Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.1996, Qupperneq 15

MÁNUDAGUR 15. JÚLÍ 1996
15
Af orðuveitingum
pólitískum
Kjallarinn
Tillögur orðu-
veitingarnefndar
og afhending heið-
ursverðlauna hafa
á seinni árum vak-
ið talsverða eftir-
tekt. Borið hefur á
þvi að ungum
mönnum í póli-
tískri orrahríð eru
veittar orður ís-
lenska lýðveldis-
ins. Annað hvort
sýnist sem um elli-
glöp sé að ræða
eða þá pólitíska
íhlutun sem er í
hæsta máta óvið-
kunnanleg í lýð-
ræðisríki. A.m.k.
þrisvar á nokkrum ■—
árum hefur þetta
gerst. Þegar Hall-
dór Ásgrímsson, nú utanríkisráð-
herra, var orðaður rétt rúmlega
fertugur og þá Þorsteinn Pálsson,
sjávarútvegs-, dóms-, og kirkju-
málaráðherra, og nú síðast Björn
Halldór Her-
mannsson
verkstjóri, ísafiröi
„I dag þykir íslenskum mæðrum
og feðrum sjálfsagt að synir
bandarískra mæðra og feðra verji
föðurland okkar, ísland, án þess
að synir þeirra íslenskir lyfti litla
fingri.“
tíma. Þær blaðagreinar
fjölluðu að drýgstum
hluta um kalda stríðið
sem þá geisaði. Og enn-
þá er það svo að þegar
ég heyri Björn nefndan
þá dettur mér kalda
stríðið í hug.
En eitt er það sem ég
hefði kosið að Björns
hefði verið gefið að verð-
leikum við þetta tæki-
færi. Það var kjarkur
hans á sl. ári er hann
þorði að láta þá sjálf-
sögðu og tímabæru
skoðun í ljós að íslend-
ingar skyldu athuga
með að koma sér upp
vísi að innlendu herliði
....... til þess að verja eigin
þjóð ásamt með sam-
herjum okkar í NATO.
Björn var að vísu úthrópaður í
fjölmiðlum fyrir þessar skoðanir
sínar en þannig eru margir máls-
hefjendur nýrra og góðra hug-
mynda meðhöndlaðir. íslendingar
geta verið jafn-
friðelskandi fyrir
það þótt þeir
komi sér upp
varðliði til þess
að verja land og
þjóð ef á það yrði
ráðist.
„Fyrir það eitt að hefja máls á þessu á opinberum vettvangi þá njóttu vel
orðuveitingar þinnar, Björn Bjarnason," segir Halldór m.a. í greininni.
Bjarnason menntamálaráðherra.
Þess var getið að það væri mest
vegna pólitískra starfa.
Kjarkur Björns
Lítil sem engin umræða varð
þegar Þorsteinn og Halldór hlutu
heiðursverðlaun sín. En talsverð
umfjöllun hefur verið eftir að
Björn Bjarnason hlaut heiðurs-
orðu sína. Við það tækifæri var
ýmislegt tínt honum til ágætis
sem trúlega má til sanns vegar
færa. Svo sem hin miklu blaða-
skrif hans í Morgunblaðið á sínum
Meinsemd í
þjóðarsálinni
Jón Sigurðsson
forseti getur þess
i einu bréfa
sinna að það sé til vansæmdar ís-
lendingum að koma sér ekki upp
varðliði til varnar landi og þjóð.
En í dag þykir íslenskum mæðr-
um og feðrum sjálfsagt að synir
bandarískra mæðra og feðra verji
foðurland okkar ísland án þess að
synir þeirra íslenskir rétti litla
fingur. Svona hugsunarháttur
dregur úr sjálfsvirðingu þjóðar-
innar og verður að meinsemd í
þjóðarsálinni. Fyrir það eitt að
heQa máls á þessu á opinberum
vettvangi þá njóttu vel orðuveit-
ingar þinnar, Bjöm Bjamason.
Ekki hinir tveir
Öðru máli gegnir með ráðherra
tvo er ég nefndi fyrr, þá Halldór
Ásgrímsson og Þorstein Pálsson.
Persónulega tel ég að þeir hafi
engan rétt átt á þeim orðum er
þeim voru veittar sökum meðferð-
ar þeirra á almenningseign þjóð-
arinnar, fiskiauðlindinnj. Þeir
létu sér sæma að færa hana til
umboðseignar einstökum mönn-
um og erfingjum þeirra. Átta af
hverjum tíu manns sem ég tala
við fordæma þessar aðgerðir.
