Þjóðviljinn - 17.06.1978, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 17. júnl 1978
1
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Ðtgáfufélag Þjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiöur Berg-
mann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Ein-
ar Karl Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaöi: Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson Ritstjórn, afgreiösla auglýs-
ingar: Siöumúla 6, Slmi 81333 Prentun: Blaöaprent hf.
Sjálfstœðisbaráttan
gegn
Sjálfstœðismönnum
Við lok sjálf stædisbaráttunnar gegn Dönum ríkti sam-
staða meðal fslendinga um það að þjóðinni bæri að
standa á eigin f ótum, því aðeins mundi henni vel farnast.
Fljótlega kom í Ijós að þróun auðvaldsskipulagsins á
(slandi leiddi til hagsmunaárekstra og stéttaskiptingar
sem hafði afdrifarík áhrif á viðhorfin í því eilífa bar-
áttumáli sem sjálfstæðismál smárrar þjóðar er og hlýtur
að vera. Yfirstéttin í landinu, ranglega kennd við flokk
sjálfstæðisins, hafði fjármálatengslin útávið í sínum
höndum, og hún reyndist æði talhlýðin viðskiptavinum
sínum og lánardrottnum. Eftir heimsstyrjöldina síðari
náði útþenslustefna Bandaríkjanna hingað norður i höf,
og þeir sem áður buktuðu sig fyrir breska bankavaldinu,
urðu nú stimamjúkir við amerísku herforingjana, vel
vitandi af digrum sjóðum herveldisins.
Það var bjart yf ir Islandi um þetta leyti fyrir 34 árum
þegar rættist langþráður draumur kynslóðanna um
sjálfstætt íslenskt riki, viðurkennt af þjóðum heimsins.
En á þeirri stundu var bandaríska herráðið búið að
merkja island inn á yf irráðasvæði sitt, og þess var ekki
langt að bíða að hér væri beðið um herstöðvar til 99 ára.
Þjóðin var hneyksluð á slíkri beiðni og henni var einróma
hafnað. Þá var breytt um aðferð. Nú eru orðin opinber
skjöl sem sanna það að Kef lavíkursamningurinn 1946,
Marsjallaðstoðin 1947-48, Atlantshafsbandalagið 1949, og
hernámið nýja 1951 voru hlekkir í fyrirf ram lagðri áætl-
un Bandarikjastjórnar. Hér skyldi beitt fortölum, mút-
um, hótunum. Yfirstéttin í atvinnurekstri og viðskipta-
lífi skyldi beisluð og henni beitt fyrir vagn heimsvalda-
stef nunnar. Áætlunin tókst en þó ekki eins og til va:r ætl-
ast.
Andstaðan við gýligjafir, vesturheimskt þjóðfélags-
munstur, þátttöku í hernaðarbandalagi og herstöðvar
reyndist mun meiri en bandaríska herráðið hafði órað
fyrir. Við endurkomu hersins 1951 voru hafnar miklar
hernámsf ramkvæmdir sem unnu bug á tímabundnu at-
vinnuleysi, en samt magnaðist andstaðan gegn hernum
svo mikið, að næsta ríkisstjórn byggði málefnasamning
sinn á brottför hersins. Að þeirri ríkisstjórn stóðu tveir
af þeim flokkum sem samþykktu hernámið nokkrum
árum áður, og svo Alþýðubandalagið. Hernámsflokk-
arnir brugðust í því máli, en stjórninni tókst þó að gera
annað: færa f iskveiðilögsöguna út og treysta efnahags-
undirstöðu þjóðarbúskaparins mjög verulega. Samtím-
is hófst markviss barátta hernámsandstæðinga utan
þings sem hef ur sifellt minnt á sig með f jöldaaðgerðum
nú síðast fyrir viku með Keflavíkurgöngu. Þetta hefur
valdið því að hernámsf ramkvæmdirnar urðu ekki nema
svipur hjá sjón, aðstaða Bandaríkjanna hérlendis varð
aðeins hagnýtt til minniháttar eftirlits, en áformin um
hina stóru herstöð voru sett til hliðar og hafa ekki verið
tekin fram síðan.
Saga vinstri stjórnarinnar síðari var ekki ósvipuð hinni
f yrri: loforð gef in um brottför hersins, Framsókn treg í
málinu, og stjórnin missti meirihluta sinn áður en reyndi
til fulls á framkvæmd loforðanna. Hins vegar var
grundvöllur atvinnuveganna styrktur svo mjög, að her-
mangið hefur orðið býsna smár hluti viðskiptalífsins.
Þetta hefur gerst þrátt fyrir samspil svartasta aftur-
haldsins hérá landi og í Bandaríkjunum með „votergeit-
víxil" og „aronskar" freistingar.
Það blæs byrlega fyrir íslenskum sósíalistum um þess-
ar mundir. Það er herstöðvaandstæðingum sérstakt
gleðiefni, því að ekkert annað en styrkur sósíalískrar
stjórnmálahreyfingar og verkalýðs megnar að rífa
niður hinn pólitíska bakhjarl hersins: valdastöðu auð-
stéttarinnar i landinu.
