Þjóðviljinn - 12.06.1982, Qupperneq 36

Aöalsfmi Þjóöviljans er 81333 kl. 9-20 mánudag til föstudaga. Utan þess tima er hægt aö ná i blaöamenn og aöra starfsmenn blaösins I þessum simum: Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot 8i285, ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt aö ná i af- greiöslu blaösins i sima 81663. Blaöaprent hefur sima 81348 og eru blaöamenn þar á vakt öll kvöld. Aðalsími 81333 Kvöldsími 81348 Helgarsími afgreiðslu 81663
nafn
vjkunnar
Nafn FriRriks ólafssonar
kom viö I hugum margra
þessa vikuna þegar fjöl-
skyidumál skákmeistarans
Viktors Kortsnojs fengu
skjóta og farsæla lausn.
Friörik ber þvf nafn vikunn-
ar.
Þegar mál Kortsnojs er
skoöaö þá er margs aö minn-
ast. Þetta hófst allt meö
eftirminnilegum hætti i
Amsterdam einn fagran jiill-
dag fyrir sex árum siöan.
Þaö er ljóst aö Kortsnoj var
búinn aö hafa flótta sinn i
undirbúningi um langt skeiö
þegar hann gekk inn á lög-
reglustöö i Amsterdam og
baö um hæli sem pólitlskur
flóttamaöur. Friörik Olafs-
son var meöal þátttakenda á
móti þessu og tæpast hefur
hannrennt I grunhvaöa áhrif
þessi ganga Kortsnojs átti
eftir aö hafa á lif hans og
störf næstu árin. Kortsnoj
tók ekki upp baráttuna fyrir
sameiningu fjölskyldu sinn-
ar fyrr en góöu ári eftir flótt-
ann. Hann haföi ýmsum öör-
um hnöppum aö hneppa, en
þegar hann tefldi viö Karpov
um heimsmeistaratitilinn á
Filippseyjum 1978 komust
fjölskyldumálin i algleym-
ing. Friörik var stuttu eftir
einvlgiö kosinn forseti FIDE,
og fékk þvl mál Kortsnojs I
arf frá fyrirrennara sinum,
Max Euwe. Þvi er ekki aö
neita aö litt þolgóöir menn
kröföust þess af Friörik aö
lausn yröi aö finnast þegar I
staö. Kortsnoj var eftir flótt-
ann opinberlega sviptur öll-
um sínum titlum og sonur
hans, Igor fór huldu höföi.
Hann haföi veriö kallaöur i
herinn og vildi þvi ekki una.
Kortsnoj hófst þegar handa
meö óbilgjarnar árásir á
Friörik og aörir fylgdu I kjöl-
fariö ekki sist ýmsir is-
lenskir aöilar.
Stefnubreyting varð viö
komu Kortsnojs til Islands I
fyrra. Tónn hans I garð Friö-
riks mildaöist. Friörik haföi
þá kosiö aö fara hægt i sak-
irnar. Hann var virtur skák-
meistari I Sovétrikjunum og
þar eystra var tekiö mark á
þvi sem frá honum kom.
Stóra skrefiö tók Friörik
ekki fyrr en fyrir einvigi
Karpovs og Kortsnojs I
Meranó. Þegar hann frestaöi
einvíginu var eins og brysti
stifla, i sóvésku pressunni.
Friörik var harölega gagn-
rýndur en meö frestuninni
náöist fram þaö sem mest
var um vert — samningar.
Þaö heföi veriö æskilegt aö
fjölskylda Kortsnojs heföi
fariö yfir fyrir einvigiö. Slikt
náöist ekki. A hinn bóginn
fékkst loforð um aö jafn-
skjótt og Igor sonur Korts-
nojs væri búinn að afplána
sinn dóm fengju þau mæög-
inin aö fara.
Ýmsar blikur voru á lofti
þegar Campomanes bauö sig
fram gegn Friðrik til forseta
FIDE. Frétt um endur-
kvaöningu Igors i herinn hef-
ur ekki fengist staðfest. A
hinn bóginn stóöu Sovétmenn
viö loforö sitt. Máliö er leyst.
