Þjóðviljinn - 25.09.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 25.-26. september 1982
Skrítiö og
skondið
Einu sinni var kerling i koti viö
sjó. Htin haföi oft heyrt sjómenn
segja, aö þeim væri ekki kalt, þó
þeir væru á sjó i kalsaveöri, ein-
hver hafði og sagthenni hvernig á
þvi stæöi, og aö þeir heföu hitann
úr árarhlumminum. Einu sinni
þegar henni var sem kaldast og
þoldi ekki viö i kotinu sinu, tekur
hún sig til og eigrar ofan aö sjó,
bröltir þar upp i eitt skipiö, sem
uppi stóö með árum, sest á eina
þóftuna, tekur sér ár i hönd og
leggur i ræði. Þar situr hún viö og
heldur um árarhlumminn, en þeir
sem fram hjá gengu, heyra aö
hún er aö staglast á þessu: „Hér
hafa þeir hitann úr”. En morgun-
inn eftir fannst hún steindauö og
beinfrosin viö árarhlumminn, og
er ekki búin enn i dag að fá hitann
úr honum.
Einu sinni voru tvær kerlingar
á bæ og hófst önnur þeirra upp úr
eins manns hljóöi um jólaleytiö
eftir lestur og segir við hina kerl-
inguna: „Hvaö hét hún móöir
hans Jesú?” „Og hún hét Máriá”,
sagði hin. „Og ekki hét hún
Mária”. — „Og hvað hét hún
þá?” sagði hin. „Og veistu ekki
hvað móöir hans Jesú hét, hún hét
Finna”. „Finna?” sagöi hin.
„Vist hét hún Finna, heyröiröu
ekki hvaö sungiö var i sálminum:
t þvi húsi ungan svein
og hans móður finna,
héthún þá ekki Finna?” Kerling-
in lét aldrei af máli sinu, aö hún
hefði heitiö Finna, og séu þær
ekki dauöar, eru þær aö deila um
þetta enn i dag.
„Ekki er gaman að guðspjöll-
unum, enginn er i þeim bardag-
inn”, sagöi kerlingin. „Og verri
eru þó helviskir pistlarnir”, gall
viö önnur kerling. Þaöan er þaö
orötak dregið, aö ekki sé gaman
að guöspjöllunum, þegar manni
ofbýöur eitthvaö.
Ólafsson
skrifar
Kosningar nálgast
Ríkisstjórnin nýtur stuðnings
meirihluta alþingismanna. Stjórn-
arsinnar eru 31, stjórnarandstæð-
ingar 29, ef Eggert Haukdal og Al-
bert Guðmundsson eru taldir í
þeim hóp. Það er að sjálfsögðu erf-
itt að stjórna með 31 þingmann á
bak við ríkisstjórn, en enn síður er
það hægt með aðeins 29 þingmenn.
Stjórnarandstæðingar geta ekki
komið fram vantrausti á ríkistjórn-
ina á Alþingi, þar sem þeir eru þar í
minnihluta. Þeir hafa hins vegar
stöðvunarvald í neðri deild, ef allir
20 þingmenn Sjálfstæðisflokksins
og Alþýðuflokksins sem þar sitja
utan ríkisstjórnar standa saman.
Þar mun reyna á hvort menn láta
þjóðarhag sitja í fyrirrúmi eða
kjósa fremur að taka þátt í póli-
tískri skemmdarstarfsemi.
Verði bráðabirgðalögin felld, og
ríkisstjórnin hindruð í nauðsynleg-
ustu störfum, þá mun stefna hér í
80-100% verðbólgu á næsta ári og
enn hrikalegri viðskiptahalla en
vænst er á þessu ári. Um áhrif þessa
á kaupmátt launa og almenn lífs-
kjör á næstunni þarf tæplega að
ræða.
Við ráðleggjum stjórnarand-
stæðingum að hugsa sig vandlega
um, áður en þeir leggja út á þann
hála ís að varpa augljósum þjóðar-1
hagsmunum fyrir róða í pólitískum1
hráskinnsleik.
Alþingiskosningar munu fara
fram á næsta ári, máske fremur fyrr
en seinna. Þá verður ekki bara
ríkisstjórnin og hennar stuðnigs-
menn dæmd af verkum sínum-
.heldur líka stjórnarandstæðingar.
Við skulum vona, að þá verði
spurt um þjóðarhag.
