Þjóðviljinn - 28.10.1988, Blaðsíða 5

Borgin í hundana
Laumulegar kosningar. Þátttakamjög drœm. Gœtiorðið erfittaðtúlkaniðurstöðuna. Hundumfjölgar
stöðugt. Hreinrœktaðir hundar seljast dýrt. Magnús L. Sveinsson: Bann leysir engan vanda
Á að leyfa hundahald í þéttbýli
eða ekki? Fyrir nokkrum árum
skipti þessi spurning Reykvíking-
um í andstæðar fylkingar og fór
mikið fyrir hnútukasti milli
þeirra. Þá var hundahald undan-
tekningarlaust bannað í bænum
en margir höfðu samt bannið að
engu og töldu sjálfsagt að brjóta
lög. Albert Guðmundsson og
tíkin Lúsi urðu heimsfræg og lög-
reglan í Reykjavík var kynnt
heimsbyggðinni sem hópur blóð-
þyrstra manna sem færi um bæ-
inn og skyti hunda á færi. En árið
1984 ákváðu borgaryfirvöld að
veita mætti undanþágu frá banni
við hundahaldi. Fjórum árum
síðar eru Reykvíkingar spurðir
hvort þeir vilji leyfa hundahald
með þeim skilyrðum sem gilt hafa
síðustu fjögur árin.
Bráðabirgðaákvæðið
Samkvæmt lögum um hollustu-
hætti og heilbrigðiseftirlit geta
sveitarfélög gert samþykktir um
bann eða takmarkanir um hunda-
hald. Borgarstjórn Reykjávíkur
gerði slíka samþykkt fyrir fjórum
árum og í henni er hundahald
bannað í borginni nema til þess sé
aflað sérstaks leyfis og farið eftir
ákveðnum reglum. Þeir Reykvík-
ingar, sem þótti súrt í broti að
leyfðar skyídu undanþágur frá
hundabanni, gátu glatt sig við að
samþykktinni fylgdi ákvæði til
bráðabirgða um að málið skyldi
tekið upp aftur innan stutts tíma:
„Leitað skal eftir afstöðu borg-
arbúa til hundahalds í Reykjavík
með því að bera mál þetta undir
atkvæði allra atkvæðisbærra
borgarbúa, þegar nokkur reynsla
er fengin af framkvæmd sam-
þykktar þessarar, þó ekki síðar
en 4 árum eftir gildistöku hennar.
Þeir einstaklingar, sem þá hafa
leyfi til að halda hund, skulu sæta
þeim ákvörðunum, sem teknar
kunna að verða í framhaldi af
slíkri atkvæðagreiðslu."
Máttur tískunnar
Hundum í Reykjavík hefur
fjölgað mjög síðustu árin. Mörg-
um þykir fínt að eiga hund, það er
„in“. En þá dugar ekki að eiga
einhvern ómerkilegan kynblend-
ing. Hundurinn verður að vera
hreinræktaður og helst þarf að
fylgja honum ættartafla sem sýnir
að forfeður hans í marga ættliði
voru hreinræktaðir.
Fyrir um 30 árum keypti Kan-
adamaður nokkur síðustu ein-
tökin af gamla íslenska smala-
hundinum og flutti úr landi. Talið
var að allir hundar, sem þá voru
eftir í landinu, væru einhvers
konar bastarðar. Nú eru til í
landinu ýmiss konar hundakyn
hreinræktuð. Hundaræktarmenn
og hundasölumenn selja hvolpa
dýrum dómum, einkum ef þeir
eru af tegundum sem eru í tísku.
frskir setter-hundar seljast t.d. á
mjög háu verði.
En hvaðan komu þessir
hreinræktuðu hundar? Margir
telja að stór hluti þeirra eigi ættir
að rekja til hunda sem fluttir hafa
verið ólöglega inn í landið. Þrátt
fyrir strangar reglur láti menn sig
hafa það að smygla hundum inn í
landið. „Þetta er mjög einfalt,“
sagði maður nokkur sem ekki
vildi láta nafns síns getið. „Maður
kaupir hvolp úti, gefur honum
eitthvað róandi og geymir hann í
vasanum meðan gengið er í gegn-
um tollinn. Það er ágætt að leyfa
honum að sleikja súkkulaði af
Fámenniskosning
Nú fer fram atkvæðagreiðsla
um hundahald í Reykjavík. Kos-
ið er í anddyri Laugardagshallar-
innar. Kosning hófst á mánudag-
inn var og hefur þátttakan verið
með eindæmum dræm. í dag
verður kjörstaðurinn opinn í þrjá
tíma, milli 16 og 19, en á morgun
og á sunnudag milli 14 og 20.
Heyrst hafa gagnrýnisraddir
um framkvæmd þessara kosninga
eða skoðanakönnunar. Menn
hafa bent á að lítið hafi farið fyrir
kynningu. „Það er eins og stefnt
sé að því að sem fæstir taki þátt í
þessu,“ sagði kona sem vildi
meina að hún hefði beðið í fjögur
ár eftir að fá að greiða atkvæði á
móti hundahaldi. „Til að tryggja
mikla þátttöku hefði auðvitað átt
að hafa þessar kosningar sam-
hliða forsetakosningunum í
sumar. Svipað og gert var í Borg-
arnesi og í Höfn í Hornafirði þar
sém kosið var um opnun áfengis-
útsölu. Það hefði tæpast verið tal-
in móðgun við embætti forseta
lýðveldisins að reyna að tryggja
sem mest lýðræði.“
Hvernig á að
túlka niðurstöðuna?
