Þjóðviljinn - 04.05.1990, Blaðsíða 8

Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Ritstjórar: Ámi Bergmann, Ólafur H. Torfason
Umsjónarmaður Helgarbiaðs: Ólafur Gíslason
Fréttastjóri: SigurðurÁ. Friðþjófsson
Útlit: Þröstur Haraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Afgreiðsla: » 68 13 33
Auglýsingadeild: « 68 13 10 - 68 13 31
Símfax: 68 19 35
Verð: 150 krónur í lausasölu
Setning og umbrot: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Oddi hf.
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis
Síðumúla 37,108 Reykjavík
Skipulags-
pyttir
Skipulag og ástand miðborgarinnar varðar ekki eingöngu
Reykvíkinga, heldur er það ákveðið metnaðarmál landsmannra
alla, að hún sé það lifandi og fagra svæði sem efni standa til. Því
miður er það þó svo, að þrátt fyrir deiliskipulag Kvosarinnar sem
samþykkt var fýrir fjórum árum, hefur lítið miðað fram á veginn,
enda er skipulagið meingallað, eins og ýmsir bentu á ffá upp-
hafi.
Dauði Kvosarinnar er yfirvofandi, að mati þeirra sem gerst til
þekkja, m.a. félaga í samtökunum Gamli miðbærinn. Þeir sem
annast þjónustu og verslun á þessu svæði hafa ítrekað bent á
þá ískyggilegu þróun sem orðið hefur í miðborginni eftir að nýi
miðbærinn og Kringlan komu til sögunnar. Engar virkar ráðstaf-
anir hafa verið gerðar til að vega upp á móti þeim áhrifum sem
verslunarmiðstöðvamar þar hafa haft á lífið í Kvosinni og við
Laugaveg, svo dæmi sé tekið.
Aðeins ein bygging hefur risið samkvæmt nýja skipulaginu,
við Aðalstræti, og er ekki enn komin í notkun. Alvariegri er þó sú
uppákoma sem nú hefur litið dagsins Ijós hjá borgaryfirvöldum í
sambandi við lóðina nr. 4 við Lækjargötu. Þar hafði Hinu ís-
lenska bókmenntafélagi verið úthlutað aðstöðu og efnt var til
verðlaunasamkeppni um teikningar.
Bókmenntafélagið féll þegar til kom ffá áformum sínum um
byggingu við Lækjargötu og fýrirtækinu ístaki hf. var afhent lóð-
in. Þar mun því ekki rísa hús samkvæmt verðlaunateikningun-
um, heldur hafa verið iagðar fram svo umdeildar áætlanir, að
Ingimundur Sveinsson arkitekt, fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í
nefnd þeirri sem um málið fjallar, hefur neitað að fallast á þær og
látið bóka, að hann geti ekki samþykkt útfærslu hússins.
Mál þetta er nú í biðstöðu innan borgarkerfisins, en þetta litla
dæmi sýnir hve vel þarf að vera á varðbergi gagnvart ffumhlaup-
um í hjarta höfuðborgarinnar.
Ekki þarf að fara víða um heiminn til að kynnast þeirri ríku á-
herslu sem borgaryfirvöld hvarvetna, ekki síst í höfuðborgum,
leggja á varðveislu eða eflingu fornra miðbæjarkjama. Þannig
birtist metnaður stjómenda og virðing fýrir menningarverðmæt-
um fortíðar, sögu og arfleifð. Sums staðar hafa slík borgarhverfi
gengið í hreina endurnýjun lífdaganna.
Kvosin er ekki eina óleysta vandamálið í skipulagi höfuð-
borgarinnar. Benda má á þrjú önnur stór viðfangsefni, sem van-
rækt hafa verið eða hæpnar ákvarðanir teknar um. Eitt þeirra er
Reykjavíkurflugvöllur. Fulltrúar Alþýðubandalagsins í borgar-
stjóm hafa frá árinu 1974 barist fýrir því að hugað yrði að nýrri
staðsetningu allrar aðstöðu fyrir innanlandsflug og sú feiknar-
lega slysagildra, sem fiugvöllurinn er, verði fjariægð úr miðborg-
inni.
