Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.1995, Blaðsíða 14

Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.1995, Blaðsíða 14
14 ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 1995 Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON Auglýsingastjóri: PALL STEFANSSON Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVÍK, SiMI: 563 2700 FAX: Auglýsingar: 563 2727 - Aðrar deildir: 563 2999 GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270 Stafraen útgáfa: Heimaslða: http://www.skyrr.is/dv/ Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is AKUREYRI: Strandgata 25, slmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605 Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. Prentun: ARVAKUR HF. Askriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk. Jöfnun og minnkun Þótt stuðningur ríkisvaldsins við sauðfjárrækt hafi lengi skorið í augu, er hann orðinn minni en stuðningur- inn við ýmsar búgreinar, sem ekki búa við eins þraut- skipulagt verðlagningar- og sölukerfi af hálfu ríkisins, svo sem svína- og kjúklingarækt og eggjaframleiðsla. Fólk tekur betur eftir stuðningnum við sauðfjárrækt, af því að augljós er ríkisrekstur hennar á vegum svo- nefndra sex og sjö manna nefnda; af því að upp hleðst kjötfjall; og af því að þessi stuðningur hefur áratugum saman verið fyrirferðarmikill á fjárlögum ríkisins. Fyrir fjórum árum nam stuðningur ríkisins við sauð- fjárrækt 92% af tekjum hennar. Nú er stuðningurinn kominn niður 162% og fer minnkandi. Hann er kominn niður fyrir 78% stuðning við svínarækt, 85% stuðning við kjúkhngarækt og 78% stuðning við eggjaframleiðslu. Þetta stafar af, að innflutningsvernd hinna greinanna vegur þyngra á metunum en ríkisrekstur sauðfjárrækt- ar. Það gefur betri tekjur að hafa ekki samkeppni frá útlöndum en að njóta ríkisrekstrar í verðlagninu og sölu. Þessar nýju upplýsingar hafa komið mörgum á óvart. Það er efnahagsframfarastofnunin OECD, sem hefur reiknað þetta út til að bera saman opinberan stuðning við landbúnað í aðildarríkjum stofnunarinnar. Enginn hefur vefengt prósentutölumar, en Hagfræðistofnun Háskólans telur þó, að þær séu í lægri kantinum. Stóra máhð er eftir sem áður, að stuðningur ríkisins við landbúnað er meiri hér á landi en 1 nærri öhum ríkj- um heims og að hann er meiri en þjóðfélagið getur stað- ið undir. Það sjáum við af vangetu íslenzka ríkisins th að halda dampi í heilbrigðis- og menntamálum landsins. í framhaldi af skýrslu OECD er þó rétt að staldra við og kanna, hvort ekki hggi meira á að beina sparnaðar- spjótum ríkisins að þeim greinum, sem njóta meiri stuðn- ings en sauðfjárrækt heldur en að þrengja eins hratt að henni og gert hefur verið á undanfórnum árum. Tvennt þarf að hafa í huga, þegar reynt er að létta róður sauðfjárbænda. í fyrsta lagi þarf þjóðin að losna við sífehda endurnýjun kjötfjallsins. Það gerist aðeins á þann hátt, að framleiðslan minnki, því að innanlands- markaðurinn fer minnkandi og sá erlendi er verðlaus. í öðru lagi valda svín og kjúkhngar ekki sama álagi á gróður landsins og sauðféð gerir í sumum landshlutum. Afar brýnt er að stöðva beit á viðkvæmum afréttum móbergssvæðisins, svo sem afréttum Mývetninga, alveg óháð því, hvort hægt er að selja þaðan dilkakjöt. ' Af þessum tveim ástæðum þarf ríkið í senn að beina stærri hluta af 62% stuðningnum vð sauðfjárrækt th að kaupa upp framleiðslurétt og gera sauðfjárbændum á viðkvæmustu stöðunum þar að auki sérstakt thboð, sem leiði th þess, að sauðQárrækt verði lögð þar niður. En þessar aðgerðir þurfa að vera meira en kák, ef þær eiga að hafa þau áhrif, að sauðfjárbændur, sem búa við hagstæð skhyrði og kunna vel th verka, geti aukið fram- leiðsluna og haft af henni meiri tekjur en þeir hafa nú. Fækkun búa þarf að vera mun meiri en stækkun búa. Um leið er orðið tímabært, að fólk átti sig á, að vanda- mál landbúnaðarins eru almenns eðhs og fylgja ekki bara hinum hefðbundnu greinum sauðfjár- og nautgripa- ræktar. Taka þarf mið af, að innflutningshöft eru afdrifa- ríkari aðgerð en annar markaðsstuðningur ríkisins. Með prósentutölum OECD eru komin mæhtæki, sem eiga að g^ra ríkinu kleift að setja sér markmið um jöfnun stuðningsins og minnkun hans í skilgreindum áfóngum. Jónas Kristjánsson „Það þarf því ekki mikil vísindi til að sýna fram á að með því að minnka þorskafla krókabáta úr 40 þús. tonnum, sem hann verður á þessu fiskveiðiári að mati Fiskistofu, niður i 21.500 tonn munu 420 smábátaeig- endur missa atvinnuna." Áhættulaus veiðiskapur Forsætisráðherra, Davíð Odds- son, hefur látið svo ummælt að „hann teldi að það gæti ekki skipt sköpum fyrir uppbyggingu þorsk- stofnsins þótt trillukörlum yrði leyft að veiöa 10 þúsund tonnum meira á handfærum en fiskifræð- ingar ráðlegðu". Hálfur milljarður að láni til eyðingar smábátum Samhliða breytingum á lögum um stjóm fiskveiða 15. júní sl. voru samþykktar breytingar á lögum um Þróunarsjóð sjávarútvegsins. Þar var sjóðnum heimilaö að taka hálfan milljarð að láni til að greiöa úreldingarstyrki til eigenda króka- báta. í raun og veru er þetta angi af þvílíku stórmáli sem hér er í uppsiglingu að ekki er hægt að sitja þegjandi yfir því. Breytingar á lögum um stjórn fiskveiða skerða svo mjög veiði- heimildir krókabáta aö fyrirsjáan- legt er að einhverjir munu neyðast til að hætta útgerð. Lögin hafa því í fór með sér að atlaga er gerð að 67. og 69. gr. stjórnarskrárinnar um eignarrétt og atvinnufrelsi, þannig að bætur eru greiddar fyrir, sem bera nafniö úreldingarstyrkur. Ekki má búast við að allir verði sammála mér um að túlka eigi lög- in með þessum hætti, en staðreynd- irnar tala sínu máli. En afleiðingar þeirra breytinga sem gerðar voru á lögum um stjórn fiskveiða verða miklu meiri heldur en svo aö það kosti ríkissjóð aðeins hálfan milljarð. Fyrirsjáanlegt er að þær munu hafa í för með sér atvinnu- og eignamissi, að ekki sé talað um aðrar hörmungar sem munu dynja á landshlutum sem byggt hafa afkomu sína á smá- bátaútgerð. KjaHaiinn Örn Pálsson framkvæmdastjóri Landssam- bands smábátaeigenda Beinn skattur samfélagsins 1,5 milljarðar fyrir hverja 1000 sem eru án atvinnu Atvinnuleysi er böl og verður böl, atvinnuleysi á að koma í veg fyrir á allan mögulegan hátt og ekki á að hika við að breyta lögum ef það gæti komið í veg fyrir að hundruð íslendinga verði atvinnu- laus. Samkvæmt úttekt Þjóðhags- stofnunar frá árinu 1993 var beinn kostnaður samfélagsins vegna manns sem er án atvinnu í eitt ár ein og hálf milljón á árinu 1992. Væntanlega er þessi upphæð nokk- uð hærri í dag. Samkvæmt upplýsingum úr Út- vegi 1994, riti Fiskifélags íslands, þurfti 44ra tonna afla til að skapa einum manni heilsársvinnu á smá- bát. Það þarf því ekki mikil vísindi til að sýna fram á aö með því að minnka þorskafla krókabáta úr 40 þús. tonnum, sem hann verður á þessu fiskveiðiári að mati Fiski- stofu, niöur í 21.500 tonn munu 420 smábátaeigendur missa atvinnuna. Við það bætist að viðkvæmustu staðir landsins hvað atvinnu áhrærir verða af þúsundum tonna til vinnslu, sem ekki er á bætandi viö það ástand sem þar ríkir. Þá munu þjónustuaðilar og aðrir þeir sem tengst hafa smábátaútgerðinni lenda í erfiðleikum, sem mun einn- ig kalla á aukið atvinnuleysi. Með vísan í ummæh Davíðs Oddssonar í upphafi þessarar greinar á ríkisstjórnin að sýna kjark og breyta lögum strax og þing kemur saman, þannig að afstýra megi enn meiri vandræðum á okk- ar ágæta landi, íslandi. örn Pálsson „Breytingar á lögum um stjórn fisk- veiða skerða svo mjög veiðiheimildir krókabáta að fyrirsjáanlegt er að ein- hverjir munu neyðast til að hætta út- gerð.“ Skoðanir annarra Kjöt til þróunarlanda „Eftir er sá möguleiki að sjóða niður umframfram- leitt kjöt til afsetningar í þróunarlöndum. Slík vinnsla kostar hins vegar viöbótarfjármuni. Hugsan- lega má líta á slíka afsetningarleið sem átaksverk- efni gegn atvinnuleysi hér á landi, sem kostar samfé- lagið verulega fjármuni. Þessi möguleiki er í það minnsta verður nokkurrar skoðunar." Leiðari Mbl. 27. ágúst. Grunnskólar til sveitarffélaga „Til þess að þessi breyting raski ekki skólastarfi í landinu þarf að undirbúa hana mjög vel. Skólarnir eru viðkvæmir vinnustaðir og um þá þarf að ríkja friður. Þótt breytingin varði aðeins laun kennara er hún flókin og það þarf að semja skýrar reglur um hvemig farið er með áunnin réttindi og síðast en ekki síst hvaða heimanmund þetta verkefni fær frá ríkinu. Hann felst í því að breyta lögum um tekju- stofna sveitarfélaga þannig að tekjur komi á móti þessum auknu verkefnum." Leiðari Tímans 26. ágúst. Fólksflutningar , Helmingur allra skráðra atvinnuleysingja er í Reykjavík. Samt fjölgar íbúum þar og er fækkunin því annars staðar. Fólksfækkunin er mest þar sem atvinnuástand er best og meðaltekjur hæstar. Eitthvað er þetta á ská og skjön við viðteknar skýr- ingar á búferlaflutningum og ástandi atvinnumála. Opinber húsnæðisstefna hefur átt að laöa fólk aö byggðarlögum eða að halda í þá íbúa sem fyrir eru. Allt virkar þaö öfugt og eru nú félagslegar íbúðir víða orðnar myllusteinn um háls sveitarfélaga.“ Oddur Ólafsson i Timanum 26. ágúst.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.