Þjóðviljinn - 01.05.1975, Blaðsíða 19

Fimmtudagur 1. mai 1975. ÞJÓDVILJINN — SÍÐA 19
Verkalýðsfél.
JÖKULL,
Höfn, Homafirði
Bestu kveðjur til alls vinnandi fólks til
lands og sjávar i tilefni af 1. mai.
Gleðilega hátíð!
Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur
flytur öllum launþegum bestu árnaðar-
óskir i tilefni af 1. mai.
Verkamannafélagið
Fram, Seyðisfirði
flytur islenskum verkalýð árnaðaróskir i
tilefni 1. mai.
Gleðilega hátið!
Bilstjórafélag
Rangæinga
árnar öllum launþegum heilla á hátiðis-
degi verkalýðsins 1. mai.
Gleðilega hátið!
Verkalýðsfélag
Hrútfirðinga.
sendir öllum landsmönnum árnaðaróskir
1. mai.
Gleðilega hátið!
IÐJA,
félag
vertemiðjufólks
flytur öllum félagsmönnum sinu bestu
árnaðaróskir i tilefni 1. mai.
Stjóm IÐJU
skrifar grein 21. mai, sem nefnist
„Agjöfin”. Hann segir:
,,Við töldum okkur visan
sigurinn, þess vegna féll okkur
illa hvernig fór, og þótti i fyrstu
minna vert um það sem náðist, en
það sem ekki fékkst.”
Hann telur það þó verkfallinu
að þakka, að lifrin fór i 60 kr. og
segir hvildina, sem verkfallið
veitti, hafa lengt lif sitt um heilt
ár. Hinn 27. mai segir i bréfi frá
F.J. (Finni Jónssyni?): ,,Illa fór
með verkfallið, en við megum
ekki æðrast, þó við töpum einu
sinni, við vinnum að lokum”.
Eftirleikur
Áður var sú tilgáta sett fram,
að Ólafur Friðriksson kynni að
hafa hvatt til verkfallsins með
pólitiskan ávinning fyrir Alþýðu-
flokkinn i huga. Þar eð verkfallið
tapaðist, var hinn hugsanlegi
ávinningur úr sögunni. En ósigur
i verkfalli mátti auðvitað nota
gegn Alþýðuflokknum, og nú
beindist viðleitni andstæðinga
flokksins mjög að þvi að tengja
sem flesta af foringjum hans og
aðstandendum við verkfallið.
Þetta á við um þá Ólaf Friðriks-
son og Jónas Jónsson, svo sem
áður hefur verið nefnt, en einnig
koma við sögu þeir Jörundur
Brynjólfsson, þáverandi barna-
kennari, og Ottó N. Þorláksson,
fyrsti forseti Alþýðusambands
íslands (stofnað haustið eftir).
Jörundur ber af sér alla þátttöku i
hásetaverkfallinu í „Leiðrétt-
ingu” i Visi 13. mai og segir:
„Hvern þann er sagt hefir að ég
hafi talið háseta á að gera nokkuð
er vitavert er, lýsi ég hérmeð
opinberan ósannindamann”.
fsafold var um þessar mundir
blað ráðherrans, og þess arms
Sjálfstæðisflokksins, sem nefndur
var „langsum”. 1 ísafold birtist
20. mai löng grein á forsiðu undir
fyrirsögninni „Verkfalls-
foringjarnir”, og er hún eftir
einhvern ,,L”. Undir lok greinar-
innar segir ,,L” (Dagsbrún telur,
að Gisli Sveinsson, þáverandi
y f irdóms1ögmaður, sé
höfundurinn), að kosningar séu i
vændum og megi á slikum timum
sjá mörg „pólitisk fyrirbrigði”.
Þá segir enn: „Með þessum verk-
fallstiltektum ætluðu ..forineiar”
þessir sér að gera sig heldur en
ekki að' mönnum, i augsýn
alþýðu, og búa i haginn fyrir sig
til landskosninga og i Reykja-
vikurkjördæmi: eru sumir þeirra
væntanlegir frambjóðendur, að
þvi er menn hyggja”. Það
reyndist rétt hjá „L”, að sumir
hinna svonefndu verkfalls-
foringja fóru i framboð siöar á
árinu 1916. Við landskjörið, 5.
ágúst, var Ottó N. Þorláksson i
öðru sæti á Verkamannalistanum
(C-listanum), og við alþingis-
kosningar 21. október var Jör-
undur Brynjólfsson i kjöri i
Reykjavik fyrir Alþýðuflokkinn.
Hafi lyktir verkfallsins orðið
Alþýðuflokknum til ógagns, kom
það einkum fram i landskjörinu,
en i þvi fékk flokkurinn aðeins 398
atkvæði (um 7%). Ottó N.
Þorláksson segir um „L” i
Dagsbrún 4. júni:
„Og engin vissa er fyrir þvi að
honum hafi verið illa við verk-
fallið, heldur öll likindi til að
honum hafi þótt mjög svo vænt
um það, sérstaklega þegar það
ekki fór á sem æskilegastan hátt,
fyrir háseta, — til að geta notað á
sem hagkvæmastan hátt, við i
hönd farandi kosningar.”
Og siðar i greininni segir Ottó:
„Ofsóknirnar á alþýðuflokkinn
eru byrjaðar...”
•
Þessi saga verður ekki rakin
lengra að sinni. Miklar sviptingar
og umskipti áttu eftir að gerast á
næstu misserum i atvinnu- og
kjaramálum, svo og i stjórn-
málum. Seint i janúar 1917 var
gerður fyrsti samningurinn milli
Hásetafélagsins og togaraeig-
enda, en haustið eftir voru allir
nýjustu og, stærstu togararnir
seldir úr landi. 1 upphafi næsta
áratugar voru sett fyrstu lögin
um lágmarkshvild á togurum
(vökulögin), en það var að sjálf-
sögðu verðmætasta kjarabótin
fyrir háseta eins og á stóð. A
næstu árum varð Sjómanna-
félagið forystufélag i kjarabar-
áttunni, en vék stðar úr þeim
sessi fyrir Dagsbrún.
(Umbúnaöur þessarar greinar
er Þjóðviljans: fyrirsagnir,
skýringar, val og stytting, svo og
lokaoröin. — hj.)
Sjómannafélag
Akureyrar
sendir öllum meðlimum sinum og verka-
lýð öllum stéttarlegar heillaóskir i tilefni
dagsins.
Gleðilega hátið!
Vörubilstjórafélag
Seyðisfjarðar
sendir öllu vinnandi fólki bestu árnaðar-
óskir i tilefni 1. mai
Félag byggingar-
iðnaðarmanna
Vestmannaeyjum
sendir islenskum verkalýð baráttukveðjur
i tilefni dagsins
Verkakvennafélagið
Snót
Vestmannaeyjum
sendir öllum verkalýð landsins stéttarleg-
ar kveðjur i tilefni dagsins.
Verkalýðsfélagið
Ársæll
Hofsósi
' óskar öllum verkalýð til hamingju með
daginn.
Sendum öllu starfandi fólki til sjávar og
sveita árnaðaróskir i tilefni 1. mai.
EIGNAVAL,
fasteignasala.
Suðurlandsbraut 10
Simar 33510 — 85650 — 85740
Sendum öllu starfandi fólki til sjávar og
sveita árnaðaróskir i tilefni 1. mai.
Iitaver,
Grensásvegi 18—24.