Guðrún Ágústsdóttir, borgarfulltrúi Alþýðubandalagsins, hef-
ur nú gert það að tillögu sinni, að Reykvíkingum gefist kostur á
því jafnffam kosningum til borgarstjómar 26. maí að láta í Ijósi
álit sitt á framtíðarstaðsetningu Reykjavíkurflugvallar. Með því að
losna við flugvöllinn úr miðbænum er ekki aðeins afstýrt hætt-
unni af honum, heldur opnast þá 142 hektara landrými sem m.a.
gæti hýst 8-10 þúsund manns og jafnffamt boðið upp á aðstöðu
fýrir útivist, stofnanir og fyrirtæki í nánum tengslum við eitt falleg-
asta svæði á suðvesturhomi landsins, skóginn í Öskjuhlíð.
Engin leið er fyrir núverandi borgarstjórnarmeirihluta að
neita því, að hann ber ábyrgðina á því að færa byggðina nær Á-
burðarverksmiðjunni í Gufunesi, í stað þess að byggja á Rauða-
vatnssvæðinu, eins og núverandi minnihlutaflokkar vildu. Var þó
allan tímann vitað um ákveðna áhættu af verksmiðjunni. Hverjar
sem lyktir þær máls verða, er augljóst að á sínum tíma þótti
meirihlutanum það „ásættanleg áhætta” að úthluta fólki lóðum í
nágrenni hennar.
Fjórða vandamálið sem hér skal nefnt þekkja borgarbúar og
þeir sem leið eiga um borgina mætavel. Þetta eru umferðarmál-
in. Borgin hefur verið sein að bregðast við aukinni bílaeign og
umferð, svo að til vandræða horfir. Alþýðubandalagið og hinir
minnihlutaflokkamir hafa árangurslaust barist fýrir stórauknum
framlögum borgarinnar til umferðarbætandi aðgerða. En minnis-
varðapólitíkin hefur orðið ofan á hjá Sjálfstæðisflokknum.
Snemma beygist krókurinn..., ein myndanna á sýningunni (sölum Norræna hússins.
Dálítil heimsstyrjöld
Heimsstyijöldin siðari, ljósmyndasýning, fyrirlestrar
og kabaretisýningar í Norræna húsinu
„Hemám og stríðsár á íslandi” er
heiti sýningar á Ijósmyndum frá
seinni heimsstyrjöldinni sem verð-
ur opnuð í sölum Norræna húss-
ins á morgun.
Nú eru fimmtíu ár frá því að
Bretar hemámu landið og er sýn-
ingin haldin í minningu þess. Ljós-
myndimar vom allar teknar á Is-
landi á ámnum 1940-45 og fengnar
að láni hjá Ljósmyndasafni Is-
lands, Þjóðminjasafni og einkaaðil-
um. Björg Ámadóttir hefur unnið
að undirbúningi sýningarinnar og í
samvinnu við Steinþór Sigurðsson
valið myndimar. Steinþór annaðist
uppsetningu og útlit sýningarinnar
en Aðalsteinn Davíðsson samdi
skýringartexta við myndimar.
Fyrirlestrar verða haldnir í
tengslum við sýninguna og verður
sá fýrsti á laugardag kl. 16, en þá
ræðir dr. Þór Whitehead um Island
í síðari heimsstyrjöldinni. Síðar
verða fyrirlestrar um Finnland og
Svíþjóð í stríðinu, en áður hafa
verið fluttar tölur um Danmörku
og Noreg á stríðsámnum. Síðasti
fýrirlesturinn fjallar um Roosevelt
og Island en hann flytur dr. Mich-
ael T. Corgan frá Bostonháskólan-
um í Bandaríkjunum.
Auk þess verður í tengslum við
sýninguna kabarettinn „Þeir héldu
dálitla heimsstyrjöld... “ lög og
ljóð í striði. Flytjendur em leikar-
amir Ása Hlín Svavarsdóttir, Edda
Heiðrún Backman, Egill Ólafsson
og Sigurður Jóhannsson, þeim til
aðstoðar er tónlistarmaðurinn Jó-
hann G. Jóhannsson. Sýningar kab-
arettsins fara fram á sunnudögum
og verður fyrsta sýningin kl. 16 nk.
sunnudag.
Ljósmyndasýningin stendur til
24. júní og er opin daglega frá kl.
14-19, aðgangur er ókeypis.
BE
Horfur á laugardag og sunnudag: Fremur hæg SV og V-átt. Lítilsháttar súld um
landið vestanvert en þurrt og víða bjart veður austantil. Hiti 7-12 stig, hlýjast á Austuriandi.
8 SÍÐA— NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 4. maí 1990