Skoðanakönnunin hefur einn-
ig verið gagnrýnd fyrir það að
ekki sé nokkur leið að túlka
niðurstöðuna. Spurningin á
kjörseðlinum sé í reynd tvíþætt
og því ekki unnt að svara henni
með einföldu jái eða neii. Spurn-
ingin er þannig:
„Viljið þér leyfa hundahald í
Reykjavík með þeim skilyrðum
sem gilt hafa síðustu fjögur
árin?“
Sá, sem svarar neitandi, gæti
verið samþykkur hundahaldi að
því tilskildu að skilyrðunum, sem
gilt hafa síðustu 4 árin, verði
breytt. Hann gæti líka verið á
rnóti því að leyfa hundahald, al-
veg sama á hvern veg leyfið yrði
skilyrt.
Aldrei bannað
litla fingrinum á manni meðan
maður er í flugstöðinni, þá er
pottþétt að hann er rólegur.“
Þrír starfsmenn
Eftirlit með hundahaldi í
Reykjavík annast Heilbrigðiseft-
irlit Reykjavíkur. í skýrslu þess
til borgarráðs kemur fram að í
árslok 1987 hafa verið 815 hundar
á skrá. Á yfirstandandi ári hafa
um 150 hundar bæst á skrána.
í fyrra bárust 161 kvörtun um
hunda til heilbrigðiseftirlitsins.
Fólk snýr sér einnig til lögregl-
unnar og í fyrra fékk hún 39
kvartanir vegna hunda í Reykja-
vík.
Hundaleyfisgjald er nú 5.400
krónur á ári og samkvæmt upp-
lýsingum frá heilbrigðiseftirlitinu
hefur gengið frekar illa að inn-
heimta það. Gjalddagi er 1. mars
og enn eiga allmargir eftir að
greiða.
Hjá heilbrigðiseftirlitinu eru 3
starfsmenn sem sjá um að reglum
um hundahald sé framfylgt, tveir
hundaeftirlitsmenn og einn skrif-
stofumaður.
um hundahald en í því segir að
málið skuli borið undir atkvæði
allra atkvæðisbærra borgarbúa.
„Ég held,“ sagði Magnús, „að
það megi í raun halda því fram að
það sé einmitt vakin alveg sérstök
athygli borgaranna á þessari
skoðanakönnun með því að
framkvæma hana eina sér, í stað
þess að hún fari fram samhlið al-
mennun kosningum. í borgar-
stjórn kom aldrei fram sú hug-
mynd að könnunin færi fram
samhliða forsetakosningunum."
Magnús taldi að spurningin í
könnuninni væri síður en svo loð-
in, hún væri í góðu samræmi við
bráðabirgðaákvæðið. Og hvað
gera svo borgaryfirvöld ef meiri-
hluti þeirra, sem þátt taka í
könnuninni, segir nei?
„Þá þyrfti borgarstjórn að
endurskoða samþykktina um
hundahald. Það leysir ekki málið
að banna hundahald. í því sam-
bandi verða menn að líta til þess
sem áður var, menn héldu hér
hunda þrátt fyrir bann. En það
yrði að herða reglurnar. Og sér-
staklega yrði að gæta þess að
þeim yrði fylgt betur eftir en nú er
gert. Það verður að leggja meiri
áherslu á aukið hreinlæti. Fólk
verður t.d. að skilja að það verð-
ur að hreinsa upp saurinn eftir
hunda sína.“
Vandinn minni nú
En hví ekki einfaldlega að
banna að hafa hunda í borginni
og framfylgja banninu betur en
gert var áður en núverandi reglur
voru settar?
„Það verður að líta til þess sem
áður var,“ sagði Magnús. „Þá
voru vandamálin margfalt meiri.
Lögreglan treysti sér ekki til að
láta til skarar skríða enda ekkert
grín að fara inn á heimili fólks,
taka þar hund og fara með hann
burt til þess að lóga honum.“
En gæti borgin ekki ráðið sér-
staka menn í þetta eins og hún
hefur nú ráðið sérstaka menn í að
fylgjast með að farið sé eftir regl-
um um hundahald?
„Það leysir ekki málið að
banna þetta,“ sagði Magnús.
„Það sér hver sjálfan sig í því að
ganga fram af hörku í að aflífa
hunda. Það er ekki framkvæman-
legt.“ ÓP
„Það er nú ekki enn útséð með
hver þátttakan verður," sagði
Magnús L. Sveinsson forseti
borgarstjórnar þegar hann var
spurður hvort þessi skoðana-
könnun gæti verið í samræmi við
bráðabirgðaákvæði við samþykkt
Hluti borgarbúa gerir stykkin sín úti á víðavangi. Það er undir hælinn lagt hvort þau eru fjarlægð.
Mynd: Jim Smart
Föstudagur 28. október 1988 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 5