Þjóðviljinn - 30.10.1982, Blaðsíða 15

Helgin 30.-31. október 1982 ÞJÓDVILJINN — SÍÐA 15
Danir voru á síðustu öld framar-
lega í skipasmíðum og árið 1857
smíðuðu þeir fyrsta gufuskipið úr
járni. Fyrir nokkrum árum kom
grein um þetta skip í Horisont, dön-
sku sjómannablaði. Segir í lok
greinarinnar að skipið hati árið
1892 verið selt til Otto Wathne á
Seyðisfirði en síðan sé ekki vitað
um örlög þess. Einar Vilhjálmsson
frá Seyðisfirði kom upp á Þjóðvilja
Fyrsta dansk-
byggða járnskipið
Teikning af Nirði eftir málara danska sjóhersins, H. Schösler Pedersen.
Það endaði ævidaga
sína á íslandi
um daginn og sagðist vita hvað um
skipið hefði orðið. Það endaði ævi-
daga sína á Hornafirði og liggur
>ar nú grafið í sand.
Greinin í Horisont er svo-
hljóðandi:
Eins og sagt var frá í september-
hefti Horisont kom fyrsta járn-
skipið til Danmerkur árið 1841 en
)að var smíðað í London. Nokkur
ár áttu eftir að líða þar til Danir
sjálfir lögðu út í að smíða sitt eigið
járnskip.
Fyrirtækið Baumgarten &
Burmeister, núverandi B&W, var
iegar í þá daga framsýnt og djarft.
Árið 1853 var gert í skipasmíðast-
öðinni módel af járnskipi og eftir
nokkrar tilraunir með járnpramma
handa sjóhernum var fyrsta járn-
skipið smíðað fyrir dönsku póst-
)jónustuna. Þetta var gufuskipið
Njörður og ártalið 1857. Það var 95
brúttótonn og vélarnar drifu tvö
skófluhjól á hliðum skipsins.
Njörður var fyrst í förum milli Ass-
ens og Aarösund en eftir að Danir
misstu S-Jótland til Þjóðverja gekk
það milli Strib og Fredericia. Um
tíma gekk það einnig um Stóra-
belti.
Árið 1890 var Njörður seldur til
Petersen & Albeck og síðan til
O.Wathne og var eftir það skráð á
Seyðisfirði á íslandi. Ekki er vitað
hver örlög skipsins urðu eftir það“.
Og nú víkur sögunni til frásagnar
Einars Vilhjálmssonar sem hann
hafði eftir föður sínum, Jóni Wat-
hne o.fl.
Otto Wathne keypti Njörð gagn-
gert til að annast áætlunarferðir
upp Lagarfljót en áður hafði hann'
gert tilraunir með slíkar ferðir.
Fyrirkomulagið var þannig að
skipið sigldi upp ósinn, allt upp
undir foss, en þar var varan tekin í
land og flutt landleiðis upp fyrir
fossinn. Fyrir ofan liann voru 2-3
prammar sem tóku við vörunni og
Akraneskaupstaður
Laus til umsóknar eru eftirtalin störf hjá
Bæjarskrifstofu Akraneskaupstaðar:
1. Fulltrúi. í starfinu felst innheimta gjalda
o.fl.
2. Ritari í afgreiðslu. í starfinu felst vélritun,
símaþjónusta o.fl. Til greina kemur heilt eða
hálft starf.
3. Skráning í bókhaldi. í starfinu felst skrán-
ing á tölvu o.fl.
Upplýsingar veita bæjarstjóri eða bæjarritari
í síma 93-1211 eða 93-1320.
Umsóknum skal skilað á bæjarskrifstofuna
fyrir 10. nóv. 1982.
Bæjarstjóri.
Laus staða
Staða forstöðumanns Menningarmiðstöðvar
við Gerðuberg, Breiðholti III er laus til um-
sóknar.
Menntun á sviði menningar- og félagsmála
æskileg og jafnframt reynsla af stjórnunar-
störfum.
Laun skv. kjarasamningum borgarstarfs-
manna.
Umsóknareyðublöð ásamt starfslýsingu
liggja frammi á skrifstofu Æskulýðsráðs, Frí-
kirkjuvegi 11.
Umsóknum skal skila að Fríkirkjuvegi 11
merkt Stjórn Menningarmiðstöðvarinnar.
