Þjóðviljinn - 09.08.1980, Blaðsíða 21

Helgin 9.—1Ó. ágdst 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 21
Óskar Þórðarson frá Haga skrifar
UM HÓTEL HEKLU
A kvöldgöngum okkar félaga
um miöbæinn, var ekki óalgengt
aöeinhver segöi: — Viö skulum
lita inn á Hekluna.
Hótel Hekla, sem stóö viö
Lækjartorg, aö noröan, var
stórt hús á þeirra tima mæli-
kvaröa, eitt af eldri gistihilsum
bæjarins, salur á neöri hæö,
herbergi uppi.
A striösárunum var Heklan
talin bæli lasta og spillingar, en
aö hve miklu leyti sá orörómur
haföi viö rök aö styöjast, skal
hérósagtlátiö. Svo mikiö er víst
aö oft var þar sukksamt.
í janúar 1940 björguöu is-
lenskir togaramenn skipbrots-
mönnum af þýsku skipi, Baiha
Blanca, sem rakst á isjaka
noröur af Islandi og sökk vestur
af Látrabjargi. Sumir Þjóöverj-
anna munu hafa búiö á Hótel
Heklueftir komuna til Reykja -
nkur. Fljótlega gengu ýmsar
sögur um æsilegt liferni þeirra á
skemmtistööunum og auk þess
voru uppi skoöanir þess efnis aö
þeir væru þjálfaöir njósnarar,
sendir til aö undirbúa þýska
innrás i landiö, en i raun voru
þeir llklega venjulegir skip-
brotsmenn sem geröust djarf-
tækir til gleöinnar og voru
kvennakærir. Slíkt skyldi engan
undra eins og málum var komiö
og eftir þá hrakninga, sem þeir
höföu lent i. A fyrstu mánuöum
ársins 1940 fóru vigvélar striös-
aöila hamförum I Evrópu og á
hafinu. Framtíö þegna striös-
þjóöar var óviss, þó i hlutlausu
landi væru.
Þjóöverjarnir voru velþeginn
hvalreki á fjörur vergjarnra is-
lenskra kvenna og mátti ekki á
milli sjá hvor sótti fastar á um
kunningsskapinn, sjóararnir
eöa konurnar.
En þegar hér var komiö sögu
voru Þýskararnir löngu á brott
og sjálfsagt vel geymdir i
fangabúöum, einhvers staðar i
breska samveldinu. Otlendir
striösmenn höfðu lagt undir sig
salinn á Hótel Heklu og fylltu
hann á kvöldin og aöeins sárafá-
ir Islendingar létu sjá sig þar,
nema þá helst sem áhorfendur,
svo sem viö félagarnir, sem
röltum þar inn, aöeins fyrir for-
vitnisakir.
Hvaö fram fór uppi i
herbergjum hússins var okkur
ekki kunnugt um. Þó kom ég
þangað upp einu sinni, i fylgd
meö kunningja minum, sem var
aö hitta vin sinn. Sá haföi þar
herbergi á leigu og lá i drykkju-
skapog eymd milli þess erhann
stundaði sjóinn, á togurum.
Sögur heyröi ég um, aö þar
uppi væri oft lifaö hátt og
Bakkus og Mammon dýrkaöir
óspart.
Ég get varla sagt aö þaö sem
ég varö sjónarvottur aö á Hótel
Heklu yröi mér sérstaklega
minnisstætt. Þaö var alltaf
þetta venjulega, allt yfirfullt af
hermönnum og útlendum sjó-
mönnum og lauslátar konur i
faömi þeirra og ekki fariö neitt
laumulega meö vinahótin. Slikt
var ekkert sérstakt fyrir Hekl-
una; svona var þetta um allan
bæinn hvar sem þvi varö viö-
komiö.
Þó var þaö eitt kvöld, er viö
rákumst þar inn, aö sýnilegt
var, aö eitthvaö var um aö vera,
venju fremur. Þaö var kannske
von tilbreytingar. þvi sannast
sagna bar sjaldan mikiö á ófriöi
eöa átökum milli gestanna þó
hávaöinn væri oft mikill.