Meginhlutverk Alþýðubandalagsins er að hnekkja auð-
valdsskipulaginu á (slandi og því pólitíska valdi sem
auðstéttin hefur dregið saman í flokki öfugmælisins,
Sjálfstæðisflokknum. Kreppa þarf að þeim flokki og
taka f yrir aðdrætti að útibúum hans í öðrum stjórnmála-
hreyfingum. Barátta að þessu marki er um leið sjálf-
stæðisbarátta okkar tíma og miðar að því að losa landið
við hervaldið svo að Islendingar öðlist þjóðfrelsi. -h.
Stjórnin hefur
aukið stéttvísi
Sigur G-listans 1 borgar-
stjórnarkosningunum hefur
sannarlega valdiö hræringum I
þjóölif inu .Hann geröi þaö meöal
annars aö verkum aö kosninga-
baráttan er mun haröari nú og
fólk almennt hefur vaknaö til
vitundar um aö einhverju sé
hægt aö breyta meö kjörseölin-
um.
Eins og Guörún Helgadóttir
benti á I umræöum i borgar-
stjórn þá fékk G-listinn þó ekki
kjörna nema 5 af 15 borgarfull-
trúum þótt Albert Guömunds-
son tali um „ráöstjórn” i
Reykjavik, og Sjálfstæöismenn
láti eins og Karl Marx sé tekinn
viö af Birgi tsleifi.
Þessi ávinningur launafólks I
höfuöborginni og raunar ágætur
árangur verkalýösflokkanna
um land allt hefur oröiö til þess
aö afturhaldiö- og ihaldiö hafa
risiö upp á afturlappirnar og
hyggjast verja forréttindi sin og
valdastööu meö kjafti og klóm.
Broddar borgaranna eru
hræddir og hræöast þaö mest aö
alþýöufólk sem hefur veitt þeim
brautargengi til þessa hverfi
unnvörpum frá þeim I þing-
kosningunum. Stéttareöli
stjórnmálanna hefur skýrst fyr-
ir æöi mörgum á fjögurra ára
samstjórnartimabili thalds og
Framsóknar. Höfuöárangur
hinnar „ sterku stjórnar” hefur f
raun orðiö sá aö auka stéttvisi
meöal launafólks. Slikt ber aö
þa kka, e nda þótt þaö hafi kostaö
þungar byröar á heröar
almennings.
Gamli Moggi
og þjófurinn
Morgunblaöiö hamast nú meö
striösfréttaletri á Alþýöubanda-
laginu dag eftir dag. Engu
likara er en aö borgarastyrjöld
hafi brotist út i landinu.
Málflutningurinn 1 sambandi
viö nýju stjórnina i Reykjavik
lýsir irafári og kosninga-
hræöslu.
Kjarninn er þessi: Þjófurinn
sem stolið hefur þúsund kalli
réttlætir þaö meö þvi aö fólkiö
sem hann stal af hafi komist yfir
hann meö óverjanlegri heimtu-
frekju. Nú kemst upp um þjóf-
inn og þeir sem taka hann fast-
an lp(a þvi aö framvegis veröi
ekki stoliö af fólkinu og þaö fái
til baka af ránsfengnum edns
mikið og mögulega hægt er. Sá
galli sé hinsvegar á aö þjófurinn
hafieytt ránsfengnum ogsé þvi
miöur ekki sakhæfur vegna
aulaháttar.
Þjófurinn bregst nú hinn
versti viö og notar itök sin i
Faktúrufölsunarfélaginu til
þess aö koma þvi I málgagn
þess aö þeir sem upp um hann
komu séu svin þvi þeir hafi aö-
eins skilaö þrjú hundruö krón-
um af þúsund kallinum sem
hann stal. Mestu svik sögunnar
segir þjófurinn og heldur aö all-
ir séu eins fljótir aö gleyma og
hann.
Níu í nýju
stjórninni?
Meöan þessi þula er rakin 1
mismunandi tóntegundum i bak
og fyrir i Morgunblaöinu gerast
þau ánægjulegu tiöindi aö nýja
stjórnin eflist aö styrk og tölu
borgarfulltrúa. I samræmi viö
kosningaúrslit héldu kjósendur
aö meirihluti flokkanna þriggja
i borgarstjórn væri aöeins 8
borgarfulltrúar af 15. 1
atkvæöagreiöslu um þá tillögu
aö koma samningunum i gildi
bættist meirihlutanum einn liös-
maöur úr minnihlutanum. Þaö
var Magnús L. Sveinsson, vara-
formaður VR. Hann klauf
minnihlutann til þess aö styöja
nýju stjórnina til góöra verka og
er meiri maöur aö.