- k.
ritstjórnargrein
Kjartan
Reykjavík hefur gjörbreyst á
nokkrum áratugum. Þaöeru ekki
bara ný hús, og götur, sem hafa
breytt ásýnd borgarinnar, heldur
ekki sist ný tré, nýr gróöur. Reyk-
vikingar eru duglegir viö að
planta trjám i göröum sinum, og
ekki kæmi mér á óvart þó aö á
borgarsvæðinu leyndist stærsti
skógur landsins.
Þegar ég var að alast upp er
mér minnisstætt moldrokiö á
þurrum sólardögum og svo poll-
arnir á votum dögum. Þó að þaö
viröist i fljótu bragöi þversögn,
þá hefur svarta byltingin verið
undanfari grænnar byltingar.
Malbikun gatna hefur örvað fólk
til aö hugsa betur um garða sina.
Hverfi, sem nú eru oröin miö-
aldra, svo sem Langholtshverfi
og Smáibúðarhverfi, eru oröin vel
gróin. Húsin hvila þar i faðmi
friösælla skógarlunda þar sem-
Djásn
Reykjavíkur
rokiö nær sér ekki upp svo heitiö
geti.
Gamli bærinn hefur sums
staöar erlent yfirbragö. A miö-
vikudaginn gekk ég noröur
Laufásveg sem er oröinn skógar-
tröð syöst meö 10—15 metra háum
trjám á báöa vegu. Þaö er unun. t
gleöi minni gleymdi ég bæði
sköttunum minum og vaxtaauka-
reikningum. Einstaka laufblaö
var fariö aö svifa hægt og tignar-
lega til jarðar. Reyniberjaklas-
arnir orönir eldrauðir og lit-,
brigöin margvisleg, allt frá
dimmgrænu til heiöguls.
Þegar ég var aö alast upp á
Barónsstignum þótti okkur
krökkunum trén i garöi Einars i
Gróörarstööinni ævintýralega
mikil og fórum oft gagngert
þangað niður eftir til aö fara i
Tarsanleik. Nú eru þessi tré
horfin i órofa skógarheild bæjar-
ins og strákarnir á Barónsstig
taka sjálfsagt varla eftir þeim
lengur.
I Miöbæjarkvosinni eru elstu
tré borgarinnar, og væri óbætan-
legur skaöi aö missa sum þeirra.
Þau eru i raun miklu verömætari
en hús, þvi aö hús er hægt aö reisa
á nokkrum vikum, en tré eru
hundraö ár aö vaxa. Hver vill
farga silfurreyninum og gljáviö-
inum 1 gamla kirkjugaröinum viö-
Aöalstræti? Þeir voru gróöur-
settir þar fyrir hundraö árum.
Og yngri tré setja sinn svip á
gamla bæinn lika. Trén á Austur-
velli og i Menntaskólabrekkunni.
En fegursta tré borgarinnar er
á horninu á Vonarstræti og Suöur-
götu. Þaö er hiynur sem var
settur niður sem smásproti fyrir
löngu. Nú er stofninn sver og
styrkur, en krónan, regluleg og
laufmikil, breiöir úr sér i allar
áttir. Þetta fagra tré nýtur sin vel
þarna á horninu og engin hús
þrengja aö þvi. Þaö er eins og
lifsins tré innan um allar blikk-
beljurnar eöa Askur Yggdrasils,
sannkallaö djásn Reykjavikur.
— Guöjón
Hvað varðar þá um
þjóðarhag?
Samkvæmt þjóðhagsspá er nú
ráð fyrir því gert, að vöruútflutn-
ingur okkar fslendinga dragist
saman um 12-13% að magni á
þessu ári og veldur þar mestu alvar-
legur samdráttur í framleiðslu sjáv-
arafurða, sem áætlað er að muni
nema 16-17%.
Á hinn bóginn jókst almennur
vöruinnflutningur enn um 14% að
magni til á fyrri hluta þessa árs, og
bætist sú aukning við 22%
aukningu næstu 2 ár á undan. Þess-
ar einföldu tölur ættu að duga til
þess að sýna hverju barni að við svo
búið mátti ekki standa.
Um rekstur þjóðarbúsins gilda
nákvæmlega sömu reglur og um
rekstur heimilis. Sé stjórnin á einu
heimili með þeim hætti, að eyðsan
sé stöðugt aukin, þótt tekjurnar
fari minnkandi, þá hlýtur það
heimili fyrr en varir að leysast upp
eða lenda á ómagaframfæri.
Einn megintilgangur bráða-
birgðalaga ríkisstjórnarinnar frá
því í síðasta mánuði var sá, að
draga úr þeim gífurlega viðskipta-
halla sem hér stefndi í, ef ekki yrði
að gert.
