Þjóðviljinn - 15.05.1982, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 15.— 16. mai 1982
Svava
A] bvðul band ia] íasið Jakobsdóttir skrifar
eöa Kvennaframboðið
Þrír af fimm efstu frambjóðendum
Alþýðubandalagsins eru konur
Adda Bára Sigfúsdóttir Guörún Agústsdóttir AlfheiOur Ingaúoltir
Ég er ekki i hópi þeirra sem telja
sérframboð kvenna fráleitt i sjálfu sér
hvernig sem á stendur. Sérstakar aögerðir
til aö bæta stööu kvenna i samfélaginu eru
að minu mati fyllilega réttlætanlegar i þvi
skyni að ná fyllsta jafnrétti kynjanna. En
slikar aðgerðir verður að vega og meta
hverju sinni, ekki sist þegar um er að ræða
pólitiskar kosningar. 1 upphafi skyldi end-
inn skoða. Sérhver jafnréttissinni sem hug-
leiöir nú hvort hann eigi að greiöa kvenna-
framboðinu atkvæði sitt við borgar-
stjórnarkosningarnar, hlýtur að ihuga af
fyllstu alvöru hvort hann væri með þvi að
fleyta jafnréttisbaráttunni fram á við til
aukins árangurs eöa hvort hann heföi
stuðlaö aö afturför eða stöðnun þegar upp
væri staðið.
Er rétt að styöja kvennaframboðið nú eða
er til betri kostur?
Tilgangur sérstaks kvennaframboös
hlýtur að vera tvenns konar: annars vegar
sá að fjölga jafnréttissinnuöum konum I
borgarstjórn og hins vegar sá að stuðla að
auknu jafnrétti. Siðast en ekki sist verður
kvennaframboðið að búa yfir möguleikum
til að ná þessu hvoru tveggja fram.
Þegar skoðuð er stefnuyfirlýsing
Kvennaframboðsins sker strax i augu hve
keimlik hún er þeirri stefnu sem Alþýðu-
bandalagið hefur unniö eftir árum saman.
Enda er það eftirtektarvert aö engin gagn-
rýni hefur komið fram hjá frambjóðendum
Kvennaframboðsins á stefnu Alþýðubanda-
lagsins sem slika. Nú hefði mátt ætla að
sérstakt framboö um Sérmál kvenna byöi
upp á enn róttækari stefnu I jafnréttis-
málum en fyrir er — aö það ætlaði aö beita
sér fyrir einhverjum þeim aðgeröum sem
væru áhrifarikari og skjótari til árangurs
en kostur hefur verið á til þessa. En engu
sliku er til að dreifa. Hins vegar hefur, þvi
miöur, litiö gætt málefnalegrar gagnrýni
hjá frambjóðendum Kvennaframboðsins á
stjórnmálaflokkana. Þeir gera engan
greinarmun á stjórnmáiaflokkunum og
setja alla undir einn hatt. Slikur málflutn-
ingur leiðir óhjákvæmilega til lýðskrums.
Þannig segir i leiðara i 2. tbl. Kvennafram-
boðs: „Reynslan hefur sýnt okkur aö bar-
áttumál okkar eru að visu stundum á
stefnuskrá stjórnmálaflokkanna en þau
sitja yfirleitt á hakanum þegar á reynir”.
Þetta jaörar við aö vera álíka sögufölsun
um þróun jafnréttis og kvenfrelsis, sem
konur hafa einmitt veriö að berjast gegn,
þegar á aö fela eöa þegja I hel þaö sem
áunnist hefur og gera litið úr baráttunni.
Þeir sem kynna sér málin vita
að þessi staðhæfing leiöara
Kvennaframboðsins er alls ekki rétt þegar
Alþýöubandalagið er annars vegar. Þa má
taka dagvistarmálin sem dæmi. Það er
ómótmælanleg staöreynd aö þá uppbygg-
ingu dagvistarheimila sem átt hefur sér
staö á s.l. áratug má rekja til frumkvæðis
Alþýðubandalagsins. Þegar vinstri stjórnin
1971-74 kom til valda beitti Alþýöubanda-
lagiö sér fyrir þvi aö rikið tæki þátt I bygg-
ingu og rekstri dagvistarheimila en þaö
hafði verið baráttumál sósialista lengi en
ávallt mætt harðvitugri andstöðu ihaldsins,
enda höfðu dagvistarmál fram aö gildis-
töku þessara laga veriö i svo bágbornu
ástandi að vart verður við neitt jafnað.
