Dagblaðið Vísir - DV - 04.02.1995, Page 31

LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 1995
„Sálin þarf á hvild að halda og líður best þegar slökkt hefur verið á öllum þeim tækjum og tólum sem
menga umhverfið."
Hávaði og
sjúkdómar
Við lifum á hávaðaöld. Hvar-
vetna glymur einhver glymjandi í
eyrum; umferðamiður, háreysti
útvarpsstööva, væl í lögreglu- og
sjúkrabílum, byggingafram-
kvæmdir, loftpressur og sleggju-
högg, glamur frá tölvum, niður frá
uppþvottavélum, hárþurrkum,
þvottavélum og hrærivélum og
sjónvarpi. Fólk vaknar upp á nótt-
um við bílflaut, hnegg mótorhjóla
og leigubíla og fagnar nýjum degi
við undirleik morgungnauðs í
fjölmiðlum. Dagurinn líður viö
vélaháreysti og umferðargný og
lýkur með samleik allra hugsan-
legra heimilistækja. Tilbrigðin eru
endalaus við þetta stef. Stundum
lætur fólk stereogræjur keppa við
vélar sínar með óvissum árangri.
Glymurinn er alls staðar; spillir
friði manna og eyðileggur heyrn
ogheilsu.
Öll þessi decibel
Hávaði er mældur í decibelum
(db), á lógaryþmískum skala sem
þýðir að eftir því sem hærra er far-
ið verður munur meiri milh einnar
tölu og þeirrar næstu fyrir neðan.
Hávaði í Concorde þotu mælist 120
db en háreysti frá venjulegri þotu
115 db. Samt sem áður er Concord-
inn helmingi háværari. Mannseyr-
að er viðkvæmt líffæri. í innra eyr-
anu eru örsmá bifhár sem nema
hljóðbylgjur og flytja hljóð til
heyrnartauganna. Stöðugur háv-
aði skapar sífellt áreiti á þessi hár,
skemmir þau með tímanum og
eyðileggur heyrn. Þegar þessi hár
hafa skaðast flnnur fólk fyrir þrýst-
ingi inni í ejTum, suði og heyrnar-
leysi sem markast af minnkandi
hæfni til að heyra háa diskant-
tóna. Einkenni eru þau að menn
eiga bágt með að fylgjast með sam-
ræðum þar sem margir sitja og tala
saman. Þétta er oft fólk sem hlær
á vitlausum stöðum í brandaran-
um þar sem það heyrir ekki söguna
rétt.
Áður fyrr var elli algengasta or-
sök heyrnarbilunar en nú er háv-
aði einn helsti sökudólgurinn.
Margt ungt fólk leitar til lækna
vegna byrjandi heyrnarleysis sem
Á lsáknavaktiimi
Óttar
Guðmundsson
læknir
rekja má til stöðugs glymjanda dag-
legs lífs. Eyðileggjandi áhrif háv-
aða á eyrun eru talin byija við 75
db sem mæhst á meðalgatnamótum
í Reykjavík á hveijum degi. Víða á
vinnustöðum glymja 90 db stöðugt
allan daginn sem er skaðlegt th
langframa. Mælanlegur hávaði upp
á 115 db í 15 mínútur og meira er
hættulegt fyrir eyrun og getur
valdið mikihi vanhðan. Th hlið-
sjónar má nefna að hvísl er mælt
25 db, mótorhjól er 90-110 db, diskó-
tek er 100-140 db, rokktónleikar
90-130 db, garðsláttuvél 96 db, ryk-
suga 85 db og rafmagnsrakvél 90
db. Vasadiskó, sem glymur inni í
eyrum gegnum hátalara, hefur
mælst um 110 db. Þetta þýðir að
unglingur, sem gengur með vasa-
diskó á maganum og lætur það
rynya gegnum höfuðið á sér, leggur
heyrn sína aö veði í hvert skipti
sem hann hækkar í tækinu sínu.
Svefntruflanir, sálin
og líkaminn
En afleiðingar eru fleiri en heym-
arleysið eitt. Stööugur hávaði veld-
ur svefntruflunum, jafnvel þótt
fólk vakni ekki upp við hann.
Rannsóknir hafa sýnt að svefnjafn-
vægi raskast og draumar breytast
ef mikið gengur á í námunda við
svefnstað. Slíkir einstakhngar
vakna þreyttir að morgni og kvarta
undan spennu og minnisleysi. Mik-
hl gjahandi er tahnn orsaka ahs
konar geðræn einkenni og andlega
þreytu. Háreysti veldur streituvfð-
brögðum í mannlegum líkama eins
og önnur hættuleg áreiti. Adrena-
lín losnar úr læðingi, hjartsláttur
eykst, blóðþrýstingur hækkar og
blóðflæði eykst th hjarta og vöðva.