—hól
Kona flýgur
með Kolombíu
Haustiö 1983, þegar nákvæm-
lega 20 ár veröa liðin frá þvi aö
fyrsta konan, Rússinn Valentina
Teresjkova, fór út I geiminn,
mun fyrsta bandariska konan
stiga um borö i geimferju og
fljúga út i þyngdarleysiö. Hún
heitir Saliy Ride, 31 árs gömul,
eöiisfræöingur aö mennt. Hún er
i hópi þeirra 84 geimfara sem
undanfarin 4 ár hafa veriö i
þjáifun fyrir geimferjuna hjá
geimferöastofnuninni NASA.
Sally Ride mun fara ásamt
þremur karlmönnum i sjöundu
ferö geimferjunnar en aöeins 8
konur eru I hópi hinna 84 geim-
fara. Konur eru taldar likam-
lega jafn hæfar og karlmenn til
aö fara út i geiminn.
Tilgangurinn meö feröum
Kolumbiu eru margs konar vis-
indalegar rannsóknir m.a. meö
þaö fyrir augum að finna nú efni
og læknislyf en auövitaö spilar
hernaöurinn einnig inn 1 áætlun-
ina.
„Auðveldam að vera
á sjónum, en í landi”
segir
Stefanía
Jakobsdóttir,
sjómaður
í 25 ár
Á Sjómannadag hefur
verið venja um árabil að
heiðra aldna sjómanns-
kappa, sem mönnum hef-
ur þótt hafa unnið mál-
efnum sjómanna vel. Nú
á sunnudaginn voru f jórir
heiðursmenn heiðraðir,
og þeirra á meðal var
einn kvenmaður og vakti
það að vonum talsverða
athygli. Konan sú heitir
Stefanía Jakobsdóttir og
hlaut hún viðurkenning-
una fyrir starf sitt á sjón-
um, en hún hefur verið
skipsþerna allt frá árinu
1957.
Sjómannadagsráö Reykjavik-
ur hefur einu sinni áöur veitt
kvenmanni viöurkenningu á
Sjómannadag. Þaö var Gróa
Pétursdóttir sem hana hlaut
fyrir nokkrum árum, ekkja
Nikulásar Jónssonar, sjó-
manns. Hlaut hún viöurkenn-
ingu fyrir störf sin I þágu sjó-
manna, en hún lét sig öryggis-
mál þeirra miklu skipta.
Viö náðum tali af Stefanlu
Jakobsdóttur og spuröum hana
fyrst um skipin, sem hún hefur
siglt meö.
,,Ég byrjaöi á Lagarfossi, en
var lengst á gamla Dettifossi og
siöan á þeim nýja. Siöan fór ég á
Stuðlafoss og var á honum þar
til ég veiktist I haust, en ég hef
ekki mátt fara á sjóinn siðan.
En þaö stendur vist til bóta og
ég biö bara eftir þvl að komast á
sjóinn.”
— Hvaö er þaö viö sjóinn, sem
heiliar?
„Mér finnst miklu auöveldara
aö vera á sjónum heldur en i
landi. Þaö eru engin hlaup eöa
stress á sjónum — þar gengur
lifiö bara sinn vanagang. Svo
eru þetta svoddan öndvegis-
menn, sjómenn. Nei, ég vil ekki
skipta og vera i landi, þaö segi
ég satt.”
Stefanla Jakobsdóttir var sæmd silfurkrossi Sjómannadagsráös á
Sjómannadaginn slöasta sem viöurkenning fyrir vel unnin
störf. (Ljósm. — eik—)
— En hvernig stóö á þvi aö þú
byrjaðir til sjós? Varla hefur
þetta veriö algengt kvennastarf
árið 1957?
