Þjóðviljinn - 15.05.1982, Blaðsíða 4

4 SÍÐA ^ ÞJöÐVILJINN Helgin 15.— 16. mái 1982
stjórnmál á sunnudtegi Guðrún
ÍH Helgadóttir skrifar
Tryggjum sigur 22. maí
Hreinter það ótrúlegt, hvað sum
tímabil í ævi okkar eru fljót að
líða. Allar konur kannast við þessa
brenglun á timaskyni meðan þær
annast litil börn og sjá þau vaxa og
dafna meðótrúlegum hraða fyrstu
árin. Eitthvað svipað þvi er okkur
borgarf ulltrúm Alþýðubanda-
lagsins innanbrjósts þessa dag-
ana, þegar við stöndum frammi
fyrir þeirri staðreynd, að kjör-
tímabil okkar er runnið sitt skeið.
Og ekki að ófyrirsynju. Líklega
var líðan okkar morguninn 29. mai
1978 ekki óáþekk líðan móður, sem
hefur nýlokið við að fæða barn. Og
barnið var ekkert minna en
Reykjavíkurborg.
Við búum
nú í betri borg_________________
Og fyrstu fjögur árin hafa liöiö meö ofsa-
! hraöa. Þetta hafa veriö annasöm ár, en
ákaflega skemmtileg. Óvæntur sigur okkar
lagöi gifurlegt starf á heröar okkar, en allir
: lögöu nótt viö dag til aö vel mætti takast.
Viö skiptum skynsamlega meö okkur verk-
um og margar hendur unnu léttara verk. Sú
starfsreynsla, sem fjölmargir félagar ööl-
uöust meö nýjum trúnaöarstörfum, kemur
nú aö góöum notum i nýrri borgarstjórn.
Alþýöubandalagiö býöur fram fólk, sem
allt hefur mikla reynslu I borgarmálum.
Viö þurfum ekki aö bjóöa fram eintóma ný-
liöa, sem aldrei hafa nálægt borgarmálum
komiö. Viö höfum nóg af körlum og konum
meö viötæka þekkingu á málefnum borgar-
innar. Sú sveit, sem viö teflum nú fram, er
aö stofni til sú sama og siöast, en verulega
aukin og endurbætt. Og viö berjumst fyrir
sigri nú eins og siöast. Viö horfum kinn-
roöalaust framan I þá, sem studdu okkur
1978. Viö búum nú I betri borg, þó aö mikiö
verk sé óunniö til þess aö koma þeim breyt-
ingum I framkvæmd, sem þegar hafa veriö
undirbúnar. Næstu fjögur ár munu gera
þaö verk sýnilegt hverjum manni, þegar ný
og glæsileg borgarhverfi risa á berangurs-
melum ihaldsins, þegar miöbærinn fer aö
taka á sig þá mynd, sem hann veröskuldar,
j þegar iönaöarfyrirtækin flytjast aftur til
borgarinnar og Reykjavikurhöfn veröur
aftur miöstöö útgeröar i landinu. Og þannig
' mætti lengi telja. Þaö tekur lengri tima en
| fjögur ár aö snúa viö óheillaþróun fimmtiu
i ára valdatima afturhaldsins.
Róm var ekki byggð
á einum degi
En þaö er einmitt einkenni fólks, sem
enga þekkingu hefur á stjórnmálum, aö
halda aö allt veröi gert sem hendi væri
veifaö. Hverjum skyni bornum manni ætti
þó aö vera ljóst, aö breytingar á skipulagi
borgar krefjast mikillar fagvinnu fjöl-
margra kunnáttumanna, aö hús veröa ekki
byggö á nokkrum dögum né dagvistarvandi
reykviskra barna leystur i hendingskasti. A
næstu dögum flytjast um 80 ellilifeyris-
þegar inn i nýtt og glæsilegt ibúöahús og
hjúkrunarstofnun viö Snorrabraut. Slik
bygging hefur tekiö langan tima, og-nú
þegar liggur fyr.r ceikning aö Ibúöum fyrir
aldraöa I Seljahverfi. A kjörtimabilinu hafa
veriö teknar i notkun 12 dagvistarstofnanir
fyrir á 7. hundraö barna, og unniö er eftir
þegar geröri áætlun um byggingu fleiri.
Mikil áhersla hefur veriö lögö á vandaöa
undirbúningsvinnu I staö handahófs-
kenndra vinnubragöa. Skipulag borgar-
innar miöast nú viö þarfir alira’ R'eykvik-
inga, en ekki einstakra hagsmunaaöila og
Reykvikingar fá nú byggingarlóöir ettir
ákveönum reglum, en ekki af þvi aö þeir
hafa sambönd. Svo einfalt er þaö. 1 staö
þess aö bæöi G-álma Borgarspitalans og
B-álman stæöu I mótunum ár eftir ár,
lukum viö húsnæöi slysadeildarinnar I
G-álmunni og erum nú aö reisa B-álmuna.
