Þjóðviljinn - 09.08.1980, Blaðsíða 20

20 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 9.—10. ágúst 1980
I
:
ÍÍÍÍÍÍIÍÍÍ:;:;!:;
Illlilllllll
.

Wíííí:;
Fíííííxv
j

I DAGJVLA.

Fátæktin í Reykjavík
•••
v
er komln!
• *•
f ‘
„Lærði snemma að flelta”
Helgarviðtalift er við Valdimar örnólfsson i Kerlingaf jöllum
. .....................................<_
Hrikaiegasia breska afbrotamalíð ]
i þættinum „Sérstæð sakamál" hefst frásögn, sem birtast
mun i fjórum tölublöðum, af einu hrikalegasta breska af-
brotamálinu.
Og svo allt hitt...
.... Fréttaljósiö, A förnum vegi, Ritstjórnarpistill, Helgar-
popp, Hringurinn, Hæ Krakkar, Sandkassinn og margt margt
fleira.
Vísir heldur áfram athugun á fátækt i Reykjavlk og ræöir
m.a. við nokkra ibúa i leigulbúðum borgarinnar
/ T-;----------------N
Vísismaður í víxladeildinni
Er hægt að ganga inn I víxladeild Landsbankans, tilkynna sig
þar til vinnu og hefja störf eins og ekkert sé? Visir geröi til-
raun til þess. Arangurinn sést I Helgarblaöinu
Einar Kristinn Einarsson og Guörún Gisladóttir á Laugum I Hrunamannahreppi.
Einar Kristinn Einarsson bóndi og Guðrún Gísladóttir
bóndakona Laugum í Hrunamannahreppi
Viljum búa í sveit
Daginn sem ég kom að Laugum
i Hrunamannahreppi var brak-
andi þerrir og allir i heyi. Bónd-
inn á bænum Einar Kristinn Ein-
arssonvar úti á túni en húsfreyj-
an Guðrún Gisladóttiri eldhúsi að
undirbúa hádegismat handa 9
manns. Þess var þvi tæpast að
vænta að menn færu áð hlaupa frá
verkum sinum til að sinna erind-
um blaðamanns enda fannst mér
ég vera eins og illa gerður hlutur
þarna mitt I öllu annrikinu. Þau
hjón tóku þó vel þeim tilmælum
minum, að fræða lesendur Þjóð-
viljans um störf og kjör bænda en
ekki fyrr en að afloknum vinnu-
degi. Þessi vinnudagur varð
nokkuð langur. Klukkan að ganga
12 um kvöldið var enn verið að
moka ilmandi töðunni inn i hlöðu
og siðasti vagninn rétt ókominn.
Brátt var þó siðasta stráið komið
undir þak og mannskapurinn gat
lagt frá sér amboð og gengið til
bæjar.
Við byrjuðum að ræða fjár-
hagshliðina og ég spyr hverjar
hafi verið árstekjurnar sl. ár.
— Nettótekjur okkar á sl. ári
voru um 5 miljónir segir Einar.
Við vinnum bæði hjónin fullan
vinnudag við búskapinn og auk
þess hjálpa krakkarnir til á
sumrin, gerðu það öll þrjú i fyrra
en tvö nú i sumar. Þetta get ég
ómögulega talið háar árstekjur
fyrir alla þessa vinnu og oft er
vinnudagurinn æðilangur.
Mun kvótakerfið hafa einhver
áhrif á fjarhaginn?
Einar: Þá verð ég aö fækka við
mig og þaö þýöir kjaraskerðingu.
Þaö þýðir litiö að framleiöa vörur
sem ekkert fæst fyrir. Nei, ég get
ekki giskað á hversu mikil kjara-
skerðingin verður hjá mér af
þessum sökum. Þetta er flókið
kerfi sem mér skilst að fáir hafi
fullt yfirlit yfir. Við vorum reynd-
ar að fá hérna heilmikið plagg um
framkvæmdina á þessu kerfi —
sjáðu svona litur það út — ætli það
vefjist ekki fyrir fleirum en okkur
að komast til botns i öllum þess-
um tölum. Trúlega verður þetta
skýrt nánar bráðlega.
Guðrún: Þú sérð aö við erum
svo sem engin hátekjustétt og
sjálfsagt gætum við haft meira
handa á millum værum viö i
kaupstað og bæði í fullri vinnu.
En ég vil hvergi vera annars
staðar en i sveit og þaö vill Einar
ekki heldur. Við erum bæöi fædd
og uppalin i sveit og kunnum
vinnunni ákaflega vel þó að oft sé
vinnudagurinn langur. Það er
heldur ekki allt fengið við það að
hafa sem mesta peninga þó að
vitaskuld vilji maður fá sann-
gjarnt verð fyrir vinnu sina og
vörur
Kemur illa við marga
Eruð þið meö stórt bú?
Einar: Það eru 20 mjólkandi
kýr i fjósi og 10 ungviði. Ærnar
eru um 140. Ég tel þetta meðalbú.
Mér er það vel ljóst að eitthvað
varð að gera til að koma i veg fyr-
ir offramleiöslu á mjólk, en hvort
kvótakerfið var það rétta skal
