Þjóðviljinn - 01.05.1975, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 1. maí 1975. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 9
VIÐHORF VINNANDI
FÓLKS A AKRANESI
Akranes hefur um aldir
fyrst og fremst verið bær
hins vinnandi fólks, erfið-
ismannabær, og hann er
það raunar enn, þó í þeirri
breyttu mynd atvinnulífs
nútímans á fslandi. Við
brugðum okkur þangað
rætt var við fólk í fiskiðn-
aðinum að mál málanna
þar ef ra er sú ákvörðun út-
gerðarfélags togarans
Vers að leggja honum.
Togarinn hefur frá því að
hann kom til Akraness ver-
ið atvinnulífi bæjarins
mikil lyftistöng, eins og
Köstudngur II. npril 1075
Tillögur
atvinnumálanefndar
Þetta blaö er gefið út á Akranesi og þetta er forsiða blaðsins. Þar er
greint frá þvi öðru megin á siðunni að búið sé að leggja togaranum Ver
en hinum megin eru tillögur atvinnumálanefndar bæjarins um ein-
hverja úrlausn þess mikla atvinnuleysis sem við blasir á Akranesi.
Stundum veit vinstri höndin ekki hvað sú hægri gerir, bæjarfélagiö á
nefnilega 25% I togaranum Ver og orsökin fyrir atvinnuleysinu á
Akranesi er einmitt sú að togaranum var lagt.
Senn kemur vorið og skól-
um bæjarins lýkur í næsta mán
uði. Það hefur löngum verið
áhyggjuefni bæjaryflrvalda, eln
mitt um þetta leyti árs, hvað
hægt sé að gcra til að afla
vinnu fyrir skólafólkið þegar
prófum lýkur. Starfandi er á
vegum bæjarins nefnd, sem
heuir atvinnumálanefnd og á
undanförnum' fundum nefndar-
innar hefur mönnum orðið tið-
rætt um Vinnuskóla Akraness.
Samdóma álit allra nefndar-
manna cr, að „skólinn" starfi
og sé rcklnn, að ýmsu leyti,
á miður óheppilegan hátt. —
Kunna mcnn dæml ýmissa nel-
kvæðra athafna skólans, á
undanförnum árum.
1 samanþjöppuðu formi eru
megin tlllögur atvinnumála-
þetta mikilvægt, þegar atvinnu-
ástand er ótryggt.
5.
Æskileg verkefni eru:
a) Stöðug og markviss vinna
við skógræktina.
b) Ungmennum skólans, að
hluta, sé komið i stöðuga
vinnu hjá hinum ýmsu íyr-
tækjum i bænum svo og
flokkstjórum bæjarins, (t.d.
eitt til fimm á hverjum
stað). Brýnt sé fyrir hlut-
aðeigendum aðilum hið upp-
eldislega gildi skólans.
c) 1 framhaldi af þcssu reikar
hugurinn að skólagörðum og
skólaskipl.
Bæjarráð hefur að nokkru
lcyti orðið við þessum tillögum^
nefndarinnar sbr. auglýsingar
Togaranum Ver lagt
Elns og komið hcfur frnm i fréttum hefur togaranum VER
AK 200 verið lagt. Aö sögn 1 forráöamanna Krossvikur hf. er
rekstrargrundvöllur það crfiður að ekki er lengur iiægt að halda
skipinu gangandi. Enga fyiirgreiðolu cr uð fá, hvorki frá ríkl
né bæ. Stjómvöld höfðu gefið fyrirheit um ráöstafanir til úrbóta
uppeftir á dögunum og
ræddum viö verkafólk um
störf þess og verkefni og
vandamál líðandi stundar.
Það kom fljótt i Ijós þegar
skuttogararnir hafa verið
atvinnulífinu um allt land.