Enginn virðist samt hafa döngun
í sér til þess að rísa gegn yfir-
gangi þessara miðstýringar-
manna. Þau gripdeildarreglu-
gerðalög sem Alþingi hefur fært
þessum mönnum í hendur eiga
engan sinn líka í sögu þess, þótt
farið sé aftur til ársins 930. Þessi
gerræðislög voru réttlætt með að
verið væri að veiða síðasta
þorskinn í sjónum og það haft
sem skálkaskjól. Flestir útvegs-
menn eru duglegir athafnamenn
og í engum þörfum fyrir slíkar
auðlindagjafir.
Brýnasta verkefni Alþingis
framtíðarinnar er að svipta sjáv-
arútvegsráðuneytið þessum ólög-
um. Tími sátta meðal þjóðarinnar
rennur ekki upp á meðan mið-
stýringarmenn fara með yfirgangi
um auðlind þjóðarinnar til handa
útvöldum mönnum.
Við unga fólkið í landinu vil ég
segja þetta. Kynnið ykkur málin
og þá munuð þið sjá að hér er
ekki allt með felldu. Það eruð þið
sem eigið að taka við. Nema
hvað?
Halldór Hermannsson
Að flytja atvinnu burt úr Reykjavík
Undanfarin ár hafa nokkur fyr-
irtæki flutt úr borginni vegna lof-
orða annarra sveitarfélaga um fyr-
irgreiðslu og fjárstyrki. Nýlega
flutti fyrirtæki hluta starfsemi
sinnar úr borginni vegna hótana
um viðskiptaþvinganir. Að þess-
um hótunum stóðu m.a. fulltrúar
ákveðins sveitarfélags. Nú hefur
ríkið höggvið í þann sama knérum
„Er það virkilega svo að vegna
ásóknar nokkurra sveitarfélaga
og nú seinast ríkisins í að flytja at■
vinnu úr borginni þurfí Reykjavík-
urborg að fara að beita sömu að-
ferðum?u
og boðar flutning á Landmæling-
um upp á Akranes. Þar með hverf-
ur atvinna burt úr borginni. Eng-
in sparnaðaráform virðast þessu
samfara. Með þessu er ekki verið
að leggja fé í nýsköpun né skapa
jarðveg fyrir nýjar atvinnugreinar
heldur er ríkið einungis að færa
burt atvinnu sem fyrir er í Reykja-
vík með ærnum tilkostnaði. Ekki
er þetta arðbær notkun á al-
mannafé.
Flestum ber saman um að flutn-
ingurinn verði til óhagræðis fyrir
þá sem nota sérhæfða þjónustu
Landmælinganna. Auk þess bætist
við hjá starfsmönnum og fjölskyld-
um þeirra ómælt óhagræði, kostn-
aður og gjörbreyting lifshátta.
Margir þeirra munu ekki hafa tök
á að bregðast við.
Ríkið ver stórfé til að flytja
atvinnu burt
í Reykjavik, og
raunar á höfuð-
borgarsvæðinu
öllu, er talið
hlutfallslega
mest atvinnu-
leysi. Þó er það
svo að um fjórð-
ungur þeirra
sem vinnu
stunda í Reykja-
vík eru búsettir
annars staðar.
Þrátt fyrir þetta
hefur Reykja-
víkurborg þó ekki tekið þátt i að
„kaupa“ fyrirtæki til að flytja
starfsemi sína til Reykjavíkur.
Þess í stað hefur verið reynt að
stuðla að nýsköpun í atvinnulífi í
borginni sjálfri.
Við skulum líka muna að at-
vinnuleysi er ekkert einkamál
sveitarfélaganna. Atvinnuleysi
er ekki síður málefni ríkisins á
hverjum tíma. Ákvörðun ríkisins
um að flytja með ærnum kostn-
aði atvinnu burtu frá því svæði
þar sem talið er einna mest at-
vinnuleysi upp á
Akranes er vart
hægt að túlka öðru-
vísi en atlögu að at-
vinnulausu fólki á
höfuðborgarsvæðinu
öllu.
Við skulum muna
að þetta er ekki
ákvörðun umhverfis-
ráðherrans eins.
Heldur er þetta gert
með samþykki
þeirra ráðherra sem
eru þingmenn Reyk-
vikinga. Þeir hafa
líka samþykkt að
nota fé ríkisins til að
flytja atvinnu burt
úr Reykjavík. Það er
mjög alvarlegt mál.
Slíkt gera menn
ekki.
Kjallarinn
Pétur Jónsson
formaður atvinnumála-
nefndar Reykjavíkur-
borgar og varaformaður
borgarráðs
Borgarbúar vakna til um-
hugsunar
Boðaður flutningur Landmæl-
inganna frá Reykjavík er nú orð-
inn tilefni til að vekja borgarbúa
alvarlega til umhugsunar. Er
mælirinn ekki að verða fullur?
Er það virkilega svo að vegna
ásóknar nokkurra sveitarfélaga
og nú seinast ríkisins í aö fytja
atvinnu úr borginni þurfi
Reykjavíkurborg að fara að beita
sömu aðferðum? Það er að leggja
fram fé til að fá fyrirtæki og at-
vinnu frá öðrum sveitarfélögum
til Reykjavíkur.
