Dagblaðið Vísir - DV - 07.10.1995, Side 22

Hlustaði ekki
á móður sína
Árið 1976 kom til kasta yfirvalda
að fjalla um mál Pauline Park, sem
var þá þrjátíu og fjögurra ára. Hún
hafði hvað eftir annað orið að þola
barsmíðar af hálfu manns síns, Mic-
haels Williams, sem var fjórum
árum eldri en hún.
Forsaga málsins var sú að þegar
Pauline var sautján ára, árið 1959,
bjó hún hjá móður sinni í Birming-
ham, frú Evelyn Park. Þá kynntist
hún Michael, en hann var nýkom-
inn til Englands frá heimabæ sínum
á írlandi, Limerick.
Ýmsir hafa undrast að Pauline
skyldi giftast Michael, því áður en
þau gengu í hjónaband hafði hann
margoft barið hana, svo hún var blá
og marin á eftir. Þetta þótti móður
hennar, Evelyn, illur fyrirboði og
bað hún dóttur sína margoft að
hætta við að giftast Michael því
hann myndi halda uppteknum
h'ætti. En Pauline hafnaði þessum
fullyrðingum og sagðist þess fullviss
að ró myndi færast yfir Michael
með tímanum og yrði hann þá fyrir-
myndareiginmaður.
Þrjú börn
Fyrstu sex
árin sem þau
Pauline og Mich-
ael voru gift
eignuðust þau
þrjú börn,
Pauline, Norman
og Seamus. En
það varð engin
breyting á Mich-
ael. Hann vann
hjá byggingafyr-
irtæki og hafði
allgóðar tekjur,
en þær notaði
hann að veruleg-
um hluta til
áfengiskaupa, og
þegar hann var
drukkinn var
hann óvenju
skapillur.
En hann lét
skapillskuna líka
bitna á Pauline
þótt ódrukkinn
væri. Þannig átti
hann til að berja
hana væri kaffið
ekki nógu heitt.
.. eða þá of heitt.
Árið 1973 var
Pauline búin að
fá nóg. Þá sneri
hún sér þrívegis til lögreglunnar til
þess að kæra mann sinn. í öllum til-
vikum var ákærunum visað frá og
var ástæðan ætíð hin sama. Um
væri að ræða heimilismál sem opin-
-.»
Paula Williams var
nóttina örlagaríku.
Rose Heilbron dómari.
berir aðilar ættu
ekki að skipta sér
af.
Pauline gat því
fátt aðhafst og
næstu tvö árin
þoldi hún ofbeldi
sem fyrr. En árið
1975 frétti hún af
Hjálparsamtök-
um kvenna.
Hjónin
slíta sam-
búðinni
Hjálparsamtökin
höfðu lögmann á
sínum snærum
og fór hann með
mál Pauline fyrir
rétt. Rétturinn
kvað upp þann
úrskurð að Mich-
ael skyldi halda
sig frá konu sinni
og var honum
bannað að beita
hana eða börnin
ofbeldi. Þessi úr-
skurður var kveðinn upp í ársbyrj-
un 1976 og sama dag tók Pauline
saman föggur sínar og barnanna og
fluttist í athvarf á vegum samtak-
anna. Michael hélt til írlands og hét
fimmtán ára
Fyrir allmörgum árum voru
stofnuð á Stóra-Bretlandi Hjálpar-
samtök kvenna, en um er að ræða
landssamtök sem hafa það að mark-
miði að fá hert viðurlög við ofbeldi
eiginmanna gegn eiginkonunum. Þá
hafði mörgum konum þótt ganga úr
hófi hve margar eiginkonur höfðu
orðið að þola illa meðferð á heimil-
um sínum og sömuleiðis hve ofbeld-
ismennirnir sluppu létt frá verkum
sínum.