„Þaö var kannski ekki svo al-
gengt, en þaö var mjög eftirsótt
aö vera þerna i þá daga. Þarna
fékk maöur tækifæri til þess aö
sjá sig um i heiminum — fara i
siglingu. Þaö var ekki algengt i
þá daga aö menn færu til út-
landa, hvaö þá kvenmenn.
Annars byrjaöi ég I þessu fyr-
ir hreina tilviljun. Þannig var
aö vinkona min ein, sem gift var
Guömundi Vilhjálmssyni,
starfsmanni hjá Eimskip, kom
til min I búöina þar sem ég vann
og stakk þvl aö mér aö ég skyldi
drlfa mig á sjóinn — fara I sigl-
ingu. Ég tók þvi afar fjarri, en
þaö endaði meö þvi aö daginn
eftir var ég komin út á sjó.
Nú, mér likaði þetta prýöis-
vel, en þoröi ekki aö biðja um
annar túr. Konráö Guðmunds-
son var bryti á Lagarfossi, og
hann kallaði á eftir mér þar sem
ég var á leiö frá boröi og spuröi
hvort ég vildi ekki fara með
þeim annan túr. Og siöan hef ég
veriö á sjó. Þannig er þetta.
Maður veit ekki alltaf hvernig
ævin vixlast hjá manni.” Og
Stefania brosir með kátinu ung-
lingsins I augum.
— Og þú hefur veriö samfleytt
frá árinu 1957 á sjónum?
„Nei, ekki alveg samfleytt.
Ég bjó i tæpt ár i Englandi. Það
var þegar gamli Dettifoss var
seldur, ég ætlaöi svona aö sjá
til. Þá réöi ég mig til forrikra
hjóna, sem bjuggu i miklu húsi I
Suður-Englandi. Það kom
svo i ljós, að mitt aöalstarf var
fólgið i þvi aö passa hundinn
þeirra. Ég var eitt sinn i heilar
sex vikur i þessu þrjátiu hér-
bergjahúsiþeirra meöhundinn.
Þá fóru þau hjónin til útlanda á
skiði og húsinu var lokaö. Þetta
var hálfundarleg vist, skal ég
segja þér. En mér likaöi vel i
Englandi. Þetta er prýöisfólk
sem þarna býr.”
»
— Nú hefur þú siglt vlöa um
hciminn, Stefania. Hvert hefur
þér þótt eftirminnilegast aö
koma?
„Fyrstu árin eftir aö ég byrj-
aöi aö sigla þótti mér skemmti-
legast aö koma til Hollands. Þaö
var svo fallegt þar og skemmti-
legt fólk — mikili gróður og fólk-
iðalltaf svo ánægjulegt. En eftir
þvi sem ég hef verið lengur til
sjós hef ég alltaf kunnaö meira
og meira að meta New York. Ég
kann ekki alveg skýringuna —
ætii ég hafi bara ekki vanist
borginni? Maður er nú lika allt-
af að hugsa um að versla og i
New York er gott aö versla. Nú,
það er lika alltaf gott aö koma
til Þýskalands. Annars finnst
mér alls staöar gott aö koma.
Fólk er alls staöar samt við sig
inn viö beinið.”
— Þú hefur aldrei lent i neinu
tii sjós?
„Nei, ég hef veriö einstaklega
heppin alla tiö. Skipin, sem ég
hef verið á, hafa aldrei lent i
neinu. Mér finnst meira aö
segja, aö ég hafi aldrei lent i
verulega siæmum sjó* þetta
hafa veriö svo góö sjóskip.
Nú bíö ég bara eftir þvi að
mega fara út aftur. Annars er
gott aö vera hér — Eimskipafé-
lagiö hefur alltaf gert gott viö
mig.”
Og þar meö kveöjum viö Stef-
aniu Jakobsdóttur, sjómann,
sem nú hugsar um mat og kaffi
fyrir starfsfólkiö i stjórnstöö
Eimskipafélagsins viö Sunda-
höfn. Megi hún sem fyrst kom-
ast á sjóinn sinn.
— ast