Og vegna þess að togaran-
um hefur verið lagt, hefur
verkakonum verið sagt
upp störfum í frystihúsun-
um og f yrirsjáanlegar
eru fleiri uppsagnir. Þá
veldur það f ólki á Akranesi
ekki síður nokkrum kvíða
hvað tekur við í sumar
þegar skólafólk kemur á
vinnumarkaðinn, meðan
Ver liggur bundinn við
bryggju sem er leikur í
refskák útgerðarmanna á
Akranesi og ríkisstjórnar-
innar. Þess loddaraleiks
geldur vinnandi fólk þar
fyrst og fremst.
Maður horfir með
ugg fram á sumarið
Þvi er ekki að leyna, að maður
horfir með ugg fram á sumarið
hvað atvinnuástandinu viðkemur.
Nú þegar er búið að segja 12 kon-
um upp atvinnu hér i frystihúsinu
og búist er við fleiri uppsögnum á
næstunni. Svo liður að þvi að
skólafóikið komi á vinnu-
markaðinn og hvað þá tekur við
er ekki gott að segja, en mér segir
svo hugur að það verði alvarlegt
ástand hér á Akranesi i atvinnu-
málum í sumar, sagði Sigrún
Clausen sem vinnur i frystihúsi
H.B. og Co á Akranesi.
— Það segir sig sjálft að þegar
öðrum skuttogaranum er lagt
hlýtur atvinna að minnka. Manni
finnst það hroðalegt að þessum
mönnum sem ekkert eiga i þess-
um skipum, en hafa fengið allt til
kaupa þeirra að láni frá rikinu,
skuli leyfast að leika sér með at-
vinnutækin að eigin geðþótta,
hreinlega að leika sér með al-
mannafé. Og enginn gerir neitt i
málinu, það heyrist ekki bofs frá
rikisstjórninni eða öðrum ráða-
mönnum.
— En hefur verið nóg vinna hjá
ykkur i vetur?
— Það hefur alls engin eftir-
vinna verið, bara átta timarnir,
en það hafa heldur engir dagar
fallið úr og má þakka það
kauptryggingu kvenna I frysti-
húsum, sem við fengum inni
samninga I fyrra. Nú gæta frysti-
húsaeigendur þess mun betur að
alltaf sé til hráefni. Áður gátu
þeir einfaldlega sagt okkur að
fara heim, en nú er það ekki eins
auðvelt og þá er þess gætt að
alltaf sé nóg hráefni til. Hins-
vegar hefur afli báta verið minni i
vetur en undanfarin ár og á það
nokkra sök á þvi hve litil eftir-
vinna hefur verið i vetur.
— Og kaupið?
— Jdinnstu ekki á það.Ég fæ nú
bara ekki skilið hvernig konur
sem eru einar fyrirvinnur fara að
þvi að lifa af 40 þúsund krónum á
mánuði eins og þær hafa orðið að
gera hér á Akranesi i vetur, og
raunar ekki nema 37 þúsundum á
mánuði, kaupið hækkaði vist uppí
40 þús. við þessa svokölluðu
samninga á dögunum. Það er
annað með okkur sem erum að
þessu til þess að létta undir með
eiginmanninum og vinnum þá
kannski hálfan daginn, en hinar,
égfæbara ekki skilið hvernig þær
komast af. Og nú ef vinnan dregst
saman, hvað þá? Undanfarin ár
hefur alltaf verið nóg vinna hér i
frystihúsunum yfir sumarið, en
nú er ljóst að svo verður ekki i"
sumar. Það er sannarlega kvið-
vænlegt ástand framundan.
— Hvað viltu segja um
samningana sem verið var að
undirrita á dögunum?
— Nú, það er ekkert um þá að
segja þar sem þeir eru ekki neitt
neitt, þetta eru engir
samningar. Og hvað svo 1. júni?
Ég fæekki séð að hægt verði að ná
betri samningum þá, það þrýstir
ekkert á atvinnurekendur að
semja þegar komið er fram á
sumar og raunar var alltof seint
verið með þessa samninga á ferð-
inni i vetur. Það er ekki til neins
að reyna að ná hagstæðum
samningum þegar vertiðin er að
verða búin.