Þessi vinnubrögö munum viö viöhafa,
vegna þess aö viö teljum þau skynsamleg.
Og eins og á góöu heimili sniöum viö okkur
I stakk eftir vexti. A meöan svo margt aldraö
fólk biöur eftir Ibúö og börn eftir dagvist,
lækkum viö tæplega fasteignagjöldin eöa
seljum Borgarspitalann.
Er einkarekstur
á heilsugæslunni það
sem koma skal?
Framsóknarflokkurinn gerir þaö ekki
heldur. Aróöurshönnuöi þeirra hefur láöst
aö tengja málflutning þeirra viö veruleik-
ann og þvi ættu þeir aö fá sér annan hiö
fyrsta. Annars tæta þeir af sér öll atkvæöi
og viö I Alþýöubandalaginu komum til meö
aö sakna þeirra. Viö getum hugsaö okkur
margt verra en sambúöina viö fram-
sóknarmenn. Og þó aö kratar eigi sér eitt
stefnumál I þessum kosningum — aö vera á
móti kommum — veröa þeir vafalaust meö
okkur aftur, af þvi aö þeir geta ekkert
annaö gert. Þaö sýnist nefnilega nokkuö
ljðst, aö um vinstri meirihluta veröur aö
ræöa aö nýju, ef Sjálfstæöismenn haga
málflutningi sinum eins og þeir geröu I
sjónvarpi nýlega. Margt má nú segja um
afturhaldiö i landinu og ekki allt fallegt, en
töluvert hugmyndaflug þarf til aö taka upp
umræöur i alvöru um einkarekstur á
heilsugæslustöövum eins og Katrin Fjeld-
sted, frambjóöandi þeirra, lagöi til. Enda
var sessunaut hennar, Markúsi Erni
Antonssyni, sýnilega brugöiö. Menn máttu
ekki einu sinni reka pylsuvagna i stjórnar-
tiö Ihaldsins, hvaö þá heilsugæslustöövar.
Konur við
stjórnvölinn, — og
einmitt þá...
Og þá veröur ekki gengiö fram hjá
Kvennaframboösflokknum. Hann sýnist
siöur en svo vera á móti kommum, heldur
fyrst og fremst á móti konum. Eftir siöustu
borgarstjórnarkosningar brá svo viö, aö i
fyrsta skipti kom stór hópur kvenna til
starfa i borgarstjórn Reykjavikur. Viö for-
mennsku I mörgum mikilvægustu ráöum og
nefndum borgarinnar tóku nú konur I fyrsta
sinn.Nægir aö nefna heilbrigöisráö, félags-
málaráö, framkvæmdaráö, stjórnarnefnd
strætisvagna Reykjavikur, umhverfis-
málaráö, æskulýösráö, stjórn Kjarvals-
staöa, stjórnarnefnd dagvista Reykjavikur
og stööu varaforseta borgarstjórnar.
Þessum störfum sinntu I sömu röö: Adda
Bára Sigfúsdóttir, Geröur Steinþórsdóttir,
Adda Bára Sigfúsdóttir, Guörún Ágústs-
dóttir, Alfheiöur Ingadóttir, Sjöfn Sigur-
björnsdóttir, Sjöfn Sigurbjörnsdóttir,
Guörún Helgadóttir, Sjöfn Sigurbjörns-
dóttir. Og einmitt þá kemur fram hópur
kvenna og býöur fram kvennalista. af þvl
aö konur eru aö þeirra sögn áhrifalausar I
borgarstjórn! Auk þessara formannsstarfa
höfum viö allar setiö I öörum ráöum og
nefndum og beitt áhrifum okkar óspart. Og
þaö væri mesta ósanngirni aö halda þvi
fram, aö félagar okkar af karlkyni hafi á
nokkurn hátt amast viö störfum okkar.
Framboö sem þetta er þvi meö öllu
óskiljanlegt einmitt nú og getur haft ófyrir-
sjáanleg áhrif.
Hvaða konur?
Nái Kvennaframboöiö kjörnum fulltrúa
eöa fulltrúum veröur þaö augljóslega á
kostnaö annarra kvenna, sem I framboöi
eru hjá stjórnmálaflokkunum. Viö þvi er
auövitaö ekkert aö segja. Eflaust eru þær
Kvennaframboöskonur ágætlega starf-
hæfar engu siöur en viö hinar. En aö öllum
likindum heföi stórsigur þeirra allt aörar
og verri afleiöingar, sem sé þær, aö mikill
fjöldi atkvæöa félli milli skips og bryggju
og færöi ihaldinu meö Daviö Oddsson i
broddi fylkingar Reykjavikurborg á siífur-
fati. Og óliklegt þykir mér aö sú hafi veriö
ætlunin. En þarna kemur reynsluleysi
þessara kvenna I stjórnmálum svo átakan-
lega fram. Þessar kosningar snúast nefni-
lega ekki um, hvort viö allar fáum okkur fri
frá vinnu einn dag eöa hvort Vigdís veröur
•forseti. Þessar kosningar snúast um valda-
hlutföllin I islenskum stjórnmálum, um
stéttabaráttu og þjóöfrelsi.