.
■ ■
1111«

10. mai 1940. Þýskir sjómenn teknir á Hótel Heklu
Viö vorum fjórir saman sem
röltum inn á Hekluna þetta
kvöld. Ekkert var þaö þó, sem
vakiö haföi hjá okkur grun um
aö nokkuö þaö væri aö ske þar
innan dyra, sem okkur fannst
ómaksins vert aö fylgjast meö.
Engar fréttir höföu borist.
Heldur var um aö ræöa tilviljun
i eiröarleysisflandri okkar um
miöbæinn, svo sem algengt var.
I anddyrinu var troöningur,
mennaökoma ogfara. Einhver,
sem við þekktum ekki sagði: —
Þeir eru aö slást þarna inni,
best aö koma sér burt. Ekki
aftraöi þaö okkur. Viö þokuöum
okkur áfram, inn fyrir dyr
salarins þar sem setiö var viö
flest borö og drukkiö fast, flösk-
ur og glös á gólfi. Það virtist
fullskipað inni og rúmlega þaö.
Svo sem að venju voru þar
næstum eingöngu ameriskir
hermenn, sjólibar og slangur
sjómanna af amenskum flutn-
ingaskipum, sem lágu i Reykja-
vikurhöfn. Innar i salnum var
háreysti og þröng, menn risnir
úr sætum, sýnilega almenn
slagsmál. Ég sá þar hvita menn
og svarta, en hvort um var aö
ræða bardaga milli hvitra og
svartra, var ekki gott ab segja.
Negri með hvita sjóliðahúfu,
haföi slangrab aö einu borö-
anna, studdi sig þar og þurrkaöi
af sér blóö.
Breskir hermenn marsera við höfnina i Reykjavfk I upphafi hernáms.
Koma breskra hermanna að morgni 10. mai.
BUið var að kalla á islensku
lögregluna og skyndilega birt-
ust þeir i dyrunum og voru f jórir
saman. Einum okkar félaga
varö að orði, þegar þeir voru aö
ryðjast framhjá okkur, þar sem
við stóöum viö innganginn i' sal-
inn ásamt fleirum, og reyndum
aö sjá þaö sem fram fór inni:
— Þarna koma þeir. Annað
sagöi hann ekki. En hann heföi
sjálfsagt átt aö þegja þvi aö ein
löggan tók heldur óþyrmilega i
herðar hans, keyröi hann þann-
ig á undan sér gegnum mann-
þyrpinguna i átt til dyranna,
hrinti honum út fyrir og snéri
sjálfur inn til félaga sinna.
Ahorfendumir, sem flestir voru
íslendingar, þokuðu sér til hlið-
ar og höföu hægt um sig.
En baö er af félaga okkar aö
segja að hann kom inn á hæla
lögregluþjónsins enda þekktari
fyrir annað en að láta sér segj-
ast viö smámuni. En nú var
hann látinn óáreittur.
Islensku lögregluþjónarnir
tóku sér stöðu fremst i salnum
og höföust ekki aö en slágsmálin
héldu áfram inni. Liklega voru
þeir að athuga hvort nokkrir Is-
lendingar væru viöriönir ófrið-
inn, en svo virtist ekki vera.
Ekki höföu þeir lengi beöið
þegar ameriska herlögreglan
kom. Þeir vora nokkrir saman
og höfðu engar vifilengjur,
heldur óöu inn I hóp slagsmála-
mannanna meö kylfur á lofti og
égsáekkibeturenaö þeir beröu
hvern sem fyrir varð og þá vild-
um viöekkieiga neitt á hættu og
foröuöum okkur út.
En freistingin var mikil aö
fylgjast með hasarnum allt til
enda og þvi tókum viö okkur
stööu i hæfilegri fjarlægð og biö-
um þar.
Fljótlega kom ameriskur lög-
reglubill á vettvang og nokkrir
herlögreglumenn fóru umsvifa-
laust inn i hótelið.
Stuttu siöar byrjuöu þeir svo
aö tina óróaseggina inn f bilinn
og þóttu okkur aöfarirnar
nokkuö hrottalegar.