Með samningi okkar um aðild að
Frívefslunarbandalaginu EFTA og
samningum sem gerður var fyrir
nokkrum árum við Efnahagsband-
alagið, þá er íslenskum stjórnvöld-
um í raun bannað að gangast fyrir
nokkrum beinum takmörkunum á
innflutningi, jafnvel þótt útflutn-
ingsframleiðsla okkar minnkaði
enn verulega, t.d. vegna aflabrests.
Ýmsar þjóðir hafa þó farið meira
eða minna í kringum þessi ákvæði,
og það gætum við líka gert, ef fyrir
því væri nægilega öflugur pólitískur
vilji, en þar skortir svo sannarlega
á.
Innborgunarskylda og
hömlur á erlend vöru-
kaupalán
í þeim tillögum, sem Alþýðu-
bandalagið lagði fram nokkru áður
en efnahagsráðstafanirnar voru ák-
veðnar, var m.a. gert ráð fyrir því,
að tekin yrði upp innborgunar-
skylda á vissar greinar innflutnings
gangs til að greiða þetta og allt
lendi því í vaxandi erlendri skulda-
söfnun.
Því miður fengust þessar tillögur
Alþýðubandalagsins ekki sam-
þykktar í ríkisstjórninni og var
aðeins ákveðið að athuga þessi mál
nánar.
Engu að síður mun gengis-
breytingin, sem ákveðin var, svo
reynir fljótiega á.
og ýmsir þættir bráðabirgðalag-
anna, verða til þess að draga nokk-
uð úr viðskiptahallanum frá því
sem ella hefði orðið og þó enn frek-
ar á næsta ári, ef lögin ná fram að
ganga og bærilega tekst til að öðru
leyti.
Halli upp á 55.000,- krón-
ur á hverja fjölskyldu
Svo sem fram hefur komið er nú
gert ráð fyrir, að hallinn í utanríkis-
viðskiptum okkar verði á þessu ári
yfir 3.100 miljónir króna, þrátt
fyrir þær viðnámsaðgerðir, sem
bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar
fela í sér. Þetta er yfir 10% af allri
okkar þjóðarframleiðslu og svarar
til þess, að í hlut sérhverrar fjög-
urra manna fjölskyldu í landinu
komi nær 55.000 krónur af hall-
anum.
Þær efnahagsráðstafanir, sem
felast í bráðabirgðalögum ríkis-
stjórnarinnar, miða ekki hvað síst
að því að draga úr viðskiptahallan-
um á næsta ári, og forða þannig
þjóðarbúinu og þar með heimilun-
um í landinu undan meiriháttar
áföllum af völdum heimskreppu og
minnkandi afla.
Fórna þeir þjóðarhags-
mununum?
Svo er hins vegar að sjá, að for-
ystumenn stjórnarandstöðunnar á
Alþingi stefni nú að því leynt og
ljóst að stöðva framgang bráða-
birgðalaganna á Alþingi og stefna
hér málum í efnahagslegt öngþveiti
og pólitískt uppnám.
Ef marka má málflutning leið-
toga stjórnarandstöðunnar um
þessi efni, þá hyggjast þeir þannig
fórna brýnustu þjóðarhagsmunum
fyrir það eitt að fá svalað sínum
lægstu pólitísku hvötum og gert
ríkisstjórinni erfiðara fyrir.
Því skal hins vegar ekki trúað
fyrr en á reynir, að þingmenn
stjórnarandstöðunnar láti sig allir
sem einn hafa það að dansa eftir
pípu Geirs Hallgrímssonar og Sig-
hvats Björgvinssonar í þessum efn-
um og skeyta engu um þjóðarhag.
Alþingi kemur saman eftir hálfan mánuð. Þá
til að draga úr gjaldeyriseyðslu og
bæta samkeppnisstöðu innlendrar
framleiðslu. Þannig gætu innflytj-
endur ekki flutt inn ýmsar vörur,
nema hafa greitt þær fyrirfram að
meira eða minna leyti nokkrum
mánuðum áður en fluttar væru til
landsins.
Alþýðubandalagið lagði einnig
til, að ríkisstjórnin takmarkaði sér-
staklega, og stöðvaði um sinn, lán-
tökur innflytjenda erlendis, hin
svoköliuðu vörukaupalán, sem
gera innflytjendum kleift að rrioka
hér hvers kyns skrani inn í landið,
enda þótt enginn gjaldeyrir sé af-