Straumhvörf
Fall Reykjavikurborgar 1978 olli straum-
hvörfum i islenskum stjórnmálum. Vigi
afturhaldsins i landinu var falliö, og
skömmu siöar klofnaöi Sjálfstæöisflokk-
urinn I tvennt. Leiftursókn gegn lifs-
kjörum fólks i landinu var hafnaö og hver
kenndi öörum um ófarir flokksins. Ekkert
getur bjargaö hugsjónalausum flokki
annaö en vald aö nýju, og þetta vald ætla nú
þessar meövituöu systur og sumar jafnvel
fyrrverandi félagar aö færa honum aö nýju.
Og hver eru rök þeirra? Jú, vegna þess aö
viö konurnar i borgarstjórn höfum veriö
meö öllu áhrifalausar, sem er hreinn þvætt-
ingur. Svo ætla þær aö leysa dagvistar-
þörfina meö mörgum litlum dagheimilum.
Viö þessar áhrifalausu mættum kannski
upplýsa þær um, aö þaö sem mest háir upp-
byggingu dagvistarstofnana er skortur á
menntuöum fóstrum. Um þessar mundir
vantar yfir 50 fóstrur á þær stofnanir sem
fyrir eru svo aö lögum sé fylgt og 4 for-
stööumenn. Þeim kvennaframboöskonum
entist tæplega kjörtimabil til aö bæta úr
þessu, þar sem saman fer 3ja ára skóla-
ganga fóstra, léleg launakjör og smámunir
eins og tekjustofnar sveitarféiaga, sem
hafa veruleg áhrif á framkvæmdagetu
samfélagsins. Stjórnmál eru nefnilega eng-
inn álfkonubransi, heldur samþætting sam-
félagsins alls. Og vist er aö úr álfaranni
Davis Oddssonar verður uppbyggingu dag-
vistarheimila tæplega hraðaö svo um muni.
Alusuisse og ameríski
herinn bíða
úrslitanna nú
Þeir sem hugsa um stjórnmál af alvöru,
gera sér fulla grein fyrir afleiöingum þess,
að Sjálfstæöisflokkurinn fái aftur völdin i
Reykjavik. Dagar rikisstjórnarinnar væru
þar meö trúlega taldir innan tiðar, rikis-
stjórnar sem undir öflugri forystu Alþýöu-
bandalagsins hefur beitt sér fyrir merki-
legri félagslegum umbótum en nokkur
önnur rikisstjórn hefur gert um langan
aldur. Nægir þar aö nefna lög um fæðingar-
orlof handa öllum konum, sem þess nutu
ekki, réttindabætur kvenna til atvinnu-
leysisbóta, lög um vinnueftirlit og hollustu-
vernd, lifeyrisréttindi sjómanna viö 60 ára
aldur og margt fleira. Þar meö gætu þeir
Alusuisse-menn haldiö dýrlega veislu og
fagnaö þvi aö vera lausir viö Hjörleif Gutt-
ormsson, sem er aö abbast upp á þá meö
ásökúnum um svik og stuld. Og miklar
framkvæmdir gætu hafist á vegum banda-
riska hersins i Keflavik. Timabil kreppu og
atvinnuleysis gæti runniö upp eins og
dæmin sanna allt I kringum okkur.
Allt slúðrið
að engu gert
En þetta má ekki fara svona. Reyk-
vikingar vita nú, þegar viö höfum stjórnaö
Reykjavik I 4 ár, aö sviviröilegt nlö og
áróöur, hrakspár og hótanir, höföu viö
engin rök aö styöjast. Borginni hefur veriö
vel og skynsamlega stjórnaö þessi fjögur ár
og baráttuhugur okkar hefur i engu dofnað.
Viö eigum margt ógert, en margt hefur
veriö vel gert. A laugardaginn kemur
ganga Reykvikingar aö kjörboröinu og
ákveöa, hvort áfram veröur haldiö á sömu
braut eöa hvort einræði Sjálfstæöisflokks-
ins verður aftur tekiö undir forustu Daviðs
Oddssonar. Nú tjóar þeim tæplega aö hóta
Gúlagi, ef Alþýöubandalagiö sigrar, né
heldur trúir nokkur manneskja aö okkur
„dreymi um Hitlers Þýskaland eöa Rúss-
land Stalins”, og einhvern veginn minnir
borgarstjórinn okkar ósköp litiö á Karl
sáluga Marx, þó aö þar væri engan veginn
leiöum aö likjast. Nei, nú ganga frjálsar
manneskjur til kosninga og taka óhræddar
ákvöröun um stjórn borgarinnar. Allt
slúöriö um ógnir kommagrýlunnar er aö
engu gert. Tökum til hendinni gott fólk og
sigrum glæsilega á laugardaginn kemur.
A kjörtimabilinu hafa veriö teknar i notkun 12 dagvistarstofnanir fyrir á 7. hundraö barna.