bera. Síðan yfirgnæfir
söngurinn og bænahjalið, en
þegar dregur úr því aftur,
heyrum við lævirkjana kvaka
yfir höfðum okkar, og sá
söngur er í samræmi við ilm-
inn af blómunum og lynginu.
Svo komum við aftur í
moldarveginn og göngum
eftir honum, unz við komum
að hveitiakri með þroskuðu
korni. Yið göngum varlega
yfir akurinn til þess að spilla
ekki uppskerunni að óþörfu.
Það er annars sjaldgæft
fyrirbæri, að manni skuli
leyfast að þramma yfir
franskan hveitiakur eða kar-
töflugarð átölulaust. Heilag-
ur Ronan hlýtur að hafa mik-
ið vald enn, úr því að hann
getur komið slíku til leiðar. *
Við komum aftur til bæjar
ins í rökkurbyrjun. Áhorf-
endunum meðfram þjóðveg-
inum hefur fjölgað og við 4
leikum sífellt á þá með því
að fara alls konar krókaleiðir.
Ronan fór áreiðanlega í ein-
kennilegar gönguferðir. En
sumir segja, að helgigangan
fylgi ekki þeirri leið, sem
hann fór, heldur þræði hún
landamerki gamals munka-
klsusturs. Menn gengu eftir
landamerkjun- " iöfnu
0 — Jólabók AlþýðublaSsins. 1960