Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.1996, Qupperneq 23

LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1996
23
Ég er tengiliður milli alda
„Ég segi nú sjálf að ég sé nokkurs
konar tengiliður á milli alda. Þetta
er handavinna sem barst hingað til
íslands fyrir aldamótin 1900 og nú
er ég að koma þessu yfir á 21. öldina
svo þetta falli ekki í gleymskunnar
dá,“ segir Sigríður Salvarsdóttir í
Vigur á ísafjarðardjúpi en hún hef-
ur undanfarið fengist við að leið-
beina konum hér á suðvesturhorn-
inu við að búa til listmuni úr
mannshárum og öðrum hárum, s.s.
hrosshárum.
minni, Ragn-
heiði Hákonar-
dóttur. Ég lærði
hárvinnuna af
henni þegar ég var
níu ára gömul, þeg-
ar ég var sjúk-
lingur, en
vann ekki
við mynd-
gerð aftur
fyrr en
- segir Sigríður Salvarsdóttir í Vigur sem býr til listmuni úr mannshárum
„Nú er ég komin hingað
suður og hef þegar leiðbeint
nokkrum. Aðalvandinn við
þetta er brugðningin á vír sem
ég nota yið þetta. Brugðningin
veröur að vera eins og
bein lína, ef það tekst
ekki verður hand-
bragðið ljótt.“ Sið-
an eru hárin
klemmd á
milli vír-
anna.
Eins og
fyrr segir
barst hár-
mynda-
gerð til
íslands
fyrir sið-
ustu
aldamót
og á Ár-
bæjarsafni
er að finna
mynd, eftir
Guðrúnu
V
Sigríður við vinnu sína. Hún hefur rakt viskastykki á borðinu sem kemur í veg fyrir að hárin fari út um allt. Á borð-
inu má sjá hluta af þeim munum sem hún hefur unnið. Fremst til vinstri á myndinni má sjá tvö pör af eyrnalokkum
sem hún hefur unnið. DV-mynd Brynjar Gauti
safnast til feðra sinna. Eg veit til
dæmis bara um eina konu auk mín
sem fæst við þetta í dag. Áður fyrr
voru búnir til miklu stærri myndir
úr hárum en ég er að búa til. Þá
voru líka búnar til vasaúrfestar fyr-
ir karlmenn úr mannshárum og
fleiri munir. Ég man eftir því að
pabbi átti til svona festi en hún var
búin til eins og spjaldvefnaður er
gerður, með festingar á sitt hvorum
enda og gullplata í miðjunni með
nafninu hans.“
Eyrnalokkarnir dagsverk
Munirnir eru seinunnir. Til
dæmis var um dagsverk að vinna
eyrnalokkana sem sjá má mynd af á
blaðsíðunni.
Eins og fyrr segir býr Sigríður í
Vigur en mikill ferðamannastraum-
ur er þangað yfir sumarmánuðina.
Þar selur hún muni sem hún býr til
og verður vör við nokkurn áhuga
fólks á framleiðslu sinni. Ekki sé
erfitt að verða sér úti um hráefni en
aðallega sé framleiðslan og tilsögnin
hugsuð fyrir þá sem vilja búa til eða
láta búa til muni úr eigin hárum.
Til dæmis geti síðhært fólk tekið
lokk úr eigin hári og búið til eða lát-
ið búa til eitthvað úr hárinu.
Vandamálið í dag sé hins vegar að
verða sér úti um nógu langt hár svo
að ekki þurfi að bæta við þegar einu
sinni er byrjað á verki.
-pp
f
FTfTT ’j v.f W >eígj y W 1
rA'í 1 Í \ f i3 & W A 19R 1 » 1 a W
M m {' ál 1| 1 1 ’ / í2 fM'
éL.|h a r & I

Fagor FE-624 ný gerö,
einstaklega einföld í notkun.
Vinduhraði: 650 sn/mín.
Stærð: fyrir 5 kg
Hæð: 85 cm
Breidd: 60cm
Dýpt: 60 cm
FAGOR
FAGOR FE-624
Staögreitt kr.
39.900
Þar sem Sigríður leiðbeinir kon-
um á heimili systur sinnar ber að
líta marga fagra muni úr mannshár-
um. Má þar nefna eymalokka, næl-
ur og innrömmuð listaverk.
Kom til landsins frá
Danmörku
Sigríður segir hármyndagerð
hafa borist hingað til íslands fyrir
aldamótin 1900 með Karitas Hafliða-
dóttur sem fædd var 1864 en dó 1945.
Hún var frá Fremri-Bakka í Langa-
dal í Nauteyrarhreppi. Karitas fór
til Danmerkur um 1890 og dvaldi
þar hjá móðursystur sinni, Guð-
rúnu Hjálmarsdóttur Halberg. Guð-
rún var gift dönskum sjómanni að
nafni Niels Frederik Halberg. Hjá
þessari móðursystur sinni lærði
Karitas hármyndagerð - og að lík-
indum einnig perlusaum, þótt ekki
sé með fullu um það vitað.
í einblöðungi, sem Sigríður lét
gera fyrir sýningu sem hún hélt,
segir enn fremur um Guðrúnu Hal-
berg að um hana hafi verið sagt að
það sem Jón Sigurðsson var fyrir is-
lenska stúdenta í Kaupmannahöfn
hafi Guðrún verið fyrir íslenska
handverksfólkið sem kom í atvinnu-
leit eða hina sjúku sem komu að
heiman frá íslandi til að leita sér
heilsubótar í Kaupmannahöfn.
„Karitas gerðist barnakennari á
Ísafírði og kenndi þar um hálfrar
aldar skeið. Þá kenndi hún mörgum
þessa hárvinnu. Þar á meðal móður
eftir 1980, 45 árum seinna. Þá fór ég
að rifja þetta upp og búa til myndir,
nælur og eyrnalokka með þessari
aðferð.
Munir frá miðri 19. öld
Ástæðan fyrir námskeiðum Sig-
ríðar er sú að í júní sl. var haldin
sýning á verkum kvenna í Perlunni,
sýningin íðir ’95. Sigríður var ein
þeirra sem sýndi muni þar og varð
hún vör við áhuga kvenna á að
kynnast hvernig hún bæri sig að
við verk sín. Úr varð að hún lét bók
liggja frammi þar sem áhugasamir
gætu skrifað nafn sitt niður ef síðar
yrði af námskeiðum.
Hafberg sem gerð var árið 1852. Þá
er líka talsvert til af munum i
einkaeign hér á landi.
„Það var þó nokkuð mikið um
listmunagerð úr hárum eftir að
Karitas kom til ísafjarðar. Hún
kenndi þetta ábyggilega fram undir
1930. Það voru margar konur sem
lærðu þetta hjá henni en þær hafa
RÖNNING
BORGARTÚNI 24
SÍMI: 562 40 11
Sirga. Falleg fjölskyldu-
mynd um vináttusamband
ungs drengs og Ijónsunga.
Myndin er gerö af Luc
Besson. Kl. 20:25
Duldir (The Colony). Mick
McCann fær það verkefni
að rannsaka morð á geð-
lækni. Kl.22:25
Ástarraunir (Scorchers).
Faye Dunaway, Denholm
Elliott, James Earl Jones
og Jennifer Tilly. Kl.00:15