— Heldurðu að meira hefði
fengist ef farið hefði verið i verk-
fall?
— Ja, það er ekki gott að segja.
Annars sýnist mér að þessi rikis-
stjórn sem nú situr sé búin að
sverfa svo að fólki að það géti
ekki farið i verkfall og eins og ég
sagði áðan var kannski of langt
liðið á vertiðina til að verkfall
hefði komið að gagni. Hinsvegar
tel ég að ef farið hefði verið i hart
i byrjun vertiðar hefði mátt gera
betri samninga. Þá má heldur
ekki gleyma þvi að þegar svona
rikisstjórn situr, þá hefði mátt, já
raunar hefði það verið öruggt, að
hefndarráðstafdnir hefðu fylgt i
kjölfarið. Þetta vita allir og eru
kannski ragari við að fara i verk-
fall en ella, vitandi það að allt er
tekið aftur með einu pennastriki.
— En nú er 1. mai, er það ekki
einmitt dagurinn til að brýna
verkafólk til átaka?
— Einhvern tlmann hefði það
nú verið dagurinn til þess, en
þvi miður hefurl. mai' misst mik-
ið af gildi sinu, hann er ekki
lengur sá sami i augum verka-
fólks og hann var. Það vantar
ekki eldmóðinn i ræðurnar, en
fólkið sjálft hefur ekki áhuga að
þvi er manni virðist. Og ég dreg
lika i efa að það fylgi hugur máli
Rætt viö
Sigrúnu
Clausen
verkakonu
á Akranesi

eldmóðsræðum dagsins. Nei, það
fer vart milli mála að verkalýðs-
hreyfingin verður að vera póli-
tiskari en hún er, hún verður að
skynja mátt sinn og megin að
standa saman sem órofa heild, i
stað þess að standa sundruð
hingað og þangað sem áhorfandi.
— Ertu ánægð með starfið i
verkalýðsfélaginu?
— Að vissu marki er ég það. Það
er margt vel um starf félagsins,
en eins og svo viða annarsstaðar
vantar meiri þátttöku fjöldans i
starfinu. Fáir mæta á fundi, jafn-
vel þótt verið sé að ræða um kaup
þess og kjör. Það vantar sam-
stöðuna. En svo bregður kannski
svo undarlega við að þeir sem
ekki mæta á fundina eru tuðandi
og tautandi sára óánægð með
þetta eða hitt i stað þess að mæta
á fundum og ræða málin og hafa
áhrif á gang þeirra þar. Og þegar
maður segir þetta svo við fólk
segir það oftast — þýðir það
nokkuð, hvað ætli ég geti
haft áhrif eða eitthvað i þessa átt-
ina. Það er eins og fólk sé orðið
fullt af vonleysi.
— Þó eygir maður von um þess-
ar mundir. Það er nefnilega
staðreynd að þessi hroðalega
árás á kaup og kjör verkalýðsins
frá hendi þessarar rikisstjórnar
er að þjappa fólkinu betur saman.
Maður finnur það glöggt, sem
betur fer. Vissulega kvörtuðu
margir undan vinstri stjórninni,
en þeir finna lika núna hvað þeir
höfðu það gott þá, þegar þeir geta
borðið ihaldsúrræðin saman við
það sem vinstri stjornin gerði.
Það fólk sem harðast var á móti
vinstri stjórninni segir ekki
margt þessa dagana, en allur
fjöldinn skilur hlutina bétur nú en
áður. Og ég veit að sá mikli sam-
takamáttur og sá mikli sigur sem
verkfallsmenn á Selfossi unnu á
dögunum verður til þess að
þjappa fólki betur saman. Maður
heyrir það hvar sem maður fer.
Einmitt nú i þessum miklu
þrengingum verkafólks
vinnstþessi glæsilegi sigur á Sel-
fossi aðeins vegna órjúfandi sam-
taka verkamanna þar. Skýrara
dæmi um samtakamátt verka-
fólks var ekki hægt að fá.
—S.dór