Þjóðviljinn - 23.07.1978, Blaðsíða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. júli 1978
Sjóferðarsaga
Sumir dagar eru betri en aörir
dagar og dagurinn i dag er betri,
þó svo aö föstudagur sé og ég sem
hef stökustu óbeit á föstudögum
almennt aö ég tali nú ekki um ef
föstudagur ber uppá þrettánda
dag mánaöarins. Þaö er ekki
þrettándi á dagatalinu en skapiö
erá þrettánda degi —vika eftir af
vertiö minni þetta áriö, fjárhag-
urinn í algerum ólestri, vinnan i
lágmarki og þaö viröist vera bor-
in von aö komast sem kokkur á
bát. Mér hefur tekist aö yfirvinna
leiöann i fiskvinnunni og er meira
aö segja farin aö una mér vel —
þó ótrúlegt megi virþast.
Fyrir viku siöan, pegar ég var
alveg aö veröa ær af leiöindum i
fiskinum fékk ég þá stórkostlegu
hugmynd aö komast sem kokkur
á bát. Sipp sjómannslif —hoj
sjómannslff, draumur hins djarfa
manns. Ég sá sjálfa mig í anda,
standandi i fiski uppaö hnjám á
dekkinu meðan báturinn klýfur
öldurnar og peningum rignir niö-
ur úr loftinu — sipp og hoj.
Ég spuröi Sigga verkstjóra i
frystihúsinu hvort hann vissi um
laustkokkspláss á bátá staönum.
Siggi hló — hann meira aö segja
hló mikið.
I fúlustu alvöru, sagöi ég.
Þú veröur sjóveik, sagöi Siggi.
Ég er ekki sjóveik, sagöi ég.
Hefuröu veriö á sjó, spuröi
Siggi.
Já, svaraöi ég og hugsaöi til
feröa minnameö Akraborginni og
Herjólfi.
A fiskibát, sagöi Siggi.
Nei, svaraöi ég sannleikanum
samkvæmt.
Þá ertu sjóveik, sagði Siggi.
Ég er ekki sjóveik, sagöi ég og
trúöi þvi sjálf.
Þaö vantaöi ekki kokk á neinn
bát þá stundina og ég liföi I von-
inni i' nokkra daga. Siggi og Snorri
verkstjórar fylgdust meö málinu
af miklum áhuga og spuröi mig af
og tii hvört ég væri búin aö fá
kokkspláss en alltaf þurfti ég aö
svara neitandi. Þórhildur
matráöska spuröi Palla á frysti-
húsaskrifstof unni um laust
kokkspláss, hann vissi ekki um
neitt en lofaöi aö hafa mig f huga
ef eitthvaö kæmi uppá.
Ég óskaöi bátskokkum staðar-
ins hálsbólgu og kvefs, maga-
kveisu og flensu ; en enginn varö
veikur. Að lokum var ég farin aö
óska þeim norður og niður en þaö
hreif ekki heldur. 1 vonleysi mfnu
fór ég aftur til Sigga og spuröi
hvort ekki vantaöi þá háseta á
bát, ef til vill voru hásetarnir
næmari fyrir hálsbólgu og kvefi,
magakveisu og flensu.
Þaö eraf og frá, sagöi Siggi. Þú
getur ekki veriö háseti,en kokkur
gæturöu ef til vill oröiö.
Þú mundir týnast ef þú færir til
sjós, sagöi Siggi viö mig einn dag-
inn.
Þá var ég aö týnast f hvftri sföri
svuntunni, hvftu skyrtunni og
meö hvita húfuna niöril augum.
Égtýnist ekkisvo glatt, svaraöi
ég. Honum fannst þetta greini-
lega fyndiö og skemmti sér kon-
unglega á kokkshugmynd minni.
Siban gerist þaö i hádeginu I
dag aö huröinni á mötuneytinu er
hrundiö upp, einmitt þegar viö er-
um nýbúnar aö gefa i kana, og
Magnús birtist f dyrunum. Hann
vinkar til Sigga og Siggi bregöur
sér fram. Hurðin lokast — opnast
aftur og Siggi stingur höföinu inn
um gættina og segir: Heyröu mig
Valdis. Gamli skrekkurinn grípur
um sig og ég fer meö hraölest um
hugann en finn ekkert sem hægt
er aö skamma mig fyrir. Ég fer
fram og hurðin lokast.
Viltu ennþá veröa kokkur, spyr
Siggi umsvifalaust.
Aö sjálfsögöu, svara ég og
eldroðna af æsingu.
Það vantar kokk á Stakkinn. Ég
veit hver Stakkur er, hann fór á
hliöina I höfninni á fjöru, lenti á
steini og þaö kom gat á hliöina á
honum. Nú er sumsé búiö aö gera
viö gatið og allt tilbúiö nema þaö
vantaði kokk. Ég hef enga rænu á
aö spyrja um hvaö kom fýrir
kokkinn — ef til vill hefur hann
fengið hálsbólgu eöa kvef, maga-
kveisu eöa flensu. Annars er hann
Magnús aö hugsa um aö fara,
segir Siggi.
Löngun min I sjóferö ber
Magnús ofurliði og vib komumst
aö samkomulagi.
Ég fæ aö fara reynsluferð —
reynslutíminn er þrir dagar og
viö eigum aö sigla á miönætti.
Eftir hádegi leiöir Siggi mig
fyrir Hörð skipstjóra. Fundar-
staöurinn er aögeröarsalur
frystihússins.
Þetta er hún, segir Siggi viö
Hörö. Húner að visu litil,en þá er
heldur enginn hætta á hún reki sig
upp undir I bátnum.