Eins helsta röksemd yfirvalda,
þar á meðal dómsvaldsins, var að
það sem gerðist innan fjögurra
veggja heimilisins væri einkamál
hjóna, enda yrði að halda friðhelgi
einkalífsins í heiðri. Þetta hafði
meðal annars leitt til þess að i mörg-
um tilvikum kærðu konur ekki illa
meðferð og þær sem gerðu það
komust oft að þeirri niðurstöðu að
fangelsisdómar væru svo vægir að
yfirleitt liði aldrei lengri tími en
þrír mánuðir þar til eiginmennirnir
gætu snúið heim og tekið upp fyrri
háttu ef þeim sýndist svo.
Dómurinn
Margir höfðu búist við því að
harður dómur yrði kveðinn upp af
því kona sat í dómarasætinu. En
Rose Heilbron kvað upp þriggja
mánaða dóm fyrir bæði brotin.
Undrunarkliður fór um dómsalinn,
en þegar þögn varð reis Pauline á
fætur og bað Heilbron dómara um
Michael Williams.
því með sjálfum
sér að borga ekki
eyri til fram-
færslu barna og
konu framar.
Á þessum tíma
hafði ekkert sam-
komulag verið
gert milli írska
lýðveldisins og
Englands um inn-
heimtu meðlaga.
Það var ekki gert
fyrr en síðar
þetta sama ár.
Michael Willi-
ams var á írlandi
fram á mitt árið
1976. Þá sneri
hann aftur til
Englands, leitaði
uppi konu sína og
lék hana svo grátt
að hún varð að
liggja á sjúkra-
húsi í hálfan
mánuð.
Lögmaður
hjálparsamtak-
anna stefndi hon-
um og var málið
tekið fyrir í
Liverpool. Dóm-
ari var Rose Heilbron. Saksóknari
krafðist sex mánaöa fangelsisdóms
fyrir brot á fyrri réttarúrskurði og
tveggja til þriggja ára fangelsis fyrir
líkamsárásina.
að gera dóminn skilorðsbundinn.
Varð hann við þeirri beiðni, án þess
þó að gera sér grein fyrir því að
ástæðan til beiðni Pauline var ótti
hennar við það sem biði hennar þeg-
ar Michael kæmi úr fangelsinu
þremur mánuðum síðar, yrði hann
færður þangað.
Síðdegis þennan dag gekk Mich-
ael Williams frjáls maður úr réttar-
salnum. Hann fékk þó að heyra
nokkur viðvörunarorð áður. Heil-
bron dómari sagði við hann: „Ef þú
heimsækir konu þína aftur eða beit-
ir hana ofbeldi bíður þín fangelsi og
ekki bara í hálft ár.“
Enginn veit
hvað Michael
hugsaði þegar
hann heyrði
þessi viðvörun-
arorð, en ellefu
tímum síðar
virtist hann hafa
gleymt þeim.
Lokaþátturinn
Klukkan þrjú
næstu nótt
braust Michael
inn í svefnher-
bergi konu sinn-
ar með stóran
slátrarahníf í
hendi. Hann
vakti hana og
sagði ógnvekj-
andi röddu: „Nú
ætla ég að ganga
frá þér.“
Óp Pauline
vöktu börnin
þrjú, sem komu
hlaupandi inn til
móður sinnar.
Þau sáu hvað
faðir þeirra
hafði í huga og
grátbáðu hann
að meiða ekki
móður þeirra.
En Michael var efst í huga að rétta
við sært stolt sitt. Hann stakk konu
sína átta sinnum í brjóstið. Pauline
gaf upp öndina.
7. október stóð Michael enn á ný í
Norman Williams var ári yngri en
Paula.
réttinum. Saksóknarinn, Michael
Pratt, dró ekki dul á að tvennt hefði
einkum fengið á hann þegar hann í
kynnti sér málavöxtu. Annars vegar I
grimmd mannsins sem hefði myrt
Pauline, en hins vegar sú staðreynd
að Michael hefði framið óðdæðis-
verkið fyrir augunum á þremur
börnum þeirra hjóna, en þau voru á
aldrinum tíu til fímtmtán ára. Væri
lítill vafi á að þau myndu aldrei
gleyma þessum skelfiiega atburði.