Menn deila oft um
það í Reykjavík
hvernig fé borgar-
sjóðs sé best varið í
þágu borgarbúa.
Kannski er nú svo
komið að borgin
neyðist til að taka
þátt í þessum leik. Ef
svo færi hefði
Reykjavíkurborg i
krafti fjármagns og
stærðar yfirburða-
stöðu til að ná til sín
atvinnu og fyrir-
tækjum frá hvaða
öðru sveitarfélagi
sem væri. Atvinnu-
leysið mundi þá
flytjast þangað. Það
_______ er líka mjög alvar-
legt mál. Slíkt gera
ábyrgir menn ekki.
Það er alveg ljóst að ef sveitar-
félög með eða án þátttöku ríkis-
ins fara almennt að berjast um
þá atvinnu sem fyrir er í landinu
verður það til stórtjóns fyrir
þjóðina alla.
Það er hins vegar verðugra
verkefni, bæði fyrir ríkið og
sveitarfélög, að líta upp og hlúa
að nýsköpun og reyna að skapa
jarðveg fyrir ný verk- efni, nýja
atvinnu til hagsbóta fyrir þjóðina
í heild. Hætta að bítast á um þá
atvinnu sem fyrir er.
Pétur Jónsson
Rannveig Guö-
mundsdóttir, þing-
flokksformaöur Al-
þýöuflokksins.
Sjálfstæðir
flokkar
„Ég er afdrátt-
arlaust þeirrar
skoðunar að það
eigi að vera
framlög til
stjórnmála-
flokka. í þeim
lýðræðisríkjum
þar sem mér hef-
ur fundist að
menn séu komn-
ir hvað lengst er
víðtækur stuðn-
ingur við stjórnmálaflokka. Það
er gert til þess að hindra að
stjórnmálaflokkar þurfi að sækj-
ast eftir framlögum annars stað-
ar frá. Það gerir stjórnmála-
flokka óháða. Það er að minu
mati mjög slæmt að umræðan
þróist út í það að stjómmála-
flokkar og stjórnmálastarf sé af
hinu vonda sem ekki eigi að setja
neitt fjármagn í. Ég bendi á að
það þekkist að framlög til stjórn-
málaflokka séu frádráttarbær
fyrir fyrirtæki eins og ftamlög til
félagsstarfsemi. Það á hins vegar
að vera skýr krafa um að það sé
alveg ljóst og opinbert hverjir
taki við fjármagni og hvaðan það
komi. Það ætti að mínu mati að
vera enn meiri opinber stuðning-
ur við stjórnmálaflokka opin-
bert. Stjórnmálaflokkar eiga
þannig að hafa möguleika og
getu til þess að hafa öfluga kynn-
ingu á stefnum og straumum
hverju sinni og þeim verkefnum
sem verið er að vinna að. Þetta
geta flokkarnir til dæmis gert
með rituðu máli og útgáfustarf-
semi sem kemur því til skila fyr-
ir hvað stjómmálaöfl standa fyr-
ir. Þetta gefur þeim líka færi að
koma fram gagnrýni á það sem
er að gerast á hverjum tíma.
Þetta er mjög mikilvægt fyrir
málfrelsi og skoðanafrelsi og það
er það sem lýðræðisríki eiga að
setja í öndvegi. Stjórnmálaflokk-
ar sinna mjög mikilvægu hlut-
verki í þjóðlífinu og það á að
vera öflugur stuðningur við þá.“
Stjórnmála-
þátttaka á að
vera á eigin
kostnað
„Það eru tvær
ástæður fyrir
því að ég er and-
vígur opinber-
um framlögum
til þingflokka.
Önnur er sú að
ég tel að rikið
eigi ekki að gera
annað en að
halda uppi lög-
um og reglu og
hjálpa þeim sem eru hjálpar-
þurfi. Þeir sem sinna stjórnmála-
störfum eiga að gera það á eigin
kostnað en ekki annarra. Öll út-
gjöld til hagsmunahópa, þar á
meðal stjórnmálaflokka, eru því
ekki réttlætanleg, að mínum
dómi. Mér finnst ekki að hinar
vinnandi stéttir eigi að halda
uppi hinum talandi stéttum. Hin
ástæðan er sú að með fjárveiting-
um til þingflokka er þeim gert
hærra undir höfði en þeim sem
hafa aðrar skoðanir en þær sem
þingflokkarnir halda fram. Til
dæmis má nefna þá sem ekki
hafa áhuga og kjósa ekki. Annað
dæmi er ef Kvennalistinn hefði
dottið út af þingi, eins og lá við
að gerðist í síðustu kosningum."
-JHÞ
Dr. Hannes Hólm-
steinn Gissurarson
dósent.