Þjóðviljinn - 01.05.1975, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 1. mai 1975. ÞJÖÐVILJINN — StÐA $
Atvinnulaus.
HUsmóðir með þvottakörfu.
Sjá þar er
maðurinn
Tryggvi
Ólafsson,
málari skrifar
um sýningu
Douane
Hansens, sem
nú stendur
f Kaup-
mannahöfn
1
Sóldýrkandi.
Kona á skrifstofu.
Douane Hansen er bandariskur myndhöggvari,
fæddur i Alexandriu, Minnesota, 1925. Gekk á
ýmsa skóla á árunum 1943 —1951. Hefur starfað
sem aðstoðarmaður margra þekktra mynd-
höggvara, þar á meðal Carl Milles. Milles var
aðalkennari Ásmundar Sveinssonar i Stokk-
hólmi. Hanson hefur verið kennari i listaskólum i
Bandarikjunum og i Þýskalandi. Starfar nú i New
York.
Louisiana-safnið norðan við
Kaupmannahöfn opnaði tvær
forvitnilegar sýningar, skömmu
fyrir páska. önnur sýningin er
umfangsmikil yfirlitssýning á
nútímalist frá Moderna museet
i Stokkhölmi, en það safn er að
færa út kviarnar á Skepps-
holmen, þar i borg. Louisiana
hefur notað tækifærið á meðan
sviarnir loka og sýnir nú
kjarnann úr safni þeirra. Hin
sýningin er á verkum banda-
riska myndhöggvarans Douane
Hansons.
A liðnum skirdegi vorum við
tveir málarar á ferð inn til
Khafnar, eftir málaratúr á NV-
Sjálandi. Myrkur færðist yfir
nakið akurlendið. Billinn
byrjaði að hiksta ákaflega i
nágrenni Hróarskeldu, með
tilheyrandi bensinbrælu.
ökumaöurinn taldi ráðlegt að
renna við á næsta verkstæði.
Bensinstöðin: bláhvit nötrandi
neonlýsing, raðir af smuroliu-
dósum frá ljóspipunum og niður
á gólf. Smjaðurslegt krómað
bila-dinglumdangl, hangandi
upp um alla veggi. Dynjandi
bifreiðagnýr frá þjóðveginum,
hinum megin við glerhúsið.
Börn og fullorðnir á randi út og
inn, sömu erinda og við, eða að
birgja sig upp af sælgæti og
dósabjórfyrir páskana, en þetta
hvort tveggja var falt i glys-
vörudeild sæluhússins.
Sem miðdepill margþættrar
starfsemi i bensinstöðinni,
heyrðist útvarpað yfir
viðskiptavinina, hátt og
sargandi: pislarsögu Frels-
arans. Lesið var úr Matteusar-
guðspjalli með tóndæmum úr
verki Bachs um sama þema.
Siðasta kvöldmáltiðin, svik og
örvænting. Óneitanlega skörp
andstæða umhverfisins. Og hér
biðum við eftir bilvirkja i
upphituðum Getsemane úr stáli
og gleri.
Sá degi siðar, föstudaginn
langa nefndar sýningar, en
sérstaklega sýning Douane
Hansons, sem myndirnar hér á
siðunni eru af. Þjáning og
vonleysi textans frá bensín-
stööinni komst I nýtt samhengi.
Myndir Hansons eru raunsæjar
augnabliksmyndir, eins konar
„fryst augnablik”. Hann gerir
gipsmót af fólki, byggir siðan
upp ytri likama úr póliester og
öðrum gerviefnum. Þvi næst
málar hann stytturnar og klæðir
þær I föt. Val hans á vaxtarlagi,
stellingum, fötum, og þá ekki
sist á „týpum”, sýnir best, hve
gagnrýninn hann er. Hann sýnir
bókstaflega á áþreifanlegan
hátt ófarir firrtrar manneskju.
örbirgð, ástleysi, óeðli eða van-
máttartilfinning skin út úr
mörgum verkunum. Einhver
gæti fundið upp á að spyrja: er
þetta vaxmyndasafn? Er þetta
höggmyndalist? Það er ekki
gott að segja. Það skiptir
kannski ekki höfuðmáli. A hinn
bóginn verður ekki annað sagt,
en að framsetning lista-
mannsins á myndefninu sé
fádæma hnitmiðuð. Madam
Tussaud og önnur vaxmynda-
söfn hafa ekki roð við þessum
manni. Hér eru ekki brosandi
myndir af Edison, Ghandi eða
Stalin. Þessar myndir eru af
örvæntingu fólks, sem
þjóöskipulagið hefur sýnt mis-
jafnar hliðar, áhugaleysi eða
jafnvel grimmd. Framsetning
Hansons þvingar okkur til að
lita I eigin barm.
Sú áhersla sem lögö er á hvað
fólk starfar, hvers vegna það er
iðjulaust eða hvers vegna það
stundar sjálfseyðileggingu er
afar veigamikið atriði.
Kjarval sagði einu sinni: Þú
verður eins og það sem þú gerir.
Hanson virðist vera sammála,
en þaö er ekki laust við að hann
taki enn fleira með i reikn-
inginn. Verk Douane Hansons
eru andhverfa hressilegra hóp-
mynda dagblaðanna, hvort sem
þær eru af vinnustað eða leik-
vangi. Hann skoðar hina
hliðina, þá hlið sem tærist i dag-
legu umhverfi. — Upptalning á
lýsingarorðum gerir högg-
myndirnar ekki beinskeyttari,
en þvi miður „afvopna” myndir
i blaöi þær að miklu leyti..
Engin furða, þó fólk vilji þreifa
á verkunum.