Þjóðviljinn - 23.07.1978, Síða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. júli 1978
SVAVA JAKOBSDÓTTIR:
Dýrð dagsins
í 1100 ár
Einn sumardag fyrir skömmu
var ég stödd i Skaftafelli I öræf-
um, þeim fagra unaösreit sem er
þjóöareign okkar Islendinga. Ég
haföi snætt i skjólsælu birkirjóöri
og nú var mál aö hrista af sér let-
ina og hefja gönguna upp aö
Svartafossi. Viö hliö mér skokk-
aði smávaxinn fjórtán ára stúlka
frá Kanada sem var komin til aö
skoöa landiö sem forfeöur hennar
höföu yfirgefiö fyrir hartnær öld i
leit aö betri heimkynnum. HUn
var ljómandi glöö meö blik í aug-
um, tindi bláfjólur og talaöi viö
lömbin og landiö var svo unaös-
legt að égstóö mig að því aö segja
henni aö dýrð dagsins heföi staöiö
i 1100 ár samfellt.
Dýrðin stóð lengi dags. Viö
komumst upp og niður aftur og
inn i snyrtilegu feröamiöstööina
sem Finnur Torfi sér um af sinum
alkunna myndarskap. En svo
fékk ég dagblööin i hendur. 1
kaupfélaginu.
A forsiðu eins dagblaösins gat
aö lita mynd af sprækum hressi-
legum og brœandi nýjum þing-
mönnum. Þeir voru á leiö til
fundahalda eftir þessum gamia
grunni milli Alþingishússins og
Þórshamars. Þaö lá viö ég fyndi
til með þeim. Fyrir kosningar
töldu þeir Alþingi eitt mesta spill-
ingarbæli landsins. NU stóöu þeir
I þvi miöju. Einn þeirra haföi
meira að segja i hyggju aö fá sér
heiöarlega sumarvinnu og ráö-
lagöi eldri þingmönnum aö gera
hið sama til að hreinsa sig af
spjöllum stjórnmálalifsins. NU
situr hann á eillfum fundum
langa sumardaga og dregur ekki
bein Ur sjó.
Lýðræði er ekki
til án samninga
Og vfkur nU sögunni Ur friösæld
Skaftafells heim á vettvang
stjórnmálanna. Þaö gerist nokk-
urn veginn samtimis, aö einn
hinna nýju þingmanna skrifar i
siðdegisblað aö allir samningar
séu spilling og flokksformaöur
hans býöur Alþýöubandalaginu
að ganga meö sér til samninga
viö Sjálfstæðisflokkinn um ný-
sköpunarstjórn. Þegar Alþýðu-
bandalagiö neitaði aö taka þátt i
slikri samningagerö, reiddust
nýju mennirnir og formaöur
þeirra skrifaöi formanni minum
bréf meö alls konar spurningum
og spurði m.a. hvort viö Alþýöu-
bandalagsmenn værum á móti
spillingu. Formaður minn lýsti
þvi yfir aö spurningar þessar
væru út I hött og mun svarið hafa
þótt heldur ókurteislegt, svo ekki
sé meira sagt.
Ég er sammála formanni min-
um um þaö aö spurningarnar
voru Ut I hött, en þegar spurt er
hvort Alþýöubandalagið sé á móti
spillingu, þá er þaö auövitaö mik-
iö alvörumál þeim sem spyr. Þvi
tel égrétt að reyna aö svara þess-
ari spurningu aö nokkru I þessu
spjalli, enda þóttég viöurkenni aö
HERSETAN ER TENGD
EFNAHAGSVANDANUM
Spilling á
Miðnesheiði og
spilling í
fjármálastjóm
Ég fullyrði aö aöild Islands aö
Atlantshafsbandalaginu og hinn
svonefndi herverndarsamningur
Islands og Bandarikjanna sé af
sama toga spunninn. Meö þeim
samningum veittu forustumenn
Nató-flokkanna bandariska
heimsveldinu og fjölþjóölegum
auðhringum slik ítök i utanrikis-
stefnu okkar og efnahagsmálum,
aö þessir aðilar geta hvenær sem
ersett okkurstólinn fyrir dyrnar.
Þessir aöilar eiga aö tryggja
það aö sósialisk efnahagsúrræöi
nái ekki fram aö ganga. Þeir eru
verndarar hins alþjóðlega fjár-
magns og þaö er ekki nokkur vafi
á þvi að þeir alþjóölegu auöhring-
ar sem sækjast eftir aublindum
okkar, ódýrri orku og ódýru
vinnuafli, telja herinn mikla
tryggingu fyrir sig og sina hags-
muni. Og þessir sömu aðilar eru
helstu lánardrottnar þegar um er
að ræöa erlendu skuldirnar, og
senda efnahagssérfræöinga sfna
reglulega til eftirlits með fjár-
reiðum okkar íslendinga. Þaö eru
i raun og veru þessir aöilar sem
stjórna efnahagslifi okkar og
standa að baki þeim ihaldsúrræð-
um sem verkafólk og launafólk
er aökiknaundir. Hersetanhér er
nátengd þeim efnahagsvanda
sem við eigum nú við aö glima.
