Þjóðviljinn - 28.10.1988, Blaðsíða 10

FOSTUDAGSFRETTIR
Hvalveiðar
Komið að skuldadögum
Fjármálaráðherra upplýsir Alþingi um stöðu ríkissjóðs. Friðrik
Sophusson segir ráðherrann vera að afsaka þátttöku íríkisstjórn.
Utanríkisráðherra segir Sjálfstæðismenn hafa vitað meira en þeir segi
Snarpar umræður urðu utan
dagskrár í Sameinuðu þingi í
gær þegar Ólafur Ragnar Gríms-
son fjármálaráðherra gerði grein
fyrir stöðu ríkissjóðs eftir ríkis-
stjórn Þorsteins Pálssonar.
Ólafur sagði tekjur ríkissjóðs
hafa verið 1,5 miljarði undir
áætiunum frá í júní og að rekstr-
arafkoman hefði verið 2,04 milj-
örðum verri en gert hefði verið
ráð fyrir í sömu áætlun. Friðrik
Sophusson varaformaður Sjálf-
stæðisflokksins sagði flokkinn
ekki hafa vitað af meiri halla á
ríkissjóði en 690 miljónir en Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkis-
ráðherra sagði fyrrverandi ríkis-
stjórn hafa vitað af allt að 1,4
miljarða halla.
I máli fjármálaráðherra kom
fram að halli lánahliðar fjárlaga
hefði reynst 1,7 miljarðar í stað
290 miljóna samkvæmt júníáætl-
un. Innlend fjáröflun hefði verið
1,2 miljörðum undir áætlun, inn-
lausn spariskírteina hefði verið
330 miljónum hærri en ætlað var
og sala á spariskírteinum hefði
verið 850 miljónum lægri í lok
september en reiknað hefði verið
með. Tekjurríkissjóðs hefðu ver-
ið 1,5 miljörðum undir áætlun.
Skýringuna á minni tekjum
ríkissjóðs sagði Ólafur vera að
tekjur af aðflutningsgjöldum
hefðu verið hálfum miljarð lægri
en ætlað hefði verið, aðallega
vegna samdráttar í vöruinnflutn-
ingi og óvissunar vegna upptöku
nýrrar tollskrár um síðustu ára-
mót. Innheimta söluskattstekna
væru 900 miljónum undir áætlun.
Friðrik Sophusson sagði Ólaf
Bókaklúbbur
áskrifenda
vera með uppákomu sinni að
undirstrika að dökk staða ríkis-
sjóðs væri Jóni Baldvin að kenna
og hann væri að réttlæta þátttöku
Alþýðubandalagsins í ríkisstjórn
án þess að matarskatturinn væri
dreginn til baka og frystingu
launa væri aflétt. Fjármálaráð-
herra hefði vitað hver staða ríkis-
sjóðs var þegar í júlí þó hann léti
sem hann væri að uppgötva
stöðuna nú og vísaði Friðrik í um-
mæli Ólafs í Þjóðviljanum í júli
þar sem talað hefði verið um
„hrikalega óstjórn“. Spurði Frið-
rik hvort Ólafur hefði ekki
gengið eftir upplýsingum um
Kirkjuþing stendur nú yfir
þessa dagana en 30 ár eru lið-
in síðan það kom fyrst saman.
Fyrir þinginu liggja að venju
mörg mál og merk. Ef til vill ber
þar hæst frumvarp til laga um
skipan prestakalla og prófasts-
dæma, sem flutt er af Kirkjuráði,
mikill bálkur, ítarlegur og marg-
þættur.
Frumvarp þetta felur í sér ýms-
stöðu ríkissjóðs við stjórnar-
myndunina eða hvort Jón Bald-
vin hefði haldið þessum upplýs-
ingum Ieyndum þá.
Jón Baldvin sagði það rangt
hjá sjálfstæðismönnum að þeir
hefðu einungis fengið upplýsing-
ar um 700 miljóna halla. Hann
rakti hvernig upplýsingar bárust
inn á borð ríkisstjórnar Þorsteins
Pálssonar og sagði að samstarfs-
menn hans í stjórninni hefðu haft
upplýsingar um 1,4 miljarða halla
þegar stjórnin féll. Það hefðu
verið mistök stjórnarinnar að
gera ekki ráð fyrir meiri tekjuaf-
gangi en gert var. Ekkert vit væri
ar viðamiklar breytingar á núver-
andi skipan prestakalla, m.a.
nokkra fækkun þeirra, einkum
úti á landi. Ekki munu allir þing-
fulltrúar sáttir við frumvarpið
eins og það liggur fyrir og m.a.
hefur komið fram það sjónarmið
að „enginn sú breyting verði gerð
á skipan prestakalla og prófasts-
dæma nema með meirihlutasam-
þykki safnaðar og presta." Sýnt
í því að 85% ríkisútgjalda væru
lögbundin, þjóðin hefði ekki efni
á sjálfvirkri löggjöf um landbún-
að og'örlátasta lánasjóðskerfi í
heimi fyrir námsmenn. Þjóðin
hefði ekki efni á fleiri pólitískum
gæluverkefnum eins og flugstöð
og hátekjuhópum sem hældu sér
að því að komast löglega frá því
að borga skatta. Ef hann ætti að
gefa núverandi fjármálaráðherra
ráð, væru þau þannig: „Vertu
miklu harðari en ég var gegn sam-
starfsmönnum þínum sem fara
fram á aukaútgjöld og lifa í þeim
draumaheimi að aldrei komi að
skuldadögum. “ -hmp
má þykja að Kirkjuþing leggi til
að ýmsar breytingar verði gerðar
á frumvarpinu.