ósagt látiö. Vist er um það að
þetta kemur illa við marga en
þessi rýmkun sem varð með
bráðabirgðalögunum frá þvi i
júnlbyrjun — þar sem tekjurnar
eru ekki skertar að 300 ærgilda-
markinu — milda kvótakerfið
verulega.
Guðrún: Mjólkurframleiðsla i
landinu hefur þegar dregist sam-
an, um ein 14% i Mjólkurbúi Flóa-
manna, svo að tilætlaður árangur
virðistætla að nást. Bara aö hann
verði ekki of mikill, þannig að
mjólkurskortur verði. Sennilega
mun ekki ætlast til að svo fari.
Einar: Markmiðið með fóður-
bætiskattinum er einmitt aö jafna
mjólkurframleiðsluna yfir áriö,
draga úr þessum mikla toppi sem
er á sumrin.
„Ekki bara kjöt”
Hvað er það við þetta starf
sem er svo eftirsóknarvert að þið
veljið það fremur en önnur betur
iaunuð?
Guðrún: Það er svolitið erfitt
að skilgreina það. Eins og ég
sagði áðan þekkjum við litið til
annarra starfa en mér finnst
beinlfnis skemmtilegt að vinna
sveitastörf. Mér finnst gaman að
vinna úti, sérstaklega i heyskap.
Það er bara verst að innanbæjar-
störfin taka svo mikinn tima að
ég get ekki verið eins mikið i úti-
verkunum og mig langar til. En
það versta við þetta starf, og nán-
ast eini ókosturinn, er að þurfa
alltaf að vera að aflifa þessar
skepnur sem maður umgengst og
elur upp. Ég get aldrei vanist þvi
að lita á dýrin sem kjöt. Þau eru
miklu meira.
Einar: Já, það virðist kannski
ekkert göfugt að vera meö öllum
ráðum að halda lifinu i lömbunum
á vorin en slátra þeim svo með
köldu blóði á haustin. En þetta er
nú einu sinni gangur lifsins, eða
slátraði ekki faðirinn i sögunni
um glataöa soninn alikálfi þegar
strákurinn kom heim? Og eitt
sinn skal hver deyja, bæði menn
og skepnur.
— Mér finnst þessi sifellda
binding það versta við starfið.
Það verður aö vera alltaf yfir
þessu kvölds og morgna, jafnt
helga daga sem virka og maður á
aldrei fri. Viö fórum I fimm daga
fri fyrr i sumar og fórum norður i
Skagafjörð. Það var prýðileg
ferð.
Guðrún: Við getum ekki tekið
okkur sumarfri árlega eins og
margir aðrir, og við förum vist
áreiðanlega ekki til sólarlanda,
langar ekki þangað þó að við
kæmumst. Við viljum miklu
frekar ferðast innanlands.
Ekki bóndi heldur
bóndakona
Nú segir þú Einar að þið hjónin
vinnið jafnmikið við búskapinn;
eruð þið bæði jafnvlg á allt eða
hafið þið með ykkur einhverja
ákveðna verkaskiptingu?
Einar: Hún vinnur I bænum en
það geri ég ekki, hef aldrei gert
það.
Guðrún: Hann er mjög
myndarlegur, þvær stundum upp.
Annars gengég i öll störf nema á
vélunum. Þær hef ég aldrei lært
að fara með, hef ekki þurft þess
og heldur aldrei veriö neitt spennt
fyrir þvi, enda ævinlega nægur
mannskapur til að vera á vél-
unum.
Telur þú þig vera bónda, Guð-
rún?
Guðrún: Nei, ég er bóndakona.
Þurfum ekki að kvarta
Hér er ekki enn kominn sjálf-
virkur simi, er það ekki óþægi-
legt?
Einar: Ég held við höfum ekki
undan miklu að kvarta i þeim efn-
um lengur. Siöan um áramót
getum við náö simasambandi
allan sólarhringinn; áður var
simstöðin opin aöeins 3-4 tima
fyrir og eftir hádegi. Þá mátti
kvarta en ekki núna, þetta er
hreinn lúxus. Viö getum hringt
beint á Selfoss og þjónustan þar
er ágæt.
Hvað hafið þið stundað búskap
lengi?
Guðrún: 24 ár, byrjuðum 1956.
Og ætlið að halda áfram?
Einar: Ætli maður biði ekki og
sjái hvað gerist. Kannski flosnar
maöur upp. Við getum þá farið aö
vinna á mölinni eöa við einhverja
tölvuna, eru þær ekki það sem
koma skal?
Að svo mæltu kveð ég þessi
sæmdarhjón með hæfilega slæmri
samvisku af að vera að tefja
vinnandi fólk og við bætast
áhyggjur yfir þvi að myndin sem
ég tók af þeim viö hlöðudyrnar
verði ónothæf þvi að farið var að
skyggja á tólfta tlmanum. En
áhyggjurnar reyndust óþarfar,
myndin heppnaðist vel og von-
andi lika viötalið við tvo fulltrúa
elstu stéttar landsins. — hs