Þaö má lika oröa þaö svo að spill-
ingin á Miðnesheiöi sé nátengd
spillingu þeirrar fjármálastjórn-
ar sem leitt hefur af sér heimatil-
búnaóðaveröbólgu og steypt okk-
ur I botnlausar skuldir.
/
I landhelgis-
málinu ýttum
við hreyfingu
af stað
Ef tækist aö ná svipaöri sam-
stöðu i herstöövamálinu og i land-
helgismálinu og ná sams konar á-
rangri, gæfu Islendingar þjóöum
heims lýsandi fordæmi. 1 land-
helgismálinu ýttum viö af staö
hreyfingu strandrikja, og unnum
sigur þrátt fyrir öfluga andstööu
voldugra Nató-rikja. Þá kom i
ljós hverju smáriki fá áorkaö
þegar þau hafa réttinn sin megin
— rétt til lifs I landi sinu. A sama
hátt gætum viö náö samstöðu meö
ótal mörgum þjóöum sem veröa
aö þola erlenda hersetu i landi
sinu og þola erlenda yfirdrottnun
á beinan eöa óbeinan hátt. Sá
flokkur sem viil kalla sig verka-
lýösflokk hlýtur aö vega og meta
möguleika alþýöunnar til valda
meö hliösjón af þeim þjóöfélags-
leguog alþjóölegu skilyrðum sem
fyrir hendi eru.
Alþýöubandalagið er sterkur
flokkur og hefur traust og öruggt
fylgi sem fer sifellt vaxandi. A
okkar fbkki hvílir mikil ábyrgö
þvi ekki leikur vafi á aö æ fleiri
aöhyllast þá sósiallsku stefnu
sem viö boöum. En ekki dytti mér
i hug aö halda þvi fram að viö
værum spilltur flokkur þótt viö
semdum um eitthvaö minna en
hina sósi'allsku hugsjón I einum
pakka i viöræöunum viö Alþýöu-
flokk og Framsóknarflokk. Hitt
þætti mér spilling ef Alþýöu-
flokkurinn gengi til samninga
við Alþýöubandalagiö meö þvi á-
kveðna hugarfari aö koma hvergi
til móts viö viösemjendur sina.
Fyrir Alþýöubandalagiö skiptir
þó mestu, hvort sem viö veröum I
stjórn eða stjórnarandstööu, aö
viö séum örlítiö nær þvi marki aö
engan réttsýnan og óspilltan
islending fýsi að yfirgefa þetta
land i leit aö betri heimkynnum.
Ekki bæri það spillingu vitni þó að
Alþýðubandalagið semdi um eitthvað
minna en hina sósíalísku hugsjón
í heilu lagi
svariö heföi oröiö mun auöveld-
ara viöfangs, ef Alþýðuflokkurinn
heföi spurt mig hvort mér þætti
góöur rabarbari.
Þaö voru fleiri en ég sem ráku
upp stór augu þegar þeir lásu
þann boöskap nýja þingmannsins
að allir samningar væru spilling.
An samninga og samkomulags
væri lýðræöi dautt i hvaöa stofnun
sem er. Sá sem heldur fram slik-
um skoöunum veröur fyrr en var-
ir talsmaður einræöis. Sá sem tel-
ur sig spillast af þvi aö taka tillit
til sjónarmiöa annarra ruglar
saman hugtökum. 1 hans augum
er hreinleiki hið sama og frekja
og yfirgangur.
Óleyfilegir
samningar eru
nauðungar-
samningar
Viö Alþýðubandalagsmenn
erum engan veginn þeirrar skoö-
unar aö allir samningar, viö
hvaða aðstæður sem er, séu spill-
ing. Þess vegna sitja fulltrúar
okkar um þaö leyti sem þetta er
ritað, við samningaborö meö full-
trUum Alþýöuflokksins og Fram-
sóknarflokksins til þess aö láta á
þaö reyna hvort unnt sé að koma
á vinstri stjórn i landinu, vinstri
stjórn sem kæmi raunverulega
fram einhverjum þeim málum
sem skipta sköpum fyrir efiia-
hagslegt og stjórnarfarslegt
sjálfstæöi þjóðarinnar.
Hitt er annaö mál, aö til er lög-
mál sem hafa veröur aö leiöar-
ljósi viö alla samningagerö og
þaölögmál kennirokkuraötil eru
hlutir sem alls ekki má semja um
— þau mál varöa lif einstaklinga
og þjóöa og þann grundvöll sem
tilveraþeirrabyggistá. Séuslikir
samningar samt sem áöur geröir
eða knúöir fram, hljóta þeir aö
teljast nauöungarsam ningar i
augum allra réttsýnna manna og
gildi þeirra hafnað.
Þvi miöur hefur þaö gerst aö
stjórnmálamenn sem veriö hafa i
forsvari islenska lýöveldisins
hafa gert slika samninga. Dæmi
þess er samningur viöreisnar-
stjórnarinnar viö Breta og slðar
Vestur-Þjóðverja um aö Utfærsla
islenskrar fiskveiöilögsögu skyldi
háö Urskuröi erlends dómstóls.
Þar meö höfðu þessir stjórnmála-
menn afhent útlendingum þau
Itök yfir helstu auölindum okkar
að tilveru okkar I landinu sem
sjálfstæörar þjóðar var ógnaö.