Höröur mælir mig augum og
Hst greinilega ekkert of vel á
gripinn. Hann álitur mig sjálfsagt
einhverja kvenmannstusku úr
Reykjavik meö rómantiskar sjó-
arahugmyndir.
Höröur spyr hvort ég hafi verið
á sjó og hvort mig hrjái ekki sjó-
veiki. Nei, segi ég og stend föstum
fótum á fullyrðingu minni um sjó-
veikina. Má ég ekki koma til
reynslu i þrjá daga, spyr ég Hörö
og löngunin skin einsog tvær sólir
út úr augnaráöinu. Það hummar i
Herði.
Húnstendur fyrir sinu og svo er
hún ekki sjóveik, segir Siggi. Orö
Sigga gera útslagið.
Jæja, segir Höröur. Við getum
reynt.
Okkur semst svo um aö ég komi
niður i bát i kaffinu til aö tékka á
kosti. Fyrst er ég i sjöunda himni
og svo setjast aö mér efasemdirn-
ar: Ef ég verö nú sjóveik? Þú ert
ekkert sjóveik segir kokhraust
rödd innf mér. Ef þú getur nú ekki
eldað á s jónum? Þú getur eldaö á
sjó einsog heima hjá þér, segir
kokhrausta röddin
Ætli þaö sé ekki kolaeldavél,
spyr ég stelpurnar viö frystihúsa-
boröiö. 1 einasta bátnum sem ég
hef komiö um borö I var kolaelda-
vél.
Liklega, svara stelpurnar og
hafa álika mikið vit á sjómennsku
og ég.
Er ekki örugglega klósett um
borb, spyr ég Drifu.
örugglega ekki, segir Drifa. Ég
horfi á hana og hún er grafalvar-
leg, ekki einu sinni hláturviprur
kringum augun.
Nei, segi ég óttaslegin. Þaö
hlýtur að vera klósett.
Þaö veit ég ekki, segir Drifa.
Ég skal spyrja konuna á næsta
borði og áður en ég get hreyft
mótbárum er hún rokin. Ég heyri
hana spyrja konuna og konan
hristir höfuðiö. Drifa kemur til
baka ogtjáir mér að konan hafi
sagt, að það væri ekkert klósett.
Ég svitna.
En, segir Drifa. Hún segir aö
þaö sé liklegast fata meö setu inni
skáp. Ég varpa öndinni léttar —
fata er betra en ekki neitt.
I hálf-þrjú-hléinu spyr ég Erlu
sem var kokkur á sildarárunum
hvaö ég eigi aö gera á sjónum.
Tilað s jóast eöa elda, spyr hún.
Hvoru tveggja, svara ég.
Fyrsta túrinn sem ég fór lá ég
fimm daga i sjóveiki, segir Erla.
Þaö er bara svona, segi ég og
útlitiö dökknar til muna.
Sjóddu matinn i nógu stórum
pottum, segir Una og segir mér
frá manni sem sauö matinn i
alltof litlum pottum svo I minnsta
veltingi flæddi maturinnyfir pott-
barmana, útum allan lúkarinn
svo aö áhöfnin varö aö sitja flöt-
um beinum á gólfinu og éta með
skeið.
Ég sting öllum góbum ráðum
sem mér eru veitt á báöa bóga
bakvið eyrun, og i kaffinu fæ ég
Drifu meö mér niður á bryggju.
Viö lötrum niöur eftir, þaö er
fjara og báturinn liggur lágt.
Þarna stöndum við svo á bryggj-
unni og gónum niöur I bátinn.
Einn maöur aö vinna á dekki og
Höröur er inni stýrishúsi. Hann
gerir sig ekki liklegan aö koma út
og þegar við höfum staöiö dágóöa
stund og glápt niöur i bátinn spyr
ég Drifu hvernig ég komist niður.
Klifraðu bara niöur, segir
Drifa.
Hún getur verið kokhraust þvi
ekki þarf hún aö klifra niður. Ég
horfi hræöslulega á hjólbaröana
sem ég þarf aö klifra niöur eftir
til aö komast niöur á boröstokk-
inn.
Nei ég þori ekki niöur, segi ég
og stend ráðþrota á bryggjunni.
Aumingi, ætlar á sjó og þorir
ekki niöur i bátinn, segir hæönis-
leg rödd inni mér.
Þaö hrifur. Ég klifra niðuri bát-
inn og upp stigann inni stýrishús.
Sæll vertu, segi ég viö Hörö. Ég
er komin til aö tékka á kostinum.
Sæl vertu,segir Hörður. Þaö er
nú svo aö hann Magnús ætlar aö
fara.
Nú, segi ég og sig saman.
Já, ég get notast viö hann á
dekki, segir Höröur.
Ég er skilningsrik á getuleysi
mitt á dekki og er sammála þvi aö
Magnús sé betri en ég á þeim
slóöum —þó svo aö ég séhagvön i
eldhúsi á þurru landi. Ég kveö
Hörö og sjómennskuná og prila
uppúr bátnum. Ég segi Drifu
málavöxtu og viö erum sammála
um aö Magnús sé bévitans aum-
ingi, en það breytir ekki neinu.og
ég fer á minn gamla staö vib
frystihúsaborðib aftast i salnum.
Skyndilega óvænt einsog af himn-
um sent opnast dyrnar i salnum
og inn kemur Magnús. Hann ark-
ar að innsta borðinu og segir:
Ég er ekki vel hraustur,
heldurðu þú takir ekki þennan túr
fyrir mig? 1 huganum biö ég hann
innilega fyrirgefningar á ljótu
Fyrsti hluti