Dagblaðið Vísir - DV - 31.10.1994, Blaðsíða 16

16
MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 1994
Fréttir____________________________________**
Vaxandi vandamál í viðhaldi húseigna:
Þriðjungur steinhúsa í land-
inu með steypuskemmdir
- viðhald kostar rúma 2 milljarða á ári
„Steypuskemmdir eru enn stórt
vandamál í nýbyggingum. Maöur sér
enn jámabindivandamál í nýjum
húsum. Alkalívandamál eru ekki þaö
versta í þessum málum. Það má
greina vandann í þrennt. Það eru
alkaliskemmdir, frostskemmdir og
skemmdir vegna þess að járnabind-
ingin í steypunni liggur allt of utar-
lega. Allt þetta kallar almenningur
steypuskemmdir einu orði. Það getur
verið um að ræða góða steypu en
jámabindingu sem liggur of utar-
lega. Slíkt kallar á íjárútlát upp á
hundmð þúsunda. Að mínu mati er
steypuskemmdatímabilinu ekki lok-
ið,“ segir Magnús Sædal, byggingar-
fulltrúi Reykjavíkur, um þau vanda-
mál sem snúa að steypuskemmdum
á húsum og mannvirkjum.
Þriðjungur stein-
húsa skemmdur
Talaö er um að í allt að þriðjungi
aUra steinhúsa í landinu séu steypu-
skemmdir og þau þurfi þess vegna á
meðferð að halda með reglubundnu
millibili eða á 5 til 8 ára fresti.
„Við höfum gert kannanir á þriggja
ára fresti sem sýna að það em engar
alkalískemmdir eftir 1979. Það er
mjög mismunandi hversu mikið er
skemmt og kallar á mismunandi að-
gerðir. Frostþolsvandamál er miklu
stærra vandamál og miklu stærra
mál. Það kemur alltaf til ef steypa
er mjög Dla gerð og mikið mæðir á
henni,“ segir Hákon Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Rannsóknastofnunn-
ar byggingariðnaðarins, en stofnun-
Pfea
-Hut
mánudags- og þriðjudagskvöld
kl. 18:30 - 21:00 -
Hlaðbord með tveimur
tegundum af pizzum,
heitum pastaretti,
brauðstongum
og salatbar.
i
y
Steypuskemmdir eru vaxandi vandamál hér á landi.
in vinnur nú að rannsókn á heildar-
stærð viðhaldsmarkaöarins á ís-
landi.
„Samkvæmt norskri könnun er
viðhaldskostnaður á húsum þar um
5 prósent á ári. Við erum stærðar-
gráðu lægri sem kemur til af þvi að
við erum með tilltölulega nýrri hús
sem ekki eru farin að kalla á eins
mikið viðhald," segir Hákon. Steypu-
viðhaldið er aðeins hluti af heild-
inni. í skýrslu sem Björn Marteins-
son vérkfræðingur hefur unnið kem-
ur fram aö hann áætlar að 10 prósent
þeirra húsa sem byggð voru á árun-
um 1960 til 1980 búi við steypu-
skemmdir. Það kosti um 9 milljarða
að klæða þessa veggi. Viðhald stein-
veggja miðað við að þeir séu málaðir
á 8 ára fresti kostar samkvæmt
skýrslunni 800 milljónir á ári. Þá er
tahð að það kosti 550 milljónir á ári
a.m.k. næstu 20 árin aö gera við
minni háttar steypuskemmdir á
helmingi steyptra veggja. Loks er það
áætlað að ef til einnar umfangsmik-
illar steypuviðgerðar komi á þriðj-
ungi veggjanna kosti það 15 millj-
arða. Að samanlögðu þýðir þetta við-
haldskostnað upp á rúma 2 milljarða
ári næstu 20 árin.
Ef litið er til kostnaðar einstakra
bygginga þá er það ljóst að um er aö
ræða mjög háar upphæðir. Talað er
um að viðgerð á blokk geti kostað á
bilinu 500 þúsund til milljón á hverja
íbúð. Þegar um er að ræða raðhús
og einbýlishús eru upphæðimar
taldar í milljónum. Nýlegt dæmi er
af raðhúsi sem kostaði um 3 milljón-
ir að klæða að utan. Þetta eru pening-
ar sem ekki eru á fjárhagsáætlun hjá
fólki.
Ekki inni í lífsdæminu
„Við vitum að fólk býr í blokk af
hagkvæmnisástæðum. Þegar það
verður fyrir svona ótímabærum
skelh er það einfaldlega ekki inni í
þess lífsdæmi," segir Magnús Sædal.
Hann segir jafnframt að lausnir í
þessum málum séu ekki auðfundnar
og það sé ekkert sem tryggir að menn
losni frá þessum vanda.
„Það er hægt að lengja tímann
þangaö til leggja þarf út í stórar við-
gerðir með því að sílanverja húsin.
Það getur verið hagkvæmt með það
að leiöarljósi að hugsanlega finnist
ný efni síðar sem geta hjálpaö," segir
Magnús.