Mikhl hávaði getur því valdið sömu
einkennum og önnur streita; auk-
inni hættu á hjarta- og æðasjúk-
dómum og meltingartruflunum.
Ófædd börn i móöurkviði hreyfa
sig meira í hávaða og hjartsláttur
eykst sem sýnir hversu frumstæð
og rótgróin þessi viðbrögð líkam-
ans em.
Aðgerðir
Fólk ætti að gæta sín á ahri þess-
ari háreysti. Sáhn þarf á hvíld að
halda og hður best þegar slökkt
hefur verið á öllum þeim tækjum
og tólum sem menga umhverfið.
Mannseyrað var ekki hannað fyrir
þetta hávaðasama amstur sem er
alls staðar. Einhvern tima verður
kannski hægt að slökkva og
kveikja á heyminni eins og algengt
er í framtíðarsögum en fram að því
verðum við að ganga með eyma-
tappa eöa heyrnarskjól þegar
skarkali daglegs lífs virðist óbæri-
legur. Gætum að eyrunum; þau er
ekki hægt að endurnýja.
Uppboð til slita á sameign
Jórusel 8, þingl. eig. Kolbrún Engilbertsdóttir, Guðríður D. Hálfdánardóttir
og Sara H. Hálfdánardóttir, gerðarbeiðandi Ríkharður Sigurðsson, 8. febrú-
ar 1995 kl. 13.30.
SÝSLUMAÐURINN i REYKJAVÍK
3. febrúar 1995
Aukin ökuréttindi
(Seigub., vörub., hópbifr.)
Erum að hefja nýtt námskeið.
Staðgreiðsluverð aöeins 77.000
auk. 18.000 kr.
prófgjalds til Umferðarráðs.
Innritun stendur yfir.
Ökuskóli íslands
Dugguvogi 2, 104 Reykjavík, sími 5683841
INNANHÚSS-
ARKITEKTÚR
í frítíma yðar með bréfaskriftum
Engrar sérstakrar undirbúningsmenntunar er krafist til
þátttöku. Spennandi atvinna eða aðeins til eigin nota.
Námskeiðið er m.a. um húsgögn og húsgagnaröðun, liti,
lýsingu, list, þar tilheyrir listiðnaður, gamall og nýr stíll,
blóm, skipulagning, nýtísku eldhús, gólflagnir,. vegg-
klæðningar, vefnaðarvara, þar tilheyrir gólfteppi, hús-
gagnaefni og gluggatjöld ásamt hagsýni o.fl.
Eg óska án skuldbindingar að fá sendan bækling yðar um
INNANHÚSS-ARKITEKT-NÁMSKEIÐ
Nafn .........................
Heimilisfang .........................
Akademisk Brevskole A/S
Jyllandsvej 15 • Postboks 234
2000 Frederiksberg • Kobenhavn • Danmark
Styrkir til háskólanáms í
Kína, Rússlandi, á Ítalíu
og Spáni námsárið 1995-96
1. Stjórnvöld Alþýðulýðveldisins Kína bjóða fram tvo
styrki handa Islendingum til háskólanáms í Kína.
2. Gert er ráð fyrir að rússnesk stjórnvöld muni veita
einum íslendingi skólavist og styrk til háskólanáms
í Rússlandi.
3. ítölsk stjórnvöld bjóða fram styrk handa íslending-
um til náms á Ítalíu. Styrkurinn er einkum ætlaður
til framhaldsnáms eða rannsókna við háskóla að
loknu háskólaprófí eða til náms við listaháskóla.
Styrkfjárhæðin nemur 1.000.000 líra á mánuði.
4. Spænsk stjórnvöld bjóða fram eftirtalda styrki handa
íslendingum til náms á Spáni.
a) Einn styrk til háskólanáms skólaárið 1995-96.
Ætlast er til að styrkþegi sé kominn nokkuð áleiðis
í háskólanámi og hafi mjög gott vald á spænskri
tungu.
b) Tvo styrki til að sækja spænskunámskeið í
Madrid sumarið 1995. Umsækjendur skulu hafa
lokið a.m.k. 3 ára námi í spænskri tungu í íslenskum
framhaldsskóla.
Umsóknir um styrkina, ásamt staðfestum afritum próf-
skírteina og meðmælum, skulu sendar menntamálaráðu-
neytinu, Sölvhólsgötu 4, 150 Reykjavík, fyrir 3. mars
nk., á sérstökum umsóknareyðublöðum sem þar fást.
Menntamáiaráðuneytið,
3. febrúar 1995