En illa er nú komiö fyrir Sjálf-
stæöisflokknum þegar hann er
nú ekki einungis klofinn um
foringjann, út af aronskunni og
frjálshyggjunni, 1 marga hluta,
heldur Hka I borgarstjórn. Sam-
heldnin i borgarstjórn hefur þó
veriö aöalsmerki Sjálfstæöis-
manna i áratugi. Ef þetta er
ekki glundroöi þá er glundroði
ekki tU.
ins i sjónvarpstækni” eins og
Dagblaöiö kallaöi þaö i
leiöara. Langbesta skýring-
in á þeim er sú sem viö rák-
umst á i lesendabréfi frá
„Kjósenda I Reykjaneskjör-
dæmi”. Hann heldur þvi fram
aö Ólafur Ragnar Grimsson hafi
fariö i læri hjá Farafanov,
sendiherra Sovétrikjanna á Is-
landi, sem er „einn færasti
undirróðurssérfræöinga rúss-
nesku leyniþjónustunnar KGB á
Noröurlöndum”.
Vissum viö reyndar aö Ólafur
Ragnar er margfróður maöur
en aö hann væri svona gagn-
menntaöur kemur okkur I opna
skjöldu.
Og á fleiri gullkornum lumar
kjósandi i kjördæminu hans
Gils: „Þaö kom I ljós eftir
innrásRússa iTékkóslóvakiu aö
hún haföi veriö pöntuö af
kom múnistum sem voru
„vinveittir” ráöamönnum
Rússlands. Hver i bandalaginu
skyldi hafa beöiö um
Farafanov?”
Þaö er rétt aö upplýsa
„Kjósandann” aö þegar um
brýnar erindagjöröir er aö tefla
sendum viö „Moskvukommar”
i Alþýöubandalaginu heila
sendinefnd á vettvang á la
Kreml. En klippara finnst þaö
ekki fallegt af „kjósenda” aö
Fleiri falla en við
Forsiöa Morgunblaösins i gær
er býsna skemmtileg. Þar er
birt mynd af þremur sætum
strákum i minnihluta borgar-
stjórnar og eru þeir kampakátir
mjög. Liklega eru þeir aö
gleöjast yfir þvi aö
fleiri foringjar en þeir
eru um þessar mundir aö segja
af sér, og þaö engu minni
menn en þeir ólafur, Birg-
ir og Magnús L. A forsiö-
unni er sagt frá þvi aö Leone
Italiuforseti sé oröinn uppvis aö
svindli, Begin i Israel er lika aö
segja af sér enda margir orönir
leiöir á þeim Ihaldsgaur,og hinn
kristilegi íhaldsmaöur Tinde-
man i Belgiu er aö flosna upp úr
forsætisráöherrastól sinum.
Sætt er sameiginlegt skipbrot.
fÁlþýðubandalag-
uðogFarafanovl
|Kjösandi I Reykjann.- „JJíSKS-^S^Sii,4.1
■ kjördæmi skrifar: róöur»- og nJðsnMUrfweml og I
m rr h»n» lérgrtln ifigB »tr» »ú »ö I
»kipultg(0» undirróöur meöall
v»rkafðlk». N»tn Farafanovifl
finmt f frægrl bók eftlr banda-f
rlakan rltstjóra Jotan Barron.J
» katUr ,JIO» --
Farafanov
á heiðurinn
Margir hafa velt fyrir sér
„yfirburöum Alþýöubandalags-
koma upp um okkur svona rétt
fyrir kosningar.
K-áið komið á ný
Stjórnmálaumræðan er alltaf
aö færast á hærra stig eins og
ByKXÍn(tantfnd mcó umboói til
na-stu áramúta
Maunús Skúlason (K), Gissur
i Símonarson (A), Hilmar Guð-
laugsson (S). Varamenn: Þorvald-
ur Kristmundsson (K), Stefán
I Benediktsson (A) og Gunnar |
LHansson (S).
dæmiöhér á undan sannar. Til
dæmis er nú Morgunblaöiö á ný
fariö aö merkja Alþýðubanda-
lagsmenn meö K-ái-Ies:
Kommúnisti. Þetta yljar okkur
um hjartaræturnar þó aö
viö risum ekki undir nafni.
Þar meö er líka farinn
sá samningur sem þeir
Gils og Matthias geröu meö
sér i bréfaskiptum sinum um aö
kalla hlutina réttum nöfnum.
En þaðer eins og menn vita ekki
sterkasta hliö Sjálfstæöismanna
aö halda geröa samninga.
Arangri náð
Aö endingu er rétt aö geta
þess aö baráttan viö
„Duttlungafulla” embættis-
menn og „heimarika” hjá
borginni er farin aö bera árang-
ur eins og þessi forsíöufyrirsögn
i Dagblaöinu ber meö sér. ~ekh.
MÁiinu-
SAMMNGUR
MEIRiHLUTANS
(BORGAR-
ISIGURJÓN FÆRH
JÓLATRÉSRÆÐUNÆ
»1 MUnm M fjallu
Nfaindi maöur nýja meirihlut-
ans.

I