Eftir gildistöku laganna hófst uppbygg-
ingin en hún var ekki nema að takmörkuðu
leyti að þakka ihaldinu sem þá réð borg-
inni, heldur þvi fjárstreymi sem frá rikinu
kom til viðbótar. Þegar núverandi meiri-
hluti tók við Reykjavlk hafði rikisstjórn
ihalds og Framsóknar svipt sveitarfélögin
rekstrarstyrknum til dagvistarheimila en
þrátt fyrir það hefur vinstri meirihlutanum
nú tekist að fjölga dagvistarheimilum um-
fram þaö sem ihaldinu tókst viö hagstæðari
skilyrði yrði framan af áratugnum.
Auðvitaö væri æskilegt að dagheimila-
skorturinn væri úr sögunni og unnt væri að
! leysa úr þeim málum meö einupennastriki,
en með allri sanngirni verður aö segjast að
það tekur tima að bæta fyrir margra ára-
tuga vanrækslu ihaldsins.
Þessi saga sem ég hef rakið hér I stórum
dráttum er aðeins eitt dæmi af mörgum
sem sýnir og sannar að stjórnmálaleg
barátta fyrir jafnrétti hefur ætið staöið
milli Alþýðubandalagsins og ihaldsins af
báðum kynjum.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur oft notið þess
að andstæðingar hans gengu sundraðir til
leiks. Þvi fleiri sem framboöin eru þvi fleiri
atkvæöi falla ógild að ööru jöfnu. Af þessum
ástæðum hefur Sjálfstæðisflokkurinn
stundum haldið meirihluta sinum i borginni
enda þótt aðeins 46-47% kjósenda greiddu
honum atkvæði sitt. Kvennaframboöið
eykur likurnar á þvi að slik staða kæmi upp
nú. Og getur þannig beinlinis stuðlað að
afturför eða stöðnun i jafnréttismálum.
Þrir af fimm efstu frambjóöendum Al-
þýöubandalagsins eru konur. Þessar konur
þurfa engin sérstök meömæli frá mér. Þær
hafa allar meö alhliöa starfi sinu að stjórn-
málum sýnt aö þær þurfa ekki að setja sig I
stellingar til að muna eftir hagsmuna-
málum kvenna og barna. Staðreynd er að
þvi fleiri konur sem vinna saman og I sama
flokki að þessum málum, þvi meir gætir
áhrifa þeirra bæöi innan flokks og i málatil-
búnaði. Það sýnir reynslan, t.d á hinum
Norðurlöndunum. Nú er borgarstjórnar-
flokkur Alþýðubandalagsins loks viö það
mark — fyrstur flokka — að fullt jafnræöi
riki milli kvenna og karla. Þessi árangur
er dýrmætur fyrir jafnréttisbaráttuna og
hann mega vinstri menn ekki eyðileggja.
Aöeins atkvæði greitt Aiþýðubandalaginu
er öruggt skref fram á viö til aukins jafn-
réttis.
Svava Jakobsdóttir.
ritstjornargrem
Þeirra sérgrein
er einkabraskið
Þegar gengið var til borgar-
stjórnarkosninga fyrir fjórum
árum höfðu talsmenn 'Sjálf-
stæðisflokksins uppi mjög há-
værar fullyrðingar um það, að
vinstri mönnum væri með engu
móti treystandi fyrir f jármálum
borgarinnar. — Alþýðubanda-
lagsfólk kynni ekkert með
peninga að fara, og undir vinstri
stjórn hlyti borgin að verða
gjaldþrota á skömmum tima.
Nú hafa vinstrimenn farið
með stjórn fjármála borgar-
innar i fjögur ár, og hvað blasir
við?
Þann 30. april 1978 námu
skuldir borgarsjóðs i ógreiddum
reikningum og I formi yfir-
dráttar á hlaupareikningi nær
11 miljónum nýkróna, sem á nú-
virði samsvarar 57,4 miijðnum
nýkróna.
Fjórum árum síðar, nú þann
30. april 1982, hafði tekist að
lækka þessar skuldir svo mjög,
að aðeins röskur þriðjungur
þeirra stóð eftir eða um 20
miljónir nýkróna.
Það var þvi Ihaldið og fjár-
málasnillingar þess, sem
reyndust hafa stefnt fjármáium
borgarinnar að barmi gjald-
þrots, en á fjórum árum hefur
fulltrúum Alþýðubandalagsins
og samstarfsflokka þess hins
vegar tekist að rétta fjárhag
borgarinnar við á ný, og iækka
óreiðuskuidirnar niður i þriðj-
ung þess sem áður var.
Staðreyndin er nefnilega sú,
að þótt ýmsir gæðingar Sjálf-
stæðisflokksins séu nokkuð
glúrnir við að skara eld að sinni
eigin köku og kunni i þeim
sökum dálitið með fjármál að
fara, þá eru hinir færri i röðum
Sjálfstæðisflokksins, sem erindi
eiga við stjórn opinberra fjár-
mála, svo sem dæmin sanna frá
siðasta valdaskeiði Sjálfstæðis-
flokksins bæði hjá borg og riki.