„Það er mjög mismunandi hvemig
hús eru farin eftir því hvar þau eru
á landinu. Við getum tekið sem dæmi
af Höfn í Homafirði þar sem hús em
steypt úr sjávarsandi. Þar em
steypuskemmdir mjög áberandi á
húsum. Þá er í Breiðholtinu mikið
um skemmdir og raunverulega má
segja að í vissum tilvikum sé ekkert
annað að gera en að setja á sum þess-
ara húsa jarðýtu og jafna við jörðu,
þau em það iúa farin að viðgerðir á
þeim era í raun glórulausar," segir
viðmælandi DV sem þekkir mjög vel
til í byggingariðnaöinum.
Hann segir að fjölskyldur sem
standa frammi fyrir miklum steypu-
skemmdum standi í mörgum tilvik-
um andspænis mjög alvarlegu efna-
hagslegu áfalli.
Hin köldu skörð nútímans
„Ég þekki mál í Breiðholtinu þar
sem einstæð tveggja bama móðir
keypti sér íbúð af takmörkuðum efn-
um. Hún var búin að vera örfáa
mánuði í íbúðinni þegar upp kom að
það þurfti að framkvæma stórvið-
gerð á húsinu að utan. Hennar hlut-
deild í verkinu var um milljón. Þetta
eru mikil alvörumál sem em á ferð
þegar um er að ræða steypuskemmd-
ir á húsum. Það má segja aö þetta
séu hin köldu skörð nútímans þar
sem einstæðar mæður verða úti,“
segir viðmælandinn.
Það er ljóst að samanlögðu að
steypuskemmdir em hér viðvarandi
og vaxandi vandamál. Sé litið til
könnunar Norðmanna og reiknað
með að íslendingar muni innan
ákveðins tíma standa í svipuðum
sporum er ljóst að viðhaldskostnað-
urinn er 20 ár að ná upp í heildar-
verð fasteignarinnar.
Viðhaldskostnaður upp
á 750 þúsund á ári
Sé reiknað með að viðhaldskostn-
aður fasteigna sé nú um 2,5 prósent
þá er það sýnt að hann mun tvöfald-
ast á næstu áratugum. Eigandi
blokkaríbúðar sem kostar átta millj-
ónir þarf aö greiða 400 þúsund á ári
í viðhald miðað viö norsku niður-
stöðuna. Ef íslenskar byggingar taka
til sín helming þeirrar upphæðar er
nú um að ræða meðaltal upp á 200
þúsund á ári í heildarviðhaldskostn-
að. Einbýlishús upp á 15 milljónir
tekur til sín 750 þúsund á ári í Nor-
egi en 375 þúsund samkvæmt sömu
forsendum. Einn viðmælenda DV
segir að þróun hér verði eins og í
nágrannalöndunum að viðhalds-
markaðurinn muni taka við af ný-
byggingamarkaðnum. Óhagstæð
veðurskilyrði sem valdi mun meira
álagi geri það þó að verkum að hér
verði viðhaldsmarkaðurinn stærri
en annars staðar. Samkvæmt því
mun viðhald hér verða meira en hjá
Norðmönnum í fyllingu tímans. ÁI-
kalívandamál em að því leyti úr sög-
unni aö búið er að komast fyrir
vandamálin í nýbyggingum. Frost-
skemmdum fer fækkandi vegna betri
vinnubragöa við byggingar og fidl-
komnari steypuefna. Eftir stendur
að enn em veruleg vandamál í kring-
um jámabindingu í nýbyggingmn.
Þá stendur að sjálfsögðu eftir risa-
vaxinn fortíðarvandi sem felst í því
að megnið af húsakosti og mann-
virkjum er byggt á þeim tíma sem
steypuvandamál riðu hér húsum.
Fómarkostnaöurinn af öllu þessu
leggst nú með auknum þunga á þá
sem eiga og reka fasteignir.
Akureyri:
Rekstur Laxár gengur vel
Rekstur fóðurverksmiöjunnar
Laxár hf. á Akureyri gengur vel og
er reiknað með umtalsverðri fram-
leiðsluaukningu á árinu að sögn
Guðmundar Stefánssonar, fram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins.
Mestur hluti framleiðslunnar, sem
er laxafóður, er seldur til Noregs, en
norska fyrirtækið Skretting kaupir
umtalsvert magn af framleiðslu Lax-
ár. Undanfama mánuði hefur verið
um 20% söluaukning á framleiðslu-
vörum Laxár til Noregs og útlitið um
framhaldið er gott.
Á síðasta ári framleiddi Laxá.um
3.200 tonn af laxafóðri og er reiknað
með að framleiðslan á yfirstandandi
ári geti orðið a.m.k. 4 þúsund tonn.
Fastir starfsmenn fyrirtækisins eru
8 talsins en fleiri vinna við fyrirtæk-
iö á háannatímum, eins og t.d. sl.
sumar þegar unnið var á vöktum í
fyrirtækinu í fyrsta skipti.