Umsóknarfrestur er til 26. nóvember n.k.
Stjórn Menningarmiðstöðvarinnar
við Gerðuberg.
fluttu hana áfrant upp Löginn upp
eftir öllu Héraði.
Alls voru farnar 9 ferðir með
þessu járnskipi en þá breytti sand-
urinn sér við ósinn og lokaði
leiðinni. Otto Wathne gafst sanit
ekki upp en vildi efla félag með
bændum að gera skipaleiðina færa
á ný en þeir höfðu ekki hug á því.
Watline flutti þá skipið suður til
Hornafjarðar þar sem hann lagði
því og rak í því verslun. Drifltjólin
urðu eftir á Seyðisfirði og liggja
trúlega í höfninni þar fram af Wat-
hneshúsunum.
Síðast grófst þetta fyrsta járn-
skip Dana í sand á Hornafirði og
bíður nú þess tíma að áhugasamir
„gullgrafarar“ grafi það upp.
GFr
Menningarsjóður
Norðurlanda
Hlutverk Menningarsjóðs Norðurlanda er að stuðla að norrænni
samvinnu á sviði menningarmála. I þessum tilgangi veitir sjóðurinn
styrki til norrænna samstarfsverkefna á sviði vísinda, fræðslumála
og almennrar menningarstarfsemi, t.d. myndlistar, kvikmynda, bók-
mennta og leiklistar (ekki gestaleikja). Á árinu 1983 mun sjóðurinn
úthluta um 9,6 milljónum danskra króna.
Styrkir eru einkum veittir til verkefna sem unnin eru í eitt skipti fyrir
öll, t.d. ráðstefnuhalds, sýninga, útgáfu og fræðslu- og rannsókna-
verkefna, og skal umsækjandi vera sá aðili sem að framkvæmd
stendur.
Aðallega eru styrkt ný verkefni en að jafnaði ekki reglubundin
starfsemi. Ekki eru styrkir heldur veittir til kynnisferða einstaklinga
eða námsdvalar.
Umsóknir þurfa að öðru jöfnu að varða fleiri en tvær Norðurlanda-
þjóðir til áð styrkur komi til greina.
Umsóknir ber að rita á umsóknareyðublöð sjóðsins. Sjóðsstjórnin
heldur fundi fjórum sinnum á ári, venjulega í mars, júní, september
og desember. Ekki.er miðað við tiltekinn umsóknarfrest, en gera má
ráð fyrir að meðferð umsóknar taki f/2-4 mánuði.
Umsóknareyðublöð og frekari upplýsingar má fá frá skrifstofu
sjóðsins:
Nordisk kulturfond
Sekretariatet for nordisk kulturelt samarbejde,
Snaregade 10, DK-1205 Kobenhavn K
(sími (01) 114711)
svo og í menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík..
m
FÉLAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
I) \(.\1STI N H:\R.\A. FOKNHAGA S SlMt 27277
Dagvistun barna
óskar aö ráöa fóstrur, þroskaþjálfa,
kennara eða starfsfólk meö aöra
uppeldisfræöilega menntun.
Starfssvið: Umönnun barna meö
sérþarfir á dagheimilum og leik-
skólum.
Upplýsingar í síma 27277 eöa
85911.
Nýjungarnar
komafrá
„ISGRIP"
Bridgestone radial snjódekkin eru framleidd úr sérstakri
gúmmíblöndu, sem við nefnum „ÍSGRIP“.
„ÍSGRIP" hefur þá eiginleika að fiarðna ekki í kuldum,
heldur helst það mjúkt og gefur þannig sérstaklega góða
spyrnu í snjó og hálku.
„ISGRIP“ dekkin eru ennfremur með sérstyrktum hliðum
(Superfiller) sem veitir aukið öryggi við akstur á malarveg-
um.
Vegna þessa henta nýju BRIDGESTONE radial snjódekkin
sérstaklega vel á misjöfnum vegum og í umhleypingasamri
veðráttu eins og á íslandi.
Öryggið í fyrirrúmi með BRIDGESTONE undir bílnum
25 ára reynsla á íslandi.
Utsölustaðir
um land allt.
BRIDGESTONE á íslandi
BÍLABORG HF.
Smiöshöfða 23, sími 81299.