Dómarinn fellur saman
Dómarinn í málinu reyndist vera
Rose Heilbron, sem dæmt hafði Mic-
hael í þriggja mánaða fangelsi og
síðan gert dóminn skilorðsbundinn.
Þegar hún settist í sæti sitt stóðu
um tvö þúsund konur fyrir framan
dómhúsið til að mótmæla þeirri lin-
kind sem hefði einkennt refsingu
hrottafenginna eiginmanna fram til
þessa. Höfðu konumar meðferðis
mótmælaskjal sem þær afhentu
Rose Heilbron.
Eftir að hafa tekið við því sat
Heilbron niðurlút um stund, en stóð
síðan á fætur með tár í augunum og
sagði: „Mér finnst ég bera ábyrgð á
þessu hræðilega afbroti. Vegna
þeirra mildi sem ég sýndi þegar
ákærði stóð síðast hér í réttarsaln-
um ber ég óbeina ábyrgð á dauða
þessarar óhamingjusömu konu. Ég
treysti mér ekki til að stýra þessum
réttarhöldum vegna þeirra sterku
tilfinninga sem hafa vaknað með
mér.“
Rose Heilbron gekk síðan úr rétt-
arsalnum og inn á einkaskrifstofu
sína, þar sem hún féll alveg saman.
Tólf ára fangelsi
Nýr dómari var kallaður til og
réttarhöldunum haldið áfram. Þau
urðu ekki löng. Eftir nokkurra
klukkustunda málflutning kvað nýi
dómarinn upp dóm sinn. Michael
Williams skyldi sitja í fangelsi í tólf
ár og hvorki eiga möguleika á
reynslulausn né náðun.
Síðla árs 1988 fékk Michael frelsið
á ný. Þá var hann orðinn fimmtug-
ur og bar það með sér. Hann neitaði
að ræða við fréttamenn sem reyndu
að fá hann til að ræða málið og fang-
elsisvistina. Hann reyndi ekki að
hafa samband við börn sín og fór til
írlands.
Pauline Park dó ekki til einskis.
Hjálparstofnunin gerði hana að písl-
arvætti og hélt örlögum hennar á
lofti í baráttunni fyrir hertum við-
urlögum við ofbeldi eigimanna á
heimilum. Málið kom til umræðu á
breska þinginu, og að lokum voru
samþykkt lög um þyngri refsingar.
Fulltrúar hjálparsamtakanna
segja þó að enn komi of fá mál af
þessu tagi fyrir dómstólana. Margar
konur sem þoli barsmíðar eigin-
mannanna haldi, alveg eins og
Pauline gerði, að þær geti gert góða
menn úr ofbeldisseggjum. Aðrar
skammist sín fyrir að viðurkenna
hvernig komið sé fyrir þeim og enn
aðrar telji sig ekki hafa í önnur hús
að venda. Þá gæti enn um of þeirrar
skoðunar margra að það sem gerist
á heimilum fólks sé einkamál, falli
undir friðhelgi einstaklinganna og
sé því ekki viðfangsefni opinberra
aðila . . . nema ofbeldið endi með
morði.
Ýmsar framákonur samtakanna
hafa hins vega bent á að stundum
megi finna bestu lausnina áður en
gengið sé í hjónaband. Ungar stúlk-
ur eigi að kynnast mannsefnunum
vel, og hafi þeir sýnt tilhneigingu til
ofbeldis í tilhugalífinu sé sjaldnast
góðs að vænta. En því miður sé það
oft þannig að ungar stúlkur vilji
ekki taka mark á foreldrum sínum
og þyki sem verið sé að draga í efa
að þær hafi til að bera þá dómgreind
sem val mannsefnis krefst. Þar
skjátlist þeim hins vegar oft og iðu-
lega.