— Þeirra sérgrein er nefnilega
einkabraskið, en ekki stýring
opinberra fjármuna i almanna-
þágu.
Kjartan
Og hverjar voru tillögur full-
trúa Sjálfstæðisflokksins við
gerð fjárhagsáætlunar Reykja-
vikurborgar fyrir það ár sem nú
er að líða?
Þeir þóttust þá vilja lækka
skatta á fyrirtækjum og ein-
staklingum í borginni um 103
miijónir króna. Þeir sem hafa
hugsaðsér að kjósa Sjálfstæðis-
flokkinn eiga væntanlega
heimtingu á að vita, hvað á þá
að skera niður af framkvæmd-
um og þjónustu við almenning
þarna á móti. — Hingað til hafa
hinsvegar engin marktæk svör
fengist við þeirri spurningu hjá
Ólafsson
skrifar
skrumurunum, sem 1978 höfðu
stefnt fjármálum borgarinnar i
fullkomið óefni.
A þessu ári er gert ráð fyrir að
120 miljónum króna verði varið
til margvislegra brýnna fram-
kvæmda á vegum borgarinnar.
Þessar framkvæmdir kosta
peninga. Ef lækka á skattana
um 103 miljónir eins og Sjálf-
stæðisflokkurinn lagði til, þá
verður að hætta við nær allar
þessar framkvæmdir. Er þaö
tiilaga Daviðs Oddssonar og
félaga? — Kjósendur eiga
heimtingu á svörum.
k.
Húsnæðismálin
A siðasta ári hækkaði heildar-
upphæð ibúðalána frá opinber-
um byggingarsjóðum, lifeyris-
sjóðum og innlánsstofnunum
samtals um 16% að raungildi og
hafði þar með hækkaö um 77%
að raungildi á sex árum.
Samkvæmt lánsfjáráætlun
fyrir árið 1982 er gert ráð fyrir,
að ráðstöfunarfé Byggingar-
sjóðs ríkisins og Byggingarsjóðs
verkamanna vaxi um 17,7% að
raungildi á þessu ári, og hafi
þannig vaxiðum nær 50% á fjór-
um árum.
Þetta eru tölur Þjóöhags-
stofnunar, sem fram koma i
grein Svavars Gestssonar,
félagsmálaráðherra hér I Þjóð-
viljanum s.l. fimmtudag.
Stjórnarandstæðingar hafa
reynt að þyrla upp miklu mold-
viðri um húsnæðismálin að
undanförnu, fyrst og fremst til
þess að fela þær staðreyndir
sem máli skipta.
Sannleikurinn er sá eins og
fram kemur i grein Svavars, að
þrátt fyrir margföldun á fjár-
magni til verkamannabústað-
anna, þá hefur einnig verið
haldið i horfinu hvað varðar lán
til almennra ibúðabygginga og
reyndar vel það. Arið 1978 nam
lán húsnæöisstofnunar út á nýja
visitöluibúð 30,8% af byggingar-
kostnaði. Asiöasta ári nam slikt
lán að jafnaði 32,7% af
byggingarkostnaði sams konar
ibúðar, og var þetta lán þá 6,6%
hærra en verið hefði samkvæmt
eldri lögum, — er þá miðað við
lánveitingar á 3ja ársfjórðungi i
báðum tilvikum.
Auk þess fá svo stórar fjöl-
skyldur nú mun hærri lán en
áður, og teknir hafa verið upp
margvislegir nýir lánaflokkar,
þannig að alls var á siðasta ári
lánað úr hinum opinberu
byggingarsjóðum út á 4.200
ibúðir i stað 2.617 ibúða fimm
árum fyrr.
A hinu leikur auðvitað ekki
vafi að sú raunvaxtastefna, sem
hér hefur verið tekin upp i lána-
málum hefur valdið fjölmörg-
um húsbyggjendum miklum
erfiöleikum. Veröbólgan
hjálpar mönnum ekki lengur til
að borga fbúðirnar. Þess vegna
þarf húsnæðislánakerfið á enn
meira f jármagni að halda, m.a.
svo hægt verði að lengja láns-
timann.
En þeih stjórnarand-

stæðingar, sem á Alþingi náðu
að hindra lagasetningu um
verðtryggðan skyldusparnað á
allra hæstu tekjur i þágu ibúða-
lánakerfisins, — þeir eru ekki
liklegir til að leysa úr vanda
þess fólks, sem er að koma sér
upp sinni fyrstu ibúð.
Alveg sérstaklega ættu kjós-
endur að muna vel eftir þvi að
það var Alþýðuflokkurinn sem
kom í veg fyrir skyldusparnað,
sem þó átti aöeins að ná til
hinna fimm tekjuhæstu I hverj-
um hundraö manna hópi.
k.