Meðal þeirra mála sem þegar
eru komin fram eru: Um framtíð-
arskipan bókasafnsins í Skál-
holti, um vistkreppu og umhverf-
isvernd, um stuðning við Ör-
yrkjabandalagið, um menning-
armiðstöð á Hólum í Hjaltadal.
- mhg.
Biðstaða
í ríkis-
stjóm
Ekki er að vænta neinna við-
bragða hjá ríkisstjórninni
vegna stöðunnar í hvalamálinu
fyrr en í fyrsta lagi í lok næstu
viku. Steingrímur J. Sigfússon
Iandbúnaðarráðherra segir að
málið sé stöðugt á dagskrá stjórn-
arinnar en það hafi verið ákveðið
á fundi hennar í síðustu viku að
fresta öllum ákvörðunum fram
yfir fund í utanríkisnefnd.
Steingrímur sagði í gær að eftir
kynningu og umræður í utanríkis-
nefnd myndi málið fara áfram til
ríkisstjórnar. Þau mál sem lægju
fyrir Alþingi varðandi málið væru
til marks um þann þrýsting sem
kominn væri á málið. Opin um-
ræða orkaði tvímælis þar sem um
væri að ræða mikla viðskipta-
hagsmuni og utanríkismál. Hann
kysi helst að umræðan færi fram í
utanríkisnefnd og innan þing-
flokkanna. Það væri hans ósk að
sem víðtækust samstaða tækist
um málið.
Landbúnaðarráðherra sagðist
sjálfur hafa miklar áhyggjur af
málinu og þeim afleiðingum sem
það hefði haft á lagmetisiðnað í
hans kjördæmi, Norðurlandi
eystra. Hann væri ekki að
gagnrýna þá sem væru óþolin-
móðir og vildu nota rétt sinn til að
ræða málið á Alþingi, en mikil-
vægt væri að breið samstaða tæk-
ist um það.
hmp
I.oðna
Veiði ef
viðrar
Stórar og veiðanlegar
torfur
Bræla var á loðnumiðunum í
fyrradag en búist við að hann færi
að lægja hvað úr hverju. Ágætis
veiði hefur verið í vikunni þegar
viðrað hefur og er heildaraflinn
orðinn um 42 þúsund tonn.
Að sögn Ástráðs Ingvarssonar
hjá Loðnunefnd hafa 26 loðnu-
skip hafið veiðar af þeim 48 sem
leyfi hafa til veiðanna. Flotinn
hefur að undanförnu verið á mið-
unum norður af Kolbeinsey um
90 sjómílur norður af Skaga. Þar
er loðnan loksins komin í eðlilegt
horf; stórar og veiðanlegar tor-
fur.
-grh
Alþingi
Prestaköllum fækki
Kirkjuráð leggur til ýmsar breytingar á þeim sem Kirkjuþing er engan
veginn einhuga um
Þjóðviljans
Tilboð vikuna 25.10.-1.11.:
Bann við geimvopnum
Þingsályktunartillaga um bann við geimvopnum lögðfram ífjórðasinn.
Hjörleifur Guttormsson ánœgður með undirtektir utanríkisráðherra
Að lokum
Síðustu Ijóð Ólafs Jóhanns Sig-
urðssonar.
Myndir eftir Jón Reykdal.
Útgefandi Mál og menning.
Verð kr. 1.850.-
(Ver6 út úr búö
kr. 2.175—)
Þjóðviljinn
sími: 681333
ingsályktunartiilaga um bann
við geimvopnum var lögð
fram í fjórða sinn á Alþingi í gær.
Við umræðurnar sagði Jón Bald-
vin Hannibalsson utanríkisráð-
herra að það mætti líta á það sem
sjálfgefið að þingmenn allra þing-
flokka gætu tekið undir þau
markmið tillögunnar sem kæmu
fram í lok greinargerðar. En þar
segir að með henni sé Iögð áhersla
á að Alþingi íslendinga leggi sitt
lóð á vogarskálina gegn öllum
hugmyndum um notkun himin-
geimsins í hernaðarskyni nú og í
framtíðinni, og að fulltrúar Is-
lands fylgi þeirri stefnu eftir á al-
þjóðavettvangi.
Hjörleifur Guttormsson þing-
maður Alþýðubandalagsins
þakkaði Guðrúnu Halldórsdótt-
ur Kvennalista jákvæðar undir-
tektir við tillöguna, en hún vakti
athygli á þeirri ógn sem stafað
gæti af geimvopnum og lýsti yfir
stuðningi sínum við þingsálykt-
unina. Sérstaklega sagðist Hjör-
leifur fagna því sem kæmi fram í
máli utanríkisráðherra, sem hann
túlkaði sem vilja til þess að greiða
fyrir því að málið fengi þinglega
meðferð og afgreiðslu.
Þingsályktunin gerir ráð fyrir
að ríkisstjórninni verði falið að
styðja á alþjóðavettvangi bann
við geimvopnum, sem miði við að
allar rannsóknir og tilraunir, er
tengist hernaði í himingeimnum
verði tafarlaust stöðvaðar. Hvers
konar hernaðarumsvif og vopn-
akerfi til nota í himingeimnum
verði bönnuð og að óheimilt
verði að Smíða vopn sem geti
grandað gervihnöttum og öðrum
tækjunvsem tengist friðsamlegri
nýtingú himingeimsins.
Utánríkisráðherra viðraði hug-
mynd um orðalagsbreytingu
varðandi tilraunir tengdar
geimvopnum og sagðist Hjör-
leifur taka vel í að ræða hana í
utanríkisnefnd. Flutningsmaður
að tillögunni með Hjörleifi er
Guðrún Agnarsdóttir Kvenna-
lista.
-hmp
10 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 28. október 1988
/